دانلود تاثیر اقلیم بر کشت سویا در منطقه رضوانشهر(استان گیلان )

دانلود تاثیر اقلیم بر کشت سویا در منطقه رضوانشهر(استان گیلان )

دانشکده علوم انسانی

گروه آموزشی جغرافیا

پایان‎نامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد

رشته: جغرافیای طبیعی 

گرایش: اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی

Brksht climate impact of soybean in Rezvanshahr

Gilan

چکیده
تمامی محصولات زراعی از نظر ویژگی‌های بیولوژیکی و نیازهای محیطی با یکدیگر متفاوتند، این در حالی است که خصوصیات طبیعی و محیطی زمین از یک منطقه به منطقه دیگر نیز دارای تغییرات شدید است. عوامل زیادی بر روی رشد و توسعه گیاهان تأثیر می‌گذارند. بعضی از این عوامل عبارتند از: مجموعه انرژی دریافتی از خورشید، درجه حرارت در طول فصل رویش، میزان مواد غذایی مورد نیاز گیاهان در خاک و غیره. برای به دست آوردن تولید مناسب، کلیه این عوامل بایستی به وسیله کشاورزان مورد توجه قرار گیرند. برای مثال در مناطق خشک با آبیاری مزارع، کمبود بارندگی جبران می‌گردد. تنظیم درجه حرارت و طول روز نیز با کنترل گرما و نور امکان پذیر است. ولی باید توجه داشت که به کارگیری این روش‌ها پرهزینه و در بعضی موارد غیر اقتصادی است. در بعضی از مناطق سطح زمین، محل‌هایی پیدا می‌شود که گیاهان بدون اقدامات کنترلی می‌توانند بهترین رشد را داشته باشند. بنابراین چنانچه این گونه مناطق مشخص گردند، می‌توان مناسب‌ترین محصولات را در آن‌ها کشت نمود و بهترین و سازگارترین گونه‌های زراعی را نیز برای کشت در این مناطق معرفی و پیشنهاد نمود. در این تحقیق با تجزیه و تحلیل عناصر اقلیمی شهرستان رضوانشهر و تعیین نیازهای اقلیمی سویا در منطقه، تاثیر اقلیم در کشت سویا مشخص گردید. برای رسیدن به این هدف از عناصر اقلیمی استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که شهرستان رضوانشهر جهت کشت سویا وضعیت مناسبی دارد. با توجه به نیازهای اقلیمی و به ویژه حرارتی سویا(درجه-روز) زمین مستعد برای سویا می باشد. بدیهی است کلیه این مناطق در صورت وجود دیگر شرایط زیستی امکان کشت پیدا می‌کنند.

 

واژگان کلیدی: فاکتورهای اقلیمی، درجه حرارت رشد روزانه، کشت سویا، شهرستان رضوانشهر

مقدمه
کشاورزی یک بخش اقتصادی فعال است و جایگاه ویژه ای در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ها دارد. آب و هوا یکی از مهمترین عواملی است که در طول تاریخ مورد توجه بشر بوده است و کمتر کشاورزی است که در طول روز با یک یا چند عامل  هواشناسی برخورد نداشته باشد در کشور ما به خاطر محدودیت شدید بارندگی، وجود گرمای طاقت فرسا در تابستان و سرماهای شدید در زمستان، آب و هوا نقش ویژه ای در موفقیت کشاورزی ایفا می کند و میزان تولید محصولات کشاورزی همبستگی بالایی با نزولات جوی و مناسب بودن شرایط آب و هوایی در هر سال دارد ( موسوی بایگی، 1388، ص13).

یکی از مهمترین عوامل مؤثر در انتخاب مناطق مناسب برای کشت سویا، توجه به عناصر اقلیمی و به خصوص نیازهای حرارتی این گیاه  می‌باشد. امروزه نقش اقلیم در بخش کشاورزی، از طریق توزیع جغرافیایی محصول بر اساس شرایط اقلیمی، جهت پیشگیری از آسیب های احتمالی بروز سرما و یخبندان، طوفان، خشکسالی و یا کاهش آب بر هیچ کس پوشیده نیست. خسارات ناشی از عناصر اقلیمی بر روی محصولات زراعی به دلیل عدم تناسب نوع محصول با شرایط محیطی، قابل توجه است. نمونه این گونه خسارت‎ها در نقاط مختلف جهان هر سال تکرار می‌شود. به طور مثال خسارت ناشی از سرمای دیررس بهاره و زودرس پاییزه در استان گیلان و شهرستان رضوانشهر در بعضی از سال‌ها قسمتی از محصول باغ‌های منطقه وبخش قابل توجهی از محصولات زراعی بویژه سویا را از بین می‌برد و میلیاردها ریال خسارت وارد می‌کند (اسدی، 1378). بنابراین تخصیص بهینه منابع انسانی، مادی و طبیعی با شناخت شرایط جوی و اقلیمی، جهت دستیابی به توسعه همه جانبه (پایدار) بیش از پیش آشکار می‌ گردد.

تفاوت‌های مکانی از نظر کشاورزی و تولید محصول، ضرورت انجام مطالعات اگروکلیماتولوژی (اقلیم کشاورزی) را آشکار می‌سازد. در حقیقت بدون فهم و درک اقلیم، هیچ منطقه و ناحیه کشاورزی، اقتصادی نخواهد بود. هر ناحیه دارای ویژگیهای مخصوص به خود می‌باشد که با مناطق پست تر یا مرتفع‌تر متفاوت است. عوامل مذکور باعث شده که، هر منطقه بر حسب ناهمگنی‌های فیزیکی (توپوگرافی، شیب، اقلیم) دارای مناطق زراعی مختلفی باشد. شهرستان رضوانشهر نیز به لحاظ تنوّع عوامل فیزیکی، که ناشی از صور مختلف ناهمواریها، خاک، اقلیم و … از لحاظ مناسب بودن برای کشاورزی از منطقه‌ای به منطقه دیگر، بسیار متفاوت است. در این مطالعه مناطق مستعد کشت لوبیا، ماش و سویا به عنوان سه محصول مهم غذایی از طریق نیازهای حرارتی مشخص شده است.

 

لذا این تحقیق در نظر دارد با بررسی اقلیمی کشت سویا در شهرستان رضوانشهر این مشکل را برای کشاورزان حل نموده و بتواند گامی هرچند کوچک در اقتصاد کشور بردارد و براین اساس این پایان نامه را به پنج فصل زیر تقسیم نموده است.

 

فصل اول: کلیات تحقیق

فصل دوم: مرور منابع و ادبیات تحقیق

فصل سوم: روش اجرای تحقیق، مواد و روش

فصل چهارم: یافته های تحقیق

فصل پنجم:  نتیجه گیری و پاسخ به فرضیات و در نهایت منابع و مآخذ می باشد

 

فهرست مطالب

چکیده 1

مقدمه. 2

فصل اول: کلیات

1-1 بیان مساله. 4

1-2 پرسش اصلی تحقیق.. 6

1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق.. 6

1-4 اهداف تحقیق.. 6

1-5 فرضیه‌ها 6

1-6 موانع و مشکلات تحقیق.. 7

1-7 واژه ها و مفاهیم. 7

فصل دوم: مرور منابع و ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1 سویا 11

2-2 تاریخچه. 26

2-2-1 پیشینه تولید سویا در جهان. 26

2-2-2 سابقه کشت سویا در ایران. 27

فصل سوم: روش اجرای تحقیق، مواد و روش

3-1 روش اجرای تحقیق.. 34

3-1-1 نوع روش تحقیق.. 34

3-1-2 روش گردآوری اطلاعات… 34

3-1-3 ابزار گردآوری اطلاعات… 34

3-1-4 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 34

3-2 ویژگیهای جغرافیایی تحقیق.. 38

3-2-1 توپوگرافی.. 38

3-2-1-1 قسمت جلگه ای و ساحلی.. 38

3-2-1-2 قسمت کوهپایه ای.. 38

3-2-1-3 قسمت کوهستانی.. 38

3-2-2 اقلیم. 40

3-2-2-1 درجه حرارت… 40

3-2-2-2 بارندگی.. 42

3-2-2-3 رطوبت هوا 43

3-2-2-4  ابرناکی سالانه. 45

3-2-2-5 ساعات آفتابی.. 47

3-2-2-6 روزهای یخبندان. 49

3-2-2-7  فشار هوا 50

3-2-2-8  باد. 51

3-2-2-9 طبقه‏بندی اقلیمی.. 52

3-2-3 خاکشناسی منطقه. 55

3-2-4 منابع آب… 57

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق

4-1 مقدمه. 60

4-2 یافته های عناصر اقلیمی.. 61

4-3 نرمال های اقلیمی برای گیاه زراعی سویا 63

فصل پنجم: نتایج و آزمون فرضیه ها

5-1 نتیجه گیری.. 74

5-2 پاسخ به فرضیات… 76

منابع و ماخذ. 78

 

فهرست جدول

جدول 2-1 مهم‌ترین موارد مصرف سویا در صنعت، غذای انسان و تغذیه دام. 14

جدول 2-2 سطح زیر کشت سویا در عمده ترین کشورهای تولید کننده در سال ها 2006-1999. 15

جدول 2-3 میزان تولید سویا در ده کشور عمده تولید کننده در سال های 2006-1998. 16

جدول 2-4 متوسط عملکرد سویا در ده کشور عمده تولید کننده طی سال های 2006- 1998………………. 16

جدول 2-5 سطح زیر کشت سویا در هر یک از استان های کشور (1385-1373)……………………………… 17

جدول 2-6 میزان تولید سویا در هر یک از استان های کشور (1385-1373)……………………………………. 17

جدول 2-7 عملکرد تولید سویا در کشور بین سال های (1385-1373)………………………………………….. 17

جدول 2-8 مقایسه هزینه تولید هر هکتار سویا در ایران و برزیل.. 20

جدول 3-1 میانگین دمای ایستگاه پیلمبرا سانتی گراد. 36

جدول 3-2 متوسط بارندگی و در صد بارش ایستگاه پیلمبرا میلی متر. 36

جدول 3-3 میانگین درصد رطوبت نسبی هوا در ایستگاه پیلمبرا 36

جدول 3-4 میانگین سالانه روزهای ابری ایستگاه انزلی.. 36

جدول 3-5 میانگین روزهای ابری ماهیانه ایستگاه انزلی.. 36

جدول 3-6 میانگین سالانه ساعات آفتابی ایستگاه انزلی.. 37

جدول 3-7 میانگین ماهیانه ساعات آفتابی ایستگاه انزلی.. 37

جدول 3-8 وضعیت روزهای یخبندان در ایست هواشناسی پلیمبرا 37

جدول 3-9 میزان فشار ماهانه هوا در بندر انزلی (واحد میلی بار) 37

جدول 3-10 تعداد و درصد روستاهای شهرستان رضوانشهر بر حسب طبقات ارتفاعی.. 39

جدول 3-11 میانگین دمای ایستگاه پیلمبرا سانتی گراد. 41

جدول 3-12 داده های حرارتی ایستگاه پیلمبرا درجه سانتیگراد. 41

جدول 3-13 متوسط بارندگی و در صد بارش ایستگاه پیلمبرا میلی متر. 42

جدول 3-14 درصد بارندگی فصلی ایستگاه پیلمبرا 43

جدول 3-15 میانگین آمار رطوبت نسبی در ایستگاه پیلمبرا-به در  صد. 44

جدول 3-16 میانگین درصد رطوبت نسبی هوا در ایستگاه پیلمبرا 44

جدول 3-17 میانگین سالانه روزهای ابری ایستگاه انزلی.. 45

جدول 3-18 میانگین روزهای ابری ماهیانه ایستگاه انزلی.. 46

جدول 3-19 میانگین سالانه ساعات آفتابی ایستگاه انزلی.. 47

جدول 3-20 میانگین ماهیانه ساعات آفتابی ایستگاه انزلی.. 48

جدول 3-21 وضعیت روزهای یخبندان در ایستگاه هواشناسی پلیمبرا 49

جدول 3-22 میزان فشار ماهانه هوا در بندر انزلی (واحد میلی بار) 50

جدول 3-23 مشخصات بادهای محلی در منطقه مورد مطالعه: 52

جدول 3-24 طبقه‏بندی اقلیمی به روش دمارتن.. 53

جدول 3-25 ارزیابی منابع آب میلیون متر مکعب… 58

جدول 4-1 میانگین دمای رضوانشهر به سانتی گراد. 67

جدول 4-2 داده های حرارتی شهرستان رضوانشهر درجه سانتیگراد. 67

جدول 4-3 نیازهای حرارتی سویا از زمان کاشت تا شروع دوره گلدهی برحسب درجه-روز رضوانشهر. 68

جدول 4-4 برآورد سطح، تولید و عملکرد در هکتارسویا به تفکیک استان درسال زراعی 90- 1389. 70

جدول 4-5 برآورد سطح، تولید و عملکرد در هکتارسویا به تفکیک استان درسال زراعی 90- 1389. 70

جدول 5-1 شرایط محصول کشت سویا در شهرستان رضوانشهر. 77

 

 

فهرست نمودار

نمودار 3-1 تعداد روستاهای شهرستان رضوانشهر بر حسب طبقات ارتفاعی.. 39

نمودار 3-2 میانگین دمای ایستگاه پیلمبرا شهرستان رضوانشهر. 41

نمودار 3-3 متوسط بارندگی ایستگاه پیلمبرا 42

نمودار 3-4 درصد بارندگی فصلی ایستگاه پیلمبرا 43

نمودار 3-5 میانگین درصد رطوبت نسبی در ایستگاه پیلمبرا 44

نمودار 3-6 مقدار ابرناکی سالانه ایستگاه انزلی.. 45

نمودار 3-7 میانگین روزهای ابری ماهیانه ایستگاه انزلی.. 46

نمودار 3-8 میانگین سالانه ساعات آفتابی ایستگاه انزلی.. 47

نمودار 3-9 میانگین ماهیانه ساعات آفتابی ایستگاه انزلی.. 48

نمودار 3-10 وضعیت روزهای یخبندان در ایستگاه هواشناسی پلیمبرا 49

نمودار 3-11 منحنی آمبروترمیک شهرستان رضوانشهر. 55

نمودار 4-1 روند تغییرات دمای میانگین، حداکثر و حداقل شهرستان رضوانشهر. 67

نمودار 4-2روند تغییرات میانگین دما و طول روز در محدوده شدت نور001/0. 68

نمودار 4-3. 71

نمودار 4-4. 72

نمودار 5-1. 76

 

 

فهرست اشکال

شکل 3-1 اقلیم نمای دومارتن.. 53

شکل 3-2 اقلیم نمای آمبرژه 54

 

 

فهرست نقشه

نقشه1-1- موقعیت شهرستان رضوانشهر. 9

فرمت فایل: Word (قابل ویرایش)

تعداد صفحات: 94

حجم: 1.01 مگابایت

150,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد