دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی
کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی
موضوع: بررسی و نقش فرآیند ارتباطات در عملکرد مدیران در سازمان ملی جوانان و نهادهای تابعه شهر تهران
چکیده
برآوردها نشان می دهد، مدت زمانی که در سازمانها صرف ارتباطات می گردد بین 50/0 درصد تا 90/0 درصد دامنه تغییر دارد، و اغلب اعضای سازمانها دست اندرکار فرایند ارتباطند و پیوسته به کار جذب، ارزیابی و پخش و توزیع اطلاعات اشتغال دارند، و در این راستا ارتباطات و چگونگی جهت گیری آنها به سمت اهداف سازمانی از مسائل ضروری مورد توجه مدیران است و این توجه ناشی از ارتباط مؤثر با کارکنان و درک انگیزه های ارتباطی آنان، در توفیق مدیران در دست یابی به اهداف طراحی شده سازمان عامل مؤثر است. ارتباطات از جمله موضوعاتی است که در علوم رفتاری و رفتار سازمانی از اهداف والایی برخوردار است و می تواند در عملکرد مدیران تأثیر عمده ای داشته باشد (محسنیان راد، 1369، ص 247).
روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پیمایشی است و جامعه آماری کارکنان و مدیران سازمان ملی جوانان به تعداد 300 نفر کارکنان و 14 نفر مدیر دارای تحصیلات دیپلم تا فوق لیسانس در نظر گرفته شدند و تعداد نمونه به روش تصادفی طبقه ای 14 نفر از مدیران به علت کمی شمارش گردید و 169 نفر از کارکنان انتخاب گردیده است، ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای چهار کارکرد ارتباطات رابینز بوده است.
اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای مدیر 95/0 صدم اعتبار پرسشنامه کارمندان 97/0 صدم تعیین گردیده است.
برای تجزیه و تحلیل سؤالات پرسشنامه علاوه آمار توصیفی، آزمون t دو گروه مستقل مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از سؤالات پژوهش به شرح زیر است:
- بین فرآیند ارتباطات و عملکرد مدیران رابطه وجود دارد.
- مدیران بر این اعتقادند که کنترل رفتار سازمانی پرسنل از طریق آنها نسبتاً خوب انجام می شود.
- مدیران بر این اعتقادند که در پرسنل ایجاد انگیزه می کنند.
- مدیران بر این اعتقادند که عواطف و احساسات(روحیه) پرسنل چندان مهم تلقی نمی شود.
- مدیران بر این اعتقادند که انتقال اطلاعات به منظور تصمیم گیری از طریق آنها نسبتاً خوب انجام می شود.
1-1- مقدمه
در دنیای کنونی نقش ارتباطات در یک مجموعه، به عنوان یکی از عناصر اولیه مدیریت به شمار می رود. بنابراین به نظر می رسد با توجه به رشد روز افزون سازمانها از یک سو و پیچیدگی مباحث مدیریتی از سوی دیگر اهمیت نیاز به ارتباطات روزانه و موثر بیشتر می شود.
ارتباطات سازمانی شامل فرایندی است که دو یا چند واحد از یک مجموعه از طریق تبادل نظر، اطلاعات مورد نیاز خود را مبادله کرده و از آنجایی که ارتباطات از عناصر اولیه مدیریت است، مدیران باید در سطوح مختلف با افراد مجموعه و یا همطراز خود ارتباط موثر برقرار کنند.
ارتباطات موثر یکی از عناصر کلیدی موفقیت مدیران است چرا که اطلاعات به عنوان یک ورودی با اهمیت در سیستم سازمانی و در سایه ارتباطات موثر وارد مجموعه شده و پس از راه یابی، نیازمند سیستم ارتباطی کارآمد خواهد بود، تا مورد پردازش قرار گیرد و همانند خون در شریان آن مجموعه جریان یابد.
بدیهی است ارتباط مدیران با افرادی که در مجموعه تحت نظارت آنان انجام وظیفه می نمایند، باید به بهترین شیوه ارتباطی جهت نیل به اهداف آن مجموعه باشد چرا که همه جوانب کار مانند آموزشی، ارجاع، ماموریت و ارزیابی عملکرد از طریق این ارتباطات صورت می گیرد.
بنابراین به نظر می رسد یک مدیر موفق با بهره گیری از روشهای اثر بخش ارتباطات برای افزایش کارایی مجموعه خود نقش ارزنده ای دارد.
هر جا که ارتباطات موثرتر، بهتر و شفاف تر خواهد بود عملکرد مدیران هم نیز بهبود داشته و مطمئناً عکس این قضیه نیز به اثبات رسیده است (رحمانی ، 1369 . ص 26).
2-1- بیان مسئله
با توجه به این که ارتباطات فرایندی محوری در تبادل اطلاعات بین اعضاء سازمان و بین سازمانی است و تعاملات قسمتهای مختلف را برقرار می کند بنابراین یک ابزار موثر در هماهنگ سازی کاربرد اثر بخش منابع انسانی تلقی می شود و در سازمانهایی که فرایند ارتباطات به خوبی برقرار نشود آثار و تبعاتی را بدنبال خواهد داشت که یکی از آنها می تواند در عملکرد مدیران موثر واقع شود.
تحقیقات نشان می دهد که بسیاری از تعارضهایی که بین افراد یا کارکنان یک سازمان پیش می آید ناشی از ارتباطات ضعیف و یا ارتباطات ناقص است. زیرا افراد هفتاد درصد ساعات کارشان را بصورت نوشتن، خواندن، صحبت کردن و یا گوش دادن صرف ارتباطات می کنند (رابینز ، 1998 . ص 310 ) .
یکی از موانع اساسی عملکرد موفقیت آمیز یک گروه یا یک سازمان فقدان ارتباطات اثر بخش است. اثر بخشی «ارتباطات» به دو دلیل برای مدیران اهمیت دارد. یکی آن که مدیران کارکرد های مدیریت را بوسیله فرایند «ارتباطات» انجام می دهند و دیگر اینکه ارتباطات امری حیاتی است که مدیران قسمت اعظم وقت خود را صرف آن می کنند (ابستونروفریمن ترجمه اعرابی و پارسیان ، ص 111).
بنابراین «ارتباطات» اثر بخش لازمه اثر بخشی هر گروه و سازمانی است زیرا از جمله عوامل سه گانه ای که به عنوان معیارها و مقیاسهای «اثر بخشی سازمانی» برشمرده اند مهارتهای ارتباطی مدیریتی، مدیریت اطلاعات و ارتباطات می باشند (رابینز ترجمه کبیری ، 1376 . ص 51).
واقعیت آن است که کشور ما به لحاظ جمعیتی ، از جوان ترین کشورهای دنیاست و نسل جوان بر اساس آمارهای موجود ، تقریبا نیمی از جمعیت کشورمان را تشکیل می دهد . از سوی دیگر ، جوانان سرمایه های اصلی جامعه ایران اسلامی محسوب می شوند که با بهره گیری صحیح از توانمندیهای آنان می توان تضمین کننده رشد و توسعه کشورمان باشیم .
بدیهی است که « سازمان ملی جوانان » مهمترین نهاد مسئوول در جهت فراهم اوردن فرصتها و تحقق نیازها و خواسته های جوانان می باشد لذا باید هر چه بیشتر به ارتباط این سازمان با نسل جوان اهتمام ویژه ای را مبذول داشت تا ازاین طریق بتوانیم در عرصه های گوناگون اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و اقتصاید کشورمان نقش بسزایی را ایفاء کنند.
3-1- هدف پژوهش
1-3-1- هدف کلی: بررسی و مطالعه نقش فرایند ارتباطات در عملکرد مدیران
2-3-1- اهداف جزئی:
1- شناخت نحوه عملکرد مدیران سازمان ملی جوانان در خصوص کنترل رفتار سازمانی پرسنل .
2- شناخت نحوه عملکرد مدیران سازمان ملی جوانان در خصوص ایجاد انگیزه در پرسنل.
3- شناسایی نحوه عملکرد مدیران سازمان ملی جوانان در خصوص بیان عواطف و احساسات (روحیه پرسنل).
4- شناسایی نحوه عملکرد مدیران سازمان ملی جوانان در خصوص انتقال اطلاعات به منظور تصمیم گیری در سازمان .
4-1- اهمیت و ضرورت موضوع پژوهش
تحقیقات نشان داده است که مدیران، حدود 50 تا 80 درصد از وقت خود را به نحوی صرف ارتباط با دیگران می نمایند البته این امر چندان هم دور از ذهن نیست، زیرا ایجاد ارتباط برای تمام فعالیتهای یک سازمان امری حیاتی است. بدون وجود یک ارتباط موثر، (مدیریت، عملکردها، نوآوری، درک نیازهای مشتری و برنامه ریزی امور جاری ) انجام نخواهد گرفت و یا بسیار ضعیف خواهد بود. در هر سازمانی بدون وجود ارتباطات ایجاد هماهنگی بین واحدهای مختلف سازمان غیرممکن خواهد بود و مشکلات زیادی در انجام عملیات و برآوردن هدفهای سازمان و ارزشیابی فعالیت ها بوجود خواهد آمد.
ارتباطات بعنوان فرایندی، محوری است که در تبادل اطلاعات بین اعضاء سازمان و بین سازمانی موثر
می باشد و تعاملات قسمتهای مختلف را برقرار می کند بنابراین یک ابزار موثر در هماهنگ سازی کاربرد اثر بخش منابع انسانی تلقی می شود.
در سازمانهایی که فرایند ارتباطات به خوبی برقرار نشود آثار و تبعاتی را بدنبال خواهد داشت که یکی از آنها را می توان اختلال در عملکرد مدیران را نام برد لذا پژوهشگر در نظر دارد که نقش ارتباطات بر عملکرد مدیران را مورد سنجش قرار دهد بدین جهت سازمان ملی جوانان بعنوان یکی از سازمانهایی که نقش عمده را در ارتباط با جوانان ایفاء می کنند لحاظ گردیده است.
قابل ذکر است که از نتایج این پژوهش مدیران و کارکنان سازمان ملی جوانان و نهادهای وابسته، نظام آموزشی، دانشجویان رشته های علوم انسانی، مدیریت، بویژه مدیریت آموزشی بهره مند می گردند.
فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1- مقدمه 3
2-1- بیان مسئله 3
3-1- هدف پژوهش 4
4-1- اهمیت ضرورت پژوهش 5
5-1- انگیزه پژوهش 6
6-1- سوالهای پژوهش 6
7-1- تعاریف عملیاتی 6
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
1-2- مبانی نظری پژوهش 11
1-1-2- سابقه تاریخی و نقش ارتباطات 12
2-1-2- ارتباطات چیست 14
3-1-2- تعاریف ارتباطات 15
4-1-2- هدف از برقراری ارتباط 17
5-1-2- انواع ارتباطات 18
6-1-2- محاسن ارتباطات غیر رسمی 22
7-1-2- شیوه های ارتباط 23
8-1-2- شکلهای ارتباط 25
9-1-2- فرآیند ارتباطات 29
10-1-2- الگوی ارتباطی برلو 31
11-1-2- ارتباطات سازمانی به عنوان یک فرآیند متقابل 31
12-1-2- موانع برقراری ارتباط 32
13-1-2- کارکردهای ارتباطات 33
14-1-2- نقش ادراک در ارتباطات 45
15-1-2- بازخور 47
16-1-2- ویژگی یک ارتباط مؤثر 49
17-1-2- رفتار تأثیر گذار چیست 50
18-1-2- نقش بیان مؤثر در ارتباطات 50
19-1-2- چگونگی اثر بخشی و ارتقاء ارتباطات 52
ارتباط مؤثرتر 52
21-1-2- نقش شما در بهبود ارتباطات 53
22-1-2- ارتباطات محور توسعه 55
23-1-2- پیشرفت ارتباطات 56
24-1-2- انواع ارتباطات در سازمان 59
25-1-2- اهمیت ارتباطات سازمانی 63
26-1-2- مدیریت ارتباطات سازمانی 65
27-1-2- اهمیت ارتباطات در مدیریت 65
28-1-2- ارتباطات و مشکلات مدیریت 69
2-2- عملکرد 70
1-2-2- مدیریت عملکرد 71
2-2-2- دیدگاههای تاریخی در مورد عملکرد 72
3-2-2- تعریف ارزشیابی عملکرد 73
4-2-2- سابقه مدل ACHIEVE 75
5-2-2- استفاده از مدل ACHIEVE 77
6-2-2- سه کنش مدیریت عملکرد 81
7-2-2- برنامه ریزی عملکرد 82
8-2-2- سرپرستی 83
9-2-2- مرور بر عملکرد 85
10-2-2- معیارهای عملکرد 85
11-2-2- تجدید نظر در عملکرد ممکن است عملکرد را کم اهمیت جلوه دهد 88
12-2-2- الگوی بهبود عملکرد مدیریت 92
3-2- پیشینه پژوهش 96
1-3-2- تحقیقات داخل کشور 96
2-3-2- تحقیقات خارج کشور 98
فصل سوم: فرایند پژوهش
1-3- روش پژوهش 105
2-3- جامعه آماری 105
3-3- نمونه و روش نمونه گیری 105
4-3- ابزار پژوهش 106
5-3- چگونگی تعیین روایی و پایایی ابزار پژوهش 107
6-3- روش تجزیه و تحلیل داده ها 107
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های آماری
1-4- مقدمه 109
2-4- توصیف داده ها 110
3-4- تحلیل داده ها 119
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد
1-5- بحث و نتیجه گیری 127
1-1-5- تفسیر سوال اصلی پژوهش 127
2-1-5- تفسیر سوالات فرعی پژوهش 127
1-2-1-5- تفسیر سوال فرعی اول پژوهش 127
2-2-1-5- تفسیر سوال فرعی دوم پژوهش 128
3-2-1-5- تفسیر سوال فرعی سوم پژوهش 128
4-2-1-5- تفسیر سوال فرعی چهارم پژوهش 129
2-5- نتیجه کلی 130
3-5- محدودیتها و مشکلات پژوهش 130
4-5- پیشنهادهای پژوهش 130
5-5- خلاصه پژوهش 131
منابع و مآخذ
فهرست منابع فارسی 136
فهرست منابع لاتین 139
ضمایم
پرسشنامه مربوط به مدیر
پرسشنامه مربوط به کارکنان
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره (4-1) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت 115
جدول شماره (4-2) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات 116
جدول شماره (4-3) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سابقه خدمت 117
جدول شماره (4-4) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب رشته تحصیلی 118
جدول شماره (4-5) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سوال اول پژوهش 119
جدول شماره (4-6) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سوال دوم پژوهش 120
جدول شماره (4-7) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سوال دوم پژوهش 121
جدول شماره (4-8) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سوال سوم پژوهش 122
جدول شماره (4-9) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سوال چهارم پژوهش 123
جدول شماره (4-10) شاخصهای آمار توصیفی سوال اول 124
جدول شماره (4-11) آزمون نمونه های مستقل سوال فرعی اول پژوهش 125
جدول شماره (4-12) شاخصهای آمار توصیفی سوال فرعی دوم پژوهش 126
جدول شماره (4-13) آزمون نمونه های مستقل سوال فرعی دوم پژوهش 126
جدول شماره (4-14) شاخصهای آمار توصیفی سوال فرعی دوم پژوهش 127
جدول شماره (4-15) آزمون نمونه های مستقل سوال فرعی دوم پژوهش 127
جدول شماره (4-16) شاخصهای آمار توصیفی سوال فرعی سوم پژوهش 128
جدول شماره (4-17) آزمون نمونه های مستقل سوال فرعی دوم پژوهش 128
جدول شماره(4-18) شاخصهای آمار توصیفی سوال فرعی چهارم پژوهش 129
جدول شماره (4- 19) آزمون نمونه های مستقل سوال فرعی چهارم پژوهش 129
جدول شماره (4-20) اولویت بندی عوامل به تفکیک مدیر و کارمند 130
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار شماره (2-1) مفهوم فایول از پل ارتباطی 14
نمودار شماره (2-2) مدل فرایند ارتباطات 31
نمودار شماره (2-3) مدل برلو از ارتباطات 33
نمودار شماره (2-4) سیستم اطلاعات 45
نمودار شماره (2-5) مراحل مختلف فرایند تصمیم گیری 47
نمودار شماره (2-6) مدل ماهواره ای عملکرد سازمانی 77
نمودار شماره (2-7) موضع گیری برای عملکرد آینده 78
نمودار شماره (2- 8) ارتباط اجزای الگوی بام 98
نمودار شماره (2- 9) مدیریت عملکرد 100
نمودار شماره (4-1) توزیع فراوانی پاسخگویان به تفکیک جنسیت 115
نمودار شماره (4-2) توزیع فراوانی پاسخگویان به تفکیک میزان تحصیلات 116
نمودار شماره (4-3) توزیع فراوانی پاسخگویان به تفکیک سابقه خدمت 117
نمودار شماره (4-4) توزیع فراوانی پاسخگویان به تفکیک رشته تحصیلی 118
نمودار شماره (4-5) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس سوال فرعی اول پژوهش 119
نمودار شماره (4-6) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس سوال فرعی دوم پژوهش 120
نمودار شماره (4-7) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس سوال فرعی دوم پژوهش 121
نمودار شماره (4-8) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس سوال فرعی سوم پژوهش 122
نمودار شماره (4-9) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس سوال فرعی چهارم پژوهش 123
نمودار شماره (4-10) اولویت بندی عوامل به تفکیک مدیر و کارمند 130
نمودار شماره (4-11) اولویت بندی عوامل به تفکیک مدیر و کارمند 130
فرمت فایل: Word (قابل ویرایش) |
حجم: 3.66 مگابایت |