فنگ شویی در معماری

مقدمه:

     فنگ شویی ترکیب واژه چینی “فنگ” به معنای “باد” است و “شویی” به معنای “آب”.

     این دو واژه،با هم،تداعی گر مفهوم شکل دهنده و حرکت آفرین باد و آب است و نیز بیانگر تضاد این دو در عین همراهی موزونشان.

     فنگ شویی تعالیم تائوست برای زیستن در عین هماهنگی با طبیعت و محیط اطراف.

     چینی ها قرن هاست که به خرد کاربردی نهفته در این تعالیم دل داده اند و در چیدمان خانه هایشان،دفتر کارشان و حتی ساختن مقابره هایشان آن را به کار بسته اند تا زندگی را موزون تر سازند. این خرد در کتاب “ای چینگ” ثبت شده است.

      هدف عمده فنگ شویی به سازی زندگی،هماهنگ ساختن زندگی خانوادگی و کسب موفقیت در کار و پیشه است.

     “چی”

     مفهوم بنیادی فنگ شویی “چی” است؛ و آن را چنین معنا کرده اند: “فعالیت فیزیولوژیک”، “نیروی عملی موجودات زنده”، “انرژی زندگی”، “دم حیات” یا “انرژی فعالی که همه چیز در آن جریان دارد”.

دو مکتب در فنگ شویی وجود دارد: ۱- مکتب قطب نما و ۲- مکتب مناظر یا شکل

     مکتب قطب نما:

     قطب نمای لوبان،نشان دهنده ارتباط فرد با منشا حیات است. با یافتن جهت درست،ساختمان ها و لوازم منزل را می توان هم سو و هم جهت با صور فلکی قرار داد.

     قطب نمای لوبان به چند دایره هم مرکز (حداکثر ۲۸ دایره و حداقل ۴ حلقه) و ۲۴ نقطه تقسیم می شود. با هر حلقه می توان یک جنبه از فنگ شویی را سنجید. بر خلاف قطب نما های غربی،این قطب نما جهت جنوب را نشان می دهد.

    مکتب مناظر:

     اشکال هندسی طبیعی و در معنای مجازی،اشکال هندسی مصنوعی مثل خانه ها،جاده ها و لوازم منزل تاثیری خاص بر افراد دارند.

     پستی و بلندی های زمین،مثل کو ها و دره رودخانه ها با حیوانات پیوند دارند و بر اطراف خود تاثیر گذارند. اگر در مکانی گیاهان رشد بهتری داشته باشند،چی پر انرژی و سالمی در آن مکان در جریان است. با علم رمل می توان ویژگی های سودمند و غیر سودمند هرمکان را دریافت. ساختمان ها باید زمین اطراف خود را کامل کنند،نه اینکه ظاهر این که آن را مخدوش کنند. منظره ایده آل جایی است که در آن یین دشت در کنار یانگ کوهستان قرار گیرد. شیب تند کوه به تنهایی تحمل ناپذیر است و هم ملال انگیز. افزون بر این،نمی توان انتظار داشت که چی در چنین محیطی جریان داشته باشد.

مثال نخست: کاسه برنج

     در مکتب مناظر گرافیک بسیار به کار می آید. صخره ای که شبیه کاسه برنج است،نشانه وفور نعمت و کامرانی برای ساکنان نواحی مجاور است.

مثال دوم:  سوزن

     صخره ای که تیز و پر شیب همچون سوزن،رو به آسمان دارد،نشانه دانایی است. برای افراد خوشبختی که نزدیک چنین محلی زندگی می کنند،این شکل ضامن دانش و خرم روز افزون،پیشرفت در جست و جوی مداوم و موفقیت های علمی است.

همه چیز در دنیا در تغییر است،هیچ چیز همانی که بود باقی نمی ماند.

(ژوانگ زی)

آموزه های اساسی:

نفس ِخانه: چی از طریق پنجره ها و در ها داخل می شود و باید به راحتی بتواند دورن فضای خانه جریان داشته باشد. به هر حال،چندین عامل تاثیری منفی بر جریان فنگ شویی دارند،خطوط مستقیم،لبه های تیز و گوشه ها.

راهرو های دراز و مستقیم: فضاهای دراز و مستقیم در خانه بازتابی منفی دارند. این فضا ها حرکت چی را تسریع می کنند و به جای آنکه چی در فضای خانه بماند،به سرعت از این مسیر ها می گذرد. راهرو های دراز و مستقیم آپارتمان نیز عملکردی مشابه دارند. این مسیر مستقیم را با استفاده از گلدان،میز،چراغ یا هر چیز دیگری بشکنید تا چی بیشتر گردش داشته باشد و آرام تر حرکت کند.

لبه های تیز:

     لبه های تیز،شاچی به وجود می آورند که تاثیری منفی بر آدمی دارد. از قرار دادن تختخواب در مجاورت چنین فضاها و مکان هایی پرهیز کنید. همیشه مبلمان و وسایلی بخرید که لبه های گرد دارند. اگر چارخ ای جز استفاده از اشیا نوک تیز ادارید،روبه روی هر کنج گیاهی بگذارید.

آیینه:

     آینه ساده ترین ابزار فنگ شویی است. از تاثیر مثبت آینه کاری آگاه باشید به خصوص وقتی که تصویر درختان در آینه می افتد. اگر از آینهها به شکلی مناسب استفاده شود،انعکاس تصاویر باعث می شود اتاق بزرگ تر به نظر برشد و به این ترتیب،”چی” جریان مناسب تر و سالم تری خواهد داشت.

اطمینان حاصل کنید که آیینه تان مخدوش نیست و ترک ندارد. استفاده از کاشی های آیینه نما توصیه نمی شود.

کریستال ها:

     برای بهبود گردش “چی” می توانید از کریستال استفاده کنید. اما باید مطمئن شوید که نور را در محل مناسب متمرکز کرده اید. هیچوقت کریستالی را تکان ندهید،چون ممکن است رشته تمرکزش از هم گسیخته شود. کریستال ها را در اتاق های تاریک در بالای در ورودی طوری آویزان کنید که نور طبیعی به آن ها بتاید. منشور شیشه باعث شکسته شدن نور و تابیدن آن بر دیوارهای تاریک اتاق می شود. به این ترتیب انرژی اتاق فعال می شود.

رنگ ها:

     رنگ ها فضای خاص خود را به وجود می آورند و هر یک تاثیری خاص دارند. بعضی از رنگ ها انرژی ایجاد می کنند و برخی آرامش می دهند. این حالت بستگی دارد به کاربرد رنگ در کاغذ دیواری،فرش،وسایل منزل یا پارچه. ترکیب رنگ ها تاثیر متفاوتی به جا می گذارد. قاعده این است که هر چه رنگ قوی تر باشد،تاثیر گذار تر است.

     سقف اتاق را هرگز نباید تیره انتخاب کرد. چون باعث فلج شدن انرژِی می شود و ساکنان فشار سقف را بر خود احساس می کنند. جتی روش های فنگ شویی و کاربد نور مناسب هم در این فضا چندان کار ساز نیست و تنها بخشی از سنگینی فضا را از بین می برد. اگر خسته شده اید و می خواهید خلاقیت خود را به کار اندازید،اتاق تان را رنگ روشن بزنید. برای کاربد رنگ های متنوع بهتر است به کوسن ها،تصاویر رومیزی،شمع یا دسته گلی رنگی اکتفا کنید. رنگ های ملایم چندان محرک نیستند.

نور:

      نور تاثیری ژرف و مثبت بر زندگی ما دارد،اما نور زیاد چه طبیعی و چه مصنوعی،اصلاً خوب نیست. از لامپ های فلورسنت(مهتابی) استفاده نکنید. نور چشمک زن این نوع لامپ ها تاثیری منفی دارد. شمع هم انرژی جذب می کند و هم نورش دلپذیر تر است. ورودی خانه یا آپارتمان نباید تاریک باشد،چون تاریکی جریان انرژی را مختل می کند. اگر ورودی منزلتان راهرویی باریک است و نور طبیعی هم ندارد،از چراغ های سقفی و آینه برای ایجاد نور و بزرگ نمایی مکان استفاده کنید.

اجسام ثقیل:

     با اشیای سنگین مثل مجسمه های سنگی می توان با احساس نا امنی مقابله کرد. بد نیست در اتاق های خالی جسمی سنگین قرار دهید. وجود مجسمه ای سنگین در فصا باعث تثبیت روابط می شود.

کاربرد اصول فنگ شویی در معماری:

ورودی خانه:

    اگر جلوی خانه تان حیاط یا ورودی دیگری(از خیابان) دارید،ترتیبی دهید که مسیر ورودی به خانه تان مستقیم نباشد. اندکی انحنا در آن ایجاد کنید. این مسیر باید به سمت در ورودی خانه تان تنگ تر شود. چی در مسیر های فراخ خیلی زود هدر می رود. وجود چراغ در سر در ورودی جریان انرژی را کانالیزه می کند.

“ما ساختمان هایمان را می سازیم،پس از آن آن ها مارا می سازند.”

وینستون چرچیل

اتاق نشیمن:

     اتاق نشیمن در واقع فضای مرکزی خانه است. که اغلب فعالیت های خانه و ساکنان آن در آن واقع می شود و میهمانان در آن پذیرایی می شوند. هر کسی با دیدن اتاق نشیمن منزل تان،حس و برداشت خاص خود را از شما خواهد داشت،پس داشتن اتاق نشیمنی گرم و روشن بسیار تاثیر گذار است. اتاق نشیمن مرکز زندگی افراد خانواده است و فضایی است که در آن به استراحت می پردازید،مطالعه می کنید،تلویزیون تماشا می کنید یا به موسیقی گوش می دهید. گرما و راحتی دو اصل عمده آرامش در خانه است. از آنجا که ممکن است در آن واحد چند نفر از اعضای خانواده از اتاق نشیمن استفاده کنند،آماده باشید که برای ایجاد فضایی متوازن و هماهنگ هر کاری بکنید. معمولا اتاق نشیمن بزرگ ترین اتاق خانه است. مهم ترین جنبه زندگی ایده آل داشتن فضای باز است. مرکز اتاق نشیمن نباید درهم و بر هم باشد. محیط باید آنقدر باز باشد که “چی ” بتواند به بهترین نحو دور وسایل بگردد و در خانه پخش شود. درست مثل خود شما که در چنین فضایی احساس ناراجتی و خفگی می کنید،امگار که هوایی نیست که بتوانید راحت نفس بکشید. فرمول کلی برای چنین مواردی این است: وسایل خاننه در اتاق نشیمن باید جمع و جور و تا حد امکان کوچک و معدود باشد. پرده های مجلل،کوسن های بزرگ و انبوهی از وسایل تزئینی در اتاق نشیمن جایی ندارند.

     مبل و صندلی هایی که با دقت و هدف انتخاب شده اند به فضای خانه صمیمیت و گرما می دهند. سعی کنید چندین مدل صندلی و مبل در اتاق نشیمن داشته باشید تا هر کسی بتواند هرجا که راحت تر بود بنشیند. مبل ها و صندلی ها باید رو به مرکز اتاق چیده شوند. در هر نوع چینشی (مدور،چهار گوش،پراکنده و…) پشت صندلی ها و مبل ها باید به سمت دیوار باشد. جلوی پنجره یا در نباید مبل یا صندلی گذاشت. اگر صندلی تان پشت به پنجره یا در باشد،نا خودآگاه احساس نا امنی خواهید کرد،چون هیچ کنترلی بر ورود یا خروج افراد ندارید. هرگز مبل ها را کنج دیوار ها نچینید،چون در این حالت کسی که روی آن می نشیند،باید فشار دو دیوار کنج را تحمل کند.

بهتر است مبل هایتان را به صورت مدور بچینید،چون در این حالت از چی برنده و قطع کننده پرهیز می کنید. استفاده از مواد و وسایل نرم حس آرامش را تقویت می کند. از مبلمانی که لبه های تیز و کنج دار دارند استفاده نکنید.

تلویزیون:

     وسایل برقی-حتی اگر خاموش باشد- انرژی منفی “چی” از خود ساطع می کنند. برای پرهیز از اشعه های مضر تلویزیون،هیچ وقت تلویزیون را نزدیک مبل قرار ندهید. تلویزیون باید از فضای نشیمن کاملا جدا باشد. برای خنثی کردن انرژی منفی آن،یک آکواریوم یا گلدان گل کنار تلویزیون بگذارید.

کفپوش:

     بهترین نوع کفپوش،پارکت است،چون چوب تضمین کننده گردش یکنواخت و صحیح انرژی است. اگر می خواهید از فرش استفاده کنید،سعی کنید از فرش های کوچک و یا قالیچه استفاده کنید تا جا برای حرکت انرژی وجود داشته باشد. استفاده از فرش های بزرگ و یکدست توصیه نمی شود.

نور پردازی:

     نور اتاق نشیمن باید غیر مستقیم باشد. آباژور ها یا چراغ های سقفی که نور شان مستقیما به پایین می تابد،باعث حرکت انرژی به سمت بالا می شوند. چند تا شمع یا شمعدان فضایی گرم،دلپذیر و صمیمانه پدید می آورد که هم جلب توجه می کند و هم بین دو نفر بساط وکالمه را پدید می هورد. قاعده این است که نور اتاق نشیمن همیشه ملایم و غیر مستقیم باشد.

آشپزخانه:

   طرح آشپزخانه خود را با دقت بررسی کنید. آشپزخانه باید هم کاربردی باشد و هم مراقبت از آن راحت. اصلی ترین عناصر آشپزخانه اجاق گاز(آتش) و سینک ظرفشویی(آب) است. حالا خودتان ارتباط عناصر دیگر را با هم و با خودتان پیدا کنید. مخصوصا عناصری را که بیش از همه در آشپزخانه با هم تماس دارند. سینک ظرفشویی نباید نزدیک اجاق گاز باشد. آب و آتش تاثیری منفی بر هم دارند. با قرار دادن فقسه ای پر از دیگ و قابلمه (فلز) بین این دو،این انرژی منفی را خنثی کنید. ماشین ظرفشویی و یخچال را هم نزدیک اجاق قرار ندهید. در آشپزخانه هیچ کفپوشی نگذارید. کف سنگی یا سرامیکی آشپزخانه عنصر خاک است و حضور قوی و پر نفوذ چوب(غذا)،آب،آتش و فلز(وسایل آشپزخانه) را متعادل می کند.

اتاق خواب:

     آدمی زاد بخش زیادی از عمرش را در خواب می گذراند،پس باید به فضای اتاق خواب تان توجه داشته باشید. تخت خواب مهم ترین عنصر اتاق خواب است. تخت نباید از پنجره یا در کاملا در معرض دید باشد. مهم تر از همه این که پایین تخت نباید رو به در باشد. اگر چاره ای جز این ندارید پرده ای جلوی در بیاویزید. بهتر است در اتاق خوابتان آیینه نداشته باشید. اما در اکثر اتاق خواب ها میز آرایش آیینه دار هست. پیش از خوابیدن باید روی آیینه را با پارچه یا پرده ای بپوشانید. سقف اتاق خوابتان باید همیشه روشن تر از دیوار باشد. سقف تیره،نزدیک تر به نظر می رسد و جریان انرژی را مختل می کند.

حمام و دستشویی:

     در متون فنگ شویی و در باور اصلی آن،حمام اساسا ً منفی است. حمام مکانی است برای زدودن آلودگی و تمیز شدن. اما در حمام آرامش هم می توان کسب کرد. حمام خصوصی ترین فضای خانه است و باید اصولی را در آن رعایت کرد. اگر فضای حمام خیلی بسته باشد،احتمال رکود و ایستای انرژی وجود دارد. برای جلوگیری از این حالت،دو آینه رو به روی هم نصب کنید.

     سفید،آبی روشن و سبز روشن بهترین ریگ ها برای حمام اند. نور طبیعی در اینجا هم ارجحیت دارد،اما اگر نور طبیعی ندارید،حمام را حسابی با نور مصنوعی روشن نگه دارید. نور حمام نباید آزار دهنده باشد. باید آنقدر نور داشته باشید که تمام زوایای حمام روشن شود. پاکیزگی بی عیب و نقص اعجاب انگیز است.