دانلود رایگان مقاله ارزیابی اثرات ساختمانهای بلند مرتبه اطراف حرم مطهر امام رضا(ع )

دانلود رایگان مقاله ارزیابی اثرات ساختمانهای بلند مرتبه اطراف حرم مطهر امام رضا(ع )

مقدمه

بیان مسله

ساختمانهای بلند مرتبه از قرنها قبل مورد توجه آد می د ر تمد نهای گوناگون بود ه است. خواستگاه این توجه عمد تاً منشاء مذهبی و سیاسی د اشته و نتیجه آن احساس تعلق و بند گی تود ه های فاقد ضرورت، د رمقابل صاحبان این بناها بود ه است. ساختن بناهایی هم چون معابد باستانی، کلیساها، مساجد و غیره که به مثابه تک بنایی مرتفع و د ارای اقتد ار، تسلط وحاکمیت مطلق بر فضای شهری پیرامون خود اعمال می کرد ه اند ، شاهد این اد عا می باشند . بر اساس نظرمورخان، نخستین ساختمانهای بلند مسکونی مربوط به رم باستان است که د ر قرن سوم قبل از میلاد به تد ریج با افزایش جمعیت به همان نسبت نیز به ارتفاع ساختمانها افزود ه شد ؛ بگونه ای که به منظور کاهش خطر فرو ریختن ساختمانها، ناگزیر محدودیت های ارتفاعی وضع گردید )موریس، 1368 ، ص(

احد اث ساختمانهای بلند با کاربریهای مختلف د ر شهر مشهد نیز از اوایل د هه 50 با کاربری هتل و آپارتمانهای مسکونی رونق پید ا کرد که از آن جمله می توان به احد اث مجموعه آپارتمانهای مرتفع یا 550 واحد ، مجموعهآپارتمانهای 600 د ستگاه اشاره کرد . د ر بعد از انقلاب نیز ساخت این بناها اد امه یافت که از آن جمله می توان به مجموعه زیست خاور با 18 طبقه شامل واحد های تجاری و مسکونی .

در طول د هه های اخیر موضوع ساختمانهای بلندمرتبه از سوی صاحب نظران رشته های مختلف مورد فضاهای حد واسط فضاهای زیارتی و به دلیل داشتن قابلیت بسیار بالای باز تعریف مفاهیم پایداری از جمله فضاهای پراهمیت بشمار میروند. از آنجایی که مذهب تشیع در ایران موجب اهمیت یافتن فضای زیارتی شده است و تنها مرقد امام معصوم درقم و حرم حضرت رضا)ع( در مشهد مقدس میباشد، لذا این فضا به عنوان مهمترین فضاهای زیارتی در ایران دارای پتانسیل بسیار بالا برای ارتباط مستقیم و مناسب با مخاطب است. آشفتگی و بی هویتی بسیاری در منظر شهری در شهرهای امروز و همین طور در شهر مشهد که هویت اسلامی آن غالب است به وجود آمده است. در مشهد که با پسوند ” مقدس” بکار میرود مسئله ناخوانایی و بیهویتی شهری بسیار وجود دارد. اگرچه که مشهد بواسطه سابقه تاریخی و مذهبی، دارای پشتوانه های قوی هویتی است اما در حال حاضر این عوامل هویت بخش شهری درحال کمرنگ شدن بوده و واقعیت ادراک شده از سمت مخاطب با تصور ذهنی و انتظار وی در حال فاصله گرفتن است. در این تحقیق به بررسی تاثیرات مثبت و منفی بلند مرتبه ها در اطراف حرم پرداخته می شود.هر روز برج ها و غول های آهنی در اطراف بارگاه رضوی قد کشیده و سایه نگران کننده معماری افسار گسیخته بر خیابان های اطراف حرم سنگین تر می شود؛ با این روند هویت معماری در پایتخت معنوی از بین رفته و چشم انداز و منظر حرم مطهر مخدوش می شود.
غول های آهنی و برج های سربه فلک کشیده پایتخت معنوی را محاصره کرده و دیگر در خیابان های منتهی به حرم امام هشتم (ع) اثری از معنویت و هویت رضوی دیده نمی شود.
در این شهر دیدن گنبد رضوی از همین میدان شهدا هم آرزویی دست نیافتنی شده و شتاب ساخت و سازهای بی رویه خاطر زائران و مجاوران را آزرده ساخته است.
نظم که یکی از شاخص های معماری اسلامی ایرانی است در ساختمان سازی مسیرهای منتهی به حرم مطهر دیده نمی شود و این چالش روز به روز در کالبد شهر رخنه می کند

حال این مساله مطرح میشود که بلندمرتبه سازی درمنطقه ثامن دارای چه اثراتی حرم امام رضا دارد ؟

 

 

ضرورت تحقیق

با توجه به این که مشهد یک شهر معنوی است اغلب شاهد ساختمان هایی در شهر هستیم که هیچ شباهتی به یک ساختمان در شهر مذهبی ندارد؛ این موضوع بیش از همه معنویت این شهر را زیرسوال می برد.
سر برآوردن غول های آهنی در کنار حریم مطهر رضوی همچون سایر ساخت و سازهای بی هویت چهره پایتخت معنوی را مخدوش کرده، عدم تحقق مدیریت واحد شهری سبب شده هر فردی بنا به سلیقه و مصلحت خود در این شهر اقدام کند و به نظر می رسد در سایه مدیریت واحد، مسئله معماری نیز در این شهر حل می شود.

مرتفع سازی و احداث ساختمان هایی که مانع مشاهده حرم مطهر شده یک فاجعه در معماری است،در گذشته موقعیت حرم مطهر به گونه ای بود که حتی از دورترین فاصله نیز بارگاه رضوی دیده می شد اما اکنون از برخی خیابان های منتهی به حرم مطهر هم نمی توان حرم مطهر را مشاهده کرد و این نقطه ضعفی بزرگ در شهرسازی است .

حرم رضوی در محاصره برجهایی است که با شکستن خط آسمان حرم؛ حریم این بنای مقدس را شکسته اند و در این میان مسئولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی اعلام کرده اند که ساخت و سازهای بی رویه و غیراصولی اطراف حرم مانع بزرگی بر سر راه ثبت جهانی این اثر معنوی است.

 

سوالات تحقیق

1. بلندمرتبه سازی درمنطقه ثامن دارای چه اثراتی می باشد ؟
2. آیا از ظوابط مرتفع سازی در اطراف بناهای مذهبی به درستی استفاده شده است ؟
3. چگونه میتوان اثرات مرتفع سازی را در منطقه ثامن کنترل نمود ؟؟

 

اهداف پژوهش

1. هدف اصلی

هدف اصلی در این تحقیق ارزیابی اثرات بلند مرتبه سازی اطراف حرم امام رضا (ع ) در شهر مشهد میباشد ..

 

2. هدف فرعی

• شتاخت عوامل تاثیر گذار بلند مرتبه ها بر حرم امام رضا (ع)
• تعادل سازی بین ارتفاع بلند مرتبه ها و بنای حرم مطهر امام رضا (ع)
• ایجاد ساختمان هایی که با بتای مذهبی حرم در یک راستا باشد .

 

پیشینه تحقیق

درآغاز قرن سوم در قسمتی از قدیمی ترین بخش مشهد کنونی ، درقریه ای به نام سناباد واقع درحاشیه نوغان از ولایت توس ، کاخ حمید بن قحطبه ( والی سابق خراسان ) دروسط باغی واقع شده بود که در آن زمان به دلیل وجود مدفن هارون الرشید، به بقعه هارونیه شهرت داشت.
درسال 203ق. پیکر مطهر امام رضا (ع) درهمان بقعه به خاک سپرده شدو این مکان مشهد الرضا نام گرفت .

مشهد دردو قرن اول پیدایش چندان شناخته شده نبود، اما به عنوان مکانی مذهبی مورد احترام بود. درعهد شاهرخ میرزا مشهد به عنوان پایتخت مذهبی مورد توجه قرار گرفت .

درعهد قاجاریه به توپ بسته شدن حرم (1320 ق.) و اشغال شهر درجنگ جهانی اول ، صدمات و خسارات زیادی بر حرم و شهر وارد آمد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، شهرمشهد مقدس به عنوان مهمترین قطب زیارتی کشور بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت  در آن روزگار حرم رضوی بلندترین بنا در مشهد بود و زائران از منطقه “تپه سلام” می‌توانستند گنبد طلایی را نظاره کنند . اما امروز هتل‌های ستاره دار و برج‌های چند میلیاردی عظیم‌ترین ساختمان‌هایی هستند که در دل این شهر جای گرفته اند و این آستان مقدس در میان غولهای آهنی اسیر مانده، حتی بسیاری از کارشناسان معماری و شهرسازی اعلام می کنند که ارتفاع ساختمانها پنج برابر ارتفاع حرم است.

یکی از کارشناسان حوزه شهرسازی تاکید کرد: اکنون سرعت صدور مجوز برای ساخت برج های تجاری آن قدر بالاست که گمان می کنیم در قلب شهری اقتصادی با رویکرد درآمدزایی ایستاده ایم و این در حالی است که مشهد، پایتخت معنوی ایران و دومین کلانشهر مذهبی جهان است. حرم رضوی سالهاست که در محاصره  برج ها و ساختمان های مرتفع قرار دارد و با این وضع امیدی برای ثبت این میراث معنوی در فهرست آثار یونسکو باقی نمی ماند

در طی 2 دهه اخیر طرح توسعه اطراف حرم به منابع مالی هنگفتی نیاز داشت و به همین علت شهرداری هم برای تامین این منابع مالی ناچار به احداث مجتمع های مسکونی تجاری در اطراف حرم شد،طرح توسعه  و بهسازی اطراف حرم از حدود 20 سال پیش آغاز شد و اولویت نخست در این مقوله، تسهیل امور زائران بود و به مسائل دیگر توجهی نشد لذا شهرداری با احداث مجتمع های تجاری، بودجه مورد نیاز برای توسعه حریم را تامین کرد و این موضوع موجب ساخت بناهای مرتفع و تخریب بناهای تاریخی و معنوی شد..

.در شهرهای اسلامی کشورهای دیگر مثل مکه / مدینه نیز این مسله به خوبی به چشم میخورد .هتل ها و آسمانخراشهای اطراف کعبه باعث نا به سامانیه سیمای آن شده اند .

 

روش تحقیق

روش های بکار گرفته در این تحقیق که شامل مشاهده وپرسش نامه می باشد . جامعه مورد نمونه گیری شده در این تحقیق افراد ساکن وعبوری در محله ی ثامن می باشند

محدوده مورد مطالعه محدود خیابانهای منتهی شده به حرم می باشد . کلیه ی تحقیقات صورت گرفته در این مقاله براساس پاسخ به ارزیابی اثرات منفی و مثبت بلند مرتبه ها در اطراف حرم انجام گرفته است .

اطلاعات جمع آوری گشته در این مبحث از طریق حضور مکرر در محل و مصاحبه با چند تن از کارشناسان و نیز پر کرردن پرسشنامه از افراد عبوری وساکن و کسبه محدوده و نیز مطالعات کتابخانه ای و مراجعه به نهادها و سازمانهای مربوطه صورت پذیرفته است .

تمامی اطلاعات بدست آمده از روش های مشاهده وپرسش نامه در سال 93 برداشت شده است.

فرضیه های تحقیق

 

فرضیه های تحقیق عبارتند از:

به نظر می رسد د ر ساختمانهای بلند مرتبه اطراف حرم  به هماهنگی ساختمان ها با حرم توجهی نشده است ..

به نظر می رسد در مکانیابی مناسب هتل ها و مراکز تجاری و ارتفاع آنها نظارت کافی انجام نگرفته ..

منابع

 

1. نقی زاده، محمد،) 8831.” صفات شهر اسلامی در متون اسلامی”، (نشریه هنرهای زیبا، شماره 1 و 5، نشردانشگاه تهران، تهران.
2. مهندسین اسوه،( 8811 )”خلاصه گزارش پروژه مطالعاتی ارائی اسکان و اقامت زائرین.
3. پور جعفر, 1331 نشریه هویت,سال دوم شماره سه
4. صدوقیان زاده.مینوش،”بلندمرتبه سازی وفضای شهری”،مرکزمطالعات وبرنامه ریزی شهری، 5731
5. منابع آماری سازمان شهرداری منطقه ثامن شهر مشهد.

 

فرمت فایل: Word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 7
دانلود رایگان با لینک مستقیم
حجم: 249 کیلوبایت
هزینه دانلود: 10 صلوات هدیه به روح حضرت فاطمه (س) و سلامتی و ظهور آقا امام زمان (عج)