مقاله رایگان کارآموزی رشته عمران

مقدمه:

دانشجویان رشته عمران در دوره کاردانی که دوسال به طول می انجامد با درسهای تئوری آشنا میشوند وتا حدودی با مسائل مختلف ساختمان سازی آشنا میشوند ولی باز نیاز به کسب تجربه دارند وکسب این تجربه میسرنیست مگر انکه دانشجویان درسر کارمطالبی راکه در کتابها خوانده اند لمس کرده   وبا چشم خ.ود طریقه انجام کارها راببینند وبه همین دلیل چهار واحد رابه   همین امر اختصاص داده اند که این واحدها جزو مهمترین واحدهای این دوره  می باشد.

 

فصل اول

بررسی بخشهای مرتبط بابخش علمی کارآموزی:

اولین نیازطبیعی انسان غذا می باشد زیرا انسان بدون خوراک قادربه ادامه  حیات نیست .دومین نیازانسان مسکن می باشد ومکانی که در ان زندگی میکند وفرزندانش را بزگ میکند ودر ان به زندگی ادامه می دهد.

مسکن تنها به ساختمان مسکونی ختم نمیشود بلکه شامل ساختمانهای اموزشی  ودرمانی واداری نیز میباشد.به همین دلیل تمام ارگانها ونهادها نیازمبرم به  ساختمان دارند.

در تاسیس یک ساختمان نیازبه همکاری مهندس عمران ومعماروتکنسین ساختمان وحتی مهندس برق وتاسیسات نیز میباشد به همین دلیل رشته عمران  مرتبط با تمام رشته هامیباشد.

بررسی آموخته ها وپیشنهادات:

اصولا کارهایی راکه برای احداث یک ساختمان صورت میگیرد بسیار گسترده  میباشد وبه علت محدود بودن زمان کارآموزی نمیتوان تمام کارهای انجام شده رادید و از نزدیک لمس کرد.در این مجموعه سعی شده است تاحدودی به بیان مراحل مختلف اجراازقبیل تخریب وآماده سازی زمین وتجهیزکارگاه وساخت و اجرای بتن وقالب بندی وآرماتوربندی واجرای سقف تیرچه بلوک پرداخته شود.

 

فصل دوم

تخریب:

زمین احداث این منزل مسکونی یک زمین صاف وهموارشده نبود بلکه یک ساختمان فرسوده وکلنگی بود که باید تخریب میشد.

تخریب این ساختمان در دومرحله صورت گرفت که ابتدا سقف ان توسط  کارگران تخریب شداما دیوارها وکف ان توسط لودرتخریب گردید وپس ازآن اقدام به خروج همه نخاله ها از محل کارگاه شد.

قبل از این مرحله اقدام به بریدن همه تیراهنهای سقف توسط هوا برش شد و همه درب وپنجره ها و تمام کابینتها وشیرآلات ولوله های آب از محل کارگاه خارج شد. دو حلقه چاه نیزدرمحل وجود داشت که با شفته آهک وقلوه سنگ پر شد.

رعایت اصول ایمنی در تخریب:

قبل از هر چیز باید روش تخریب مشخص شود و کار برای عوامل اجرایی شرح داده شود. تخریب در معابر عمومی باید درمحوطه ای محصور با نرده های حفاظتی به ارتفاع دو متری انجام شود. کلیه کارگران میبایست مجهزبه کلاه ایمنی باشند ودر ساعات غیر کاری به هیچ عنوان نباید اقدام به برداشتن حصار کرد.

تمامی راههای عبورومرور افراد غیر مسؤل به کارگاه باید مسدود شود. به هیچ عنوان نباید مسیر ریزش آوار به عنوان مسیراصلی انتخاب شود ودر هنگام عملیات تخریب از اب برای ته نشین کردن غبار در محیط جلو گیری شود.

البته در اجرای اصول ایمنی درعملیات تخریب این پروژه ازحصار و نرده به علت خلوت بودن محیط استفاده نشد اما برای ایمنی و اطمینان بیشترراههای  ورودی به صورت موقت مسدود شد وهمچنین از آب پاشی برای کم کردن گرد وخاک استفاده شد.

فصل سوم

تجهیز کارگاه:

برای تجهیز کارگاه باید مصالح وابزار مورد نیازبه کارگاه آورده شود. مصالحی مانند سیمان که به دو صورت فله وپاکتی موجود میباشددر کارگاه میبایست به نحوی درست انبار شود که البته در این پروژه بیشتر از سیمان پاکتی استفاده شد.

روش نگهداری ازسیمان در قسمت بعد توضیح داده خواهد شد.برای جلوگیری از شلوغ شدن کارگاه معمولا موارد مصرف شن وماسه ازقبل پیش بینی میشد وبه صورت روزانه به گارگاه منتقل میشد.

انبارکردن سیمان:

درموقع انبار کردن سیمان باید دقت شود که رطوبت هوا وزمین باعث فاسد شدن سیمان نشود.در این پروژه برای انبار کردن پاکتهای سیمان ابتدا تمامی پاکتها برروی قطعات تخته که بازمین حدود ده سانتیمتر فاصله داشت قرار داده شد وکیسه ها در ردیفهای ده تایی روی هم چیده شد.

علت این کار این است که اگربیش ازده کیسه را روی هم قرار دهیم کیسه های زیرین دراثر فشار زیاد سخت شده ودرصورت نگهداری دراز مدت غیر قابل مصرف خواهند شد واستفاده ازانها منوط به آزمایش سیمان خواهد بود. چنانچه سیمانهای سخت شده به راحتی با دست پودرشوند قابل مصرف در قطعات بتنی میباشند درغیر اینصورت سیمان فاسد شده وبرای اطمینان بیشتراز فاسد شدن ان از آزمایشهایی استفاده میکنند.

بتنی که باسیمان فاسد شده ساخته میشود باربر نبوده و نمیتوان از ان در قطعات اصلی ساختمان مانند تیرهاو ستونها وسقف استفاده کرد.چنانچه این سیمانها کاملا فاسد نشده باشند میتوان ازانها به عنوان ملات برای فرش موزاییک ویا اجرای بتن مگر استفاده نمود.

اگر بخواهیم سیمان را برای مدت طولانی انبار کنیم باید تا انجا که امکان داردبا دیوارهای خارجی انبارفاصله داشته باشد.

البته چون در این پروژه از سیمان پاکتی استفاده شد  برای نگهداری پاکتها درفضای بازپس از اینکه انها را بر روی چوبهای تراورس قرار دادند روی انهارا با ورقه های پلاستیکی پوشانیدند تا از نفوظ رطوبت به انها جلوگیری شود.

اگرسیمان به طرزصحیح انبارشود حتی تا یک سال بعد نیزقابل استفاده خواهد بود البته فقط ممکن است زمان گیرش آن قدری به تاخیر بیافتد ولی درمقاومت 28 روزه ان تاثیری نخواهد داشت.

پیاده کردن نقشه:

پس از بازدید از محل اولین قدم در ساخت یک ساختمان پیاده کردن نقشه میباشد  منظور از پیاده کردن نقشه انتقال نقشه ساختمان از روی کاغذ برروی زمین با  ابعاداصلی است.بطوری که محل دقیق پی ها وستونها ودیوارها وزیرزمینهاوعرض پی ها روی زمین بخوبی مشخص باشد.

همزمان با ریشه کنی وبازدید ازمحل باید قسمتهای مختلف نقشه ساختمان مخصوصا نقشه پی کنی کاملا مورد مطالعه قرارگرفته بطوری که در هیچ قسمت نقطه ابهامی وجود نداشته باشد وبعدا اقدام به پیاده کردن نقشه بشود.

باید سعی شود حتما در موقع پیاده کردن نقشه از نقشه پی کنی استفاده شود. در انجام پیاده کردن نقشه این ساختمان که پروژه من بود با توجه به کوچک بودن ساختمان از متر وریسمان استفاده شد.

ابتدا محل کلی ساختمان روی زمین مشخص شدو بعد با کشیدن ریسمان در یکی ازامتدادهای تعیین شده وریختن گچ یکی ازخطوط اصلی ساختمان تعیین                   شد .بعد از ان خط دیگر ساختمان را که عمود بر خط اول میباشد رسم شد. در اصطلاح بنایی استفاده از این روش را 3-4-5- میگویند. درصورت قناس بودن زمین ممکن است دوخط کناری نقشه برهم عمود نباشند

در این صورت یکی از خطوط میانی نقشه را که حتما بر خط اول عمود است انتخاب ورسم مینماییم.  ممکن است برای عمود کردن خطوط از گونیای بنایی استفاده شود دراین صورت دقت کار کار کمتر میشود. در موقع پیاده کردن نقشه برای جلوگیری از جمع شدن خطاهها بهتر است اندازه ها را همیشه از یک نقطه اصلی که آن را مبداء می نامیم شروع وروی زمین منتقل می نماییم . بعد از اتمام کار پیاده کردن نقشه باید حتما مجددا اندازه گذاری های نقشه پیاده شده را کنترل نماییم.

علت این کار این است که حتی المقدوراز وقوع اشتباهات احتمالی جلوگیری شود. برای اینکه مطمئن شویم  زوا یای بدست آمده اطاق ها قائمه می باشد باید دوقطر هراتاق را اندازه گیری کنیم چنانچه مساوی بودند آن اتاق گونیا است .

به این کار اصطلاحا چپ وراست می گویند.البته چنانچه در این مرحله اطاقها3 الی 4سانتیمترنا گونیا باشد اشکالی ندارد زیرا با توجه به اینکه پی ها همیشه قدری پهن ترازدیوارهای روی آن می باشد لذا در موقع چید ن دیوار می توان ناگونیایی ها را برطرف نمود. بطور کلی باید همیشه توجه داشت که پیاده کردن نقشه یکی از حساسترین ومهمترین قسمت اجرای یک طرح بوده وکوچکترین اشتباه درآن موجب خسارتهای فراوان می شود .

پی کنی  :

اصولا پی کنی به دو دلیل انجام می شود .1-دسترسی به زمین بکروبرای محافظت                          ازپی ساختمان . با توجه به اینکه کلیه بار ساختمان به وسیله دیوارها یاستونها به زمین منتقل می  شود در نتیجه ساختمان باید روی زمینی که قابل اعتماد بوده و قابلیت  تحمل

بار ساختمان داشته باشد بنا گردد. برای برای دسترسی به چنین زمینی ناچار به ایجاد پی برای ساختمان می باشیم . برای محافظت پایه ساختمان وجلوگیری از تاثیر عوامل جوی در پایه ساختمان باید پی سازی کنیم در این صورت حتما در بهترین زمینها باید حداقل پی هایی به عمق 40تا50 سانتیمترحفر کنیم.

طول وعرض وعمق پی ها کاملا بستگی به وزن ساختمان وقدرت تحمل خاک محل ساختمان دارد.

در ساختمانهای بزرگ قبل از شروع کاربوسیله ازمایشهای مکانیک خاک قدرت مجاز تحملی زمین را تعیین نموده وازروی ان مهندس محاسب ابعاد پی را تعیین میکند. ولی در ساختمانهای کوچک که ازمایشات مکانیک خاک در دسترس نیست باید از مقاومت زمین در مقابل بار ساختمان مطمئن شویم.

اغلب مواقع قدرت مجازتحملی زمین برای ساختمانهای کوچک با مشاهده خاک پی ودیدن طبقات ان وطرز قرار گرفتن دانه ها به روی همدیگرو با ضربه  زدن بوسیله کلنگ به محل پی قابل تشخیص است.

البته قبل از ان باید مهندس محاسب وزن ساختمان و میزان باری که ازطرف ساختمان به زمین وارد میشود اگاه باشد.

باید متذکر شد که نوع پی استفاده شده در این ساختمان پی نواری میباشد. با توجه به تشخیص مهندس محاسب ساختمان وبررسی نوع خاک محل حداقل عمق پی در این پروژه 50 سانتیمتردر نظر گرفته واجرا شد.

البته باید در نظر داشت که اگر در این عمق به زمین بکرنرسیدیم باید عمق پی را تا زمین بکر ادامه داده ویااز روشهایی دیگراز جمله شمع کوبی ویا تسطیع اقدام به اصلاح مقاومت زمین کرد

کرسی چینی:

معمولا در طبقه همکف ساختمانها سطح اتاقها را چند سانتیمتراز کف حیاط یا کوچه بلندتر میسازند که به این اختلاف ارتفاع کرسی چینی . معمولا کرسی چینی به سرعت انجام میشود.هدف از ساخت کرسی در ساختمان این است که درابتدااز قدیم بشر تمایل بیشتر داشت قدری بلندتر از کف زمین سکونت کند وبدین ترتیب احساس امنیت بیشتری میکرد درثانی ارتفاع طبقه همکف با سطح زمین مانع ورود برف وباران وغیره به داخل اطاقها میگردد.وسوم اینکه چون اغلب زمینهایی که ما برای ساختمان انتخاب میکنیم کاملا

مسطح نبوده ودارای شیب میباشند واز طرفی اتاقها وسالنهای ساختمان باید کاملا در یک سطح ساخته شوند لذا برای مسطح کردن اطاقها قسمتهای پایین را بوسیله کرسی چینی با قسمتهای دیگرهم سطح میکنند.

عرض کرسی چینی باید قدری از دیوار اصلی وقدری کمتر از پی زیر ان باشد اگر ارتفاع کرسی چینی فقط در حدود 10الی 15 سانتیمتر باشد میتواند پهنای ان مساوی دیوار روی ان باشد اماهمیشه بایددر نظر داشت برای کلیه دیوارهای اعم از حمال ویا تیغه ای و پارتیشنها پی سازی و کرسی چینی انجام شود.

نحوه کرسی چینی یا ساخت پی سنگی:

روز قبل از اجرای کرسی چینی چند کمپرسی سنگ معدنی(لاشه) و چند کمپرسی ماسه شسته به دستور مهندس گارگاه به محل آورده شد. پس از اماده شدن ملات سیمان انرا بوسیله فرغون در کنار پی برای شروع اجرای پی میاوردند. ملات ماسه وسیمان را به نسبت 1به4 با پیمانه مخلوط وبه ان اب دادند.اب دادن به این طریق بود که مخلوط ماسه وسیمان رابصورت دپو در اوردند سپس شروع به ساختن حوضچه کوچکی با این دپو کردند.  بعد از ان اب را به اندازه کافی وبا نظر مهندس کارگاه درون این حوضچه   ریختن به این کاردر اصطلاح آبخور کردن میگویند.  سپس دو کارگر شروع به مخلوط کردن ان شدند. پس از ساخت ملات ماسه سیمان برای حمل کردن ان به محل از فرغون

استفاده شد وبعد ازاوردن ملات به محل ایجاد پی یک نفر کارگر با بیل ملات را در پی میریخت و استاد کار بوسیله کمچه ملات را درون پی پخش میکرد وسنگهای لاشه را روی ان میچید. از این ملات هم به عنوان بتن مگر وهم به عنوان ماده چسباننده بین سنگها استفاده میشد.

در موقع چیدن سنگها اگر سنگی وجود داشت که نسبتا بزرگ بود یکی از    کارگرهابوسیله پتک اقدام به شکستن انها میکرد واز قطعات کوچکترمعمولا استفاده میشد. این کاررادر سرتاسرپی انجام میدادند تااینکه کار بعد از3 روز به پایان رسید.

استاد کارساختمان با وسیله ای بنام شیلنگ ترازسطح پی ها راترازنمود و ریسمان کشی کرد وملات صافی را روی ان کشید. بعد از خشک شدن پی ها تا چند روز سطح پی ها را اب میدادند تا ملات سیراب شود وبه مقاومت خوبی برسد ودر این مدت زمان که سطح پی ها را اب میدادند کار تعطیل بود.

فصل چهارم

قالب بندی:

قالب یک سازه موقت است و مانند ظرفی میتواند بتن تازه وخمیری راتا زمان گیرش وکسب مقاومت کافی بصورت کاملا متراکم در برگیرد وبه ان فرم دهد. تهیه وساخت قالب را قالب بندی میگویند که از اصول وضوابطی از نظر طراحی وساخت پیروی میکند.

قالب بایدبه اندازه کافی محکم باشد تا بتواند دربرابرفشارهای وارده از بتن خمیری در زمان بتن ریزی و فشار ناشی از وسایل بتن ریزی و کارگران مقاومت کند وبیش از حد مجاز تغییر شکل ندهند. همیشه باید توجه کرد که ابعاد قالب بندی دقیق باشد واتصالات قالب بندی باید محکم ومتناسب با جنس قالب باشد.

برای جلوگیری از خروج شیره بتن در زمان بتن ریزی  مصالح مورد استفاده باید قالب بندی به گونه ای انتخاب شوند که قالب درزپیدا نکند. قالب بندی باید طوری طراحی واجرا شود که پس از گرفتن بتن باز کردن قالبها به راحتی امکان پذیر باشد.

تخته و چوبی که برای قالب بندی مصرف میشود باید کاملا خشک بوده ودر برابر رطوبت تغییر شکل ندهد زیرا تغییر شکل قالب موجب تغییر شکل بتن گشته ودرشکل تیرها وستونها و همچنین ممانهای وارده برانها موثر میباشد.

این تخته ها باید به اندازه کافی نرم باشند تا در موقع نجاری دچار اشکال نشویم. از طرفی باید انچنان محکم باشد که بتواند وزن بتن و ارماتورها و کارگران بتن ریزی ووسایل بتن ریزی از قبیل چرخ دستی و ویبراتور را بخوبی تحمل کند.

انواع قالب از لحاظ جنس:

انواع قالب از لحاظ جنس عبارتند از قالب چوبی – قالب فلزی-قالب فایبر گلاس-قالب آجری –قطعات پیش ساخته و قالب لغزان.

در این پروژه از قالب بندی چوبی استفاده شد.        

قالب چوبی:

معمولا در ایران از تخته ای که به روسی معروف است برای قالب بندی استفاده میشود.ضخامت این تخته ها از 2تا3سانتیمتر وحداقل بعد ان 8 سانتیمتر است. درقالب بندی چوبی تمام قسمتهای ان از چوب استفاده میشود قبل از کار گذاشتن قالب چوبی رویه قالب را روغن مالی میکنند که علت ان این است که شیره بتن توسط تخته خشک مکیده نشود ودر موقع باز کردن قالبها به راحتی از سطح بتن جدا شود.

قبل از قرار دادن قالبها در جای خود باید انها را روغن مالی کردتا روغن آرماتورها را آلوده نکند زیرادر صورت الوده شدن آرماتورها باعث نچسبیدن بتن به آرماتورمیگردد.

مهمترین دلایل استفاده از قالب چوبی عبارتند از:

1- دارا بودن مقاومت کششی وفشاری وبرشی مناسب برای تحمل بارهای وارد شده

2- سبک بودن نسبی ان برای حمل ونقل

3- ساده بودن اتصال و طویل کردن تخته ها به یکدیگر که با میخ به سرعت

انجام میشود.

4- چوب به علت داشتن ضریب حرارتی کم نسبت به فلز در فصل سرما و

یخ بندان ودر نقاط سردسیربا بتن ریزی در مناطق گرم برای قالب بندی

بسیار مناسب است.

5- نسبت به قالب فلزی به جز مواردخواص هزینه ای کمتر دارد.

فصل پنجم

آرماتوربندی:

برای ایجاد مقاومت در مقابل نیروهای کششی دربتن داخل شناژبتنی چندردیف در بالاوپایین میلگردهای طولی قرار میدهند واین میلگردهای طولی را بوسیله میلگردهای عرضی که به آن خاموت میگویند به همدیگر متصل میکنند. میلگردهای طولی وعرضی را از قبل در گارگاه آرماتوربندی میبافند وبعد در داخل قالب بندی شناژ قرار میدهند.

باید توجه داشت که پهنای این قفسه بافته شده  باید در حدود 5 سانتیمتر کوچکتر از پهنای قالب شناژ باشد یعنی از هر طرف 5/2 سانتیمتر بطوریکه این میلگردها کاملا دربتن غرق شده وآنرا از خورندگی در مقابل عوامل جوی محفوظ نگه دارد. این 5/2 سانتیمتر در مناطق مختلف اب و هوایی وهمچنین محل قرار گرفتن قطعه بتن وهمچنین میزان سولفاته بودن ابهای مجاور ان متفاوت است که میزان ان بوسیله موسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران تعیین شده است.

 

هدف از بکار بردن فولاد در قطعات بتنی:

بتن جسمی شکننده است که در مقابل نیروهای فشاری  مقاومتی قابل توجه دارد اما مقاومت ان در برابر نیروهای کششی ناچیز است. به همین دلیل در محاسبات بتن آرمه این مقاومت در نظر گرفته نمیشود. مقاومت بتن در برابر نیروهای کششی تقریبا 10/1مقاومت فشاری آن در نظر گرفته میشود.

با توجه به اینکه قطعات بتنی مدام تحت تاثیر انواع نیروهای فشاری و برشی وکششی قرار میگیرند لازم است  قطعات بتن برای مقاومت کافی در مقابل این نیروها با عنصر مناسبی مسلح گردند. که بهترین عناصر فلزاتی هستند که بنام آرماتور معروف هستند.

انواع ارماتور استفاده شده در شناژ عبارتند از ارماتور طولی و عرضی. وظایف ارماتور طولی عبارتنداز تقویت ستون در مقابل بارهای فشاری و خمشی است.

اما ارماتورهای عرضی وظیفه نگه داشتن ارماتورهای طولی در جای خود و جلوگیری از کمانه کردن ارماتورهای طولی در هنگام وارد شدن نیروهای فشاری را برعهده دارند.

تقویت ستون در جهت عرض ودر مقابل بارهای جانبی از وظایف دیگر ارماتورهای عرضی میباشد. ارماتور عرضی را خاموت میگویند.

بسته به نوع شکل هندسی ستون از خاموتهای مختلف الشکلی استفاده میشود.اگر ستونها استوانه ای یا دایره ای شکل باشند ویا برای ساخت شمعها از خاموتهایی دایره ای شکل به نام دورپیچ یا اسپیرال استفاده میکنند .

دورپیچها علاوه بر داشتن عملکرد تنگها باعث محصور شدن هسته داخلی ستون وافزایش مقاومت آن میشوند و همچنین در حین زلزله رفتار شکل پذیرتری- دارند یعنی بدون ترک خوردن تغییر شکلهای خوبی نشان میدهند.

بستن میلگردها به یکدیگر:

میلگردهای فولادی باید قبل از بتن ریزی براساس طرح ومحاسبه به یکدیگربسته ویکپارچه شوند تا از جابجا شدن آنها طی عملیات بتن ریزی تا گیرش بتن جلوگیری شود. بستن میلگردها به یکدیگراز نظر زمان ومکان بستگی به وضعیت کارگاه ونوع قطعه دارد که تصمیم گیری در مورد چگونگی آن به عهده تکنسین ساختمان میباشد تا حداکثر کارایی حاصل شود. گاهی تمام یا قسمتی ازمیلگردها را خارج از قالب میبندند و یک شبکه را تشکیل میدهند وسپس انرا در قالب میگذارند مانند شبکه کف فونداسیون تکی وگاهی   نیزمیلگردها را در روی قالب به یکدیگر میبندند مانند میلگردهای سقف بتنی. برای بستن دو میلگرد به یکدیگراز مفتول فلزی نرم با قطر 5/1تا2میلیمتر استفاده میکنند که اصطلاحا به این عمل گره زدن میگویند.

نحوه خم کردن میلگردها:

با توجه به سنگینی نسبی کار میلگرد خم کنی و فشارهای نسبی زیادی که درهنگام خم کردن میلگرد بر دستها وکمر وبعضا تمامی اعضای بدن وارد میشود بهتر است برای کاهش این فشارها ازمیز میلگرد خم کنی استفاده میشود.

ارتفاع این میز معمولا 80 سانتیمترو عرض ان یک متر است وطول ان با توجه به طول میلگردها و امکانات کارگاه میتواند بین 3تا9متر درنظر گرفته شود. بر روی این میز صفحه خم کن میلگرد قرار دارد.این صفحه عبارت است از صفحه فولادی مربع یا مستطیلی که برروی آن تعدادی خار فولادی تعبیه شده است واین خارها از حرکت میلگرد در بعضی ازجهات جلوگیری میکند.

صفحه خم کن میلگرد را از طریق پیچهایی بر روی میز ثابت کرده وبا استفاده از اچار F یا اچار گوساله میلگردها را را به شکلهای مورد نظر خم میکنند.

برای ایجاد قلابها و خمهای استاندارد قطر خار که میلگرد به دور ان میچرخد وخم مورد نظر را بوجود میاورد باید متناسب با قطر میلگرد مورد خم باشد. با توجه به اینکه وظیفه اصلی میلگردها در بتن تحمل نیروهای کششی است باید میلگردهای مصرفی در بتن صاف باشد .

با وارد شدن نیرو به میلگرد مقطع ان باید در مقابل نیروی وارده مقاومت کند. در میلگردهای ناصاف قبل از اینکه مقطع میلگرد مقاومتی بروز دهد به دلیل طول اضافی ناشی ازناصافی میلگرد فاصله بین دونقطه ای که بر انها نیروهای عمل وعکس العمل وارد میشوند میتواند زیاد شود  که این امر در قطعات بتنی جایز نیست بنابراین میلگردهای مصرفی در بتن باید حتما صاف وعاری از خمیدگی باشند.

درکارگاههای ساختمانی میلگردهای خم شده را از طریق کشیدن بوسیله دستگاههای کشش برقی صاف میکنند امادر کارگاههای کوچک که فاقد این دستگاهها هستند برای صاف کردن میلگردها از پتک یا سندان استفاده میشود. در این صورت باید وزن پتک انتخابی با توجه به قطر میلگرد سنگین نباشد.

چنانچه ضربات پتک سنگین باشد امکان ایجاد تنش در میلگرد وجود دارد یا ممکن است در بعضی از قسمتهای میلگرد لهیدگی ایجاد شود وسطح مقطع از مقدار محاسبه شده کمتر گردد.

 

برش میلگردها:

برش میلگردها به دو روش سرد وگرم انجام میشود که برش سرد از مزایای بیشتری برخوردار است. اما معمولا برش گرم ممنوع است واستفاده از ان تنها با اجازه دستگاه نظارتی امکان پذیر میباشد. ساده ترین وسیله برای برش سرد قیچی دستی ساده است.

این قیچیها در اندازه متفاوت وبا قدرت برش مختلف  ساخته میشود. نوع دیگری از قیچیهای دستی برروی پایه قرار دارند . این قیچیها دارای ظرفیت برش بالاتری میباشند و میتوان با انها میلگردهای قطور رانیز برید. البته ماشینهای برقی برش میلگرد که به گیوتین معروف هستند نیز وجود دارند که باعث سرعت بخشیدن در برش بدون نیازبه نیروی کارگر میشود.

آچارخم کن میلگرد یا آچار F:

ساده ترین وسیله دستی برای خم کردن مناسب میلگردها ی نازک اچاری است به شکل F که اصطلاحا به ان اچار گوساله نیز میگویند که قسمت سر اچار از فولاد سخت ساخته میشود تا در اثر نیروهایی که هنگام خم کردن میلگرد به ان وارد میشود فشرده و له نشود.

نحوه ساخت شناژهای افقی وعمودی:

نحوه ساخت شناژهای افقی وعمودی بدین صورت بود که دو نفر کارگر برای درست کردن خاموتها ابتدا میلگردهای آج دار نمره 8 را به اندازه مشخص شده قطع میکردند وانرا روی میز میلگرد خم کنی میگذاشتند وبا چند حرکت انرا بصورت مربع یا مستطیل خم میکردند واین کار را با اچار F یا یک لوله که میلگرد را توی ان میگذاشتندانجام میدادند ودر انتها به خاموت خم غیر 90 درجه میدادند که این کار برای خاموتهای شناژهای افقی به تعداد مشخص شده  انجام شد.

اما برای میلگردهای طولی از میلگرد شماره 14 استفاده شد بطوری که 4عدد میلگرد را به طول پی بعلاوه طول خم(قلاب) میبریدند که مجموعا برای یک قسمت پی 4 عدد میلگرد را با خاموت به فاصله 25 سانتیمتر با سیم ارماتوربندی و وسیله ای بنام سیم چین میبستند. به این قفسه ارماتوری شناژ میگویند. بعد از ان شناژها را روی پی سنگی گذاشتند ودر جاههای عمود بر هم شناژها را با سیم به هم محکم میبستند.

بعد از اینکه شناژهای افقی تمام شد وهمه را در جای خود گذاشتند دوباره میلگردهایی به قطر 8 میلیمتر را به اندازه طولی طبق نقشه بریدند وانها را به شکل خاموت در اوردند. سپس میلگردهای به قطر 20میلیمتر را با توجه به اندازه های موجود در نقشه بریدند وچهار میلگرد را در گوشه های خاموتها میگذاشتند وخاموتها را بفاصله 25سانتیمتر از همدیگر قرار دادند وبا سیم ارماتوربندی محکم میبستند.

این کار را برای تمام شناژهای عمودی انجام دادند وبعد از اماده شدن شناژها انها را در جای خود قرار دادند .

قالب بندی شناژهای افقی وعمودی:

پس از آماده شدن شناژها قبل از انکه انها را در جای خود قرار دهند ابتدا با اب سطح پی سنگی را تمیز کردند وبه فاصله معین قطعات بتنی کوچکی بنام فاصله نگهدار یا لقمه را در زیرشناژها  قرار دادند.

قطر این قطعات در حدود 5/2تا3 سانتیمتر بود که در زیر شناژهای افقی کار گذاشته شد تا اینکه سطح زیر شناژها به اصطلاح کارگری بتن خور داشته باشد.

البته علت اصلی استفاده از فاصله نگهدار ایجاد فاصله مناسب با سطح پی میباشد تا این فضای ایجاد شده توسط بتن پر شود و میلگردها عملا در بتن غرق شوند.

بعد از اینکه شناژها در جای خود مستقر شدند  کار قالب بندی شروع شد که سه روز تمام کارگران ارماتوربند مشغول این کار بودند اما نحوه کار قالب بندی به این گونه بود که ابتدا چند تخته نسبتا طویل را کنار همدیگرقرار میدادند  سپس بوسیله تخته های زخیم تری که عمود بر تخته های اول بودند و انها را پشت بند میگفتند  تخته های طویل را میخ میکردند.

بدین طریق یک صفحه قالب چوبی ساخته میشد. تعداد وابعاد پشت بندهای لازم برای یک صفحه قالب با توجه به ابعاد قالب ونیروهای وارد بران تعیین میشد.

بعد از اینکه این صفحات به اندازه کافی ساخته شد انها را در دوطرف یک شناژ قرار دادند وابتدا با تیرهای چوبی به اسم مهاری نگه داشته شدند.

نحوه قرار گرفتن این تیرها بدین شکل است که  یک سر انها را به بدنه قالب تکیه میدهند و سر دیگر را بر روی زمین مهار میکنند .

برای مهار کردن این قسمت از سر تیرک ان را بوسیله گچ بر روی زمین محکم کردند.

برای حفظ فاصله مناسب بین صفحات قالب بر روی سر این صفحات تخته هایی با

فاصله های مناسب در نظر گرفته شد و بوسیله میخ محکم کردند.

البته برای محکم کاری بیشتر دو صفحه قالب را به همدیگر بوسیله سیم ارماتوربندی محکم بستند . با اتمام این کار قالب اماده بتن ریزی شد.

 

فاصله نگهدار یا لقمه:

برای ایجاد پوشش یکنواخت بتن روی میلگردها از قطعاتی بنام فاصله نگه دار یا لقمه استفاده میشود.این قطعات قبل از بتن ریزی در فواصل مناسب به شبکه میلگرد متصل میشوند.

در صورت عدم استفاده از فاصله نگه دار ممکن است هنگام بتن ریزی بخصوص هنگام ویبره کردن بتن  میلگردها تغییر مکان دهند و در نتیجه پوشش بتن کم وزیاد شود.

گاهی این تغییر مکان انقدر زیاد است که میلگرد به صفحات قالب میچسبد و در نتیجه هیچ گونه پوششی ایجاد نمیشود.

فاصله نگهدارها را معمولا از بتن وبه اشکال مناسب میسازند. فاصله نگهدار ها باید از جنس ونوع پایا باشند تا موجب خوردگی میلگرد و قلوه کن شدن پوشش بتن نشوند.بهتر است مخلوطی که در ساخت لقمه ها بکار میرود از نظر مقاومت و پایایی وتخلخل با بتن اصلی یکسان باشد.

اما در انجام این پروژه برای ساخت لقمه از قالبهای کوچک پلاستیکی استفاده شد.بدین صورت که ابتدا ملات ماسه سیمان اماده شد سپس درون قالبهای پلاستیکی ریخته شد پس ازطی زمان گیرش و سخت شدن و گذشت یک روز لقمه ها را از قالب پلاستیکی بیرون اوردند  وبرای یک روز تمام در حوضچه  اب قرار دادند.

با گذشت این مراحل لقمه ساخته شده اماده استفاده میباشد.

 

قلاب انتهای میلگرد واندازه استاندارد آن:

برای افزایش چسبندگی بین میلگردها و بتن باید در انتهای میلگردهای فولادی قلاب ایجاد کرد. این قلابها درمواقعی که  قطعه بتنی به کشش می افتد باعث  جلوگیری از هم گسیختگی قطعه میشود .

قلابها انواع مختلف و اشکال متفاوتی دارند از قبیل چنگک و گونیا و قلاب 180 درجه .

ایجاد هر یک از قلابهای فوق در انتهای میلگردها الزامی میباشد.

فصل ششم

بتن سازی:

برای ساخت بتن حتی المقدور باید از ماشینهای بتن ساز(بتونیر) استفاده کرد.این ماشینها دارای دیگ گرداننده ای هستند که به اهستگی حول محوری نسبت به افق میگردد و بوسیله تیغه ای که در داخل ان تعبیه شده است محتویات خود را مخلوط مینماید.

نوع بزرگتر این دستگاه دارای پیمانه ای میباشد که این پیمانه جهت ریختن شن وماسه در دستگاه از ان استفاده میشود.

گنجایش این پیمانه برحسب متر مکعب شن وماسه بر روی ان قید شده است. این پیمانه بوسیله کارگرها از شن وماسه وسیمان پر شده انگاه بوسیله اهرمی محتویات ان به داخل دیگ خالی میگردد.

زمان مخلوط کردن کلیه دفعات بتن سازی مساوی میباشد و تقریبا هر بار 5/1 دقیقه به دستگاه فرصت داده میشود تا شن و ماسه وسیمان را مخلوط کند.

 

حمل بتن:

اگر کارگاه بتن سازی از محل بتن ریزی فاصله داشته باشد برای حمل بتن از ماشینهای مخصوص حمل بتن استفاده میشود .این ماشینها را دمپر میگویند.

حتی المقدورباید از ریختن بتن داخل دیگ به روی زمین و بارگیری مجدد وحمل ان بوسیله فرغون خودداری کرد. باید توجه داشت که با هر وسیله که بتن را حمل میکنیم اعم از پمپاژ یا دمپر یا باگتهای حمل بتن  اجزاء متشکله بتن از همدیگر تفکیک نشود.

بتن باید به حدی روان باشد که دانه های ان بخوبی روی یکدیگر غلطیده وکاملا آرماتورها را احاطه نموده و گوشه های قالب خود را کاملا پر نموده و کلیه هوای موجود در قالب از ان خارج شود وباید حداقل اب ممکنه را برای انجام کارهای فوق مصرف نمود زیرا اب بیش از اندازه تبخیر شده و جای انرا هوا پر خواهد کرد.

نسبتهای اختلاط:

منظور از نسبت مخلوط کردن اجزاء بتن ان است که که نسبت مناسبی برای اختلاط شن وماسه به دست بیاوریم تا دانه های ریزتر فضای بین دانه های درشت تر را پر کرده و جسم توپر بدون فضای خالی و با حداکثر وزن مخصوص بدست اید و همچنین تعیین مقدار لازم اب بطوری که بتن به راحتی قابل حمل بوده و در قالب خود جای گرفته و دور میلگردها را  احاطه نموده و کلیه فضای خالی قالب را پر نماید ودرمجاورت ان فعل وانفعالات شیمیایی سیمان شروع شده وتا مرحله سخت شدن ادامه یابد وبالاخره  تعیین مقدار سیمان مورد لزوم برای بدست آوردن بتن با مقاومت کافی که بتواند به راحتی   بارهای وارده ساختمان را تحمل نماید. مقاومت نسبی با  افزایش  سیمان بالا می رود.

حداکثر سیمانی که آئیین نامه های مختلف برای بتن مجاز دانسته اند400kg  سیمان در متر مکعب شن وماسه می باشد وچنین معتقد هستند اگر مقدار سیمان ازkg 400 بیشتر باشد جای مصالح سنگی را میلگرد وبجای  قطعات سنگی که مقاومت بیشتری دارد قطعات سیمانی خواهیم داشت ودر نتیجه باعث ضعف قطعه بتنی میشود.

البته مقدار سیمان به ریزی و درشتی دانه های مصرفی بستگی دارد هر قدر دانه های مصرفی ریزتر باشد ودر نتیجه سطح مخصوص دانه ها زیادتر باشد به سیمان بیشتری نیاز داریم زیرا فرض بر این است که دوغاب سیمان مانند نوار نازکی دور تمام دانه ها را آغشته کرده و انها را به یکدیگر میچسباند رایجترین نسبت اختلاط اجزاء بتن در ایران  نسبت حجمی برای شن و ماسه و نسبت وزنی برای سیمان میباشد و حتی نام گذاری و طبقه بندی بتن نیز بر حسب کیلوگرم سیمان در متر مکعب شن و ماسه  انجام میگیرد.

با توجه به اینکه سیمان عرضه شده در بازار ایران اغلب در پاکتهای 50 کیلویی میباشد این اختلاط به راحتی انجام میگیرد.

در مواردی که در کارگاه از سیمان فله استفاده شود باید از قبل پیمانه ای که مقدار 50کیلو گرم سیمان را تعیین میکند ساخته ودر اختیار گروه بتن ساز قرار داد .

برای تعیین نسبت شن وماسه و اب  جداول و راهنماهایی موجود است ولی ازانجا که همیشه ودر همه کارگاهها  وسایل تعیین دانه بندی شن وماسه در دست نیست بهتر است به نتایج آ‌زمایشگاهی بیشتر تکیه شود.

 

بتن ریزی:

قبل از بتن ریزی باید کلیه آرماتورها با نقشه کنترل شود مخصوصا دقت شود که آرماتورها به همدیگر با سیم آرماتور بندی بسته شده باشند و اگر جایی فراموش شده است مجددا بسته شود.

فاصله ارماتورها یکنواخت باشد  زیرا اغلب اتفاق می افتد که فاصله بین آرماتورها یکنواخت نیست . بعضی از انها به هم چسبیده وبعضی با فاصله از همدیگر قرار میگیرند این موضوع باعث میشود که بتن نتواند کلیه میلگردها را احاطه نموده و قطعه همگن و توپری بوجود بیاورد.

باید توجه شود که محل بتن ریزی عاری از خاک و مواد زاید باشد. اگر بین اتمام کار آرماتور بندی و بتن ریزی چند روز فاصله باشد  حتی میباید محل کار با دقت بیشتری بازدید شود ودر تمام روز بتن ریزی حتما باید یک نفر کارگر با تجربه مدام قالبها را کنترل نموده و اثرات اضافه شدن وزن را روی آنها در نظر داشته باشد ودر موقع بروز خطر  افراد دیگر را مطلع کند.

در موقع بتن ریزی باید از رفت و امد زیاد روی آرماتورها جلو گیری نمود زیرا در این صورت در اثر وزن کارگران در آرماتورها انحنای موضعی بوجود خواهد امد .

بهتر است از قسمتی که به مرکز بتن نزدیک تر میباشد شروع به بتن ریزی نمود زیرا در این صورت رفت و امد کارگران از روی ارماتورها به حد اقل خواهد رسید و برای انکه پای کارگر ها در بتن تازه ریخته شده فرو نرود باید در مسیر عبور و مرور کارگر ها از تخته هایی زیر پای آنها استفاده شود.

باید مطمئن شویم که همه گوشه های قالب از بتن پر شده و کرمو نمی باشد. در مورد ستونها باید ضربه های یکنواختی به بدنه قالب کوبید تا در اثر ارتعاش بوجود امده بتن در قالب بخوبی جابجا شود.

در دالها و تیر ها وسقفها باید با کوبیدن مدام بتن انرا به تمام گوشه های قالب راهنمایی نمود و جسم تو پری بوجود اوریم در بتن ریزی با ارتفاع زیاد بهتر است انرا در لایه های 30 سانتیمتری ریخته  و لایه را بخوبی کوبیدو بعد لایه بعدی را بریزیم.

در موقع بتن ریزی های با ارتفاع زیاد مانند دیوارها و سدها چنانچه اب اضافی بتن بالا بیاید باید بتن بعدی را قدری خشک تر ریخت تا این اب جمع شود. تا انجا که ممکن است بهتر است که بتن ریزی بدون وقفه انجام گیرد تا موقع سخت شدن یکپارچه باشد ولی گاهی مجبور هستیم که بتن ریزی را تعطیل نموده و کار را در روز بعد شروع کنیم که در چنین مواقعی باید محل قطع بتن حتما با نظر مهندس کارگاه انجام شود.

اما برای انجام بتن ریزی در این پروژه ابتدا همه مصالح مورد نیاز که عبارت بودند از یک کامیون مکادم و ماسه شسته برای اجرای بتن ریزی به محل کارگاه اورده شد البته سیمان پاکتی نیز از قبل اماده شده بود. یک منبع اب نیز برای استفاده در بتن سازی به محل کارگاه اورده شد.

برای مخلوط کردن بتن نیز از دستگاهی بنام میکسر استفاده میکردندو طریقه ریختن مصالح در ان به این روش بود که ابتدا 1 پیمانه سیمان و 2پیمانه ماسه و1 پیمانه شن و در حدود 5/1 پیمانه اب را در دستگاه میریختند و در حدود 5/1 دقیقه تمامی مصالح مخلوط میشد.

چون که سطح پی سنگی در تمام جهات تراز بود دیگر نیازی به تراز کردن سطح بتن ریزی بوسیله شیلنگ تراز نبود و بوسیله یک نخ بنایی سطح شناژها در یک اندازه ارتفاعی که مهندس کارگاه انرا تایید کرد کشیدند تا سطح بتن یکنواخت و تراز در اید .

یک ساعت قبل از بتن ریزی سطح پی سنگی را اب پاشی کردند و سپس راه مناسب برای عبور فرغونها اماده کردند و دستگاه بتونیر یا میکسررا روشن کردنداین دستگاه توسط یک کارگر ماهر هدایت میشد که این کارگر اب مورد نیاز دربتن را درون دستگاه میریخت وبا اهرمی که در دست داشت بتن اماده شده را درون فرغون ها میزیخت.

از ابتدای شروع بتن ریزی همه کارها را مهندس کارگاه تقسیم بندی کرد بطوری که دو نفر مسئول ریختن مصالح در دستگاه میکسر بودند و یک نفر نیز مسئول هدایت دستگاه بود. دو نفر دیگر نیز مصالح را با فرغون به محل قالب هاانتقال میدادند ودر انجااستاد کار محل خالی کردن بتن در قالب ها را نشان میداد انها نیز به اهستگی بتن را درون قالب میریختند.

بتن درون قالبها بوسیله یک نفر کارگر ویبره میشد بدین طریق که با کوبیدن ضرباتی به پشت قالب ها بتن را به همه قسمتهای قالب هدایت میکرد.

البته سطح قالب بتن نیز بوسیله ماله کشی صاف و هموار میشد. بتن ریزی تا عصر ان روز ادامه داشت.

بتن ریزی در هوای گرم:

بتن ریزی در این شرایط دمایی تابع تکنیکهای خاصی میباشد. اگر در هوای گرم بتن ریزی می کنیم باید سعی کنیم که حداقل تا چند روز بعد از ریختن بتن انرا مرطوب نگه داریم  زیرا در غیر اینصورت آب بتن به سرعت تبخیر شده وبتن سخت نمیگردد.

به این نوع بتن که در اثر نرسیدن اب سخت نشده است بتن سوخته میگویند ونشانه های ان این است که بتن حتی با فشار دست خرد میشود. در صورت مشاهده چنین وضعی قطعه ریخته شده باید جمع اوری شود و مجددا ریخته شود برای مرطوب نگه داشتن بتن بهتر است با پاکتهای سیمانی روی انرا پوشانده وکاغذ را مرطوب نگه داریم ویا از گونی مرطوب استفاده شود.

یکی دیگر از تکنیکهای بتن ریزی در هوای خیلی گرم استفاده از سیمان تیپ 4 است که در موقع سخت شدن حرارت کمی را تولید میکند.

بعضی از مسائلی که ممکن است در بتن تازه بوجود اید:

• آب انداختن
• جدا شدن دانه ها

اب انداختن بتن از نظر یک پدیده ظاهری اینگونه تجلی می کند که پس از بتن ریزی و پرداخت سطحی بتن  یک لایه نازک آب اغشته به سیمان روی سطح بتن ظاهر می شود .

این اب از قسمتهای  زیرین بتن به دلیل خاصیت مویینگی به قسمتهای سطحی بالا امده ودر مسیر خود احتمالا مقداری سیمان را نیز با خود شسته و همراه میکند.

لذا در قسمتهای بالایی بتن  مقداراب موجود از ابی که در طرح اختلاط در نظر گرفته شده بیشتر خواهد شد وبه عکس در قسمتهای پایینی بتن مقدار اب کمتری وجود خواهد داشت.

 

مشخصات نامطلوب بتن اب انداخته :

بتن اب انداخته پس از سخت شدن نامرغوب بوده و به مقاومت مطلوب و مورد نظر نخواهد رسید.لایه رویی بتن اب انداخته پس از سفت شدن  به مرور زمان وبا استفاده های ترافیکی از ان پودر شده و به صورت گرد وخاک در می ایدو به این جهت سطح رویی ناصاف شده وپدیده پودر شدگی اتفاق می افتد.

چنین بتنی اولا بدنما شده ودر ثانی نقطه ضعفی برای شرایط یخ زدگی و هوازدگی خواهد بود .اب انداختن پدیده بسیار نامطلوبی است وباید حتی المقدور از ایجاد ان جلوگیری کرد.

بعضی از استاد کاران سعی می کنند با زیاد ماله کشیدن بر روی سطح بتن یک قشر اب در سطح ایجاد کنند غافل از اینکه این عمل  ضعف های اساسی برای بتن ایجاد می کند.

یکی از دلایل مهم اب انداختن بتن اسلامپ بیش از حد است بنابراین کارایی و اسلامپ کم در کنار مزایای دیگر  احتمال اب انداختن را کاهش می دهد.

دلایل دیگری از جمله ویبره کردن بیش از حد ونیز نامناسب بودن دانه بندی احتمال اب انداختن بتن را افزایش می دهد.

• جدا شدن دانه ها :

جدا شدن دانه ها از پدیده های است که در بتن تازه اتفاق می افتد به این ترتیب که دانه های درشت مخلوط  نشست کرده و به سمت پایین حرکت می کنند و دانه های ریزتر به سمت بالا منتقل میشوند . بنابراین بتن حالت یکنواختی خود را از دست داده و توزیع دانه بندی به هم می خورد.

جدا شدن دانه ها در بتن تازه یک پدیده نامطلوب محسوب میشود ومهندسین کارگاه همواره سعی می کنند که از عواملی که ممکن است منجر به بروز این حالت شود جلوگیری نمایند. بتنی که دانه های ان جدا شده از نظر مقاومت فشاری وخمشی ضعیف شده وبه حد مطلوب نخواهد رسید.

مهمترین دلایل جدا شدن دانه ها  در بتن تازه اسلامپ بالا و بیش از حد است.دلایل دیگری از قبیل ویبره بیش از حد ویا جابجا کردن بتن در قالب بوسیله بیل یا ویبراتورویاریختن بتن از ارتفاع نیز ممکن است به جدا شدن دانه ها منجر شود. انبار کردن نامناسب دانه ها ممکن است به جدا شدن دانه ها قبل از ساختن بتن واحتمالا عدم وجود دانه بندی یکنواخت وصحیح در بتن ساخته شده منجر شود. به همین جهت لازم است انبار کردن دانه های شن وماسه در کارگاه به صورت مجزا  ودر دپوهای جداگانه صورت گیرد.

تراکم بتن تازه:

تراکم بتن یعنی به حرکت در اوردن ذرات بتن و کم کردن اصطکاک بین انها و خارج کردن حبابهای هوا از بتن.

روشی که معمولا برای تراکم بتن به کار می رود ارتعاش است . هدف از متراکم کردن بتن و خارج کردن حبابهای هوا  ان است که بتن تو پری بدست اید تا در نتیجه ان بتن از مقاومت بهتری برخوردار باشد ودر مقابل عوامل مخرب محیطی از خود دوام بهتری نشان دهد . تراکم بتن با افزایش سطح تماس بین بتن و میلگرد چسبندگی بهتری بین انها

فراهم کرده ونیز سبب می شود که پس از باز کردن قالب ها سطح ظاهری صاف وبدون خلل وفرجی برای بتن حاصل شود.

قدیمی ترین روش برای ویبره کردن  ضربه زدن به قالب بتن است .طبیعی است که این نحوه ویبره برای کارهای کوچک و کم اهمیت می تواند تا  حدودی مناسب باشد.

نگه داری از بتن :

سیمان موجود در بتن  ریخته شده در مجاورت رطوبت باید سخت شده و دانه های سنگی موجود در مخلوط را به همدیگر چسبانده و مقاومت بتن را به حد اکثر برساند بدین لحاظ باید از خشک شدن سریع بتن جلوگیری نموده و انرا ازتابش شدید آفتاب و وزش بادهای تند محفوظ نگه داشته وسطح آنراحداقل تا هفت روز مرطوب نموده و برای این کار بهتر است که روی بتن تازه ریخته شده را با گونی یا کاغذ پوشانده و این پوشش را مرطوب نگه داریم.

با توجه به گرمی هوا بعد از 4تا5 ساعت از گذاشت بتن ریزی  باید شروع به آب دادن بتن کرد  زیرا در غیر اینصورت سطح ان ترک مویی خواهد خورد که ایجاد این ترکها باعث نفوظ هوا به داخل بتن شده وآرماتور بکار رفته در  بتن در معرض خورندگی قرار میگیرد. بتن تازه ریخته شده نباید در معرض بارانهای تند قرار گیرد زیرا باران دوغاب سیمان و مصالح ریز دانه را شسته و سنگ های درشت را نمایان میکند. اما در این پروژه نیز پس از بتن ریزی هر قسمت بوسیله پاکتهای سیمانی روی سطح بتن تازه ریخته شده را پوشاندند و پس از گذشت چند ساعت همه کاغذ ها را طوری مرطوب کردند که سطح بتن در زیرکاغذ کاملا مرطوب باشد. واین کار را روزانه چهار بار انجام میدادند.

 

هم سطح کردن کف اتاقها با شناژ افقی:

پس از اینکه شناژهای افقی زیر دیوار و شناژهای عمودی ریخته شد بطوری که در قسمتهای قبل توضیح داده شد بتن ریخته شده را بوسیله پوشاندن کاغذ از تابش مستقیم آفتاب محافظت کردندو همراه با آن روزانه سه تا چهار بار سطح بتن را آب میدادندپس از گذشت یک هفته قالب های افقی را باز کردند.

به دستور مهندس کارگاه چند کامیون مخلوط قلوه سنگ و چند کمپرسی مخلوط سرند شده را به محل کارگاه آوردند و بوسیله یک ماشین لودر ابتدا قلوه سنگها را درون فضاهای خالی بین شناژها ودرون اتاقها ریختندبطوری که سطح قلوه سنگها در همه اتاقها در یک سطح بود و بعد از ان مخلوط سرند شده را روی این قلوه سنگها ریختند بصورتی که سطح تمام اتاقها بالا امد و هم سطح شناژ افقی شد.

بعد از اینکه خاک ریزی توسط لودر به اتمام رسید تمام سطح خاک ریزی شده را اب پاشی  کردندوبعد از ان بوسیله غلطک دستی شروع به متراکم کردن ومسطح کردن خاک شدند با این کار سطح تمام اتاقها یکی شد و به اصطلاح کف همه اتاقها همسطح شناژافقی شد.

قالب بندی شناژ های عمودی:

اغلب شناژهای عمودی بصورت چهار ضلعی مربع یا مستطیل می باشند. برای قالب بندی شناژهای عمودی ابتدا ابعاد شناژ را از روی نقشه تعیین نموده و دو ضلع قالب را به همان میزان از تخته های مناسب بریده وبه چوبهای چهار تراش  که به ان پشت بند می گویندمیخ می کنند. پشت بند های اضلاع مقابل قالب اولا در حدود 10تا15 سانتیمتر از پهنای قالب بیشترباشد در ثانی پشت بندهای اضلاع مقابل درست مقابل یکدیگرقرار گیرد

تادر موقع اتصال چهار ضلع شناژ به یکدیگر با تعیین سیم نجاری به این زاییده ها امکان اتصال آنها به یکدیگر به سهولت انجام پذیر باشد.

اما در مورد باز کردن قالب معمولا به محض اینکه بتن حالت روانی خود را از دست داد و شکل هندسی خود را حفظ کرد می توان قالب آنرا باز کرد و معمولا 48 ساعت بعد از بتن ریزی این امکان وجود دارد.

در موقع باز کردن قالب باید توجه شود که قالب را با احتیاط طوری باز کرد که گوشه های تیز شناژ خراب نشود.

باید توجه نمود که در موقع نصب شناژهای قائم و مخصوصا ستونها   کاملا شاغولی نصب شود زیرا اگر ستون کاملا شاغولی نباشد بارهای وارده محوری نبوده و ممانهای محاسبه نشده در ان بوجود امده و موجب تخریب ساختمان می گردد.

پس از بستن قالب  شناژهای قائم موقعیت قالب را با تیرهای چوبی که در چهار جهت در پای شناژ روی کف قرار داده شده اند تثبیت می کند.

قالب بندی هر شناژ عمودی باید مستقیما دارای ایستایی کافی باشد و تکیه دادن قالب بندی یا داربست آن به شناژهای مجاور مجاز نمی باشد.

دیوار چینی:

برای انجام عملیات دیوار چینی ابتدا استاد کار شمشه را در دو طرف یک دیوار شاغول و سپس گچ زد و بوسیله یک نخ به دو شمشه به ارتفاع 15الی17 سانتیمتراز سطح کرسی سفت کرد و یک کارگر هم که فقط موظف بود ملات را با یک فرغون  پیش استاد کار ببرد وبا بیل ملات را جلو دست استاد کار روی سطح کرسی (دیوار) می ریخت و استاد کار ملات را روی دیوار بوسیله کمچه پهن می کرد و بلوکها را یکی یکی روی ملات می گذاشت و فشار می داد تا بلوکها درون ملات قرار گیرند.

پس از اینکه بلوکها در ملات قرارمی گرفتند یک نفر کارگر مقداری قلوه سنگ به دست استاد کار می داد و او نیز قلوه سنگها را درون بلوکها می ریخت البته قلوه سنگها همه فضا های بلوک را پر نمی کردند وبه همین دلیل فضاهای باقی مانده را بوسیله ملات ماسه سیمان پر می کردند و سطح بلوک را کاملا صاف میکردند تا برای رج بعدی یا ردیف بعدی آماده باشد.

کل کار تقسیم بندی شده بود بصورتی که یک کارگر فقط مسئول آماده کردن ملات و آوردن آن با فرغون بود و کارگر دیگری هم مسئول آوردن قلوه سنگ با فرغون بود و کارگری دیگر هم بوسیله فرغون بلوکها را نزدیک کار میبرد و به دست استاد کار می داد.

هر رج که تمام می شد استاد کار نخی را که ازقبل برای صاف گذاشتن و در یک امتداد قرار دادن بلوکها بسته بود را به اندازه یک بلوک  بالا می اورد و مجددا بر روی بلوکها ملات پهن می کرد و و بلوک دیگری را روی ان می چید.

این کار را تا زمانی انجام دادند که دستشان به محل گذاشتن بلوکها می رسید و سپس برای تسلط بیشتر اقدام به درست کردن چوب بست کردند. نحوه ساخت چوب بست به این روش بود که ابتدا چند بلوک را روی هم قرار دادند و یک تخته پهن را روی ان گذاشتند که این روش ساده ترین روش ساخت چوب بست می باشد البته یکی از مزایای ساخت این مدل چوب بست  ساخت سریع  ان می باشد در ضمن این نوع چوب بست به سهولت قابل انتقال به محلی دیگر از کارگاه می باشد.

 

نحوه پر کردن شناژ های عمودی:

قبل از آماده کردن بتن ابتدا یک چوب بست را در کنار شناژ عمودی درست کردند وسپس یک نفر کارگر روی چوب بست ایستاد.

دو نفر کارگر دیگر نیز مسول آوردن بتن به پای چوب بست بودند. یکی از کارگرها بوسیله بیل بتن را از درون فرغون برمی داشت و درون استانبولی میریخت و کارگری که روی چوب بست ایستاده بود نیز استانبولی را درون قالب خالی میکرد.

یک نفر نیز هر بار بعداز ریختن تقریبا 30سانتیمتر بتن درون قالب با ضرباتی محکم که به پشت قالب وارد میکرد سعی در ویبره کردن بتن میکرد والبته در بعضی  از مواقع نیز به بالای قالب رفته و بوسیله میلگردی که در دست داشت شروع به کوبیدن بتن درون قالب میکرد.این کار را تا زمانی انجام دادند که همه  شناژهای عمودی پر شد.

هم سطح کردن دیوار:

به وسیله ملات ماسه سیمان تمام سطح دیوارراکه درآن قسمت شناژافقی زیرسقف قرار میگرفت به سطح هموار ویکسان تبدیل کردند سپس قفسه های آرماتور را روی آن قرار دادند وقالب بندی کردند .سپس بلوک سقفی به محل کارگاه آورده شد . تیرچه ها را روی شناژها صف دادند . پس از چیدن تیرچه ها بلا فاصله یک بلوک در ابتدا ویک بلوک در انتهای تیرچه قرار دادند تا فاصله یکسانی وجود داشته باشد قبل از کار گذاشتن بلوکها درون تیرچه ها ملات گچ وسیمان را به صورت دوغاب درست کرده وبلوکها را روی صفحه پلاستیکی قرار دادند ودوغاب را روی آنها ریختند وفضای خالی روی بلوکها را با این کار پر کردند.

پس از آن چیدن تمامی بلوک ها انجام شد . پس از گذاشتن تمام تیرچه ها طبق نقشه جای لوله گازو لوله های محافظ برق را دردیوار د رآوردند و بعد لوله ها را نصب کردند البته قبل از اینکه بلوکها رابچینند شروع به شمع زدن زیرتیرچه کردند بطوری که شمع ها را به فاصله 5/1 متری از همدیگر قرار می دادند .

زیر همه شمع ها را تخته ای گذاشتند که به آن گوه گفته می شود که برای تنظیم ارتفاع شمع استفاده میشود و آنها را محکم کردند. بعد از گذاشتن شمعها بلوکهای بین تیرچه ها را چیدند در انتهای هر تیرچه که به علت اینکه نمیتواستند از بلوکCm30 استفاده کنند از بلوک cm10 استفاده شد . در وسط تمام بلوکها وبصورت عمود برتیرچه ها فضاهای خالی cm10 را قرار دادند برای ایجاد شناژ مخفی   وپس از آن 1 تخته سپری کردند واز دو میلگرد 14 استفاده کردند وبرای میلگردهای افت  وحرارت از آرماتور 8 استفاده شد و سپس عملیات بتن ریزی به ضخامت 5 تا7 سانتیمتر انجام شد .

قالب بندی سقف :

در ایران سقف های مختلفی وجود دارد که رایج ترین آنها سقف تیرچه بلوک یا دال بتنی یا بتن پیش ساخته می باشد .  دال های پیش ساخته نیازی به قالب ندارند ولی در مورد سقف های تیرچه بلوک یا دالهای بتونی ریخته شده در محل برای هر کدام احتیاج به قالب بندی مخصوص می باشد . سقف های بتنی ریخته شده در محل نیاز به قالب بندی محکم تری می باشد معمولا از به هم میخ کردن تخته ها وتشکیل صفحه ای به ابعاد مورد نیاز استفاده می کنند که این تخته هارا روی دار بست های چوبی قرار داده آنگاه شبکه های آرماتور بندی را روی آن قرار میدهند وبتن ریزی انجام می شود .

بعد از اتمام کار هم سطح کردن دیوار دستور قالب بندی سقف توسط مهندس کارگاه داده شد و کارگران آرماتور بند شروع به انجام این کار کردند.

البته سقف اجرا شده در این پروژه سقف تیرچه بلوک بود وتنها از شمعهایی درزیر تیرچه ها استفاده شد چرا که قالب بندی سقف تیرچه بلوک منحصر به استفاده از همین شمعها می باشد.

سقف تیرچه بلوک :

اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه بلوک عبارتند از تیرچه – بلوک – میلگرد ممان منفی – میلگرد حرارتی – کلاف عرضی – قلاب اتصال – بتن پوششی

متداولترین نوع تیرچه در ایران تیرچه های بتونی می باشد که با قالب سفالی ریخته وعرضه میگردد.

تیرچه های معمولی با خرپا مسلح می شوند خرپااز سه قسمت تشکیل می شود.

1- میلگردهای کف خرپا که تعداد وقطر آن با محاسبه تعیین میشود وباید از لحاظ طول وتعداد ونوع میلگرد کاملا مطابق نقشه باشد برای ا ین که میلگردهاموقع بتن ریزی جا به جا نشود بهتر است آنها را بوسیله یک یا چند میلگرد عرضی به همدیگر جوش بدهند .

2 – میلگرد فوقانی خرپا که از  میلگرد 8یا10یا12آجداربوده و معمولا داخل بتن سقف و میلگردهای حرارتی قرار می گیرد.

3- میلگردهای مارپیچ یا میلگردهای مهاری خرپا که میلگرد کف را به میلگرد فوقانی متصل  می نماید.متداولترین نوع خرپا از میلگرد ساخته می شود.

این خرپارا درداخل قالب فلزی یاسفالی قرارمیدهند آنگاه بتن باعیار 400یا450 کیلوگرم برمترمکعب سیمان ومصالح سنگی ریزدانه تهیه نموده و قالب را که در حدود cm10پهنا وcm4ارتفاع دارد از این بتن پر کرده و آنرا ویبره میکنند .

بعد از سخت شدن بتن آنرا از قالب جدا کرده وچند روز در حوضچه های آب قرار داده آنگاه از آن استفاده میکنند درهر  حال چه قالب سفالی وچه قالب فلزی باشد تیرچه باید چند روز در حوضچه ها ی آب نگهداری شود .

حمل و نقل وانبار کردن تیرچه ها :

حمل ونقل وانبارکردن تیرچه ها باید با دقت انجام شود زیرا دراثر کوچکترین بی احتیاطی در موقع حمل ونقل ویا انبارکردن آنها ممکن است تیرچه شکسته ویاترک بخورد ودرموقع نصب نیزترکها مشاهده نشده ودردرازمدت موجب خسارت جبران ناپذیر بشود . درموقع حمل ونقل بهتراست از میلگردهای فوقانی بعنوان دستگیره استفاده شود وبهتراست که بوسیله دونفر کارگر دوسر تیرچه گرفته شده . در موقع انبار کردن تیرچه ها باید زیر آنرا کاملا مسطح نموده وآنها را در کنار هم قرار دهیم آنگاه روی تیرچه های ردیف اول را حداکثر بفاصله یک متر به یک متر چوب چهار تراش قرار داده وتیرچه ردیف بعد را روی آن قراردهیم  البته باید دقت شود که کلیه چهار تراشهای هر

ردیف در یک محور واقع شوند.

بعد از خریداری کردن و انتقال تیرچه ها به محل کارگاه به همین روش همه تیرچه ها انبار شدند البته به دستور مهندس کارگاه روزانه دو تا سه بار همه تیرچه ها را آبپاشی می کردند.

 

بلوک:

بعد از انتقال تیرچه ها به محل کارگاه مجددا به دستور مهندس کارگاه بلوکهای سقفی خریداری شد وبه وسیله یک دستگاه کامیون به محل کارگاه انتقال داده شدند.

بلوکهای مورد استفاده شده در سقفهای تیرچه بلوک معمولا بتونی یا سفالی است و هیچ گونه باری را تحمل نمی کنند و فقط به عنوان قالب مورد استفاده قرارمی گیرند.

بلوکهای سفالی از لحاظ وزن سبک تر بوده و بار کمتری را به ساختمان وارد می نمایند عرض بلوکها معمولا40سانتیمتر بوده گاهی نیز آنها را تا 60سانتی متر هم میسازند و ارتفاع آن تابع ضخامت سقف بوده و بین 20تا 25 سانتی متر است بلوک باید طوری طراحی شوند که به راحتی قابل حمل ونقل بوده  و زایده های تعبیه شده در ان به راحتی روی قسمت بتنی تیرچه قرار بگیرند.

ایجاد درز یا زائدگی در بلوکهای سقفی باعث قفل و بست شدن بلوک با قسمت بتونی تیرچه می شود که این قفل و بست شدن تا زمان اجرای سقف از حرکت و جابجایی بلوکها در جهت عمود برتیرچه و یا به سمت پایین جلوگیری می کند.

میلگرد های ممان منفی:

اگر دو تیرچه به یک تیر یا شناژ ختم شوند میلگرد فوقانی تیرچه ها را بوسیله قطعه میلگردی به طول 2تا5/2 متر به همدیگر متصل می کنند قطر این میلگردها بوسیله محاسبه تعیین می شود و معمولا از میلگردی به قطر 8یا10یا 12 استفاده می شود .

در آخرین دهانه ای که تیرچه به یک تیر یا شناژ ختم می شود نیز میلگردی را بصورت گونیا خم نموده و قسمت کوتاه گونیا را داخل آهنهای تیر یا میلگردهای تیر بتونی قرار داده و قسمت مستقیم را روی میلگرد فوقانی تیرچه گذاشته و چند جای انرا با سیم ارماتور بندی می بندند به این قطعات میلگرد ممان منفی میگویند .استفاده از میلگردهای ممان منفی در سقفهای تیرچه بلوک الزامی است .

میلگردهای حرارتی:

بعد از اتمام سقف و گذاشتن کلیه آهنها یک سری میلگرد در جهت عمود بر میلگردهای بالای تیرچه به فاصله تقریبی 25الی 40 سانتیمتر قرار می دهند قطر این میلگردها به وسیله محاسبه تعیین می شود و معمولا میلگردی با قطر 6 یا 8یا 10میلیمتر می باشد .

به این آهنها میلگرد حرارتی می گویند . این میلگردها باید به کلیه آهنهای تیرچه بوسیله سیم آرماتوربندی بسته شوند .

کلاف عرضی(شناژ مخفی):

استفاده از کلاف عرضی در سقفهای تیرچه بلوک الزامی می باشد. از دهانه های 2/4 متر به بالا ودر وسط دهانه بین بلوکها و عمود بر جهت تیرچه فاصله ای در حدود حداقل 10 سانتی متررا در نظر می گیرند و زیر این فاصله را تخته بندی می کنند.

درون این فاصله حداقل 2 میلگرد به قطر 10میلیمتر یکی بالا ویکی در پایین قرار می دهند میلگرد بالا را به میلگردهای بالایی تیرچه می بندند و میلگرد پایینی را هم به آهنهای مارپیچ تیرچه متصل می نمایند واین فضای بوجود امده بعد از انکه بوسیله بتن پر شد مانند تیری عمود بر تیرچه ها قرار گرفته ودر مقابل ممانهای بوجود امده در وسط تیرچه مقاومت خواهد نمود .

به این تیرتعبیه شده در وسط تیرچه ها کلاف عرضی یا شناژ مخفی می گویند. برای دهانه های بیش از 6متر دو عدد کلاف عرضی با فاصله های مساوی در نظر گرفته می شود . برای اطمینان بیشتر بهتر است کلاف عرضی را از دهانه های 5/2 متر به بالا ایجاد نماییم.

قلاب اتصال:

برای جلوگیری از حرکت سقف در اثر نیروی زلزله میلگردی را که قطر ان با محاسبه تعیین میشود و معمولا از میلگرد 12یا 14 می باشد   خم می کنند وبوسیله آن تیرچه ها را به شناژ افقی روی سقف متصل میکنند.

بتون ریزی سقف:

پس از چیدن تیر چه ها وبلوکها و بستن میلگردهای ممان منفی و میلگردهای حرارتی و گذاشتن قلاب اتصال و ایجاد شناژ مخفی  نوبت به عملیات بتون ریزی سقف رسید.

قبل از بتن ریزی یک بار دیگر کلیه آرماتورهای سقف توسط مهندس کارگاه کنترل شد وبیشتر دقت می شد که فاصله ارماتورها از همدیگر بصورت یکنواخت باشند.

بعد از کنترل فاصله ارماتورها از همدیگر اقدام به بتون ریزی شد بتون ریزی طوری برنامه ریزی شده بود که کلیه بتن سقف در یک روز ریخته شد.

ضخامت بتن روی سقف باید کاملا یکنواخت باشد ودر ضمن بتون ریزی و قبل از انکه بتن کاملا سخت شود روی انرا بوسیله ماله کشی صاف وتخت می کنند روز قبل از بتن ریزی به دستور مهندس کارگاه یک دستگاه کامیون مسئول اوردن مصالح لازم از قبیل شن وماسه به محل کارگاه شد.

روز بتن ریزی دو نفر کارگر شن و ماسه وسیمان را بوسیله فرغون درون میکسر می ریختند و یک نفر کارگر که مسئول هدایت میکسر بود اب را بوسیله سطل درون دستگاه می ریخت البته تعداد سطلهای اب در ابتدای شروع کار توسط مهندس کارگاه تعیین شد.

بعد از اماده کردن بتن انرا بوسیله دستگاه بالابربه محل بتن ریزی روی سقف انتقال می دادند وپس از ریختن بتن در محلهای مربوطه توسط یک دستگاه ویبراتور بتن ریخته شده را ویبره می کردند .

در انتها نیز یک نفر بتن ریخته شده را ماله کشی کرد تا سطحی صاف و هموار بوجود اورد.عملیات بتن ریزی تا عصر همان روز ادامه و خاتمه یافت.

افت بتن (انقباض) :

افت بتن پدیده ای است که ازلحظات شروع گیرش بتن آغاز ودر طول زمان سخت شدن ادامه می یابد .افت بتن در حقیقت یک نوع کاهش حجم است که در طول زمان اتفاق می افتد .وقوع پدیده افت در اثر آب اضافی به کار رفته در ساخت بتن می باشد آب موردنیاز جهت انجام واکنش شیمیایی سیمان 25در صد وزنی سیمان است . یعنی اگر نسبت آب به سیمان را برابر 25% در نظر بگیریم تمام این آب صرف واکنشهای شیمیایی می شود . ولی به دلیل حصول کارایی مطلوب آب را بین 4/.تا 6/.درنظرمی گیرند که این آب اضافی مازاد بر 25% آب در بتن باقی می ماند . در روزهای اول عمر بتن قسمتی از این آب اضافی براساس خاصیت موئینگی به سمت سطح بتن بالا آمده وتبخیر می شود بدین ترتیب جای آن خالی می ماند . به همین لحاظ بتن    تمایل پیدا می کند که خودش آب را جمع کرده وحجم ازدست رفته راپر کند. تا زمانی که بتن تر (تازه ) باشد مانع ومشکلی جهت جمع شدن ندارد . اما چنانچه بتن تا حدودی سفت شود دیگر محیط اجازه کاهش حجم را به آن نمی دهد لذا این تمایل به کاهش حجم به صورت تنش کششی بتن بسیار ناچیز است این پدیده موجب ترک خوردگی سطحی بتن می شود . بنابراین می توان در یک جمله گفت: افت پدیده ای است که دراثر بکارگیری آب اضافی در ساخت بتن ایجاد شده وبه صورت ترک های موئین در سطح بتن جلوه می کند . این ترک ها را گاهی ازحدود یک تا دو هفته پس از بتن ریزی می توان در سطح بتن مشاهده کرد که با گذشت زمان تشدید میشود .

اکثرا ظهور افت به صورت یک سری ترک های منظم به فاصله چندین متر (4الی6) متر بوده که هرچه بتن نامرغوب تر ونسبت آب به سیمان بیشتر باشد فاصله این ترک ها نزدیک تر است . افت دربتن ازپدیده های نامطلوب محسوب می شود از آن جهت که هم در سطح بتن ترک می اندازد وهم درقطعه تنش کششی ایجاد می کند . برای کاهش افت باید دو نکته را مورد توجه قرار داد :

• کاهش نسبت آب به سیمان

2-      افزایش مراقبت (‌ مراقبت از بتن بخصوص درطول 7الی 10روز اولیه  موجب

کاهش افت می شود ).

کرنش (تغییر طول نسبی ) ناشی ازافت در بتن در محدوده 0003./ تا 0007./ است . دراثر این کرنش تمایل به کم شدن ابعاد در قطعه بتنی بوجود می آید لکن محیط این امکان را به قطعه سخت شده نمی دهد . لذا کرنش مذکور دربتن ایجاد تنش کششی کرده که پس از ترک خوردن بتن ممکن است قسمتی از ظرفیت باربری آرماتورها رانیز اشغال کند .

معمولا 15الی35 درصد افت درهمان دو هفته اول 40الی 80 درصد افت درسه ماهه اول و65الی 85 درصد افت دریکسال اول اتفاق می افتد وبعداز 3 الی 5 سال افت کاملا متوقف می شود .

 

عوامل موثر درافت :

1- میزان مصالح سنگی بکار رفته در ساخت بتن :

هر چه مصالح سنگی به کارفته دربتن بیشتر باشد  میزان افت کمتر است .

2- نوع مصالح سنگی :

هر چه درساخت بتن از مصالح سنگی مرغوب تری استفاده شود افت کمتری اتفاق می افتد . آزمایش نشان داده که افت یک نمونه بتن که از ماسه سنگ تهیه شده 3 برابر افت نمونه مشابه که از کوارتز تهیه شده است می باشد .

3- نسبت آب به سیمان :

واضح است که هر چه آب کمتری در بتن باشد افت کمتر است .

4-  رطوبت محیط  :

آزمایش نشان داده که هر چه رطوبت محیط ( به خصوص در روزهای اول )بیشتر باشد افت کمتراست (بتن هایی که در مناطق خشک هستند افت بیشتری دارند وبالعکس بتن هایی که درمناطق مرطوب مثلا در کنار دریا هستند داری افت کمتر هستند ) لذا نتیجه می شود که مراقبت خوب از بتن کمک می کند که افت بتن کمتر شود .

راههای مقابله با افت :

1- کم کردن عوامل تشدید کننده افت ( بکارگیری مصالح سنگی مرغوب و متراکم نمودن بتن )

2- استفاده از سیمان ضد افت : سیمان ضد افت همزمان با گیرش خود افزایش حجمی را در بتن ایجاد می کند که این افزایش حجم می تواند با کاهش حجم ناشی  از افت مقابله کند .(‌البته این سیمان گران قیمت بوده ومصرف آن باید توجیه اقتصادی داشته باشد ) .

3-استفاده از درزهای مناسب : یعنی بتن را در فواصل مناسب (مثلا 5 متربه5 متر)  توسط درزهای انقباض از هم جدا کنند . استفاده از درزهای انقباض کمک می کند که با استفاده از ضعفی که در فواصل معین ایجاد کرده ایم ترک ناشی از افت دقیقادر محل دلخواه اتفاق بیفتد .

4- استفاده از آرماتور افت (مثلا آرماتور افت وحرارت ) : این آرماتورها برای خنثی نمودن تنش های کششی ناشی از افت در بتن به کار گرفته می شود .

درعمل اکثرا از آرماتورهایی موسوم به آرماتور افت وحرارت استفاده می شود. آرماتورهایی هم برای تحمل تنش های ناشی از افت وهم برای تحمل تنش های ناشی از حرارت به کار برده می شود . حداقل آرماتور افت وحرارت002 ./ تا 0018./ سطح مقطع بتن است . آرماتورهای افت را میتوان به صورت ساده درنظر گرفت .

خزش یا وارفتگی :

خزش عبارت است از تغییر طول اجسام تحت تنش ثابت در طول زمان . اگر قطعه ای تحت تنش قرار بگیرد در همان لحظه اول تغییر طولی خواهد داشت که به این تغییر طول تغییر طول آنی یا الاستیک گفته می شود .

اگر همین قطعه تحت تنش ثابت نگهدای شود با گذشت زمان تغییر طول اضافی تری نسبت به تغییر طول اولیه خواهد داشت که به آن تغییر طول یا کرنش ناشی از                               خزش  می گویند .

کرنش ناشی از خزش معمولا 2 الی 3 برابر کرنش اولیه است .مسئله خزش از آنجا مورد توجه قرار می گیرد که متناسب با کرنش ناشی از خزش در بتن تنش ایجاد میشود و لذا اگرتنشی از خزش را درمحاسبات اولیه وارد نکرده باشند ممکن است عضو بتنی تحت بار کمتری نسبت به بار طراحی بشکند .

عوامل موثربرخزش :

1- مقاومت فشاری بتن : هرچه مقاومت فشاری بتن بیشتر باشد خزش در آن کمتراست .

2- تنش وارد بر بتن :‌‌ هر چه تنش وارده بتن بیشتر باشد خزش بیشتر خواهد بود .

3- رطوبت محیط : هر چه بتن مسن ترباشد وتحت بار قرار گیرد خزش در آن کمتراست.

راههای مقابله با خزش :

1- کم کردن عوامل تشدید کننده خزش (بتن را مرغوب ترساخته ومقاومت فشاری

بالاتری در نظر گرفته می شود ) .

2- تعبیه آرماتورهایی که ناشی از خزش را جبران کند .

3- افزایش رطوبت محیط اطراف بتن ( ازجمله مراقبت صحیح وخوب از بتن ) .

خستگی در بتن :

اگر در قطعه ای که تحت بارهای متناوب قرارگرفته بطوریکه هر یک از این بارها کمتر از مقاومت قطعه باشد شکست اتفاق بیفتد اصطلاحا گفته میشود دراثر خستگی شکسته است . پدیده خستگی مخصوص بتن نبوده ودر دیگر مواد ازجمله فولاد نیزممکن است خستگی اتفاق بیفتد . خستگی برای اولین بار در پل های فلزی کشف شد . در این رابطه ملاحظه شد پلی که ظاهرا از نظر قطعات وجوش و اتصالات وپیچ ها و… در وضعیت مطلوبی بود به ناگهان تحت اثر باری که کمتر از مقاومت باربری آن بودشکسته ومنهدم شد . توجیه این اتفاق با پدیده خستگی صورت گرفت.

در سازه های بتن آرمه خستگی اکثرا در پلها اتفاق می افتد . اصولا بارهایی که کمتراز 50% مقاومت قطعه نزدیکتر نباشد خستگی در تعداد سیکل های کمتری از بار گذاری اتفاق می افتد .

روشهای مراقبت از بتن سقف :

به عمل آوردن یا مراقبت از بتن مراقبتی است که سازنده بتن باید در طول 7ال 10روز اول از بتن به عمل آورد . هر چه در شروع مراقبت تاخیر شود سبب کاهش بیشتر در مقاومت 28روزه می شود .

در مراقبت از بتن دو مسئله زیر مورد توجه قرار گیرد :

1- رطوبت کافی ومناسب

2- دمای خوب وکافی

کنترل دما در هوای معمولی چندان ضرورتی ندارد ولی در هوای بسیار گرم ویادر هوای سردتر از 4درجه سانتیگراد باید تدابیر ویژه ای اتخاذ شود .

مراقبت از بتن را می توان به طرق مختلف انجام داد که استفاده ازهر یک ازاین روشها با توجه به نوع سازه بتنی وامکانات وشرایط کار متفاوت می باشد.

یکی از این روشها ایجاد برکه اب است بدین صورت که در طول دوره مراقبت همواره یک لایه اب به ضخامت 5الی 10 سانتیمتر روی بتن باقی بماند .

استفاده از این روش فقط  برای سطوح تخت و افقی مناسب است. در اجرای پروژه مذکور نیز برای ابیاری سقف از همین روش استفاده کردند بدین صورت که پس از گیرش اولیه بتن دور تا دور قطعه بتنی را ماسه ریختند وبه شکل برکه ای در اوردند سپس این برکه را پر از اب کردند و تا 5 روز  تمام سطح سقف در زیر برکه ای پر ازاب قرار داشت.پس از یک هفته تمام شمع هایی که در زیر تیرچه ها قرار داشتند را برداشتند.

شمشه گیری:

پس از اتمام عملیات اجرای سقف معمولا تمام دیوارهای بیرون ساختمان را شمشه گیری می کنند . بوسیله شمشه گیری تمام سطح دیوار را در یک سطح قرارمیدهند. این کار بدین صورت انجام می گیرد که ابتدا با چشم بلندترین نقطه دیوار را معین می کنند وسپس با ملات ماسه وسیمان یا گچ وخاک نقطه صافی را در ان محل ایجاد می کنند وبعد این نقطه را با شاغول به پایین دیوار منتقل می کنند و سطح کوچکی نیزهم بار ان با گچ در پایین دیوار ایجاد می کنند انگاه در گوشه دیگر دیوار نقطه ای را انتخاب کرده و باز با گچ یا ملات ماسه سیمان نقطه صافی را در ان ایجاد می کنند حال سه نقطه داریم که طبق اصول هندسی می توان بر ان سطحی را عبور داد پس از ایجاد نقاط مورد نیاز در دیوار  شمشه صافی را انتخاب کرده وبه دو نقطه همسطح ودر امتداد یک شاغول متکی می نمایند و با ملات پشت انرا پر می نمایند بدین وسیله روی دیوار خطی به پهنای چند سانتی متر و به طول دیوار ایجاد می نمایندواین عمل را هر یک متر به یک متر تکرار

می کنند و آنگاه بین این خطوط را با ملات ماسه سیمان پر می کنند. به این کار در اصطلاح شمشه گیری می گویند. قبل از اجرای عملیات شمشه گیری می بایست حتما لوله کشی برق انجام شده باشد زیرا در این صورت به مقدار قابل توجه از کند کاری برای عبور لوله برق ودر نتیجه هزینه ان کاسته خواهد شد.

 

 

کف سازی:

بعد از عملیات شمشه گیری در این پروژه عملیات ساخت کف  همه اتاقها  و حیاط اجرا شد. اصولا کف سازی در ان قسمت از ساختمان انجام می شود که سطح مفید اطاقها   سالنها و سرویس ها وانبارها را تشکیل می دهد.

با توجه به محل استفاده  کف سازی انواع مختلف دارد مخصوصا برای اخرین قشر کف سازی  واحد های مسکونی انواع مصالح از قبیل موزاییک و انواع سنگ ویا کاشی های لعابی ویا انواع پارکت وکف پوش ها وجود دارد.

برای اجرای عملیات کف سازی چنانچه ساختمان احداث شده در زمینهای خاک دستی  ویا زمینهای سست باشد برای جلوگیری نشست های احتمالی  زمین کف اطاقها  ابتدا خاک انجا را می کوبند  وسپس اقدام به اجرای کف می کنند. البته در این پروژه با تشخیص مهندس کارگاه عملیات متراکم کردن خاک کف اتاقها انجام نشد.

البته در این پروژه از موزاییک های 30 سانتی متری برای مفروش کردن کف استفاده شد.

سفید کاری یا کف مال گچ:

این عملیات مخصوص دیوارهای داخل ساختمان می باشد. کف مال گچ به عنوان پیش زمینه ای برای  نازک کاری یا کشته کشی محسوب می باشد.به علت زود گیر بودن ملات گچ انرا به مقدار کم در استانبولی می سازند. در موقع ساخت ملات گچ ابتدا باید درون استانبولی مقداری اب ریخته سپس پودر گچ را درون اب استانبولی پاشید تا تمام ذرات گچ در مجاورت اب قرار گرفته و تر شوند انگاه انرا با ماله روی دیوارها ی داخل ساختمان می مالندبطوری که سطح کاملا صاف و یکنواختی ایجاد شود.

انجام این کار را در اصطلاح کف مال گچ می گویند.

کشته کشی یا نازک کاری:

به علت زودگیر بودن گچ نمی توان سطح ان راکاملا صاف نمود بدین علت بعد ازسفید کاری وقبل ازانکه ملات گچ خشک شود روی ان رایک ورقه گچ کشته به ضخامت تقریبایک میلیمترمی کشند تاسطحی کاملا صاف بوجود اید.ملات کشته گچ را بدین طریق تهیه می کنند که ابتداگچ راازالک بسیار ریز گذرانده انگاه انرا مانند تهیه گچ معمولی روی اب می پاشند و بوسیله هم زدن ملات با دست مانع سخت شدن ان میشوند.

این کار را چند دقیقه ادامه داده تا گچ حد اکثر ازدیاد حجم خود را بدست اورد.این ملات کاملا یکنواخت بوده و هرگز سخت نمی شود(خشک شدن با سخت شدن دو مقوله جداگانه هستند) بلکه در اثر تبخیر سطحی خشک می شود. با اتمام عملیات سفید کاری  کاراجرای ساختمان به پایان رسید وعملیات سیم کشی برق ولوله کشی شروع شد.