الهام از لانه مورچه در معماری

الهام از لانه مورچه در معماری

مقدمه

انسان از ابتدای آفرینش به نوعی از محیط زیست اطراف خود الهام گرفته است و در ساخت و طراحی وسایل مورد نیاز خود از آنها استفاده کرده است.بیونیک و معماری بیونیک علمی است که به الهام یابی فنی از ساختمانها ، رفتارها و ارتباطات گوناگون عالم جانداران می پردازد.
عنکبوت ها با طراحی و بافتن ریسمان هایی که به استحکام پولاد هستند ، برای خود آشیانه هایی می سازند ، یا زنبورها با رعایت کلیه قوانین هندسی ، پناهگاهی امن و مطمئن برای خود طراحی می کنند.
موریانه ها خانه های خود را در بیابان ها در هوایی بسیار گرم می سازند و تلاش می کنند با کندن راه هایی پیچیده در خاک ، سیستم گرمایی و تهویه داخل لانه های خود را خنک و متعادل نگه دارند.
خاک انباشت لانه های آنها به صورت یک مجموعه کامل طراحی شده تا بتوانند نیازهای طبیعی خود را تامین کنند. اینها نیز معمارند ولی معمارا نی طبیعی.
طی حدود 3/8 میلیارد سال از آفرینش زمین ، طبیعت خود ، طراح و معمار نهایی است. طی این مدت گیاهان و جانوران توانسته اند با طراحی لازم بر مشکلات محیط زیست فائق آیند بیونیک که در لغت به معنی”زیست شناختی ” یا ” به کارگیری اندام های ساختگی طبیعی” آمده است برای اولین بار توسط دانشمند آمریکایی به نام جک .ای.استیل در سال 1959 به کار برده شد.
وی بیونیک را علم سیستم هایی که شالوده و پایه تمامی سیستم های زنده است می دانست .
انسان در طول زندگی خود سعی دارد که برای ساخت و طراحی مکانها و وسایل مورد نیاز خود از طبیعت و محیط زیست اطراف خود الهام بگیرد.
به عنوان مثال ، ساختمان بدن خفاش برای لئوناردو داونچی ایده ای بود تا بتواند ماشین پرنده را طراحی کند.
یروهای عضلانی و در عین حال سرعت زیاد دلفین ها ، جرقه ای برای ساختن زیردریایی بود و یا می تواند به سامار اشاره کرد ، که این میوه پس از جدا شدن از گیاه مورد نظر، بال هایش را با زاویه ای مشخس باز کرده و به صورت منحنی و با وزش باد شروع به چرخش کرده وسپس آرام به زمین می افتد. دانشمندان با الهام گیری از این گیاه به طراحی بالگرد ، روی آوردند.
در زمینه خود معماری وساخت با وسایل ساختمان نیز معماران ومهندسین از عالم طبیعت بهره گرفته اند که از آن جمله می توان به شکل مارپیچ داخلی نوعی صدف به نام کونوس که برای طراحی خانه ها استفاده شده ، اشاره کرد.

بناها در معماری بیونیک یا معماری طبیعی یا با استفاده از مواد شکننده و نا پایدار ساخته می شوند و یا از یک مکان طبیعی که در زمین یا صخره شکل گرفته استفاده می شده است یکی از این مکان های طبیعی ، غارها هستند. معماری غاری که معمولا جنبه ای ازمعماری مقابر ، است از عصر باستان وجود داشته و از بارزترین نمونه های این سبک معماری می توان به معابر کاتوکومب رم و ناپل و مقابری در لبنان اشاره کرد.
کلیساهای سنگی در ارمنستان و نیز غارهای بسیار بزرگ مسکونی مکشوف در گورمه ترکیه و ماترا در جنوب ایتالیا ، نیز از دیگر نمونه های این سبک معماری است. این بناها احتمالا چیزی شبیه به لانه های بزرگ موریانه ها که هزاران موریانه را در خود جای می دهند ، بوده اند.معماری گلی یا خاکی را نیز می توان یکی از شاخه های معماری طبیعی در نظر گرفت. شهرهای قدیمی و تاریخی همچون صنعا در یمن یا ساختمانهای گلی دو گون در مالی نمونه هایی از این سبک هستند.
معماری بیونیک ، فقط محدود به چند نقطه خاص در دنیاست.

از مشهورترین نمونه ها که در آنها از سبک بیونیک برای طراحی و ساخت انها به کار برده شده،می توان به بنای زیر اشاره کرد:
– بانک کارمرز در فرانکفورت آلمان
– ساختمان اینونیک در کمبریچ
– پروژه همزیگری صنعتیkalundborg در دانمارک

با اینکه امروزه سبک معماری بیونیک گسترش فراوان یافته و استقبال از آن در سراسر جهان رو به افزایش است ولی باید به طور کلی به این مسئله توجه داشت که جزئ به جزئ از طبیعت و محیط زیست اطراف برای هر پروژه ای کار ساده ای نیست و باید کلیه مسائل جغرافیایی آب و هوایی ، اقتصادی و… را در نظر گرفت.

موریانه ها

موریانه‌ها به‌صورت اجتماعی با تقسیم کار بین افراد طبقات مختلف، زندگی می‌کنند. افراد این طبقات از نظر ظاهر و رفتار متفاوت می‌باشند و چرخه‌ی زندگی پیچیده‌ای را دارند. این طبقات به مولدین بالغ، کارگرها و سربازها تقسیم می‌شوند. مولدین بالغ به رنگ خرمایی روشن تا قهوه‌ای مایل به قرمز تا سیاه متغیر می‌باشد. اندازه‌ی حشرات کامل با بال‌ها از 7/12 میلیمتر تا 4/25 میلیمتر می‌باشد. از مشخصات دیگر چشم‌های کاملاً رشد یافته، بال‌های غشایی، دو جفت شاخک تسبیحی شکل و آرواره‌های بالایی که به وضوح قابل مشاهده هستند، می‌باشند.
در طول زمان‌های خاصی از سال، موریانه‌های بال‌دار، کلنی را در گروه‌هایی که همان Swarmer ها هستند ترک می‌کنند. در طول این زمان حشرات کامل ممکن است به سمت نور جلب شوند. همان‌طور که بال‌دارها (جنس نر و جنس ماده) روی زمین فرود می‌آیند بال‌های آن‌ها می‌افتد و شروع به جستجوی محلی مناسب برای تأسیس کلنی می‌کنند.

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\2.jpg$

جنس‌های نر از طریق بو یا فرمون به جنس‌های ماده جلب می‌شوند و جنس ماده را تعقیب می‌کنند. آن‌ها با همدیگر داخل چوب یا خاک مرطوب، که به گونه بستگی دارد، وارد شده و اطاقکی را که جفتگیری در آن صورت می‌گیرد و ملکه در آن‌جا شروع به تخم‌گذاری می‌کند را ایجاد می‌کنند. هر سال از میلیون‌ها بال‌داری که پرواز می‌کنند تنها درصد کمی از آن‌ها (معمولاً کمتر از یک درصد) موفق به ایجاد کلنی می‌شوند.طبقه‌ی کارگر از مهمترین طبقاتی هستند که صاحب‌خانه‌ها می‌بینند و مسئولیت انجام کار داخل کلنی را به‌عهده دارند. کارگرها وظیفه‌ی مراقبت از تخم‌ها و افراد جوان، ساختن تونل‌های کلنی و در صورت خراب شدن تعمیر آن‌ها، جمع‌آوری غذا، کمک به موریانه‌های دیگر زمانی که آن‌ها پوست‌اندازی یا رشد می‌کنند و تیمار نمودن، تمیز کردن و تهیه‌ی غذا برای هم‌لانه‌ای‌های دیگر و یکدیگر را برعهده دارند. اگر حمله‌ای به‌وسیله‌ی مورچه‌ها و یا موریانه‌های خارجی صورت گیرد، کارگرها در دفاع از کلنی به‌ سربازها کمک می‌کنند. فعالیت اصلی طبقه سرباز دفاع از کلنی در برابر موریانه‌های دیگر و مورچه‌ها می‌باشد. موریانه‌ها برای دفاع از آرواره‌های برآمده‌ی بزرگ خود استفاده می‌کند.برای انتخاب روش مدیریتی هر نوع موریانه تشخیص آن‌ها مهم می‌باشد. بنابراین جمع‌آوری نمونه‌هایی از موریانه‌های سرباز و در زمان ممکن موریانه‌های بال‌دار مهم می‌باشد. مورچه‌های بال‌دار غالباً با موریانه‌های بال‌دار اشتباه گرفته می‌شوند اما برای تفکیک این دو حشره چندین مشخصه وجود دارد که با چشم قابل رؤیت می‌باشد.

مورچه‌ها دو جفت بال شفاف نا‌مساوی دارند در حالی‌که موریانه‌ها چهار بال مساوی دارند که معمولاً به سمت عقب روی بدن قرار می‌گیرند. گاهی اوقات موریانه‌ها را از آن جهت که شبیه مورچه‌ها به‌نظر می‌رسند به‌عنوان مورچه‌های سفید می‌شناسند .
در حال حاضر بیش از 2600 گونه‎ی مختلف از موریانه‎ها شناسایی شده‎اند با این وجود همه این افراد متفاوت را می‎توان در چهار گروه مشخص قرار دارد:
1) موریانه‎های چوب مرطوب
2) موریانه‎های چوب خشک
3) موریانه‎های زیرزمینی
4)موریانه‎های تپه‎ساز یا لانه درختی
موریانه‎های چوب مرطوب پراکندگی‎شان خیلی محدود است. نام آن‎ها از این واقعیت گرفته شده که آن‎ها در چوب خیلی مرطوب بویژه کنده‎ها و در ختان افتاده در کف جنگل زندگی و تغذیه می‎کنند. موریانه‎های چوب خشک در اکثر قاره‎ها شایع هستند آن‎ها نیاز به تماس با رطوبت یا خاک ندارند. موریانه‎های زیرزمینی در بسیاری از قسمت‎های جهان فراوان هستند و گاهی اوقات چندین متر در عمق خاک زندگی و رشد و نمو می‎کنند.

. بعضی موریانه‎های زیرزمینی ممکن است لانه‎ها را در روی درختان یا در محل‎هایی در بالای سطح خاک بسازنند. بالاخره بعضی از موریانه‎های تپه‎ساز قادر به ساختن برج‎های گلی به ارتفاع 8 متر یا بیشتر هستند تعداد و محل پراکندگی اغلب تپه‎های موریانه می‎تواند چشم اندازهای قابل توجه‎ای عموماً درآفریقا، استرالیا، جنوب شرقی آسیا و قمست‎هایی از آمریکای جنوبی ایجادکنند. تپه‎های موریانه در آمریکای شمالی یا اروپا یافت نمی‎شوند

کلمات کلیدی

موریانه ، برسی لانه موریانه ، الهام از لانه موریاته در معماری

فرایند ساخت لانه موریانه ها

در ابتدا صد ها موریانه به این طرف وآن طرف حرکت میکنند.هر موریانه به محض رسیدن به فضایی که کمی بالاتر از سطح زمین قرار دارد شروع به ترشح بزاق میکند و خاک را به به بزاق خود آغشته میکند.به این ترتیب گلوله های کوچکی با بزاق خود درست میکند.علیرغم خصلت کاملا تصادفی این رفتار نتیجه تا حدی منظم است.در پایان این مرحله در منطقه ای محدود تپه های کوچک مینیاتوری از این گلوله های کوچک آغشته به بزاق شکل میگیرد.پس از این همه تپه های مینیاتوری باعث میشود تا موریانه ها رفتار دیگری از خود نشان دهند.در واقع این تپه ها به صورت نوعی نشانه برای موریانه ها عمل میکند.هر موریانه به محض رسیدن به این تپه ها با انرزی بسیار بالایی شروع به تولید گلوله های خاکی با بزاق خود میکند.این کار باعث تبدیل شدن تپه های مینیاتوری به نوعی ستون می شود.

این رفتار ادامه میاد تا زمانی که ارتفاع هر ستون به حد معیینی برسد.در این صورت موریانه ها از خود رفتار سومی نشان می دهند.اگر در نزدیکی ستون فعلی ستون دیگری نباشد بلافاصله آن ستون را رها می کنند در غیر این صورت یعنی در حالتی که در نزدیکی این ستون تعداد قابل ملاحظه ای ستون دیگر باشد موریانه ها شروع به وصل کردن ستونها و ساختن لانه ها می کنند.
تفاوت های هوشمندی اجتماعی انسان با هوشمندی توده ای موریانه را در همین رفتار ساخت لانه میتوان مشاهده کرد.کارگران ساختمانی کاملا براساس یک طرح از پیش تعیین شده عمل می کنند در حالی که رفتار اولیه موریانه ها کاملا تصادفی است.علاوه بر این ارتباط مابین کارگران ساختمانی مستقیم واز طریق کلمات و…
است ولی بین موریانه ها هیچ نوع ارتباط مستقیمی وجود ندارد و آنها تنها به صورت غیر مستقیم واز طریق نشانه ها با هم در ارتباطند.

ساختمانهای ساده
لانه های گونه های ابتدایی کاملا مخفی است و پیدا کردن آنها بسیار مشکل می باشد ، آشیانه آنها معمولا از سیستمهای تو در تو و نامنظم راهروها و حجره هایی تشکیل شده است که جهت زندگی و ذخیره مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرند ، ملکه ممکن است کوچک باقی بماند ، او خلاف ملکه اجتماعات متشکلتر که در حجره خاص محصور است ، متحرک می باشد . این موریانه ها در چوب خشک زندگی می کنند و از خطرناک ترین آفات محسوب می شوند.

وقتی این نوع (Kalotermes) از موریانه ها برای ساختن دالانهایشان تیرهای چوبی را خالی می کنند درست مانند مورچه های نجار با توجه به بافت چوب کار می کنند . بعضی از راهرو ها که در انتهایشان حفره بزرگی قرار دارد ، برای انبار کردن فضولات مورد استفاده می باشد . این موریانه ها همیشه در همین فضای محصور زندگی می کنند و فقط هنگام کوچ نرها و ماده ها از لانه ، سوراخهایی به فضای خارج می سازند . اما لانه های بعضی از موریانه ها دارای سوراخهایی هستند که برای انتقال فضولات به خارج مورد استفاده قرار می گیرند . البته این سوراخها را همیشه سربازان با سرهای بزرگشان بسته اند .

شباهت عجیبی میان رفتار اینها و بعضی از مورچه ها وجود دارد . بعضی دیگر از گونه های ابتدایی لانه شان را در زیر خاک در دشتها و مناطق نیمه صحرایی می سازند ، یکی از آنها آشیانه کروی شکل در عمق سه متری یا بیشتر می سازند که تعداد زیادی راهرو و حجره در جهات مختلف از آن منشعب شده است .
معماران بزرگ
زندگی در داخل این تپه ها در زیر آفتاب حاره ای فقط با پوششی سخت فشرده که موریانه ها روی سطح خارجی لانه می سازند امکان پذیر است ، این لایه می تواند هوای درون آشیانه را آن طور که مورد نیاز موریانه هاست تنظیم کند ، در جاهایی که تامین چنین شرایطی برای تمامی قسمتهای لانه میسر نباشد ، موریانه ها با دقت تخمها و نوزادان بی دفاع را به قسمتهایی از لانه می برند که هوای داخلی آنجا مناسب باشد ، لایه سخت روی آشیانه موریانه ها خواص دیگری هم دارد ، به طوری که آنها را از حمله حیوانات زیادی حفاظت می کند ، اما این لایه حفاظتی در مقابل همه دشمنان کاملا موثر نیست .

لانه

کلنی‎های جدید موریانه زمانی شکل می‎گیرد که نرها و ماده‎های بالدار مولد از کلنی‎های والدینی اغلب به‎طور هم زمان در یک ناحیه وسیع پرواز کنند. پرواز با از دست دادن بال‎ها جفت‎یابی و ایجاد نقب به داخل خاک ادامه می‎یابد. ماده یک اتاقک حفر می‎کند، تخم‎ها را می‎گذارد و لاروهای در حال رشد و نمو را توسط ترشحات بزاقی تغذیه می‎کند تا این‎که آن‎ها به کارگرها و سربازهای بالغ شوند. وقتی که اولین کارگرها شروع به ساختن گالری‎ها می‎کنند و به جستجوی غذا می‎پردازند. کلنی استقرار یافته است.

نر و ماده که به آن‎ها پادشاه و ملکه اتلاق می‎شود معمولاً در اتاقک سلطنتی برای تمام عمرشان باقی می‎مانند. اتاقک سلطنتی مرکز ثقل سیستم لانه‎ می‎باشد که از آن کارگرها گالری‎های شعاعی را به سمت منابع غذایی و گالری‎های روبه پایین را برای منابع آب می‎سازند. به استثناء بعضی از گونه‎هایی که در محیط باز غذا را جستجو می‎کنند، موریانه‎ها تمام زندگی‎شان را در سیستم لانه‎ای می‎گذرانند مگر این‎که لانه‎شان توسط دشمنان یا فرسایش سوراخ شود.

محیط‎زیستی که آن‎ها در آن زندگی می‎کنند عمدتاً به اندازه، شکل و موقعیت سیستم لانه‎ای بستگی دارد.

لانه ممکن است درختی و یا زیرزمینی باشد، که در این‎صورت به سطح داخلی و یا سطوح بیرونی گیاه متصل می‎باشد تا کمی برجسته باشد (مانند تپه‎ها). مرکز لانه (مانند کندو یا سکونت‎گاه) و گالری‎ها و راهروهای مرتبط با آن از خاک، بزاق و مدفوع، به نسبت‎های متفاوت که عمدتاً خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاص خود را دارند ساخته می‎شوند.

شکل لانه
بزرگ‎ترین پیچیدگی ساختاری در لانه‎هایی یافت می‎شود که اکثریت جمعیت در کندو با جفت سلطنتی و نوزادان متمرکز شده باشند. پیچیده‎ترین ساختار‎ها توسط موریانه از قبیل Apicotermes زیرزمینی، تغذیه کننده از خاک در آفریقا ساخته می‎شودلانه این‎ها تقریباً کروی شکل هستند که از درون به تعدادی طبقات افقی موازی تقسیم و توسط لایه‎های نازکی از هم جدا می‎شوند.
راهروهای مستقیم یا مارپیچی ارتباط بین طبقات را برقرار می‎کند. دیوار بیرونی توسط سوراخ‎ها یا شکاف‎ها برای تهویه سوراخ شده که توسط گالری‎های دایره‎ای شکل در درون دیوار ارتباط برقرار می‎کنند. مثال برجسته دیگر از معماری لانه، تپه‎های Macrotermesbellicosus در بخش‎هایی از غرب آفریقا است .
این تپه‎های بلند کلیسا مانند به ارتفاع تقریباً 9 متر می‎رسد. تپه روزمینی یک فضای هوای مرکزی بزرگ دارد و دیوارها توسط گالری‎هایی سوراخ شده‎اند. کندوی بزرگ در داخل یک اطاقک، درست در زیر تراز زمین قرار دارد که به خاک به وسیله صفحه خاکی دایره‎ای شکل کلفت به زمین می‎چسبد که قطر آن در لانه‎های بزرگ به 3 متر می‎رسد.

این صفحه روی ستونی از خاک قرار دارد که از قاعده‎ آن گالری‎های بزرگ به سمت عمق خاک امتداد پیدا می‎کنند از قسمت زیرین صفحه رگه‎های مارپیچی و نازکی از جنس خاکی که دائماً، حتی در خشک‎ترین فصل سال، مرطوب هستند، آویزان می‎باشند.
در مکان‎های مختلف یک همین گونه‎ تپه‎هایی با معماری داخلی و شکل متفاوت می‎سازد. یک ویژگی که به‎طور گسترده‎ای در بسیاری از گونه‎های تپه‎ساز که انتشار گسترده‎ای دارند مانند(Rambur) MacrotermesSubhyalinus در کنیا و اوگاندا و Nasutitermestriodiae (Froggatt) در استرالیا دیده می‎شود.
گفته شده است که تنوع لانه‎ی MacrotermesSubhyalinus در کنیا به حرارت و در اوگاندا به نوع خاک بستگی دارد در حالی‎که در استرالیا چنین هبستگی وجود ندارد. کنترل حرارت داخل لانه یک عامل مهم برای بعضی گونه‎ها می‎باشد، بعنوان مثال لانه‎های بعضی از گونه‎های Macrotermes در آفریقا و Odontotermes در هندوستان تعدادی سوراخ برآمده در سطح تپه دارند که در فصل گرم باز می‎مانند و در فصل سرما بسته می‎شوند .

چندین گونه موریانه زیرزمینی، لانه‎هایی متمرکز دارند که گاهی اوقات منافذی در سطح خاک دارند. بهر حال، بسیاری از آن‎ها سیستم‎های لانه‎ای پراکنده دارند که از اتاقک‎های جداگانه برای پرورش نوزادان یا ذخیره غذا تشکیل شده و توسط شبکه‎ای از گالری‎ها به هم ارتباط دارند.

اندازه لانه
اندازه لانه‎های متمرکز متفاوت است از کمتر از یک سانتی‎متر قطر با گالری‎های بهم پیوسته جستجوی غذا که طول آن‎ها فقط به چند متر می‎رسد، تا تپه‎های بزرگ Macrotermesدر آفریقا یا Odontotermes زیرزمینی در آفریقا و هندوستان که قطر آن‎ها چندین متر است، با گالری‎های جستجوی غذا منشعب به‎هم پیوسته که تا شعاع 50 متر یا بیشتر به سمت بیرون امتداد دارند.
موقعیت لانه
موقعیت لانه به‎وسیله محل حفر توسط جفت مؤسس تعیین می‎شود، اما این نکته آشکار نیست که چگونه جفت‎ها می‎توانند محیط‎های زیست مناسب را انتخاب کنند و یا این‎که آن‎هایی که باشانس محل‎های مناسب را حفر می‎کنند فقط می‎توانند باقی بمانند.

شواهدی از گونه‎های تپه‎ساز در مناطق گرم و خشک وجود دارد که بیشتر تپه‎ها در سایه تشکیل می‎شوند ( بعنوان مثال Tumulitermestumuli و NasutiteremesLongipennis در استرالیا و Trinervitermesoeconomus وOccidentalisTrineruitermes در نیجریه). با این وجود تپه‎های بعضی گونه‎ها در موقعیت‎های بدون سایه و باز یافت می‎شود.

انواع لانه

لانه⁯های موریانه با اشکال و اندازه⁯های متنوع وابسته به سن تپه⁯ها و گونه⁯هایی که آن⁯ها را می⁯سازند، دیده می⁯شوند. چهار نوع عمده لانه در سراسر جهان دیده می⁯شود. درختی، زیرزمینی، تپه و لانه⁯های یک قطعه⁯ای. لانه⁯های درختی اغلب از گسترش لانه⁯های زیرزمینی بوجود می⁯آیند و از طریق دالان⁯های حفاظتی به یک انشعاب یا شاخه⁯ای از یک درخت زنده مرتبط می⁯شوند. موریانه⁯ها هیچ⁯گاه بدون پوشش محافظ در معرض هوا سرگردان نیستند، زیرا دالان هایی از جنس کارتن می⁯سازند. کارتن از خاک و مواد دفعی که بوسیله بزاق به هم چسبیده شده اند، تشکیل شده است . این ترکیب وقتی خشک می⁯شود بسیار مقاوم شده و دالان⁯های حفاظتی بی⁯نقصی را بوجود می⁯آورد، گاهی اوقات تمام سطح یک درخت رامی⁯پوشاند.

این دالان⁯های حفاظتی برای برقراری ارتباط بین لانه⁯های زیرزمینی و لانه⁯های درختی و هم‎چنین ایجاد پوشش غیر قابل نفوذ برای فراهم کردن یک راهرو تاریک و مرطوب استفاده می⁯شوند.
موریانه⁯ها برخلاف مگس⁯های خانگی، هیچ بالشتک چسبنده⁯ای در پاهایشان ندارند، بنابراین آن⁯ها نمی⁯توانند از شیشه پنجره بالا بروند و برای راه رفتن روی سطوح صاف با مشکل مواجه می⁯شوند.
برای مقابله با این مشکل، هر چیزی را با مدفوعشان می⁯پوشانند، به این ترتیب یک سطح ناصاف برای آسان شدن راه رفتن بوجود می⁯آید .
لانه⁯های زیرزمینی، در جاهایی‎که سطح رطوبت در تمام طول سال پایین می⁯باشد، رایج هستند، زیرا ساختار لانه⁯های زیرزمینی تبخیر و خشک شدن را به حداقل می⁯رساند. در رابطه با موریانه⁯های زیرزمینی، شبکه عظیمی از تونل⁯ها و گالری⁯های زیرزمینی تا صدها فوت گسترش می⁯یابند، چندین جریب زمین را پوشش می⁯دهند تا به منابع غذایی دست یابند.
یک سلول سلطنتی (سلول ملکه) همیشه در مرکز کلنی به طرف قاعده کلنی، جایی‎که مولدها رطوبت را نگه می⁯دارند و به خوبی تغذیه می⁯شوند، وجود دارد. وقتی اندازه یک کلنی برای ملکه خیلی بزرگ شد، مولدین ثانویه ایجاد می⁯شوند و کلنی⁯های اقماری در همان نزدیکی بوجود می⁯آیند تا کلنی اولیه را تکمیل کنند .

اگرچه لانه⁯های زیرزمینی کم و بیش از شکارگرهای بزرگ محافظت می⁯شوند، اما حیواناتی که تونل می⁯زنند، نماتدهای گوشت⁯خوار و هر چیزی که می⁯تواند از زیرزمین به لانه وارد شود، لانه⁯های زیرزمینی را تهدید می⁯کند. برای حفاظت از لانه زیرزمینی از چنین حملاتی، در اثر میلیون⁯ها سال تکامل سیستم دفاعی، یک مهندسی طبیعی حیرت⁯آور بوجود آمده است.
با استفاده از یک ترکیبی از خاک، رس، ماسه، مواد دفعی و بزاق، کلنی یک پوشش ضخیم، مانند صخره سخت و غیر قابل نفوذ به آب را در اطراف لانه می⁯سازد. این سد غیر قابل نفوذ به عنوان یک وسیله محیط زیست خود را پایدار می⁯کند و هم‎چنین از ساکنان آن حفاظت به عمل می⁯آورد .
استحکام نفوذ‎ناپذیری به آب هم‎چنین مانع از دست دادن آب شده و انتشار عطر ملکه را کاهش می‎دهد. عطر متصاعد شده از ملکه در فضای کوچک لانه به⁯طور افزایشی محصور می⁯شود و در نتیجه تأثیر آن افزایش می⁯یابد. در هر صورت، به علت غیر قابل نفوذ به هوا بودن ساختار لانه⁯های زیرزمینی، یک شرایط نامطلوبی توسعه می⁯یابد .
بالا رفتن سطح دی⁯اکسیدکربن برای موریانه⁯ها سمیت دارد و چند گاز دیگر نیز تولید می⁯شوند که باید از لانه به خارج رانده شوند.

برای پاک‎سازی این مانع، یک فرآیند خلاقانه⁯ی دیگری در داخل لانه اتفاق می⁯افتد. به جای تهویه لانه با هوای گرم و خشک هوای بیرون لانه که باعث از دست دادن آب کلنی می⁯شود، یک سیستم تهویه با هوای سرد و مرطوب تحتانی وجود دارد (به بخش خشک شدن مراجعه شود). از طریق تغییر فشار هوا و اطاقک⁯های ویژه هوا، لانه به طور کامل تهویه می⁯شود و خطر از دست دادن آب به طور کامل حذف می⁯گردد . تپه⁯های موریانه (که معمولاً به عنوان hill شناخته می‎شوند) شاید جذابترین نشانه حضور موریانه⁯ها باشد. تعداد زیادی از گونه⁯ها تپه می⁯سازند، که البته به دلایل متفاوت این کار انجام می⁯شود. انسان⁯ها هزاران سال تپه‎های موریانه را در نظر گرفته⁯اند و تلاش می⁯کردند تا بدانند حشراتی این قدر کوچک، کور و بی‎مغز چگونه توانایی ساخت و ساز فوق‎العاده و ابتکاری این‎چنینی را دارند.
از لحاظ شکل و اندازه انواع متفاوت تپه می⁯تواند از هر چیزی که توسط موریانه‎ها پیدا و دفع شود، ساخته شود. تپه⁯ها روی سطح زمین هستند و وابسته به نوع گونه⁯ها، می⁯توانند به منظورهای مختلف مورد استفاده قرار گیرند که عبارتند از: اتاق، انبار، وسیله کنترل درجه حرارت، محل استقرار اضطراری، پناهگاه از سرازیر شدن سیل، وسیله⁯ای برای تهویه یا بعنوان یک لانه کامل برای خودشان .

مانند هر ساختاری در زیست شناسی، شکل به وظیفه بر می⁯گردد. یک تپه با انتهای گرد شده⁯ی مقاوم، چنان‎که در بسیاری از مناطق گرمسیری مشاهده می⁯شود، وظیفه دارد که آب را در طی بارندگی⁯های سنگین از تپه دور کند. یک تپه بلند و کشیده، شبیه آن⁯هایی که در مناطق گرم و معتدل دیده می‎شوند، درجه حرارت را در طول روز تنظیم می⁯کنند . موریانه⁯ها در مناطق مختلف بطریقی تکامل پیدا نموده⁯اند که تپه⁯ها را بر اساس شرایط محیطی منطقه شامل: تغییرات درجه حرارت روزانه و فصلی، نزولات جوی، شدت روشنایی و… می⁯سازند. تپه⁯های مغناطیسی در ابتدا گیج کننده بودند، آن⁯ها به شکل یک کوه باریکند و جهت آن⁯ها همیشه شمالی- جنوبی است. در طی یک پدیده خاص تکاملی، گونه⁯هایی که تپه⁯های مغناطیسی می⁯سازند در موقعیت خودشان و وابسته به زمین و خورشید جمع می⁯شوند.
تپه⁯ها همیشه جهت⁯شان به طرف مغناطیس قطب شمال زمین قرار دارد، در حالی‎که مغناطیس هیچ تأثیری روی آن⁯ها ندارد. دلیل قرار گرفتن آن‎ها در یک جهت شمالی- جنوبی به تغییرات روزانه درجه حرارت، که با محیط زیست منطقه مرتبط است، وابسته می⁯باشد.
روزها می⁯توانند بسیار داغ شوند، در حالی‎که شب⁯ها می⁯توانند بسیار سرد باشند.
چگونه تپه⁯ها این تغییرات شدید درجه حرارت را تعدیل می⁯کنند و در یک دمای نسبتاً ثابت پایدار باقی می⁯مانند؟

این جهت یابی تپه⁯هاست که به آن⁯ها اجازه می⁯دهد تا از انرژی نور خورشید بهره ببرند. هنگامی⁯که خورشید در صبح طلوع می⁯کند، قسمت شرقی تپه حرارت را جذب می⁯کند تا از سرمای شب به حالت عادی برگردد. در وسط روز فقط قسمت برآمده⁯ی وسط تپه در معرض اشعه خورشید است، بنابراین مانع زیاد گرم شدن تپه در وسط روز می⁯شود. در طی غروب خورشید، قسمت غربی گرم می شود تا با سرمای شب که به زودی می⁯آید مقابله نماید .
آخرین نوع لانه⁯ها، لانه‎های یک قطعه‎ای می⁯باشند که واقعاً جذابند. کلنی‎هایی از این نوع به‎طور کامل در داخل یک قطعه چوب مرده محدود می‎شوند و قادرند سال‎ها بدون به‎دست آوردن منظم آب باقی بمانند. مطالعه محیط داخل این کلنی⁯ها به دلیل محیط زیست بسته آن⁯ها، سخت است. متوجه شده⁯اند که کلنی یک اطاقک توخالی بوجود می⁯آورد و آن را از داخل بوسیله گل مسدود می⁯کند تا یک حفره ضد آب را ایجاد نماید که رطوبت را داخل خود نگه می⁯دارد. این شکل از زندگی در دوره⁯هایی که آب و هوا بی‎نهایت خشک می⁯باشد، بسیار سودمند است. به‎علاوه این نوع از زندگی نقش عمده⁯ای در پراکنش گونه⁯های موریانه از طریق⁯ الوارهای چوبی که در اقیانوس⁯ها و رودخانه⁯ها جابه‎جا می⁯شوند، دارند .

لانه‌سازی
در مناطق مدارگانی، بسیاری از موریانه‌ها لانه سازی می‌کنند. لانه‌هایی به صورت تپه‌ها و گنبدها که حدود ۲۰ متر وسعت و ارتفاعی شاید بیشتر از ۱۰ متر از سطح زمین دارند. برخی دیگر از موریانه‌ها درخت آشیان هستند، یعنی آشیانه‌هایی به اندازه‌های گوناگون معمولاً به بزرگی یک توپ بستکبال، بر فراز درختان می‌سازند. موریانه‌ها در داخل چنین آشیانه‌هایی خود را از خطر حمله پرندگان، سوسمارها، عنکبوت‌ها و مورچه‌ها مصون می‌دارند.
آشیانه برخی از موریانه‌های افریقایی مانند چتر است، طوری که آب باران به اطراف آن سرازیر می‌شود. دسته‌ای دیگر از موریانه‌ها، لانه خود را به گونه‌ای می‌سازند که دمای درون آن هماهنگ‌پذیر گردد. لانه و آشیانه سازی موریانه‌ها نمونه شگرفی از کار غریزی است. این کار بر عهده کارگران نوزاد نهاده شده است. چرا که کارگران تازه تولد یافته هیچگاه در لانه پدر و مادر خود زیست نمی‌کنند و در نتیجه راهی برای آموختن لانه سازی ندارند.

تمام خانواده های موجود در راسته موریانه ها به صورت اجتماعات بزرگ و کوچک در محدوده سیستمی لانه ای و به صورت کلنی زندگی می کنند . ارتباط بین لانه ها و دنیای خارج بستگی به عادت مخصوص تغدیه ای گونه ها دارد . موریانه ها توانایی کنترل اقلیم داخل لانه خود را دارند.
موریانه ها همه چیز خوارند و از مواد گیاهی ، الیاف ، فرآورده های پشمی و پنبه ای ، کاغذ دیواری ، چرم ، موکت ، لاستیک ، پوشش کابل ها ، جانوران نگهداری شده در موزه ها ، انواع چوب و فرآورده های چوبی تغذیه می کنند.در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر فعالیت زیاد دارند عموما در محیط مرطوب و تاریک زندگی می کنند از طریق ایجاد دالان های زیرزمینی و کانال های سر پوشیده در سطح دیوارها ، ستونها و غیره بداخل ساختمان ها و محل های تامین مواد غذایی نفوذ میکنند . لانه ها ممکن است در اعماق خاک ، داخل تنه پوسیده درختان ، داخل چوبهای خشک یا اثاثیه چوبی داخل ساختمانها بنا شوند. برخی دارای لانه آشکار در بالای سطح خاک می باشند تعدادی از موریانه ها از مواد چوبی تغذیه میکنند و با حفاری در چوبهای تر ادامه زندگی می دهند.

موریانه های دروگر در چراگاه های خشک که درختان کمی دارند لانه سازی میکنند ، بعضی از موریانه ها از مواد گیاهی خشک تغذیه می نمایند تعدادی از موریانه ها بسته به شرایط محیطی لانه هایی ایجاد میکنند و موجبات خسارت به محصولات کشاورزی ، لوازم ساختمانی و ساختمانها را فراهم می آورند. از 1800 گونه شناخته شده در دنیا 148 گونه به ساختمانها صدمه می زنند و خسارت آن چنان شدید است که داخل هر محدوده ای که انتشار یابند دیر یا زود الوارهای بی محافظ و یا وسایل چوبی به کار رفته در ساختمان ها تخریب می شود.موریانه هایی که در داخل خاک و زیر زمین دالان حفر می کنند توانایی آن را دارند که راهروهای خود را از خاک به درون آجر و حفره های داخلی دیوار باز نمایند گاهی تیر های شیروانی و چوب های سقف را مورد حمله قرار می دهند موریانه های چوب خشک ،گاهی در الوارهای دور از زمین حتی روی سقف نیز کلنی ایجاد می نمایند.

گالری‎های جستجوی غذای زیرزمینی

این گالری‎ها خیلی زیاد هستند و بلافاصله در زیر سطح زمین تمرکز می‎یابند و دسترسی آسان به منابع غذایی در سطح زمین را فراهم می‎سازند (مانند چوب، علف، مدفوع و غیره) آن‎ها اغلب یک شبکه متراکم را تشکیل می‎دهند. اطلاعات Darlington برای Macrotermesmichaelseni در کنیا خیلی جامع می‎باشد. در این‎جا یک تپه منفرد با 6 کیلومتر گالری‎های زیرزمینی و 72000 حفره‎های ذخیره غذایی در یک منطقه 8000 متر مربع مرتبط بود. با توجه به حضور چندین گونه موریانه‎ کاملاً زیرزمینی در ناحیه مورد مطالعه، کل گالری‎های موریانه در این ناحیه به آسانی تا 2 برابر افزایش می‎یابد.‎

تپه‌های موریانه‌ای و زندگی اجتماعی موریانه‌ها

تپه‌های موریانه‌ای که به‌وسیله موریانه‌های تپه سیاه ساخته می‌شوند ممکن است به شکل لکه‌های نمایانی در تمام نقاط دامنه‌های کوهستانی جنوب غربی دماغه امید دیده شوند. سطح هر تپه درست مانند سطح خارجی مغز دارای برجستگیها و شیارهای مخصوصی است. بزرگ‌ترین آنها در حدود ۶۰ سانتیمتر بلندی دارد و پهنای قاعده آن نیز به ۶۰ سانتیمتر می‌رسد اگر یکی از آنها را بشکافیم دیده می‌شود که داخل آن مانند اسفنج است و از تعداد زیادی اتاقک تشکیل شده که عرض هر کدام از آنها ۲.۵ سانتیمتر است و با دریچه‌های کوچک راه دارد.

گرچه در یک تپه موریانه‌ای بزرگ ممکن است بیش از ۵۰۰۰۰ موریانه زندگی کنند ولی داخل آن همیشه تمیز است. این تمیزی به این دلیل است که موریانه‌ها مدفوعات خود را به منزله سیمان در ساختن دیواره‌های تپه و اتاقکها بکار می‌برند و لاشه‌ها را نیز می‌خورند و مصرف می‌کنند.
بیشتر ساکنین تپه حشرات کوچکی به طول ۵ میلیمتر هستند که سرهایی سفید و بدنی به رنگ خاکستری تیره دارند. اینها کارگرها را تشکیل می‌دهند کارگرها ممکن است نر یا ماده باشند اندام تناسلی آنها رشد نمی‌کند و فعالیتی ندارد و فقط اثری از آن باقی است موریانه‌های کارگر کاملاً کورند و کارشان جمع آوری غذا و رسیدگی به بچه‌ها و پرستاری از شاه و ملکه و شاهزاده هاست.
موریانه ملکه می‌تواند تا ۳۰۰۰۰ تخم در یک روز بگذارد او قادر به حرکت نیست و برای زنده ماندن کاملاً به موریانه‌های کارگر متکی است بعضی از موریانه‌های ملکه می‌توانند تا ۵۰ سال زندگی کنند که از طول همه حشرات دیگر بیشتر است. افراد دیگری که در حدود یک دهم کلیه ساکنین تپه را تشکیل می‌دهند و با کارگران تفاوت دارند سربازها هستند که رنگشان زرد و سرشان بیضی شکل است و یک جفت آرواره بلند و نوک تیز دارند که سلاح آنها را تشکیل می‌دهد کار آنها دفاع در برابر هجوم دشمنان خارجی است.

سربازها در کار کارگرها شرکت ندارند ولی همیشه برای حمله به دشمنانی که می‌خواهند به زور وارد جایگاه آنها شوند آماده‌اند. بزرگ‌ترین دشمن موریانه‌ها، مورچه‌ها هستند که اگر آنها را بگیرند فورا می‌کشند و لاشه شان را برای تغذیه به لانه خود می‌برند.

معماری لانه
درباره معماری پیچیده درونی و بیرونی لانه‎های موریانه‎های معینی مطالب زیادی نوشته شده است. تردید کمی وجود دارد که یکی از اهداف پیچیدگی لانه تنظیم دما می‎باشد. احتمالاً پیچیده‎ ترین ساختارها بعضی از تپه‎هایی می‎باشند که توسط Macrotermesهای معینی در آفریقا ساخته می‎شوند. این کلنی‎های بزرگ چندین میلیون فردی همراه با نرخ متابولیکی خیلی زیاد قارچ‎های همزیست شان ، مقادیر قابل ملاحظه ای حرارت تولید می‎کنند. در داخل تپه‎های بسته Macrotermesbellicosus از طریق معماری پیچیده دیوار تپه این حرارت پخش می‎شود. گونه‎های دیگر Macrotermes گرما را از طریق منافذ باز روی سطح تپه از دست می‎دهند. در رابطه با گونه Macrotermessubhyalinus در مناطق گرم و خشک اوگاندا، شمال کنیا، جنوب اتیوپی و سومالی گرما از طریق یک دودکش‎ ساده که ارتفاع آن به بیش از 9 متر می‎رسد.

با یک روزنه در انتهای بالای آن، از دست می‎دهند . تپه‎های بلند و کشیده Amitermes که به‎صورت شمالی – جنوبی ساخته می‎شوند .در قسمت‎هایی از شمال استرالیا یک نوک باریک و قاعده پهن دارندو دیگران چنین استنتاج می‎کنند که این ساختار دریافت گرمایی را که در طی اواسط روز تولید می‎شود را به حداقل می‎رساند. تپه‎ها معمولاً در قسمت‎های پست و کم ارتفاع یافت می‎شوند که به‎طور فصلی از آب باران انباشته می‎شوند، و در طی فصل گرما کلنی نمی‎تواند به سطح زیرین خاک وارد شود.

راز خلقت موریانه
مطالعه در کشور عجیب، منظم و دو سه میلیونی موریانه ها، همچنین بررسی ارتباط دائم آنها با یکدیگر، بیانگر این حقیقت است که موریانه ها هم حرف می زنند و هم زبان مخصوص به خود دارند.
لانه موریانه ها که نیمی از آن در زیر زمین و نیمی از آن روی زمین است، مخروطی شکل و با ارتفاع شش الی هشت متر از دور دیده می شود.

در هر یک از این لانه ها یک ملکه وجود دارد که حدود ده تا پانزده سال عمر می کند و هر سال تعداد فرزندان وی زیاد می شود. چرا که ملکه هر دو ثانیه یک تخم می گذارد. ساختمان خانه موریانه ها از دارای چندین طبقه است که در ورودی آن، برخلاف ساختمان های بشری، در بالای عمارت قرار دارد. طبقات و ساختمان خانه موریانه ها به شرح زیر است: طبقه دوم: خوابگاه تابستانی کارگران.
طبقه سوم: اطاق نهار خوری تابستانی.
طبقه چهارم: انبار آذوقه.
طبقه پنجم: سرباز خانه.
طبقه ششم: مقر تابستانی ملکه.
طبقه هفتم: انبار تره بار.
طبقه هشتم: آغل حیوانات شیرده . (موریانه ها شته درختان را اسیر کرده، به لانه خود برده، از آنها مراقبت می کنند و از شیره و عصاره ای که این شته ها می سازند، استفاده می کنند.

طبقه نهم: اطاق بچه ها.
طبقه دهم: اطاق بازی.
طبقه یازدهم: بیمارستان و تأسیسات پزشکی.
طبقه دوازدهم: خوابگاه زمستانی کارگران و گورستان.
طبقه سیزدهم: مقر زمستانی ملکه.

اگر این کشور عجیب دو سه میلیونی را خطری تهدید کند، بلافاصله همه موریانه ها به وسیله ماموران انتظامات یا فرد مطلع با خبر شده و آماده مقابله با خطر می گردند.

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\12.jpg$

تعویض موریانه نگهبان و احوالپرسی آنان
سربازان نگهبان در ورودی به لانه، به پاسداری مشغول اند و لحظه ای غفلت نمی کنند. این سربازان ریز به محض احساس خطر، دیگران را خبر می کنند. نگهبانان در فواصل معین و دقیق عوض می شوند، از اینجا می توان استنباط نمود که موریانه دارای قادر به تشخیص وقت است. همچنین از نزاکت و ادب نیز بی بهره نیستند، هنگامی که همدیگر را ملاقات می کنند، به هم نزدیک شده و بینی به همدیگر می مالند. مثل اینکه می خواهند یکدیگر را بشناسند یا سلام و احوالپرسی کنند. پس از آن خداحافظی کرده و به راه خود ادامه می دهند.

اعلام خطر موریانه ها
موریانه ها برای اینکه خطر را به سایرین اطلاع دهند، سرشان را به دیواره چوبی لانه خود میکوبند، در نتیجه ارتعاشی در داخل محفظه خالی درخت ایجاد شده و سایر موریانه ها آگاه می گردند. دارکوب ها وقتی می خواهند به طعام لذیذی از موریانه دست یابند، چند بار به درخت پوسیده ای نوک می زنند، ضربه های وارده درداخل حفرات و لانه موریانه ها ارتعاشاتی شبیه به آنچه گفته شد.به وجود می آورد و موریانه ها به خیال اینکه خطری آنها را تهدید می کند، از یک سمت لانه راه فرار اختیار می کنند. اما دارکوب با زبان باریک و چسبناک خود راه را بر آنها می بندد و دام چرب و نرمی برایشان می گستراند.

گفتگو با گرسنه ها
موریانه ها مانند مورچه ها در تمام امور با هم همکاری می کنند. این همکاری دلالت بر ارتباط مستقیم و دقیق همه آنها با یکدیگر دارد. به عنوان مثال در جامعه موریانه ها گرسنه وجود ندارد. یعنی گرسنه با سیر تماس می گیرد و احتیاج خود را با او در میان می گذارد. خمیری که موریانه های مأمور تهیه غذا از چوب می سازند، پیش از آن که کاملاً هضم شود، از ده معده مختلف عبور می کند. تقسیم آن بنا بر قاعده بسیار صحیحی انجام می گیرد. هر قدر موریانه ای گرسنه تر باشد، از محتوای” معده اجتماع” خود کمتر به دیگران می دهد و در عوض از عابرین، بیشتر خوراک هضم شده می گیرد. اگر موریانه ای که بسیار گرسنه است، با موریانه ای که گرسنه تر از خود او است برخورد نماید، بدون تأمل، قسمتی از غذای کمی که در معده دارد را به او می دهد. بدین طریق شرایط تغذیه در تمام کشور موریانه ها یکسان است. در جوار موریانه های سیر موریانه گرسنه ای وجود ندارد. در کشور آنها فقیر و ثروتمند نیست. آنها با این روش بسیار هوشمندانه و ساده، جامعه کاملی را بنا نهاده اند . به علاوه بد نیست بدانیم که تشکیلات جامعه مورچه ها و زنبورها هم همینطور است.

قسمت های عملکردی لانه موریانه ها

برش طولی از لانه موریانه ها

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\19.jpg$

برش عرضی از لانه موریانه

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\20.jpg$

نمونه های لانه سازی موریانه ها و به کار بردن آنها در فرم های معماری

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\22.jpg$

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\23.jpg$

لانه موریانه

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\24.jpg$

استفاده در فرم های معماری ( خانه های افریقا )

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\25.jpg$

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\26.jpg$

استفاده در فرم های معماری

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\38.jpg$

تصور کنید در آینده‌ای نزدیک برجی مسکونی یا بهتر بگوییم شهری عمودی به ارتفاع بیش از سه کیلومتر با عرض پایه بیش از یک و نیم کیلومتر ساخته شود.جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر نیز در این برج ساکن خواهند شد.
ساخت این سازه عظیم به عنوان یکی از تازه ترین راهکار های بشر برای مقابله با افزایش جمعیت و پاسخی به این مشکل است.نام این برج Ultima Tower است.

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\30.jpg$

Ultima Tower در یک نگاه:
ارتفاع: ۳۲۱۸٫۷ متر
قطر(همکف): ۱٫۸ کیلومتر
مساحت زمین: ۱۴ کیلومتر مربع
زیربنا: ۱۴۰ کیلومتر مربع
تعداد طبقات: ۵۰۰
جمعیت: یک میلیون نفر
سرعت آسانسور: ۶ متر بر ثانیه (۲۱ کیلومتر بر ساعت)
هزینه ساخت: ۱۵۰ میلیارد دلار
در سراسر جهان از جمله دوبی و شرق دور برج های سر به فلک کشیده متعدد و زیبایی دیده می‌شوند که با استفاده از آخرین فناوری های روز ساختمان سازی طراحی و ساخته شده‌اند.

این سازه عظیم که با استفاده از مدرن ترین تکنیک های استاندارد ساختمان سازی و با توجه به معیار هایی نظیر مقاومت در برابر زمین لرزه و سیل ساخته خواهد شد بیش از آن که یک پروژه معماری باشد مجموعه‌ای از اکو سیستم ها البته در ابعاد کوچک است. این پروژه به صورت خودکار ایده هایی استثنایی در خصوص چگونگی تولید انرژی ، استفاده موثر از آب و مسائلی دیگر از جمله چگونگی حمل و نقل و جابجایی را مطرح می‌کند.
قرار است این برج با هزینه‌ای بالغ بر ۱۵۰ میلیارد دلار و در آینده‌ای نزدیک در نقطه‌ای که هنوز تصمیم نهایی درباره آن اتخاذ نشده است ساخته شود ، اما به نظر می‌رسد با توجه به ادامه روند نگران کننده ازدیاد جمعیت این پروژه زودتر از تصورات مدیران شرکت آغاز به کار کند.

گفته می‌شود تمامی سطح خارجی این سازه از صفحات خورشیدی پوشیده خواهد شد و از آن گذشته وجود اختلاف فشار هوا میان قسمت پایین و بالای برج کمک زیادی به تولید برق خواهد کرد. قرار است این برج در ۱۲۰ بخش مجزا که هر یک شامل چندین طبقه و اکو سیستم خاص خود است ساخته شود.

همچنین انبار های بزرگ آبی در ۱۲ قسمت مجزای این سازه ساخته خواهد شد تا از آنها برای اطفای حریق استفاده شود.

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\33.jpg$

سیستم خنک کنندگی این سازه که طول پایه آن یک مایل عنوان شده نیز دقیقا مشابه سیستمی است که در خانه موریانه ها وجود دارد به گونه ای که جریان آب و هوای خنک در قسمت فوقانی برج وجود دارد و از این طریق حرارات اضافی به سطوح فوقانی جو منتقل می شود.
این سازه 150 میلیون فوت مربع (14 هزار کیلومتر مربع) مساحت دارد و از سلولهای خورشیدی پوشیده می شود. همچنین از وجود توربینهای بادی و ژنراتورهای ویژه برای تأمین انرژی مورد نیاز آن استفاده خواهد شد.
مرکز خرید Eastgate

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\35.jpg$

شاید مرکز خرید و ساختمان اداری Eastgate در شهر حراره کشور زیمبابوه، مشهورترین مثال از ساختمان هایی باشد که ملاحظات حیاتی در احداث آنها در نظر گرفته شده اند. طراحی این ساختمان از پشته های موریانه های آفریقایی الهام گرفته است که دمای این پشته ها را از طریق باز و بسته کردن لوله های دمنده هوای گرم، دائما در حد 87 درجه نگاه می دارند، تا قارچی را که برای خوردن می کارند حفظ کنند.

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\36.jpg$

ساختمان بتونی Eastgate فاقد سامانه تهویه مطبوع است. در طول شب، هواکش های بزرگ، هوای سرد بیرون را از طریق فضاهای میان طبقات ساختمان به داخل می کشند.

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\37.jpg$

در طول روز، هواکش های کوچک تر، هوای گرمتر بیرون را از طریق همان فضاها به داخل می فرستند. بتون سرد، دمای این هوا را تعدیل می کند. هر چه هوا گرمتر می شود، از طریق 48 دودکش آجری گرد، بالا رفته و از سقف خارج می شوند. در طول روز، هوای تازه دو بار در ساعت در سرتاسر ساختمان به گردش در می آید. این ساختمان تنها 10 درصد انرژی مصرف شده توسط یک ساختمان معمولی به همین اندازه را مصرف می کند.

Pavilion London

می توان یکی از خصوصیات موریانه ها را ساختمان بزرگ آنها که شامل زندگی دسته جمعی می باشد ذکر کرد،که دارای طبقات مختلف که این طبقات همیشه تمیز می باشند و دارای سیستم تهویه مناسب است که این کار از طریق جهت یابی تابش خورشید است که لانه را گرم و از طریق قسمتی هوای گرم را از لانه خارج می کنند،معماران اظهار داشتند که به وجود آوردن چنین فرمی با وجود دستیابی به فنون عالی هم امکان پذیر نمی باشد،چیدمان سیستم شهری به صورت ممتاز صورت گرفته است.البته این نکته هم حائز اهمیت است که این تپه ها به هیچ عنوان فرمالیته نبوده و چرخش های فراوان را می توان دید.تنوع در فرم به نحو عالی این موضوع را قابل لمس کرده است.
گروهی از معماران برای دستیابی به اطلاعاتی تلاش به آزمایشی بر اصول فرم لانه سازی موریانه ها طراحی کردند و اجرا نمودند، این پروژه را می توان در Royal festival hall در استرالیا مشاهده نمود ،آنها به این مهم دست پیدا کردند :

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\39.jpg$

طی آزمایش های زلزله ،این فرم بسیار محکم بوده و توان بسیار بالایی را در تحمل تکان های سخت دارد.

سیستم تهویه به صورت اتوماتیک عمل نموده است و با عرض جغرافیایی تنظیم گردیده اند،حرارت داخل حدود 30 درجه می باشد.

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\41.jpg$

$C:\Users\hp\Desktop\انسان,طبیعت,معماری - بررسی فرم لانه سازی موریانه ها_files\42.jpg$

ودر پایان با توجه به عناوین ارائه شده می توان به این نتیجه رسید که هرگاه انسان روی به طبیعت و الهام گرفتن از آن آورده است ، پیشرفت چشمگیری در عرصه های مختلف داشته است که همین تاثیرات مثبت باعث تداوم علم بیونیک شده است.
موریانه ها هم به عنوان قسمتی از طبیعت توانستند در معماری به انسانها کمک کرده و راهکار هایی را ارائه دهند که باعث شود معماری بشر سریعتر از حد معمول به حرکت خود ادامه دهد. در دنیای امروزه همه چیز معطوف طبیعت و خلاقیت نهفته در آن است . پس شاید یکی از معیار های اصلی پیشرفت دنیا را توجه آنها را به پیرامون خود دانست. و این همان چیزی است که مدت هاست در سرزمین ما فراموش شده است .[1]

بلندترین برج دنیا با2 مایل ‌ارتفاع

جام جم آنلاین: بلندترین برج دنیا در طول تاریخ به ارتفاع 2 مایل و با قابلیت اسکان یک میلیون نفر در آینده ای نزدیک ساخته خواهد شد.هنوز مکان ساخت این برج اعلام نشده است اما برآورد می شود با هزینه نجومی 150 میلیارد دلار احداث شود.

$C:\Users\hp\Desktop\بلندترین برج دنیا با2 مایل ‌ارتفاع_files\100937686796.jpg$

به گزارش خبرگزاری مهر، ایده طراحی و ساخت این برج دو مایلی از سوی شرکت Eugene Tsui ارائه شده و قرار است در آینده ای نزدیک تحت عنوان نام Ultima Tower ساخته شود.

این برج که بالغ بر یک میلیون نفر ظرفیت دارد در برابر عوامل طبیعی نظیر باد، آب و سیل و زمین لرزه ها مقاوم خواهد بود.

کارشناسان می گویند این برج بیشتر از آنکه شبیه یک پروژه بزرگ معماری باشد تلفیقی از اکوسیستمهای مختلف در ابعاد کوچک است.

کارشناسان این شرکت که ایده خود برای ساخت این برج را یافتن راهی مناسب برای پاسخگویی به ازدیاد جمعیت جهان عنوان کرده اند هم اکنون بر روی طرح های اولیه تولید انرژی و حمل و نقل در این برج کار می کنند.

بر اساس گزارش گیزمگ، کارشناسان این شرکت مواردی نظیر سرویس دهی ، تأمین انرژی، ایجاد امنیت، تهیه وتوزیع آب و نیازهای حمل و نقل را از مهمترین چالشهای فراروی این پروژه عنوان کرده اند.

شکل این برج الهام گرفته از شکل لانه موریانه ها خواهد بود. سازه ای که بر این اساس ساخته خواهد شد آیرودینامیک بوده و در نتیجه در برابر زمین لرزه ها کاملا مقاوم است.

سیستم خنک کنندگی این سازه که طول پایه آن یک مایل عنوان شده نیز دقیقا مشابه سیستمی است که در لانه موریانه ها وجود دارد به گونه ای که جریان آب و هوای خنک در قسمت فوقانی برج وجود دارد و از این طریق حرارات اضافی به سطوح فوقانی جو منتقل می شود.

این سازه 150 میلیون فوت مربع (14 هزار کیلومتر مربع) مساحت دارد و از سلولهای خورشیدی پوشیده می شود. همچنین از وجود توربینهای بادی و ژنراتورهای ویژه برای تأمین انرژی مورد نیاز آن استفاده خواهد شد.

هنوز مکان ساخت این برج اعلام نشده است اما برآورد می شود با هزینه نجومی 150 میلیارد دلار احداث شود.[2]

منابع

[1] – کتاب معماری حیوانات تالیف : کارل وان فریش ترجمه : رضا روحانی

[2] www.jamejamonline.ir

اگر متن بالا براتون مفید بودش، میتونید متن بالا رو در قالب یک فایل ورد از لینک زیر تهیه کنید. به همراه تصاویر

پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال

الهام از لانه مورچه در معماری

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

الهام از لانه مورچه در معماری

مطالب پشنهادی برای شما:

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ