پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
مواد و متالوژی
دسته بندی شمش ها
مقدمه :
صنعت ریخته گری از نظر تنوع قطعات ، کیفیت آنها و چگونگی کاربرد صنعتی قطعات به دو دسته برزگ تقسیم می گردد :
- ریخته گری برای تهیه شمش ویا شمش ریزی (ingot castings )
- ریخته گری برای تهیه قطعه و یا شکل ریزی ( shape casting )
هر یک از دسته های فوق از نظر تکنولوژی تولید ، وجوه اقتصادی ، مواد مصرفی و مختصات متالورژیکی ، خود در روش های گوناگون به گروه های کوچکتری تجزیه و تفکیک می گردند .
در حالیکه شکل ریزی یا ریخته گری قطعات ، تمام توجه و حتی نام ریخته گیر را به خود اختصاص داده است ، اهمیت بررسی های متالورژیکی و تکنولورژیکی در تهیه شمش ها رو به افزایش است . این امر به دلیل توسعه در کاربرد صنعتی آلیاژهای نوردی ( Wrought Alloys ) است که بیش از پیش در حال تکامل است .
شمش ها ( ingots ) قطعاتی با شکل هندسی بسیار ساده هستند که بر روی آنها کار و عملیات تمام کننده انجام می گیرد . کار مکانیکی بر روی انواع شمش ها نظیر : شمشه ( Bloom ) ، شمشال ( Billet ) و تختال ( Slab ) به منظور تولید روق ، پروفیل ، لوله ، نبشی ، مفتول و کار ریخته گری بر روی شوشه ها ( pigs ) به منظور ذوب مجدد آنها و تهیه و تولید قطعات ریختگی ، نمایانگر آن است که شمش ها معمولا کاربرد مستقیم صنعت ندارند ، در حالیکه قطعات ریختگی عموما پس از عملیات تمیز کاری و ماشینکاری و گاه عملیات حرارتی و بدون تغییرات عمده در شکل ظاهری آنها در صنعت بکار می روند .
دسته بندی شمش ها :
شمش ها به منظور پذیرش کار و تغییر شکل در اثر کار مکانیکی و یا ریختگری تولید می گردند و فقط در موارد محدودی نظیر یاتاقان سازی ، پس از ماشینکاری مستقیما کاربرد صنعتی دارند ، بنابراین شمش ها از نظر کاربرد صنعتی به دو دسته زیر تقسیم می شوند :
- شمش های ریخته گری یا شوشه ها ( pigs ) یا ( ingots )
- شمش های نوردی ( ingots )
تولید هر یک از دو دسته فوق از قانونمندی کلی و عمومی ریخته گری از نظر :
مواد اولیه مناسب
کنترل کیفی و شرایط ذوب مناسب
شکل نهایی و مفید قطعه
توجیه اقتصادی
پیروی کند ولی بطور کلی از نظر مشخصات متالورژیکی ، مهندسی و کنترل های کیفی وجوه دیگری دارند که بشرح زیر است :
الف : مشخصات ترکیبی : دقت و کیفیت مطلوب در کنترل ترکیب و تعیین درصد عناصر متشکله در هر دودسته فوق نیاز است تا عملیا ریختگری یا کار مکانیکی بر حسب نیاز قابل پیش بینی و برنامه ریزی باشد .
ب : مشخصات ساختاری : پخش یکنواخت ذرا ت و همگنی ساختار میکروسکوپی و ماکروسکوپی ( ریزساختاری و درشت ساختاری ) در مورد شمش ها نوردی از اهمیت ویژه ایی برخوردار است .چنانچه به کارهای مکانیکی که بر روی این شمش ها انجام می گیرد توجه شود ، تاثیر ذرات منظم و پخش یکنواخت آنها در پذیرش تغییر شکل مکانیکی تا حدود زیادی مشخص می گردد . در حالیکه ساختار بلوری در مورد شمش های ریختنی به دلیل ذوب دوباره آنها اهمیت خاصی ندارد و به همین دلیل روش سرد کردن مذاب درون قالب برای تولید شوشه ها از دقت خاصی برخوردار نیست . از توضیح فوق استنباط می گردد که انجماد و کنترل انجماد در شمش های نوردی از اهمیت گسترده ایی برخوردار است .
پ : عیوب ریختگی : عیوب ناشی از ذوب و انجماد مانند مک و حفره گازی (Gas porosity ) ، مک وحفره ها انقباضی ( shrinkage porosity ) ، مواد ناخواسته غیر فلزی و آخالها ( inclusions ) ، ترک ها ( cracks ) در کاربرد شمش های نوردی تاثیر مطلقی دارند و مشخصات فیزیکی و مکانیکی محصول نهایی را بشدت کاهش داده و دگرگون می سازند و گاه امکان تولید محصول را ازبین می برند . وجود عیوب فوق در کاربرد شمش های ریخته گری تاثیر مشخص و بارزی ندارد .
ت : شکل ظاهری : شمش های نوردی یا مکانیکی در مقاطع هندسی نظیر مربع ، مستطیل ، دایره ، چندبر و … با سطوح جانبی قائم ساخته می شوند . نسبت ابعادی آنها متفاوت بوده و بصورت های شمشه ، شمشال ، تختال و میله تولید می گردند . شمش های ریختنی معمولا د شکل هایی ساخته می شوند که از نظر وزن ، حمل و نقل ، هزینه باربری و انبار داری مناسب باشند و بسهولت قابل بریدن ، جدا کردن و تکه شدن باشند تا در اندازه های مناسب برا بار دهی کوره یا بوته شرایط بهتری داشته باشند .
فرمت فایل: Word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 78
حجم: 9.5 مگابایت