پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
تمدن شهر سوخته یکی از شگفتی های دنیای باستان است . این را یافته های باستان شناسان نشان می دهد و هر روز یافته ای جدید ، گواه این ادعا می شود . بر اساس کشفیاتی که در طی سال های متمادی در شهر سوخته انجام گرفته ،« می توان گفت که این شهر مهمترین مرکز استقرار و در حقیقت پایتخت منطقه در دوران مفرغ است . »(1) در زمینی به پهنه 152هکتارمیان زاهدان و زابل،سرزمین باستانی شهر سوخته واقع شده است که پنج هزار سال پیش ،مهد تمدن بسیارپیشرفته و غنی بوده است و اکنون یکی از عجایب دنیای باستان شناسی و بهشت باستان شناسان است.
در بین فعالیت های جدید باستان شناسی در سیستان به وسیله « گروه باستان شناسان وابسته به موسسه فرهنگی ایزمئو ( موسسه ایتالیایی مطالعات خاورمیانه و خاور دور ) در سال 1967 میلادی به سرپرستی پرفسور توژی با همکاری مرکز باستان شناسی ایران و با نظارت آقای درباری در محوطه باستانی شهر سوخته آغازشد» (2) واین سلسله کاوش ها تا زمان انقلاب اسلامی ایران ادامه پیدا کرد .
« این گروه با به خدمت گرفتن متخصصان رشته های گوناگون مسائل جغرافیایی ، زمین شناسی ، معادن ، گیاهان ، جانوران ، آب و هوا ، محیط زیست ، تجارت ، اقتصاد ، صنعت ، شهر سازی ، جمعیت شناسی ، بیماری های موجود ، نژاد و سایر جنبه های فرهنگی منطقه را مورد مطالعه قرار دادند » (3) وپس ازپیروزی انقلاب اسلامی ، در سال 1374 کاوش های باستانی به سرپرستی دکتر سید صادق سید سجادی ادامه پیدا کرده است و هر روز دستاوردهای خیره کننده از دامنه تمدن این شهر به دست می آید .
این نوشتار با این هدف تدوین شده است تا به طور فشرده و در زمانی اندک به توان شناخت درستی از فرهنگ و تمدن شگفت شهر سوخته به دست آورد و نقش تاریخ ساز آن در قالب فرهنگ و تمدن ایرانی پیدا نمود. امید است که این ارزیابی مورد استفاده خوانندگان محترم واقع گردد. و نگارنده را از انتقادات و پیشنهادات خود محروم نسازید.
ویژگی های معماری و شهرسازی شهر سوخته
- « مهمترین آثار معماری مکشوف در شهر سوخته تا امروز خانه های موسوم به پلکانی و بنای کاخ سوخته می باشد . کاوش های خانه های پلکانی نه تنها از نقطه نظر آثار معماری موجود بلکه از نقطه نظر اشیاء به دست آمده هم یکی از قسمت های درخشان شهر سوخته به شمار می رود .
- وضع کلی معماری شهر سوخته به صورت فشرده به شرح زیر است :
- هر واحد ساختمانی از یک قسمت مستطیل درست شده که 5 تا 6 اتاق دارد و حدود 150 تا 160 متر زیر بنا داشته است و منازل در مجتمع های 4 و یا 6 خانه ای است . مصالح اصلی به کار رفته در آن خشت های خام منظم گلی است که ابعاد این خشت ها 10 * 20 * 40 سانتی متر است .
- « مهمترین آثار معماری مکشوف در شهر سوخته تا امروز خانه های موسوم به پلکانی و بنای کاخ سوخته می باشد . کاوش های خانه های پلکانی نه تنها از نقطه نظر آثار معماری موجود بلکه از نقطه نظر اشیاء به دست آمده هم یکی از قسمت های درخشان شهر سوخته به شمار می رود .
وضع کلی معماری شهر سوخته به صورت فشرده به شرح زیر است :
هر واحد ساختمانی از یک قسمت مستطیل درست شده که 5 تا 6 اتاق دارد و حدود 150 تا 160 متر زیر بنا داشته است و منازل در مجتمع های 4 و یا 6 خانه ای است . مصالح اصلی به کار رفته در آن خشت های خام منظم گلی است که ابعاد این خشت ها 10 * 20 * 40 سانتی متر است .
- بخش بناهای یادمانی در قسمت شمال غربی شهر واقع شده است . بررسی ها این بخش و کاوشهای اولیه منجر به کشف بنای عظیمی با حدود 60 اتاق و فضای مفید گردید. اتاق ها و فضاهای این بنای بزرگ به دو گروه فضاهای سرباز یا حیاط و فضاهای سربسته یا اتاقها تقسیم میشوند. این کاوشها در سالهای بعد یعنی 1379 و
- 1380 نیز ادامه پیدا کرد که در نتیجه تعداد بیشتری از فضاها و اتاقهای این ساختمان عظیم از زیر خاک بیرون آورده شد اما تا کنون دیوار های خارجی این بنا و محدوده اصلی آن پیدا نشده است.
- دیوار های اصلی اتاقها از خشت ساخته شده و از استحکام زیادی برخوردار هستند. این دیوارها عموما حجیم و قطور میباشند و قطر آنها بین 75 تا 125 سانتی متر بوده اما در برخی دیوارهای کم اهمیت و تیغه ها، قطر دیوارها تقلیل پیدا کرده و به حدود 50 سانتی متر میرسد. خشت ها عموما به اندازه استاندارد 40 ×20 ×12 سانتی متر هستند اما در چند مورد نیز خشت های بزرگتری به درازای 45 سانتی متر دیده شده اند.
این فایل پاورپوینت در 93 صفحه به خدمتتون ارئه میشود.