بخش یک واکسیناسیون فصل اول بیماریهای دارای واکسن تعداد : 46 صفحه کلیات واکسیناسیون
هر گونه اقدامی که به منظور جلوگیری از بروز عفونت و یا تخفیف شکل طبیعی بیماری در فردی با تجویز آنتی بادی یا آنتی ژن بعمل آید ایمن سازی گفته می شود .
با تزریق عضلانی یا وریدی آنتی بادی ایمنی غیر فعال یا انتقالی ایجاد می گردد . دوام این نوع ایمنی کوتاه است و بستگی به نیمه عمرآنتی بادی در بدن فرد دریافت کننده دارد و این مدت در حدود 3 تا 4 هفته می باشد .
در صورت تجویز آنتی ژن که شامل میکرو ارگانیسم ضعیف شده ، کشته شده و یا اجزاء آن می شود دستگاه ایمنی فرد دریافت کننده تحریک و به طور فعال آنتی بادی تولید می کند . ایمنی بدست آمده در این حالت را ایمنی فعال گویند . دوام این نوع ایمنی ، طولانی تر از نوع غیر فعال است .
ایمن سازی فعال یا واکسیناسیون
واکسیناسیون اقدام بسیار مهم و با ارزشی است که به وسیله آن با هزینه کم می توان از ابتلاء به بیماریهای عفونی جلوگیری کرد . با اجرای برنامه واکسیناسیون همگانی در جهان ، شیوع بسیاری از بیماریهای خطرناک در بین شیرخواران ، کودکان و بالغین کاهش بارزی پیدا کرده است به طوری که اکنون شیوع بیماریهای خطیری چون دیفتری ، کزاز ، سیاه سرفه ، سرخک و فلج کودکان با واکسیناسیون همگانی با موفقیت کنترل و در بسیاری از کشورها عملاً
به حداقل میزان خود رسیده است ، یا ببیماری آبله که با واکسیناسیون همگانی و پیگیری جهانی ریشه کن شده است .
برنامه گسترش ایمن سازی فصل دوم تعداد : 27 صفحه
ایمن سازی :
در طی سالهای اخیر پیشرفتهای اساسی در زمینه ایمن سازی پدید آمده است چرا که مکانیسمهایی که به دنبال واکسیناسیون ایجاد مصونیت می کند همانند آنهای است که موجود زنده از آنها برای مبارزه با میکروب و ویروس به کار می برد . وقتی که یک آنتی ژن وارد بدن موجود زنده می شود منجر به شروع یک پاسخ ایمنی می شود که از نظر نوع می تواند همورال یا سلولار باشد پاسخ ایمنی ایجاد شده شامل دو مرحله است .
الف ) شناسایی ماده آنتی ژنتیک توسط سیستم ایمنی
ب ) انتخاب انواع مشخصی از سلولهای مناسب ایمنی که قادر باشند .
ایمنی زایی واکسنها فصل سوم تعداد : 8 صفحه
پاسخ ایمنی به واکسنها :
تزریق واکسن به افراد ،برای محافظت از آنها در مقابل بیماریهای عفونی انجام می شود ایجاد این ایمنی با همان مکانیسمی صورت می گیرد که بدن در مقابل عوامل بیماری زا به کار می برد . وقتی یک آنتی ژن (خواه میکروب بیماری زا و خواه واکسن ایمنی زا) وارد بدن میزبان می شود سیستم ایمنی برای تولید پاسخ ایمنی تحریک می شود تا بدین وسیله فرد را از اثرات مخرب عامل بیماری زا محافظت کند . پاسخ ایمنی که نشان دهنده عملکرد سیستم ایمنی است متعاقباً در سراسر بدن گسترش می یابد سیستم ایمنی از بافتها ، اندامها و سلولهایی تشکیل می شود که همکاری مشترک این اجزاء با یکدیگر موجب حفظ سلامت است . اعضاء و بافتهای لنفاوی بدن شامل تیموس ، مغز استخوان ، گره های لنفاوی ، طحال و در آپاندیس لامیناپروپر یا وپلاکهای پیر روده هستند که در سراسر بدن انتشار دارند . عامل بیماری زا و یا هر آنتی ژن بیگانه و مهاجم توسط سلولهای ایمنی تشخیص داده شده و نابود می شود .
عوارض ناخواسته ایمن سازی فصل چهارم تعداد : 84 صفحه
هدف ایمن سازی ، حفاظت فرد و جامعه در برابر بیماریهای قابل پیش گیری با واکسن است گرچه واکسنهای مورا استفاده از نظر میزان اثر بخشی بسیار مورد اطمیناه هستند و عوارض جانبی آن ناچیز است اما به طور کلی هیچ واکسنی عاری از عوارض جانبی نیست . افرادی که واکسن را دریافت می کنند ممکن است اثرات جانبی خفیفی را از خود بروز دهند و یا در موارد نادر با عوارض شدید و حتی تهدید کننده زندگی مواجهه شوند . این واکنشها در بعضی مواقع از اثرات خود واکسن هستند و در بعضی مواقع به دلیل خطا در نحوه تجویز واکسن اتفاق می افتد .
طبقه بندی پیامدهای نامطلوب پس از ایمن سازی (AEFIs)
واکسنهایی که در برنامه ایمن سازی کشوری استفاده می شوند ، بسیار موثر و ایمن هستند . با این حال هیچ واکسنی کاملاً ایمن نیست و ممکن است پس از ایمن سازی منجر به بروز عارضه شود به علاوه ماهیت واکسنها و مراحل ایمن سازی ،منابع بالقوه برای ایجاد پیامدهای نامطلوب هستند .