اقلیم چهارگانه ایران

معرفی اقلیم چهارگانه ایران

۱) ﺍﻗﻠﻴﻢ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﻭ ﻣﺮﻁﻮﺏ

ﺳﻮﺍﺣﻞ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺩﺭﻳﺎی ﺧﺰﺭ ﺑﺎ ﺍﻋﺘدﺍﻝ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺑﺎﺭﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺟﺰء ﻣﻨﺎﻁﻖ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ.

– مشخصه بارز آب و هوایی در اقلیم معتدل و مرطوب، میزان بارش باران در اغلب فصول سال در این ناحیه می باشد.
– ﻣﻌﻤﻮﻻ”ﺩﻣﺎی ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻴﻦ ۲۵تا۳۰ درجه در روز و بین۲۰تا۲۳ درجه هنگام شب است.
– رطوبت هوا در منطقه بسیار بالاست.
– بارش باران، موجب بالا بردن سطح پوشش گیاهی و رویش جنگل ها در منطقه معتدل و مرطوب جنوب دریای خزر شده است.

میزان بارش و رطوبت در ناحیه معتدل و مرطوب از در امتداد نوار حاشیه دریا، از شرق به غرب افزایش می یابد.

۲) ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﻡ ﻭ ﺧﺸﮏ

– بخش قابل توجهی از مساحت ایران را مناطق گرم و خشک اشغال نموده است.
– بادهای خشک این مناطق، بسیار آزاردهنده است.
– آسمان کویر در بیشتر ایام سال صاف و بدون ابر می باشد.
– میزان بارندگی کم و مه و طوفان بسیار زیاد اتفاق می افتد. بارندگی کم موجب کاهش سطح پوشش گیاهی در این ناحیه شده است.
– اختلاف دمای شب و روز در مناطق اقلیمی گرم و خشک زیاد است.
– بارندگی بسیار شدید و اغلب به صورت رگبار رخ می دهد.
– میزان تعریق و تبخیر نسبت به بارش سالیانه بالاست.

ﻣﺸﺨﺼه بارز آب و هوایی ﺍﻳﻦ ﺍﻗﻠﻴﻢ، ﺭﻭﺯﻫﺎی ﮔﺮﻡ ﻭ ﺷﺐ ﻫﺎی ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﺮﺩ ﻭ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﻫﺎی ﺳﺮﺩ ﻭ ﺳﺨﺖ ﻭ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن های ﮔﺮﻡ ﻭ ﺧﺸﮏ می باشد.

۳) ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺳﺮﺩ ﻭ ﮐﻮﻫﺴﺘﺎﻧﯽ

سلسله جبال البرز و زاگرس نواحی مرکزی ایران را از دریای خزر در شمال و جلگه بین النهرین در غرب جدا می کنند. کوه هایی نیز به صورت منفرد در مرکز و شرق ایران وجود دارند از جمله کوه تفتان ، شیر کوه و …
کوهستان های غربی که دامنه های غربی رشته کوه های فلات مرکزی ایران و سراسر کوههای زاگرس را در بر می گیرد از مناطق سردسیر کشوربه شمار می آیند .

– از مشخصه بارز اقلیم سرد و کوهستانی، سرمای شدید زمستان و هوای معتدل تابستان های این ناحیه ست.
– میزان بارش برف در اقلیم سرد و کوهستانی بسیار بالاست.
– اختلاف دمای شب و روز بسیار زیاد است.
– خشکی هوا در مناطق سرد و کوهستانی آزاردهنده ست.

در این نواحی، میزان بارندگی در تابستان کم و در زمستان زیاد است و بیشتر به صورت ریزش برف می باشد. برف های پیاپی بیشتر قله ها را می پوشاند. در ارتفاعات بالای ۳۰۰۰ متر همواره برف وجود دارد و این کوهستان ها سرچشمه رودخانه ها و قنات ها در کشور محسوب می شوند.

۴) ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﻡ ﻭ ﻣﺮﻁﻮﺏ

این منطقه اقلیمی، در امتداد یک نوار ساحلی باریک و نسبتاً طولانی است که بیش از دو هزار کیلومتر طول آن می باشد و از مصب اروند رود در جنوب غربی استان خوزستان شروع شده و به خلیج گواتر در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان ختم می شود.

– مشخصه بارز آب و هوایی ناحیه گرم و مرطوب، گرمای شدید و رطوبت بالای هواست.
– میزان بارندگی در این منطقه بسیار پایین است. ، اغلب بارندگی در فصول پاییز و خصوصاً زمستان رخ می دهد.
– هوا در زمستان، معتدل و مطبوع است.
– میزان اختلاف دما بین شب و روز کم است.
– بارش کم باران به ویژه در فصل تابستان، موجب کاهش سطح پوشش گیاهی در منطقه اقلیمی گرم و مرطوب شده است.
– آب های زیرزمینی در این منطفه، اغلب شور هستند.
– به دلیل تابش مستقیم آفتاب و گرمای شدید، میزان تبخیر بسیار بالاست.

از آنجایی که در این کرانه خاک اکثر نواحی آهکی است و همچنین فاقد پوشش نباتی می باشد، لذا آب باران به داخل زمین نفوذ نمی کند و باران اندکی هم کم که می بارد، ایجاد سیل می کند و چون سیل بندهای کافی و کانال های عبور آب وجود ندارد، این قبیل باران ها، اغلب به جز خرابی حاصل دیگری ندارد و آب ذیقیمت شیرین به صورت سیل روانه دریا می گردد. ﺳﻮﺍﺣﻞ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎﺭﺱ ﻭ ﺩﺭﻳﺎی ﻋﻤﺎﻥ ﺗﺎ ﺣﺪی ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﻡ ﻭ ﻣﺮﻁﻮﺏ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﻭ ﻣﺮﻁﻮﺏ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺮﻡ ﻭ ﻣﺮﻁﻮﺏ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺎﺭﻧﺪﮔﯽ ﮐﻢ می باﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ﭘﺎﻳﻴﺰ ﻭ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ. ﺑﺎﻻ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺭﻁﻮﺑﺖ ﻫﻮﺍ ﺑه دﻟﻴﻞ ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ ﺑﺎ ﺩﺭﻳﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺷﺐ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﻓﺼﻮﻝ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﻝ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ.