پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
همراه با پرسشنامه
فهرست مطالب
چکیده ۱
فصل اول: کلیات پژوهش
۱-۱- مقدمه ۴
۲-۱- بیان مسئله ۶
۳-۱- اهمیت ضرورت پژوهش ۷
۴-۱- انگیزه پژوهش ۹
۵-۱- هدف پژوهش ۹
۶-۱- سوال پژوهش ۱۰
۷-۱- تعاریف عملیاتی ۱۱
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
۱-۲- مبانی نظری پژوهش
۱-۱-۲- فرهنگ سازمانی ۱۴
۲-۱-۲- تعاریف فرهنگ سازمانی ۱۵
۳-۱-۲- اهمیت فرهنگ سازمانی ۱۷
۴-۱-۲- خصوصیات فرهنگ سازمانی ۲۰
۵-۱-۲- منابع فرهنگ ۲۲
۶-۱-۲- شیوه پیدایش فرهنگ ۲۲
۷-۱-۲- انواع فرهنگ سازمان ۲۳
۸-۱-۲- رابطه فرهنگ سازمانی با رضایت شغلی ۲۸
۹-۱-۲- رابطه فرهنگ و ساختار سازمان ۲۸
۱۰-۱-۲- فرهنگ سازمانی و توسعه ۲۹
۱۱-۱-۲- نقش فرهنگ سازمانی در مدیریت دانش ۲۹
۱۲-۱-۲- رابطه فناوری و فرهنگ ۳۰
۱۳-۱-۲- رابطه فرهنگ و مدیریت ۳۱
۱۴-۱-۲- رابطه فرهنگ و رفتار سازمانی ۳۱
۱۵-۱-۲- کارکرد فرهنگ سازمان ۳۱
۱۶-۱-۲- زنده نگه داشتن فرهنگ ۳۲
۱۷-۱-۲- عوامل موثر در تغییر فرهنگ سازمانی ۳۳
۱۸-۱-۲- تغییر فرهنگ سازمانی ۳۴
۱۹-۱-۲- فرهنگ سازمانی سالم و فرهنگ سازمانی بیمار ۳۵
۲۰-۱-۲- الگوی اساسی برای تبیین و تشریح فرهنگ سازمانی ۳۵
۱-۲۰-۱-۲- الگوی آجیل پارسونز ۳۵
۲-۲۰-۱-۲- الگوی اوچی ۳۶
۳-۲۰-۱-۲- الگوی پیترز و واترمن ۳۷
۴-۲۰-۱-۲- الگوی لیت وین و اترینگر ۳۹
۵-۲۰-۱-۲- الگوی کرت لوین ۴۰
۶-۲۰-۱-۲- الگوی منوچهر کیا ۴۰
۲-۲- فناوری اطلاعات و ارتباطات
۱-۲-۲- تاریخچه فناوری اطلاعات و ارتباطات ۴۲
۲-۲-۲- مفهوم فناوری اطلاعات و ارتباطات ۴۳
۳-۲-۲- چیستی فناوری اطلاعات و ارتباطات ۴۶
۴-۲-۲- کشورهای جهان از نظر زیر ساخت های لازم اداره مدیران آنها از جهت دستیابی ۴۹
به فناوری اطلاعات و ارتباطات و…
۵-۲-۲- کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات
۱-۵-۲-۲- پول الکترونیک ۵۰
۲-۵-۲-۲- تجارت الکترونیک ۵۱
۳-۵-۲-۲- دولت الکترونیک ۵۳
۴-۵-۲-۲- نشر الکترونیک ۵۴
۵-۵-۲-۲- پارک های فناوری ۵۴
۶-۵-۲-۲- شهر اینترنتی ۵۶
۷-۵-۲-۲- دهکده جهانی ۵۶
۶-۲-۲- شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات
۱-۶-۲-۲- مفاهیم اساسی فناوری اطلاعات و ارتباطات ۵۷
۲-۶-۲-۲- استفاده رایانه و مدیریت فایل Windows ۵۸
۳-۶-۲-۲- واژه پردازها Word ۵۸
۴-۶-۲-۲- صفحه گسترها Excel 59
۵-۶-۲-۲- بانک اطلاعاتی Access 59
۶-۶-۲-۲- ارائه مطلب Power point 60
۷-۶-۲-۲- اینترنت Internet 60
۷-۲-۲- ظهور اینترنت ۶۲
۸-۲-۲- اینترنت چیست ۶۲
۹-۲-۲- شبکه عنکبوتی جهانی ۶۳
۱۰-۲-۲- موتورهای جستجو و بازاریابی اطلاعات ۶۳
۱۱-۲-۲- فناوری پوش ۶۴
۱۲-۲-۲- ارتباطات شبکه ای ۶۴
۱۳-۲-۲- راهکارهای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات ۶۶
۱۴-۲-۲- نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات ۶۶
۱۵-۲-۲- ارزش فنا وری اطلاعات و ارتباطات ۶۷
۱۶-۲-۲- توانایی های فناوری اطلاعات و ارتباطات ۶۹
۱۷-۲-۲- راهبردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات ۷۰
۱۸-۲-۲- گروه بندی فناوری اطلاعات و ارتباطات ۷۰
۱۹-۲-۲- محدوده فعالیت های اطلاعاتی و ارتباطی ۷۲
۲۰-۲-۲- نظام های اطلاعاتی و ارتباطی ۷۲
۲۱-۲-۲- نظامهای اطلاعاتی و ارتباطاتی از طریق محمل هایی اطلاعات رابه طور ۷۴
سریع و روز آمد در اختیار استفاده کنندها قرار می دهد…
۲۲-۲-۲- تکنولوژی نوین اطلاعات و ارتباطات ۷۷
۲۳-۲-۲- نظم نوین اطلاعات و ارتباطات ۷۹
۲۴-۲-۲- فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی آینده ۸۰
۲۵-۲-۲- مشکلات کشورهای در حال توسعه در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات ۸۱
۲۶-۲-۲- نحوه تأثیر فناوری اطلاعات بر ساختار سازمان ۸۴
۲۷-۲-۲- فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیر آن بر تحولات ساختار جامعه ۸۵
۲۸-۲-۲- فناوری اطلاعات و ارتباطات، نیاز امروز مدیران فردا ۸۶
۲۹-۲-۲- مدیریت فناوری اطلاعات IT 87
۳-۲- پیشینه پژوهش ۸۸
۱-۳-۲- پژوهش های داخل کشور ۸۸
۲-۳-۲- پژوهش های خارج کشور ۹۲
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های آماری
۱-۴- مقدمه ۱۰۸
۲-۴- اطلاعات عمومی ۱۰۹
۳-۴- توصیف داده ها ۱۱۲
۴-۴- تحلیل داده ها ۱۳۰
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
۱-۵- بحث و نتیجه گیری ۱۵۲
۱-۱-۵- تفسیر سوال اصلی پژوهش ۱۵۲
۲-۱-۵- تفسیر سوالات فرعی پژوهش
۱-۲-۱-۵- تفسیر سوال فرعی اول پژوهش ۱۵۳
۲-۲-۱-۵- تفسیر سوال فرعی دوم پژوهش ۱۵۴
۳-۲-۱-۵- تفسیر سوال فرعی سوم پژوهش ۱۵۵
۲-۵- نتیجه کلی ۱۵۶
۳-۵- محدودیتها و مشکلات پژوهش ۱۵۷
۴-۵- پیشنهادهای پژوهش ۱۵۷
۵-۵- خلاصه پژوهش ۱۵۹
منابع و مآخذ
فهرست منابع فارسی ۱۶۳
فهرست منابع لاتین ۱۶۹
ضمایم
پرسشنامه فرهنگ سازمانی
پرسشنامه فناوری اطلاعات
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره (۲-۱) هفت موضوع مورد مقایسه در سازمانها توسط ویلیام اوشی
جدول شماره (۲-۲) سال شمار رسانه های اطلاعاتی و ارتباطی ۷۸
جدول شماره (۳-۱) حجم نمونه ۱۰۳
جدول شماره (۴-۱) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنس ۱۰۹
جدول شماره (۴-۲) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب وضعیت تأهل ۱۱۰
جدول شماره (۴-۳) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات ۱۱۱
جدول شماره (۴-۴) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب نوآروی و ریسک پذیری ۱۱۲
جدول شماره (۴-۵) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب توجه به جزئیات ۱۱۴
جدول شماره (۴-۶) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب نتیجه محوری ۱۱۶
جدول شماره (۴-۷) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب توجه به افراد (فردگرایی) ۱۱۷
جدول شماره (۴-۸) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب توجه به گروه (گروه گرایی) ۱۱۸
جدول شماره (۴-۹) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب تهور طلبی ۱۱۹
جدول شماره (۴-۱۰) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب ثبات ۱۲۰
جدول شماره (۴-۱۱) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب آشنایی با مفاهیم و اصول ۱۲۱
جدول شماره (۴-۱۲) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب مدیریت فایلها ۱۲۳
جدول شماره (۴-۱۳) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب واژه پردازها ۱۲۴
جدول شماره (۴-۱۴) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب صفحه گسترها ۱۲۵
جدول شماره (۴-۱۵) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب بانکهای اطلاعاتی ۱۲۷
جدول شماره (۴-۱۶) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب ارائه مطلب ۱۲۸
جدول شماره (۴-۱۷) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب اینترنت ۱۲۹
جدول شماره(۴-۱۸)نتایج حاصل از آزمون همبستگی فرهنگ سازمانی و ۱۳۱
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (۴- ۱۹) نتایج حاصل از آزمون چگونگی میزان بکارگیری فناوری ۱۳۲
اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان
جدول شماره (۴-۲۰)نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین نو آوری و بکارگیری ۱۳۵
فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (۴-۲۱) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین توجه به جزئیات و ۱۳۶
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (۴-۲۲) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین نتیجه محوری و ۱۳۹
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (۴-۲۳) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین توجه به افراد و ۱۴۱
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (۴-۲۴) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین توجه به گروه و ۱۴۳
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (۴-۲۵) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین تهور طلبی و ۱۴۵
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (۴-۲۶) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین ثبات و ۱۴۷
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (۴-۲۷)نتایج حاصل از آزمون سوال تفاوت میزان بکارگیری ۱۵۰
فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان زن و مرد
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار شماره (۲-۱)مدل پنج عاملی فرهنگ سازمانی ۴۰
نمودار شماره (۲-۲)ارتباط تئوری، رفتار، فرهنگ سازمانی ۴۱
نمودار شماره (۲-۳)پیداش فناوری اطلاعات و ارتباطات از تلفیق سه حوزه اطلاعات، ۴۵
رایانه و ارتباطات
نمودار شماره (۲-۴)عصر کشاورزی، صنعت، اطلاعات ۴۶
نمودار شماره (۴-۱)توزیع نسبی پاسخگویان برحسب جنس ۱۰۹
نمودار شماره (۴-۲) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب وضعیت تأهل ۱۱۰
نمودار شماره (۴-۳) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب میزان تحصیلات ۱۱۱
نمودار شماره (۴-۴) رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ۱۳۱
نمودار شماره (۴-۵) میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان ۱۳۳
نمودار شماره (۴-۶) رابطه نوآوری و ریسک پذیری و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ۱۳۵
نمودار شماره (۴-۷) رابطه توجه به جزئیات و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ۱۳۷
نمودار شماره (۴-۸) رابطه بین نتیجه محوری و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ۱۳۹
نمودار شماره (۴-۹) رابطه بین توجه به افراد و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ۱۴۱
نمودار شماره (۴-۱۰) رابطه بین توجه به گروه و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ۱۴۳
نمودار شماره (۴-۱۱) رابطه بین تهور طلبی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ۱۴۵
نمودار شماره (۴-۱۲) رابطه بین ثبات و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ۱۴۷
نمودار شماره (۴-۱۳)میزان بکار گیری فناوری اطلاعات وارتباطات دربین کارکنان زن و مرد ۱۵۰
چکیده
فرهنگ سازمانی، نوعی برنامه ریزی اندیشه جمعی است که در سالیان اخیر به عنوان یک تفکر غالب در عرصه سازمانهای مطرح بوده است. این اندیشه جمعی، متمایز کننده اعضا از یک گونه به گونه دیگر است. هر کس به نوعی با جمع و گروههای انسانی کارکرده باشد، از وجود این پدیده مهم سازمانی آگاه است. این پژوهش به منظور بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران انجام شده است.
روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است، جامعه آماری کلیه کارکنان اداری آموزش و پرورش به تعداد ۲۶۵۹ نفر دارای تحصیلات دیپلم تا دکتری در نظر گرفته شدند و تعداد نمونه به روش تصادفی طبقه ای ۳۳۰ نفر انتخاب گردیده است، ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازمانی بر مبنای ویژگیهای هفت گانه رابینز و پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر مبنای مهارتهای هفتگانه ICDL بوده است. اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای فرهنگ سازمانی ۹۰/۰ و اعتبار پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات ۸۶/۰ تعیین گردیده است.
برای تجزیه و تحلیل سوالات پرسشنامه و بررسی سؤالهای علاوه بر آمار توصیفی، آزمون t با دو نمونه مستقل، آزمون خی دو و آزمون ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از سؤالات پژوهش به شرح زیر است:
۱- بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه وجود دارد.
۲- میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان سازمان پایین می باشد.
۳- بین ویژگیهای فرهنگ سازمانی (نوآوری و ریسک پذیری، توجه به افراد، توجه به گروه، تهور طلبی) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود دارد ولی بین سه ویژگی دیگر از ویژگیهای فرهنگ سازمانی (شامل توجه به جزئیات، نتیجه محوری و ثبات و حفظ وضع موجود) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود ندارد.
۴- میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان زن و مرد یکسان می باشد.
فصل اول
کلیات پژوهش
۱-۱- مقدمه
دوران جدید که به عصر اطلاعات موسوم است، دوران فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد، بشر امروز جامعه¬ای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT ) را تجربه می¬کند که از ویژگیهای خاص خود برخوردار است. چنین جامعه¬ای را جامعه اطلاعاتی می¬گویند (صرافی زاده، ۱۳۸۳ ، ص ۵).
جامعه اطلاعاتی جامعه¬ای است که در آن زندگی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی افراد جامعه به فناوری اطلاعات و ارتباطات وابسته است و جامعه¬ای است که در آن مردم در محل کار ، منزل و حتی در اماکن تفریحی از این تکنولوژی¬ حداکثر استفاده را می¬برند.
بر خلاف دوران گذشته که اطلاعات و تکنولوژی در اختیار صاحب نظران فن و صنایع قرار داشت و مشروعیت آن نیز به تایید و تصدیق آنان مرتبط بود در جامعه جدید اطلاعات تکنولوژیستها علمای اجتماعی و مردم معمولی نیز مرتبط با تکنولوژی اطلاعاتی قرار گرفته و بخشی از زندگی روزمره آنان شده است. زیرا اطلاعات و اخبار در گروه نیازهای اساسی همه مردم قرار گرفته است و تولیدات آن استفاده همه جانبه دارد. در حالی که در دوران گذشته استفاده از تکنولوژی مرتبط با قشر خاصی بود و فراگیری زیادی نداشت (آذرخش، مهراد،۱۳۸۳،ص ۲۵).
ویژگی‌دیگر جامعه اطلاعاتی کالا شدن اطلاعات است، اطلاعات کالا شده و به مدد تکنولوژی های جدید ارتباطی در دسترس هر کسی که طالب آن باشد قرار می¬گیرد. در این گونه جوامع مفاهیم سنتی موجود در زمینه¬هایی چون اقتصاد، آموزش ، کسب و کار، مدیریت و تجارت دچار تحول می¬گردد. با گذر از عصر صنعتی و ورود به عصر اطلاعات و به گفته الوین تافلر (عصر دانایی) نیاز روزافزون بشر برای آموزش متفاوت¬تر با آنچه در گذشته بوده است بیشتر حس می¬شود در همین راستا تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات که به طور فزاینده¬ای در حال گسترش است می¬تواند به نحو مطلوبی تمامی امور زندگی را تحت تاثیر قرار دهد (احمدی نژاد ، ۱۳۷۹ ، ص ۲۴).
دنیای موجود با دستاوردهای متنوع خود همواره در معرض تحولات و تغییرات غیرقابل پیش بینی است. الوین تافلر اعتقاد دارد ورود به قرن بیست و یکم به عنوان عصر فرانظریه هنگامی برای انسانها جاذب خواهد بود که آدم کنونی بتواند در مقابل تغییرات آن قرن قدرت تحمل لازم را داشته باشد با شجاعت در مقابل آن ظاهر شود. تحقق این ایده¬آل هنگامی میسر خواهد بود که از هم اکنون بشر امروزی بتواند خودش را برای تغییرات در دنیای آینده آماده سازد این نیز مشروط به دانش، مهارت، بینش و پویایی است.
زندگی در دنیای جدید نیازمند شناخت کامل و کسب مهارتهای استفاده از این ابزارها و بدون داشتن چنین ابزاری رقابت و زندگی بسیار مشکل خواهد بود و مستلزم از دست دادن فرصتهای فراوانی در زندگی روزانه افراد و جوامع است.
سازمانها باید جهت به کار¬گیری و استفاده بهینه از تکنولوژی فن¬آوری اطلاعات زمینه سازی لازم و مطلوب را داشته باشند تا بتوانند در این راه گامهای مهم و صحیح را در عرصه سازمان بردارند. یکی از مهمترین عوامل موفقیت و شکست در این حرکت در “فرهنگ سازمان ” است. فرهنگ سازمانی به تمام جنبه¬های سازمانی تاثیر می گذارد و بر اساس اعتقادات و ارزش¬های مشترک، به سازمانها قدرت می بخشد و بر نگرش رفتار فردی انگیزه و رضایت شغلی و سطح تعهد نیروی انسانی طراحی ساختار و نظام¬های سازمانی، هدف¬گذاری، تدوین و اجرای استراتژی¬ها و …. تاثیر می¬گذارد. همچنین فرهنگ سازمانی عامل موثر در ترویج خلاقیت و نوآوری است که از طریق ارزش نهادن به کار سخت و متمرکز و هدف¬دار ، پشتکار و سخت کوشی و تعهد عمل می¬کند.
نیروی انسانی به عنوان مهمترین منبع اصلی سازمان بااستفاده از اطلاعات، فناوری، مواد، تجهیزات و بودجه و… به تولید کالا و خدمات بپردازد و در صورتی که درست عمل کند سازمان نیز از عملکرد خوبی برخوردار خواهد شد.
لذا سازمان از طریق توجه به فرهنگ و شناخت فرهنگ موجود سازمان و تجزیه و تحلیل آن و خلق ارزش-های مناسب در حمایت از فرهنگ مطلوب می¬تواند در راستای به کار گیری مؤثر فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان نقش مهمی را ایفا نماید.
۲-۱- بیان مسئله
با توجه به اینکه فرهنگ سازمانی نظام ارزشها، باورها و آداب و رسوم مشترک در بین اعضای سازمان است و تعاملات قسمتهای مختلف را بر قرار می کند بنابراین یک ابزار مؤثر در بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان تلقی می شود.
در سازمانهایی که فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات وجود ندارد آثار و تبعاتی بدنبال خواهد داشت که از آن جمله می توان نارضایتی ارباب رجوع، هزینه های گزاف، طولانی بودن جریان کارهاو … را نام برد.تحقیقات نشان می دهد که بسیاری از عدم کارآیی که در یک سازمان پیش می آید ناشی از عدم بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات است. زیرا رشد روز افزون اطلاعات به سازمانها کمک می کند که در میدان رقابت موفق عمل کنند. یکی از موانع اساسی عدم بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات فقدان فرهنگ سازمانی بکارگیری آن می باشد.
فرهنگ سازمانی به دلیل ماهیت اثر گذاری قوی که می تواند بر رفتار و عملکرد اعضای سازمان داشته، نقش مهمی را در بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایفا می کند.بنابراین فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از مهمترین مسائل عصر حاضر در تمام جوامع می باشد پس بکارگیری آن در سازمانها جهت هماهنگی با جامعه بین الملل لازم و ضروری به نظر می رسد ولی متأسفانه هنوز شرایط و فرهنگ مناسب جهت استفاده مؤثر به جا و ماهرانه از این فناوری در سازمانها بوجود نیامده است، لذا مسأله این پژوهش بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش می باشد. با این هدف که با روشن شدن رابطه فرهنگ سازمانی با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش زمینه لازم برای توجه و اقدام جدی مسئولین جهت بالابردن فرهنگ سازمانی در ادارات آموزش و پرورش فراهم آید تا از آن طریق بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات و سازمان آموزش و پرورش افزایش یابد.
۳-۱- اهمیت و ضرورت پژوهش
امروزه اطلاعات شاخص قدرت است. آنچه کشوری را در سطح اول، دوم و سوم جهان قرار می دهد. میزان اطلاعاتی است که آن کشور تولید می کند، در دسترس قرار می دهد و به کار می گیرد. فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک فناوری غالب در هزاره جدید معرفی شده است. بدون هیچ شک و تردیدی در فرایند پذیرش پدیده جهانی سازی کشورهایی که زمینه و بستر لازم و مناسب را برای توسعه فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی بوجود نیاورده اند، در حرکت هدایت شده و شتابان جهانی سازی از وضع موجود به سوی جامعه اطلاعاتی باز خواهند ماند.
اهمیت روز افزون علوم وابسته به اطلاعات، چنان بالا گرفته است که منتقدان و آگاهان را بر این باور رسانده که دانش اطلاعات و نقش و تاثیر آن شاخص ممتاز فعالیت های طراز اول جوامع بشری است. در حال حاضر در سازمان ها اطلاعات پس از عامل انسانی مهمترین منبع ارزشمند محسوب می شود و یک منبع حیاتی برای پیشرفت علمی و اقتصادی هر کشوری به حساب می آید. به بیان دیگر اطلاعات نیروی اصلی حرکت و شکل دهنده مردم، اجتماعات، سازمان ها و کشورهاست.
نقش مهم اطلاعات را می توان در زمینه های وسیعی از فعالیتهای حیاتی بشر جستجو کرد. اطلاعات به ابزار مهم اطلاعاتی و ارتباطی بسیار مهمی بدل گشته که توسط آن بسیاری از امور روزمره انسانها تسریع و تسهیل شده است.
در عصر جدید ، در انجام امور اداری به طریق سنتی ( معمول ) شاهد ظهور و گسترش مشکلات و نارسائی های گسترده تری هستیم که از آن جمله می توان به طولانی بودن جریان کارها،اشتباهات زیاد کارکنان، صرف هزینه های گزاف و قابل ملاحظه جهت ثبت و بایگانی اسناد، اوراق و تبادل اطلاعات نوشتاری، ریسک پذیری و خطر پذیری بالا، نارضایتی ارباب رجوع و موارد بسیاری از این قبیل اشاره نمود، که البته با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات شاهد موارد کمی از این قبیل خواهیم بود .
همچنین در عصر حاضر که دوره تغییر و تحول و بحران را در پیش روی داریم. (اگر بحرانی در دنیای امروز باشد، بیش از بحران اقتصاد و پول و نفت و نیرو ، بحران فرهنگ است) (اسلامی ندوشن ، ۱۳۵۴ ، ص ۶۰).
لزوم توجه به فرهنگ به علت تاثیری که فرهنگ سازمانی بر تمام ابعاد سازمان می گذارد، فرهنگ سازمانی می تواند سازمان را به جلو راند و یا از حرکت بازدارد و این توان بالقوه به خاطر تاثیری است که فرهنگ بر رفتار دارد. لذا اگر بخواهیم علل موفقیت و عدم موفقیت سازمانهایمان را مطالعه کنیم باید به بررسی فرهنگ بپردازیم.
شاین ، اوچی ، پیترز و واترمن و بسیاری از علمای مدیریت دو حقیقت مهم را تبیین می کنند. اول آنکه فرهنگ سازمانی در سازمانهای مختلف متفاوت است . دوم آنکه فرهنگ سازمانی مختلف می تواند بر عملکرد ، موفقیت و اثر بخشی یک سازمان و موسسه تاثیر متفاوتی داشته باشد . با این حال اشاره به این نکته ضرورت دارد (سازمانهای موفق ) فرهنگ های ایجاد کرده اند که ارزشها و مدیریت رهبران خود را در هم آمیخته اند و به همین دلیل است که این ارزشها سالها دوام آورده اند و به نظر می رسد که نقش حقیقی مدیریت سازمانها ، اداره ارزشهای سازمان است. سازمانهای موفق به ایجاد فرهنگ مشترک میان کارکنان و ایجاد روحیه خوب بها می دهند . چارچوبی از همبستگی ایجاد می کنند که در محدوده آن افراد پر انگیزه ، خود را با شرایط انطباق می دهند .
بر مبنای مطالعات متعدد ، مدیران و پژوهشگران از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی توجه خود را به چگونگی مدیریت فرهنگ سازمانهایشان و هماهنگ نمودن آن با سایر اجزاء به بهترین وجه آغاز نموده اند . با وجود اینکه سابقه مطالعات فرهنگ سازمانی بیش از دو دهه نیست . اما تحقیقات ، تاثیر فرهنگ و جلوه های فرهنگی را بر رفتار کارکنان نشان داده اند و تعدادی ازنویسندگان این فرض رامطرح و پشتیبانی کرده اند که شرکتها وسازمانهای موفق دارای فرهنگ قوی بوده اند.
در این پژوهش ضمن شناسایی فرهنگ سازمانی حاکم بر ادارات آموزش و پرورش میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات مورد سنجش قرار گرفته شده است .
استفاده کنندگان این پژوهش کلیه کارکنان کادر اداری سازمان آموزش و پرورش می باشد. که با پیاده کردن یک الگوی فرهنگی مناسب و قوی در سازمان زمینه استفاده بهینه از فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین آنها فراهم می شود. و سازمانهایی که از نتایج این پژوهش می توانند بهره ببرند شامل وزارت آموزش و پرورش، سازمان تکفا، سازمانهای مرتبط با آموزش و پرورش، سازمان تألیف کتب درسی، سازمان آموزش عالی، ضمن خدمت فرهنگیان، سازمانهای مرتبط با تکنولوژی و ساخت ابزارهای کمک آموزشی و ….
می باشند.
۴-۱- انگیزه پژوهشگر
اگر چه استفاده از رایانه از سال های دهه ۵۰ میلادی در سازمان های بزرگ کشورهای صنعتی و توسعه یافته رایج بوده است ولی در نوع فناوری اطلاعات حتی تا دهه ۸۰ میلادی کمتر در سازمانهای آموزشی مشاهده می شود .
فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از مهمترین مسائل عصر حاضر در تمام جوانب می باشد پس به کارگیری آن در سازمانها جهت هماهنگی با جامعه بین الملل لازم و ضروری به نظر می رسد ولی متاسفانه هنوز شرایط و فرهنگ مناسب جهت استفاده موثر و به جا و ماهرانه از این فناوری در سازمانها بوجود نیامده است .
بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش انگیزه ای پژوهشگر برای انجام این پژوهش شده است.
۵-۱- هدف پژوهش
۱-۵-۱- هدف کلی
هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و میزان به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران می¬باشد….