عوامل موثر بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با دولت اسلامگرای ترکیه در قبال دولت جدید عراق


عوامل موثر بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با دولت اسلامگرای ترکیه در قبال دولت جدید عراق

عوامل موثر بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با دولت اسلامگرای ترکیه در قبال دولت جدید عراق

پایان نامه کارشناسی ارشد

مطالعات منطقه ای (گرایش خاورمیانه )

عوامل موثر بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با دولت اسلامگرای ترکیه در قبال دولت جدید عراق

    پیشگفتار:
تحولات نظام بین الملل با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق، کشور عراق را به دلیل موقعیت ممتاز ژئوپلتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی به مجموعه پیچیده ای تبدیل کرد که صرف نظر از قدرت های همسایه و منطقه ای از اولویت و تقدم بسیار بالایی در سیاست خارجی قدرت های فرامنطقه ای برخوردار شد. تهاجم این کشور به کویت نیز مزید برعلت گردید و با حضور فیزیکی کشورهای غربی در منطقه خلیج فارس به طور عملی در چالش عمیقی فرورفت.
عراق به عنوان یکی از همسایگان جمهوری اسلامی ایران با توجه به اشتراکات تاریخی، مذهبی و فرهنگی و قومی با مردم ایران، از جایگاه ویژه ای در سیاست خارجی ایران برخوردار است به طوریکه نمی توان از آثار امنیتی حضور و دخالت بازیگران فرامنطقه ای بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران چشم پوشی نمود. تحولات عراق هم چنین بر مسایل امنیتی و اقتصادی ترکیه تأثیر بسزایی دارد. رساله حاضر تلاشی است برای درک و فهم واقع بینانه از مسایل عراق و شناخت اهداف و منافع و زمینه های تعارض و تعامل آن در ارتباط با منافع ملی دو قدرت منطقه ای ایران و ترکیه.

فهرست مطالب

پیشگفتار 1

بخش اول : مقدمه نظری2

کلیات پژوهش3
1-طرح مساله3
2-انگیزه انتخاب موضوع4
3-اهمیت موضوع4
4- سئوال اصلی4
5- فرضیه اصلی4
6- متغیرهای دخیل5
7- هدف پژوهش5
8- قلمرو پژوهش6
9- روش پژوهش6
10- ارکان و پایه های نظری تحقیق6
11- سطوح تحلیل7
12- پیشینه و محدودیت ها و منابع پژوهش7
13- سازماندهی تحقیق8
چارچوب نظری پژوهش9

فصل اول: تعریف منازعه و همکاری10

1-نظریه نوواقع گرایان   12
2-نوکارکردگرایی14
3-نهادگرایی نئولیبرال 15
فصل دوم: کاربرد نظریه بازیها در بررسی رقابت و همکاری در روابط
بین الملل19
1-روابط بین الملل به مثابه یک بازی20
2-انواع بازی ها در روابط بین الملل21
3-بازی با حاصل جمع جبری صفر21
4-بازی با حاصل جمع غیر صفر یا حاصل جمع متغیر22
تعریف مفاهیم24
جمهوری اسلامی ایران 25
ایران25
ترکیه26
عراق27
دولت اسلامگرای27
سیاست خارجی28

بخش دوم :29

فصل اول: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران30
-دوره اول ( 80-1979 ) : 31
-مکانیسم ارتباط سیاست خارجی دولت موقت31
1-اقدام اثباتی32
2-اقدامات سلبی دولت موقت34
-دوره دوم: رادیکالیسم با تاکید بر شیوه رابطه ملتها ( 1988-1980 )35
مشخصات اصلی دوره دوم35
الف- فرا وطنی بودن نورمهای ارزشی35
ب- جنگ ایران و عراق به دنبال اشغال سفارت آمریکا37
1- بعد اثباتی37
2- بعد سلبی39
– دوره سوم: عادی سازی سیاست خارجی بر اساس ترتیبات منطقه ای و الزامات
   منافع ملی43
مشخصات دوره سوم:44
1-تامین امنیت ملی و تامین مصالح ملی44
2-الزامات منطقه ای, توسعه همکاری با همسایگان محدوده خاورمیانه45
فصل دوم: سیاست خارجی ترکیه و اصول کلی آن50
-اهمیت استراتژیک ترکیه در منطقه52
-نقش تعیین کننده هر یک از عوامل جغرافیایی و منابع طبیعی و اهمیت استراتژیک این کشور در منطقه53
-سیاست خارجی ترکیه 55
-روابط دو کشور بعد از انقلاب اسلامی59
-سیاست تشنج زدایی دولت ایران و اثرات آن بر روابط با ترکیه66
-مبانی و اصول سیاست خارجی ترکیه 76
فصل سوم: بررسی موقعیت جغرافیایی و ژئوپلتیکی عراق و جایگاه و نقش بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای 80
الف) موقعیت جغرافیایی عراق80
1-ژئوپلتیک آب 84
2- ژئوپلتیک نفت 85
3- ژئوپلتیک کردها86
1-3- بررسی موقعیت کردها در عراق86
2-3- دستاوردهای قانون اساسی موقت عراق برای اکراد89
1-2-3- قبولاندن نظام فدرال در عراق90
2-2-3- حضور کردها در ساختار قدرت مرکزی عراق 91
3-2-3- به رسمیت شناختن زبان کردی عراق91
4-2-3- قدرت تعدیل قوانین دولت مرکزی از طرف پارلمان کردستان91
5-2-3- مشخص کردن وضعیت کرکوک و مناطق تخریب شده92
6-2-3- قائل شدن حق وتو قانون اساسی دائر بر ایالات و مناطق فدرال92
4- ژئوپلتیک کردها 93
ب) مختصات عراق جدید 95
1- مقایسه عراق قدیم با عراق جدید 95
1-1- تفاوت عراق قدیم و جدید از بعد داخلی95
2-1- تفاوت عراق قدیم و جدید از بعد منطقه ای96
1-2-1- اختلاف با ترکیه 96
2-2-1- اختلاف با جمهوری اسلامی ایران 96
3-2-1- اختلاف با سوریه 97
4-2-1- اختلاف با کویت 97
3-1- تفاوت عراق قدیم و عراق جدید از منظر بین المللی98
ج) بازیگران ذینفع و ذی نفوذ در عراق جدید 99
1- جمهوری اسلامی ایران 99
2- جمهوری ترکیه100
1-2- طرح اوزال 101
2-2- سیاست ترک سازی101
3-2- ادغام فرهنگی و آموزشی 102
4-2- جنبه سیاسی دادن به فعالیت ها102
3- عربستان سعودی 102
4- سوریه 103
5- اسرائیل 104
6- ایالات متحده آمریکا 104
7- روسیه 106
8- اروپا 107
فصل چهارم: سیاست خارجی نفوذ ایران و ترکیه در قبال دولت جدید عراق108
-زمینه های تاریخی ایران و ترکیه در عراق108
الف: پیشینه تاریخی نفوذ ایران در عراق 108
ب: پیشینه تاریخی نفوذ ترکیه در عراق 111

بخش سوم : دیدگاههای مشترک ایران و ترکیه راجع به عراق113

فصل اول: دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران در قبال عراق 114
الف) دیدگاه ایران نسبت به رژیم بعثی عراق از ظهور تا سقوط صدام114
ب) مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال عراق116
ج) مواضع جمهوری اسلامی ایران در مورد قانون اساسی موقت عراق119
فصل دوم: دیدگاه جمهوری ترکیه در قبال عراق 120
الف) سیاست خارجی جمهوری ترکیه در قبال عراق در دوران جنگ سرد120
ب) تحول در سیاست منطقه ای ترکیه پس از جنگ سرد 121
ج) موضع گیری ترکیه در بحران کویت و واکنش های داخلی نسبت به آن123
د) اهداف ترکیه از ایفای نقش رسمی در بحران کویت127
1- کسب امتیاز سیاسی 127
2- ملاحظات اقتصادی127
3- شرکت در ترتیبات منطقه ای 128
4- چشمداشت ارضی ترکیه نسبت به شمال عراق128
ه) مواضع ترکیه در مورد اشغال عراق توسط ایالات متحده آمریکا130
1- حفظ تمامیت ارضی عراق130
2- حمایت ترکمن ها 130
3- دریافت کمک های اقتصادی از آمریکا 131
و) مخالفت پارلمان با شرکت ترکیه در جنگ بر علیه عراق 132
ز) واکنش و مخالفت داخلی با اعزام نیروهای ترکیه به عراق 134
ن) مواضع ترکیه در مورد قانون اساسی موقت عراق 135
فصل سوم: بررسی مولفه های منافع ملی دو کشور ایران و ترکیه در
عراق (تفاهمات) 136
الف) مولفه های تاریخی روابط جمهوری اسلامی ایران و ترکیه با توجه به
تحولات عراق 137
ب) مولفه های سیاسی روابط جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در عراق جدید (مناسبات و رقابت های سیاسی) 141
ج) مولفه های اقتصادی روابط ایران و ترکیه در عراق جدید 143
فصل چهارم: بررسی زمینه های سیاسی و امنیتی تفاهمات و تقابلات منافع ایران و ترکیه در عراق145
الف) مولفه های همکاری و تعامل در زمینه های اشتراک منافع ایران و ترکیه در عراق جدید 145
1- حفظ تمامیت ارضی عراق و جلوگیری از تشکیل دولتی کرد در شمال عراق145
2- مخالفت هر دو کشور با فعالیت سازمان های معارض خود در عراق149
3- مخالفت دو کشور با گسترش فعالیت های اسرائیل در شمال عراق150
ب) مولفه های تقابل منافع ایران و ترکیه در عراق151
     1- مخالفت ترکیه با ایفای نقش موثر شیعیان در دولت جدید عراق151
2-چشمداشت ارضی ترکیه نسبت به شمال عراق به ویژه کرکوک152
3-مخالفت ایران با تلاش های ترکیه برای افزایش غیر واقعی سهم ترکمن ها در ساختار فدرالیسم عراق153
4-اختلاف ایران و ترکیه در مورد نوع حکومت عراق جدید154
فصل پنجم: بررسی زمینه های اقتصادی مناسبات ( تعامل و تقابل ) منافع ایران و ترکیه در عراق جدید155
الف) چشم اندازهای همکاری جمهوری اسلامی ایران با عراق156
1-همکاری در زمینه استفاده بهینه از آب رودخانه های مرزی156
2-همکاری در زمینه شبکه های ارتباط زمینی 157
3-همکاری در زمینه نفت و گاز158
ب) چشم اندازهای همکاری های بین ترکیه و عراق160
1- همکاری در زمینه راه های ارتباطی160
2-همکاری دوکشور در زمینه شبکه آبها 160
3-همکاری دو جانبه در زمینه نفت وگاز162
 ج)زمینه های رقابت و همکاری اقتصادی ایران وترکیه در عراق جدید164
 1-زمینه های رقابت164
1-1-رقابت در بازار عراق164
1-2-اصلاحات اقتصادی در عراق در چارچوب خاورمیانه بزرگ 164
2-زمینه های همکاری ایران وترکیه در عراق جدید166
فصل ششم :سناریوهای مطرح شده برای استقرار نظام سیاسی پس از صدام در عراق وتاثیر آن بر ایران 168
1-فدرالیسم 170
2-دولت بسیط با جلوه اداری متمرکز و غیر متمرکز و تاثیرات آن بر ایران185
بخش چهارم: استنتاجات موضوعی190

 

بخش پنجم:ترکیه و بحران عراق – راهکارهای ایران203

فصل اول:ترکیه و بحران عراق:203
الف – مهمترین نگرانی های داخلی و خارجی ترکیه203
ب – مشکلات، ناشی از مسائل فوق در جریان حمله آمریکا به عراق204
ج – جایگاه ترکیه در سیاست منطقه ای آمریکا208
سیری در تاریخ روابط ترکیه و عراق211
روابط ترکیه و عراق پس از صدام214
تحلیل حملات نظامی اخیر ترکیه به شمال عراق215
فصل دوم: مداخله ترکیه در شمال عراق221
تحلیل حملات نظامی اخیر ترکیه به شمال عراق222
فصل سوم: آثار استراتژی های سیاسی – امنیتی اسراییل بر روابط ایران و ترکیه228
1. جایگاه ایران و ترکیه در ساخت قدرت و سیاست منطقه خاورمیانه230
2. تغییر ژئوپلیتیکی مسائل قدرت و سیاست در خاورمیانه بعد از حوادث ١١ سپتامبر233
الف- جبهه جنوبی؛235
ب- جبهه شمالی؛235
3. متغیرهای تأثیرگذار بر روابط ایران و ترکیه و آثار آن بر اسرائیل236
الف) نگاه ایدئولوژیک و سیاسی به منطقه237
ب) حضور آمریکا درمنطقه237
ج) امنیت انرژی و اقتصاد239
د) برنامه های هسته ای ایران240
فصل چهارم:بررسی ابعاد سیاسی روابط عراق و ترکیه242
فهرست منابع243
این فایل ورد در 254 صفحه به خدمتتون ارئه میشود.