دانلود تحقیق بررسی تطبیقی ویژگیهای طرح معماری مسجد – مدرسه های دوره قاجار و مدارس دوره صفویه

بررسی تطبیقی ویژگیهای طرح معماری مسجد – مدرسه های دوره قاجار و مدارس دوره صفویه

چکیده

یکی از بناهای مهم معماری دوره اسلامی ایران، مدارس علوم دینی میباشند که با شکلگیری نظامیهها در دوره سلجوقی آغاز و با فراز و نشیبهائی تا دوره قاجار نیز ادامه یافت که اوج توجه به احداث مسجد – مدرسهها در اوایل دوره قاجار و تا زمان تأسیس مدرسه دارالفنون میباشد. تلفیق و ترکیب دو عملکرد مسجد و مدرسه باعث شکلگیری نوآوریها و خلاقیتهای فضایی در معماری اینگونه بناها گشت که حتی در مدارس باشکوه صفوی نیز مشاهده نمیگردد. این مقاله سعی بر آن دارد تا با تحقیق توصیفی – تحلیلی و با مطالعات کتابخانهای و میدانی، به ارزیابی و بررسی نوآوریها و تغییرات موجود در طرح کلی مسجد – مدرسههای دوره قاجار در قیاس با مدارس دوره صفویه بپردازد. بدین منظور ده باب از مدارس هر دو دوره برگزیدهشده و از لحاظ ویژگیهای موجود در طرح کلی بنا مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتهاند. یافتههای تحقیق نشان میدهد، مسجد – مدرسههای دوره قاجار چندان پیرو الگوی معماری مشخصی نیستند درحالیکه مدارس دوره صفویه عمدتاً از الگوی معماری خاص دو ایوانی و چهارایوانی تبعیت میکنند. معماری مسجد – مدرسههای دوره قاجار نسبت به مدارس دوره صفویه دارای پیچیدگی و تنوع فضایی بیشتری میباشند که همین امر باعث کاهش تعداد حجرهها در مدارس دوره قاجار نیز میگردد و از طرفی وجود مهتابی، گنبدخانههای چهارطرف باز و دارای پلان صلیبی شکل باعث گشایش و سبکی فضایی حیاط مسجد – مدرسهها میباشد. بعلاوه برج ساعت در مسجد – مدرسههای دوره قاجار نشانه تأثیر مغرب زمین و یک نوگرایی غربی میباشد

واژگان کلیدی: معماری مسجد- مدرسه، معماری دوره قاجار، معماری دوره صفویه، معماری مدارس صفویه