پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
دانلود مقاله راجب طلاق – 58 صفحه فایل ورد
بنام حضرت دوست که خانه فلک را بی‌مدد بر افراشت و چرخ عظیم آسمان را بی‌عروض بپا داشت و در سرزمین تابناک عقل نهالی را بارور ساخت که ریشه‌اش را اندیشه ساقه و برگش را سخن و میوه‌اش را نگارش نام نهاد . خانواده به عنوان باقداست‌ترین نهاد اجتماعی در عرضه مناسبات فردی و گروهی است و از اهمیتی ویژه برخوردار است . و در تاریخ مستمر ملتها بحدی مهم بوده که هیچیک از مکاتب سیاسی ، اجتماعی ، فلسفی از پرداختن به آن بی‌نیاز نبوده‌اند خصوصاً در عصر حاضر با تدوین وتصویب مقررات در مقام حفظ این نهاد اهمیت داده‌اند .
کسی‌کز عشق خالی شد فسرده است گرش صد جان بود بی‌عشق مرده است
طلاق در شرع اسلام از احکام تاسیسی است و قبل از اسلام بدون قید و شرط بوده است و قرآن به این مطلب اشاره دارد اعراب از زنان خود جدا می‌شدند و زن را جزء اسباب و اثاثیه خود می‌پنداشتند لذا اسلام اصل حکم طلاق را احیاء نمود و شرع مقدس فرمود طلاق به خواسته مرد است ولی اگر عسر و حرج زن ثابت شد طبق قانون اسلام و حاکم شرع بررسی می‌شود .
اسلام کراراً متذکر شده است « بغض حلال البغض الی الله من الطلاق »
تا توانی پا منه اندر فراق ابغض ، الاشیاء عندی الطلاق
طلاق منفورترین حلالهاست اصل مسئله طلاق یک ضرورت است اما ضرورتی که باید به حداقل ممکن تقلیل یابد و تا آنجا که راهی بر ادامه زوجیت است . کسی سراغ آن نرود به همین منظور قرآن به چند حکم اشاره می‌کند نخست می فرماید چون عده آنها سرآمد آنها را بطرز شایسته‌ای نگه دارید یا بطرز شایسته‌ای از آنها جدا شوید سپس به دومین حکم اشاره می‌کند می‌فرماید : هنگام طلاق و جدایی دو مرد عادل از خودتان را گواه بگیرید تا اگر در آینده اختلافی روی دهد هیچیک از طرفین نتوانند واقعیتها را انکار کند .
در مورد چگونگی طلاق چند نظریه است .1- طلاق به کلی ممنوع این نظریه طرفداران کلیسا است که زن باید تا آخر عمر بسوزد . 2- طلاق به دست زن باشد که موجب می‌شود آمار طلاق بالا رود.3- طلاق به دست مرد در چارچوب قانون اسلام
عوامل و زمینه‌های طلاق شامل بد اخلاقی ، هراسانی بی‌توجهی زن و مرد به نیازهای یکدیگر راه حل اختلاف پیش از طلاق. دادگاه‌های خانوادگی،حضور 2 شاهد عادل قرار دادن عده وفلسفه عده حفظ حریم زوجیت شناسایی نسب فرزندان،مهلتی برای بازگشت دوباره به زندگی حال اگر زوجین سوار بر مرکب نور عشق شوند و در ساحت مقدس زندگی حرکت نمایند و با آب مهر و محبت که از سرچشمه زلال و صاف می‌جوشد کام تشنه خود را با طراوت و شاداب کنند و مرکب عشق را در میدان صفا وصمیمیت بهمراه شکوفه‌های گذشت، ثمره این تلاش را در سبد صداقت ومحبت گذاشته بهم هدیه کنند وبیادآورند لحظات خداحافظی نزدیکان که با چشمانی پرفروغ وبا بوسه‌هایی غنچه محبت و عاطفه را هدیه‌می‌کردند ومبارک میگفتند دیگر ناظر بهم ریختن آن حلقه‌های مهر نخواهیم بود پس با صبر و گذشت و محبت و اراده و همتی والا پیش بسوی خوشبختی .
فصل اول:
کلیات و مفاهیم
مبحث اول : طلاق
گفتار اول : تعریف طلاق
1- تعریف لغوی طلاق
منجد الطلاب کلمه طلاق را این گونه معنا می کند
الطلق- الطلق- الطلق- الطلق- الطلق- الطلق[1] آزاد، یله، رها
طلق الشی فلاناً آن چیز را بغلانی داد
طلق المرئه زوجها شوهر زن خود را طلاق داد
طلقت المرئه من زوجها از شوهر خود طلاق گرفت
اطلق المرئه زن را طلاق داد
طلق قومه از قبیله خود جداشد، با آنها متارکه کرد
طالق جمع طلق- طالقه جع طوالق زن یا دختر طلاق گرفته
به نقل از کتاب معجم مفردات الفاظ القرآن
اصل الطلاق التخلیه من الوثاق یقال اطلقت البعیر من عقاله و طلقته و هو طالق او اطلقت الناقه هی ای حللت عقالها فارسلتها[2]
ریشه طلاق رهایی از بند را گویند همانطور که گفته شد شتر را از بند رها کردم و او رفت یعنی بند او را باز کردم و او را فرستادم.
طلق بلاقید و منه استعیر طلقت المراه نحو خلیتها فهی طالق مخلاه عن حباله النکاح.
طلق، هرچیز بدون قید را گویند و از این استعاره استفاده شده و گفته شده زن را رها کرد، پس او رهاست، یعنی از قید و بند نکاح رهاست.
قیل للحلال ای مطلق لاخطر علیه. یعنی برای کلمه حلال آنرا بکار برده اند یعنی مطلقی که بدون هیچ قید و مانعی است.
المطلق فی الاحکام ما لا یقع منه استثناه. مطلق در احکام آن چیزی را گویند که در آن استناد نباشد یعنی بدون هیچ قید و مانعی است.[3]
طلق یده و اطلقها عباده عن الجود دستش باز است یعنی او شخص باسخاوتی است.[4]
قاموس قرآن طلاق را بدیگونه معنا می کند.[5]
طلاق جدائی
طلاق به معنی تطلیق مثل کلام و سلام بمعنی تکلیم وتسلیم.[6]
انطلاق رفتن
فانطلقا حتی اذا رکبا فی السفینه حْرقها. (کهف- 71)
رفتند تا چون به کشتی سوار شدند آنرا سوراخ کردند.
انطلاق گشاده روئی- روانی زبان
و یضیق صدری و لا ینطلق لسانی. (شعراء 13)
سینه ام تنگی می کند و زبانم روان نیست.
در مجمع فرموده: طلاق باز کردن عقد نکاح است از جانب زوج بعلتی و اصل آن از انطلاق (رفتن و کنار شدن) می باشد.[7]
بعضی آنرا اسمی برای اطلاق ازاله قید دانسته اند،[8] مانند اطلقت الاسیر، یعنی اسیر از بند آزاد شد.[9]
بعضی طلاق را اسم مصدر از طلق- یطلق- تطلیقا و تطلیقه از باب تفعیل دانستند.[10]
طلق الوجه و طلیق الوجه اذا لم یکن کالحا گشاده روست.
طلق السلیم خلاه الوجع از درد آزاد است.[11]
در مجمع البحرین چنین می گوید: در حدیث آمده است.
خیر الخیل الاقرح طلق الید الیمنی الطلق بضم الطاء واللام، اذا لم یکن فی احد قوائمه تحجیل.[12]
بعضی طلاق را به معنی گشودن گره نیز آورده اند.[13]
اصل طلاق رها کردن از روی پیمان و قرارداد است و به طور استعاره برای رها کردن از قید زوجیت استعمال شده و کم کم بواسطه کثرت استعمال در این معنی حقیقت شده است.[14]
مطلق از آب، آن چیزی را گویند که مقید به قیدی نباشد برخلاف مضاف.
2- طلاق از نظر اصطلاحی و شرعی
طلاق از جمله ایقاعات[15] است و حکم است از مصالح زن و شوهر که اگر اتفاق آنها میسر نباشد مصلحت در جدائی است و هرگاه سازش آنها بوجهی ممکن باشد قهراً طلاق میسر نمی شود.[16]
و به عبارتی دیگر ازاله قید نکاح به یاری صیغه مخصوصی است[17] که بنا بر قول شهید ثانی طلاق بدون عوض به صیغه طالق است و به نقلی دیگر شرعاً ازاله قید نکاح است این یا از قبیل تخصیص است یا نقل (یعنی ازاله قید عام)[18] بوده حال نکاح به آن تخصیص خورده است و یا از معنای اولش به معنای دوم نقل پیدا کرده، فاضل مقداد قول اول را ترجیح داده است.[19]
ذکر قید صیغه مخصوص در تعریف فوق بخاطر آنست که تعریف فسخ نکاح از تعریف طلاق خارج شود زیرا در مواردی که عقد نکاح بعلت تدلیس و یا عیب فسخ
می شود دیگر نیازی به صیغه مخصوص نیست. قید بدون عوض نیز خلع و مبارات را از تعریف طلاق خارج می کند.[20]
[1] – الطلیق = الاسیر= یطلق عنه اساره، کتاب العین، ج 5 ص 102.
[2] – کتاب العین، ج 5 ص 101.
[3] – مطلق چیزی است که صاحبش در جمیع تصرفاتش متمکن است در حدیث آمده کل شیء لک مطلق حتی یرد فیه نهی، هر چیزی برای تو حلال است تا آنکه تو از آن نهی شوی (مجمع البحرین ج الربع الثالث ص 5).
[4] – معجم مفردات الفاظ قرآن ( راغب اصفهانی) ، ص 316.
[5] – زبده البیان فی احکام القرآن ص 600
کنزالعرفان فی فقه القرآن ص 249
مجمع البحرین ج الربع الثالث ص 56.
[6] – قاموس قرآن، ج 4، ص 232.
[7] – قاموس قرآن، ج 4، ص 231.
[8] – کنز العرفان فی فقه القرآن، 249.
[9] – مجمع البحرین ج الربع الثالث ص 58.
[10] – پاورقی شرح لمعه، ج 6 ص 11 پاورقی سید محمد کلانتر.
[11] – معجم مفردات الفاظ قرآن ص 316.
[12] – معجم البحرین ج الربع الثالث ص 58 اقرب الموارد ج 1 ص 713.
[13] – ترجمه شرایع الاسلام ج 2 ص 151.
[14] – ترجمه تفسیر المیزان ج 2 ص 322.
[15] – ایقاع لفظی است که دال بر انشاء خاصی از یکی از دو طرف می باشد (جواهر الکلام ج 32 ص 2) یا اگر تربت اثر در جمله انشائی متوقف بر صدور جمله انشائی دیگر از طرف شخص دیگر باشد عقد است و اگر بدو طرف نیاز نباشد ایقاع است (مبادی فقه و اصول آقای دکتر فیض- ص 177).
[16] – نثر طوبی یاد ائره المعارف قرآن مجید- ص 88.
[17] – جواهر الکلام- ج 32- ص 2 ترجمه شرایع الاسلام- ج 2 ص 751.
[18] – مراد از عام لفظی است که در مفهوم خود جمیع افرادی که شایستگی انطباق بر آنها را دارد شامل شود در ثبوت حکم برای همه (مبادی فقه و اصول دکتر فیض- ص 174).
[19] – کنز العرفان فی فقه القرآن- ص 249 در این جا فاضل مقداد قول تخصیص را ترجیح داده ولی به نظر میرسد تخصیص صحیح نیست بلکه باید بگوئیم جمله مطلق بوده و با قید نکاح مفید شده است.
[20] – جزوه درسی حقوق مدنی استاد محقق داماد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………. 3
فصل اول : کلیات ومفاهیم ………………………………………………………………………….. 7
مبحث اول: طلاق ……………………………………………………………………………………….. 7
گفتار اول : تعریف طلاق …………………………………………………………………………….. 7
- تعریف لغوی طلاق ………………………………………………………………………….. 7
- طلاق از نظر اصطلاحی و شرعی ……………………………………………………. 11
- طلاق از نظر حقوقی ……………………………………………………………………… 12
مبحث دوم : ارکان طلاق و شرایط صحت آن …………………………………………….. 14
گفتار اول : صیغه طلاق ، شرایط مرد طلاق دهنده ، ( مطلق ) ، شرایط زن
طلاق داده شده ( مطلقه) گواه گرفتن بر اجرای صیغه ………………………………………
- صیغه طلاق …………………………………………………………………………………. 14
- الفاظ طلاق …………………………………………………………………………………. 17
2-1 مستندات قول فقها درباره صیغه طلاق …………………………………………. 19
3-1 آرای حقوقدانان اسلامی ……………………………………………………………… 21
2- شرایط طلاق دهنده ( مطلق ) ………………………………………………………….. 32
1-2 بلوغ ………………………………………………………………………………………….. 32
2-2 عقل ………………………………………………………………………………………….. 34
3-2 اختیار ……………………………………………………………………………………….. 35
4-2 قصد …………………………………………………………………………………………. 36
3- شرایط مطلقه ( طلاق داده شده ) ……………………………………………………. 36
3-1 زوجیت ……………………………………………………………………………………… 38
3-2 دوام …………………………………………………………………………………………. 38
3-3 طهارت از حیض و نفاس …………………………………………………………….. 39
4- اشهاد …………………………………………………………………………………………. 44
شرایط شهود ……………………………………………………………………………………. 44
4-1 مرد باشد ………………………………………………………………………………….. 44
4-2 عادل باشد ………………………………………………………………………………… 44
4-3 استماع صیغه طلاق …………………………………………………………………….. 46
فصل دوم : اقسام طلاق ……………………………………………………………………… 48
مبحث اول : طلاق سنت – طلاق بدعی ، طلاق غیر امامی ، طلاق بائن
طلاق سنت ………………………………………………………………………………………… 49
طلاق بدعت ……………………………………………………………………………………….. 49
طلاق غیر امامی …………………………………………………………………………………. 50
نظر حقوقدانان اسلامی ……………………………………………………………………… 55
طلاق بائن………………………………………………………………………………………….. 56
طلاق رجعی ………………………………………………………………………………………. 58
مبحث دوم : آثار طلاق نسبت به طلاق بائن
گفتار اول : قاعده جدایی کامل دو همسر ………………………………………………. 60
گفتار دوم : مسکن زوجه در طلاق بائن ……………………………………………….. 60
منابع و مآخذ 62
| فرمت فایل: Word (قابل ویرایش) |
| تعداد صفحات: 58 |
| حجم: 262 کیلوبایت |