پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
مقدمه
نخستین جلسه کمیته پژوهش و فناوری شهرستان رباط کریم برگزار شد. در این جلسه فرماندار شهرستان رباط کریم سرمایه گذاری در عرصه پژوهش را یک سرمایه گذاری پر حاصل و مقدمه ای برای رسیدن به مدیریتی کاربردی، بنیادین و مصمم دانست و گفت: دنیار امروز، مجموعه ای از تفکر، تعلم و فناوری است که پژوهش مارا در رسیدن به قله های رفیع وعلمی و مدیریتی و تدوین عناصر فرهنگی و اجتماعی یاری می رساند.
مهندس حسین کاشانی پور افزود: آن چه که امروز بارقه ای امید را در ذهن مسئولان و مدیران دولت خدمتگذار و عدالت محور به وجود آورده است؛ آموزه های فرهنگی، علمی و اجتماعی حاصل از پژوهش است.
وی ادامه داد: توجه به پژوهش و پژوهش گران نیازمند بستر سازی مناسب برای استفاده بهینه از منابع و امکاناتی است که موجب شناسایی اولویت ها،زمینه ها و ظرفیت های لازم برای رسیدن به رشد پرشتاب شهرستان می شود.
فرماندار رباط کریم تصریح کرد: تاریخ گواه آن است کشورهایی به رشد صنعتی و اقتصادی و رفاه نسبی دست یافته اند که به پژوهش توجه ویژه ای داشته اند. کاشانی پور تبیین یک برنامه پژوهشی در سطح شهرستان را برای رسیدن به وضع مطلوب از وضعیت موجود الزامی دانست و خاطر نشان کرد:
بایدبرای اتصال حلقه های پژوهشی ارگان ها، نهادها، سازمان ها و دانشگاه ها و نیز میدان دادن به پژوهشگران و ایجاد نوآوری و بالا بردن کارآمدی تمامی دستگاه های اجرایی تلاش کنیم.
وی در ادامه ضمن اشاره به برنامه های هفته پژوهش خواستار تشکیل کمیته های تبلیغات و اطلاع رسانی در حهت ترویج فرهنگ پژوهش، کمیته علمی و داوری برای بررسی پژوهش و طرح های برتر شهرستان، کمیته برگزاری همایش ها و مراسم های هفته پژوهشو کمیته توسعه ارتباطات پژوهشی در بین دستگاه های اجرایی شد و گفت:
برای رفع نیازهای شهری و روستایی و شهرستان می توانیم با همراهی دستگاه های بهره بردار و همکاری همه افراد و ارگان ها و نهاد هایی که نیازمند پژوهش هستند و با یک ساختار منطقی و سیستماتیک در حوزه های مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در جهت ایجاد مجموعه ای با محوریت توسعه پژوهش در رباط کریم تلاش می کنیم زمینه های لازم را در جهت رشد پرشتاب منطقه را فراهم آوریم.
* شهرستان رباط کریم *
« اطلاعات کلی »
نام رسمی: شهرستان رباط کریم
کشور: ایـران
استان: تهـران
« مـردم »
جمعیت: حدود 000/750
زبان های گفتاری: فارسی
مذهب: مسلمان – شیعه
« جغرافیـای طبیعـی »
مساحت: 329 کیلومترمربع
ارتفاع از سطح دریا: 1050
« اطلاعات شهری »
پیش شماره تلفنی: 0229
تاریخچه ی رباط کریم:
این منطقه از هزاران سال فبل نیز از مراکز تمدن و زندگی بوده و آثار متعدد باستانی که در سال 69 و اواخر 73 در حوالی رباط کریم از شش هزار سال قبل تا دوران قاجاریه بدست امده مبین این ادعا است. مضافاً در حوالی بازارک معروف به چاله بازارک کارشناسان بر این باورند که روستا یا شهری در زیر خاک مدفون شده است.
رباط کریم به دلیل واقع شدن بر سر راه «جاده ابریشم» و راه زیارتی «خراسان به بغداد» از قدیم الایام دارای اهمیت و توجه بوده است و از این رو است که کهم ترین وبی نظیرترین کاروانسراهای ایران مانند کاروانسرای سنگی در این منطقه ساخته می شود و به تدریج با متروکه شدن ان احکام و رجالی که از این راه رفت و آمد می کردند به فکر ساختن یک کاروانسرای دیگر به نام کاروانسرای فتحعلی شاهی افتاده چون رباط کریم طبیعت زیبا و مصفاو باغ ها وو مزارع فراوان و رودخانه های پر آب (در بازارک) برخورد کرده از این رو این امر ضاهراً با گذر خواجه کمال حرمسرای فتحعلی شاهی قاجار تحقق می یابد.
بعد از اینکه آقا محمد خان قاجار تهران را به پایتختی انتخاب و به عمران و آبادی آن همت گماشت و تهران مرکز دوائر دولتی و حکومتی شد لاجرم از نقاط مختلف مملکت مراجعه مردم برای رفع نیازها و مشکلات اداری و غیره که قبل از آن به اصفهان و قزوین بود بیشتر به تهران متوجه شد بنابراین مردم مناطق جنوبی مملکت از جمله: شیراز، اصفهان، قم، ساوه و … می بایست از رباط کریم که در مسیر جاده ساوه به تهران عبور نماید و کاروانیان، قافله های بازرگانی و دسته های نظامی از این محل عبور می نمودند.
سابقه شهرستان رباط کریم بسیار زیاد نبوده به طوری که از قرائن و دلایل موجود بر می آید سابقه تاریخی آن حدود 280 می باشد.
محدوده سابق رباط کریم بیش از 3 الی 4 هکتار نبوده و خانه های روستایی در اطراف کاروانسراها جای داشته اند و بعد از اینکه رباط کریم تا حدودی توسعه یافت دارای چهار دروازه گردید که به ترتیب به شمال، جنوب، شرق و غرب منتهی می شد به صوریکه آثار دروازه غربی آن نزدیک امامزاده محمد تقی تا چندی قبل نیز به چشم می خورد، بعدها با توسعه شهر رباط کریم و احداث باغ های میوه کنترل دروازه ها از بین رفت و خیابان ها و کوچه های فراوانی احداث گردید.
قبل از احداث محور تهران – ساوه و جاده های آسفالت و شوسه و راه آهن تهران – جنوب، جاده کاروانرو از داخل رباط کریم عبور کرده و به تهران، ری، خراسان و قزوین بر روی رودخانه کرج در غرب شهر رباط کریم در محله بازارک را می توان مشاهده کرد.
در سطح منطقه رباط کریم برای اکثر روستاها، قلعه ها و حصارهای مستحکمی وجود داشته که دارای دیوارهای بلند و برج و باروی بودند که آثار برخی از آنها در سطح دهستانهای امامزاده ابوطالب (آدران)، اسماعیل آباد و منجیل آباد نظیر قلعه های آدران، اورین، اسماعیل آباد، میمون آباد، وجه آباد، حصارمهتر، انجم آباد و بازارک همچنان به چشم می خورد.
این بناها به لحاظ استحکام و نوع ساخت اماکن مطمئن و امنی برای زندگی جمعی و روستائیان به حساب می آمده و ساخت بیشتر قلعه های مورد اشاره به دوران قاجاریه باز می گردند.
موقعیت جغرافیایی:
شهرستان رباط کریم که در جنوب غربی استان تهران واقع شده وسعتی معادل 330 کیلومترمربع و ارتفاع آن از سطح دریا برابر با 1050 متر می باشد که در طول جغرافیایی 40 و 51 عرض جغرافیایی 28 و 35 قرار گرفته است. این شهرستان که دارای 3 بخش و پنجاه وشش دهستان می باشد از شمال به شهرستان های شهریار و کرج، و از شرق و جنوب به شهرستان های ری و اسلامشهر و از غرب به شهر ساوه محدود است و از لحاظ ویژگی های جغرافیایی مخروط افکنه یا جلگه ای آبرفتی پای کوهی می باشد که روی مخروط افکنه کرج قرار گرفته و با شیبی از شمال به جنوب به طرف شرق گسترش یافته و شیب غربی آن نسبت به شیب شمالی کمتر است.
موقعیت جفرافیایی
موقعیت ریاضی:
شهرستان رباط کریم در طول جغرافیایی 51 درجه و 5 دقیقه عرض جغرافیایی درجه و 29 دقیق از خط استوا و نصف النهار گرینویچ واقع شده است.
محدوده سیاسی
شهرستان رباط کریم با مساحتی معادل 304 کیلومترمربع در جنوب غربی استان تهران واقع گردیده و از شمال به شهرستان های شهریار، از شرق و جنوب به شهرستان اسلامشهر و از غرب به شهرستان ساوه محدود می گردد. شهر رباط کریم مرکز شهرستان رباط کریم می باشد.
تقسیمات سیاسی
به لحاظ تقسیمات سیاسی، شهرستان رباط کریم از سه شهر رباط کریم، گلستان و اکبر آباد و دو بخش مرکزی و گلستان و 4 دهستان به اسامی منجیل آباد، امامزاده ابوطالب، اسماعیل آباد و میمنت تشکیل شده است.
تقسیمات کشوری
شهرستان رباط کریم در آبان ماه 1375 از شهرستان شهریار منفک شده و از آن سال به عنوان یک شهرستان مجزا درآمده است. از نظر تقسیمات کشوری نیز این شهرستان از 3 بخش، دهستان و 3 شهر رباط کریم، گلستان، نسیم شهر تشکیل شده و 48 آبادی را در خود جای داده است.
از کل 48 آبادی واقع در این شهرستان 14 آبادی خالی از سکنه می باشد، یعنی چیزی در حدود 71 درصد آبادی ها، دارای سکنه می باشد که از این لحاظ این شهرستان در رتبه چهارم شهرستان هایی قرار داردکه بالاترین درصد روستایی خالی از سکنه را در استان به خود اختصاص داده اند.
مطالعات سیمای جغرافیای، طبیعی و اقلیمی حوزه نفوذ مستقیم شهر رباط کریم
تقسیما کشوری
| بخش مرکزی | بخش گلستان | بخش بوستان |
| دهستان امامزاده ابوطالب | دهستان میمنت آباد | دهستان اسماعیل آباد |
| دهستان منجیل آباد | دهستان صالح آباد | دهستان همدانک |
شهر: رباط کریم شهر: نصیرآباد
شهرهای گلستان و صالح آباد
شهر: نسیم شهر شهرک: آدران
آثار تاریخی و باستانی
برای تهیه یخ طی فصول بهار و تابستان از چند قرن گذشته در برخی از مناطق کشور انبارها و کارگاه های یخ ساخته می شد تا یخ مورد نیاز ساکنین این مناطق از این طریق تأمین شود. این انبارهای یخی به صورت مخروطی شکل همانند یک کله قند از خشت و گل با ارتفاع 7 تا 8 متر ساخته می شد طی فصل زمستان در داخل چاله هاب بزرگ به وجود آمده، آب را نموده و سپس درب ورودی و کلیه محفظه هایش را بطور کامل مسدود می شد و با رسیدن فصل بهار و تابستان و گرم شدن هوا یخهای تولید شده مورد استفاده قرار می گرفت.
لازم به ذکر است که این انبارها در دوران قاجاریه و زندیه بیشتر ساخته شد و در رباط کریم برای تأمین یخ این منطقه و کاروانیان سه انبار یخی در فواصل وجود داشت که در اصطلاح محلی به یخچال معروف بودند. از این انبارها تا حدود 30 سال پیش نیز استفاده می شده است که با جایگزین شدن یخچال های برقی این انبارها عملاً غیر قابل استفاده شده اند.
کهن ترین کاروانسرای فلات ایران نزدیک رباط کریم و در کنار دشت آباد و حاصلخیز شهریار وجود دارد. دیوار ضخیم کاروانسرای رباط کریم ارتفاعی معادل دو برابر ارتفاع ساختمان هایی دارد که در داخل کاروانسرا قرار دارند. طرح بنا بسیار ساده و شامل تعدادی اتاق است که درهای آنها به طرف حیاط مرکزی باز می شوند. در سه طرف حیاط مرکزی سه ایوان وجود دارد که عرض این ایوان ها حدود 5 متر می باشد. طرح ساختمان این کاروانسرا به طرح مسجد جامع ساوه شباهت دارد، این مسجد در فاصله تقریبی 50 کیلومتری کاروانسرا قرار گرفته، در مسجد جامع در دوران صفوی تغییراتی جزئی انجام گرفته و تنها اختلاف مسجد جامعه ساوه با کاروانسرای رباط کریم این است که در کاروانسرای سنگی فضای خالی گوشه ها را با اتاق گنبد داری پر کرده اند.
کاروانسرای فتحعلی شاهی
کاروانسرای مذکور در سال 1245 هجری قمری در زمان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار بنا شده و در کیلومتر سی و هفت جاده تهران به ساوه قرار گرفته است.
1-1) سایر علل تجدید حیات و ترمیم رباط کریم:
- وجود کاروانسراهای موجود.
- عبور راه آهن تهران – خرمشهر از رباط کریم و وجود ایستگاه راه آهن
- کشف معدن منگنز در کوههای غربی رباط کریم
- موقعیت جغرافیایی رباط کریم به علت نزدیکی به تهران و استعداد شهرک اقماری را پیدا کرده و شهرک پرند در نزدیکی رودخانه شور احداث شده است.
2-1) شهر رباط کریم
سابقه شهرستان رباط کریم بسیار زیاد نبوده به طوری که از قرائن و دلایل موجود بر می آید سابقه تاریخی آن حدود 280 می باشد.
محدوده سابق رباط کریم بیش از 3 الی 4 هکتار نبوده و خانه های روستایی در اطراف کاروانسراها جای داشته اند و بعد از اینکه رباط کریم تا حدودی توسعه یافت دارای چهار دروازه گردید که به ترتیب به شمال، جنوب، شرق و غرب منتهی می شد به صوریکه آثار دروازه غربی آن نزدیک امامزاده محمد تقی تا چندی قبل نیز به چشم می خورد، بعدها با توسعه شهر رباط کریم و احداث باغ های میوه کنترل دروازه ها از بین رفت و خیابان ها و کوچه های فراوانی احداث گردید.
3-1) راهها
قبل از احداث محور تهران – ساوه و جاده های آسفالت و شوسه و راه آهن تهران – جنوب، جاده کاروانرو از داخل رباط کریم عبور کرده و به تهران، ری، خراسان و قزوین بر روی رودخانه کرج در غرب شهر رباط کریم در محله بازارک را می توان مشاهده کرد.
در سطح منطقه رباط کریم برای اکثر روستاها، قلعه ها و حصارهای مستحکمی وجود داشته که دارای دیوارهای بلند و برج و باروی بودند که آثار برخی از آنها در سطح دهستانهای امامزاده ابوطالب (آدران)، اسماعیل آباد و منجیل آباد نظیر قلعه های آدران، اورین، اسماعیل آباد، میمون آباد، وجه آباد، حصارمهتر، انجم آباد و بازارک همچنان به چشم می خورد.
این بناها به لحاظ استحکام و نوع ساخت اماکن مطمئن و امنی برای زندگی جمعی و روستائیان به حساب می آمده و ساخت بیشتر قلعه های مورد اشاره به دوران قاجاریه باز می گردند.
زبان و فرهنگ
رباط کریم قبل از انتخاب تهران به عنوان پایتخت کشور در دوران قاجاریه و دوران های قبل از آن جزئی جزئی از بلاد بزرگ ری بوده و مردم محلی و بومی آن علاوه بر تکلم به زبانی که هم ریشه زبان مردم ری باستان بود؛ و با بهره گیری از اصطلاحات خاص محلی در گویش چون دیگر مناطق کشور دارای فرهنگ و آداب و رسوم خاصی در جشن هاو اعیاد و عزاداری ها و سوگواری ها و سایر آئین ها می باشند.
آداب و رسوم
مهمترین نذری ها و غذاها رسم سمنو پزان می باشد که برای برآورده شدن حاجت و طلب شفای عاجل بیمار خود ریشه گندم نذر حضرت صدیقه کبری (س) می کنند. و در فصل بهر از 15 فروردین به بعد در بیشتر خانه ها دیگ سمنو برپا و بعد از حدود 12 ساعت با تلاش زنان سمنوی نذری پخته و دم کشیده می شود و صبح زود به نیت تبرک بین اهالی محل توزیع می شود.
موقعیت جغرافیایی کلی شهرستان رباط کریم
شهرستان رباط کریم که در جنوب غربی استان تهران واقع شده وسعتی معادل 330 کیلومترمربعدر طول جغرافیایی 40 و 51 وعرض جغرافیایی 28 و 35 قرار گرفته است. و ارتفاع آن از سطح دریا برابر با 1050 متر می باشد، از شمال به شهرستان های شهریار و کرج، و از شرق و جنوب به شهرستان های ری و اسلامشهر و از غرب به شهر ساوه محدود است و از لحاظ ویژگی های جغرافیایی مخروط افکنه یا جلگه ای آبرفتی پای کوهی می باشد که روی مخروط افکنه کرج قرار گرفته و با شیبی از شمال به جنوب به طرف شرق گسترش یافته و شیب غربی آن نسبت به شیب شمالی کمتر است.
کوهها این شهرستان اغلب در جنوب و جنوب غربی منطقه قرار گرفته و دارای ارتفاعات کمی می باشند و بلند ترین قله آنها از 1400 متر از سطح دریا تجاوز نمی کند و عموماً دارای دره های خشک و جنس آنها آتش فشان بوده وبیشتر از نوع باریک و رنگ سیاهو سنگ های اسیدی نیز در آنها کم و بیش دیده می شود. شهزستان رباط کریم دارای 329کیلومترمربع وسعت و از سهخ بخش مرکزی، گلستان و بوستان و از هفت دهستان که شامل:
صالح آباد، میمنت آباد در بخش گلستان و دهستان امامزاده ابوطالب،منجیل آباد و وهن آباد در بخش مرکزی و همدانک و اسماعیل آباد در بخش بوستان است و جمعیت روستایی آن بالغ بر 105736 نفر و جمعیت شهری آن 508850 نفر است. شهرهای تابعه این شهرستان در حال حاضر شامل:
شهرهای رباط کریم، نسیم شهر، گلستان، صالح آباد، نصیرآباد، و شهر جدید پرند می باشد. شهرستان رباط کریم دارای شش شهر می باشد.
پیشینه تاریخی رباط کریم می تواند همزمان با ری باستان داشته باشد چه اینکه این منطقه نزدیکترین محل به شهر قدیمی ری بوده ولی سابقه ای که بتوان این ادعا نمود که این منطقه در برحه ای ازتاریخ از بین رفته و مجدداً ایجاد شده باشد درددست نیست تنها وجود دو مقبره امامزاده عمادالدین و امامزاده محمد در رباط کریم نشانگر آن است که احتمالاً در صدر اسلام یا بعد از آن رباط کریم محل و موقعیت مسکونی و اجتماعی داشته که این محل اقامتگاه دائم و یا موقعیت آنها بوده به طوریکه پس از وفات در این محل مدفون شده و مزار آنها با بقعه و بارگاه بنا شده و از دیرباز زیارتگاه مردم رباط کریم بوده است.
از طرف دیگر این منطقه بنا به نظر کارشناسان میراث فرهنگی و باستان شناسی هزاران سال قبل از این هم از مراکز تمدن و زندگی بوده و آثار متعدد باستانی که در سال 69 و اواخر 73 در حوالی رباط کریم از شش هزار سال قبل تا دوران قاجاریه بدست آمده مبین این ادعاست. مضافاً اینکه در حوالی بازارک معروف به چاله بازارک کارشناسان بر این باورند روستا یا شهری در زیر خاک مدفون شده است.
رباط کریم به دلیل واقع شدن بر سر راه «جاده ابریشم» و راه زیارتی «خراسان به بغداد» از قدیم الایام دارای اهمیت و توجه بوده است و از این رو است که کهم ترین وبی نظیرترین کاروانسراهای ایران مانند کاروانسرای سنگی در این منطقه ساخته می شود و به تدریج با متروکه شدن ان احکام و رجالی که از این راه رفت و آمد می کردند به فکر ساختن یک کاروانسرای دیگر به نام کاروانسرای فتحعلی شاهی افتاده چون رباط کریم طبیعت زیبا و مصفاو باغ ها وو مزارع فراوان و رودخانه های پر آب (در بازارک) برخورد کرده از این رو این امر ضاهراً با گذر خواجه کمال حرمسرای فتحعلی شاهی قاجار تحقق می یابد.
بعد از اینکه آقا محمد خان قاجار تهران را به پایتختی انتخاب و به عمران و آبادی آن همت گماشت و تهران مرکز دوائر دولتی و حکومتی شد لاجرم از نقاط مختلف مملکت مراجعه مردم برای رفع نیازها و مشکلات اداری و غیره که قبل از آن به اصفهان و قزوین بود بیشتر به تهران متوجه شد بنابراین مردم مناطق جنوبی مملکت از جمله: شیراز، اصفهان، قم، ساوه و … می بایست از رباط کریم که در مسیر جاده ساوه به تهران عبور نماید و کاروانیان، قافله های بازرگانی و دسته های نظامی از این محل عبور و گاهاً بیتوته می نمودند.
کهن ترین کاروانسرای فلات ایران نزدیک رباط کریم و در کنار دشت آباد و حاصلخیز شهریار وجود دارد. دیوار ضخیم کاروانسرای رباط کریم ارتفاعی معادل دو برابر ارتفاع ساختمان هایی دارد که در داخل کاروانسرا قرار دارند. طرح بنا بسیار ساده و شامل تعدادی اتاق است که درهای آنها به طرف حیاط مرکزی باز می شوند. در سه طرف حیاط مرکزی سه ایوان وجود دارد که عرض این ایوان ها حدود 5 متر می باشد. طرح ساختمان این کاروانسرا به طرح مسجد جامع ساوه شباهت دارد، این مسجد در فاصله تقریبی 50 کیلومتری کاروانسرا قرار گرفته، در مسجد جامع در دوران صفوی تغییراتی جزئی انجام گرفته و تنها اختلاف مسجد جامعه ساوه با کاروانسرای رباط کریم این است که در کاروانسرای سنگی فضای خالی گوشه ها را با اتاق گنبد داری پر کرده اند.
3-2) کاروانسرای فتحعلی شاه داخل شهر (بافت قدیم):
کاروانسرای مذکور در سال 1245 هجری قمری در زمان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار بنا شد و در کیلومتر 37 جاده تهران – ساوه قرار گرفته است، مشخصات و شناسنامه این بنا که در اداره میراث فرهنگی استان تهران ثبت شده بقرار زیر است:
نام بنا: کاروانسرای فتحعلی شاه
محل بنا: رباط کریم
تاریخ ایجاد: قرن سیزدهم هجری
سابقه تاریخی: دوره قاجاریه
مصالح ساختمانی: آجر، گچ، خاک و ملات محلی
نوع سقف: مسطح
نمای ورودی: طاق نماهای تزئینی
تزئینات و ملحقات: آجرکاری
این شهرستان تا قبل از سال 1359 به صورت دهستان و از توابع شهرستان کرج بوده، سپس در سال 1359 به صورت بخش اداره می شد و با انتزاع شهرستان شهریار از کرج، رباط کریم نیز به عنوان بخشی از شهرستان مذکور درآمد تا اینکه در سال 1375 به صورت شهرستان مستقل با دو بخش مرکزی و گلستان و چهار دهستان منجیل آباد، امامزاده ابوطالب، اسماعیل آباد و میمنت به تصویب هیئت وزیران رسید و به دنبال آن فرمانداری، کلیه ادارات و ارگانهای دولتی در منطقه مستقر و هم اینکه به طور فعال مشغول سرویس دهی می باشند.
رودهای متعدد بصورت دائمی و فصلی در شهرستان رباط کریم در جریان بوده و هست که از آن می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- رودشور
- رودخانه کرج
- رودخانه های فصلی چای
- رودخانه فصلی سیاب (سیاه آب)
منطقه رباط کریم به صورت دشت حاصلخیز به عنوان از فلات مرکزی ایران و در مسیر راه ارتباطی اقوام اولیه ساکن فلات مرکزی لوده است. آثار و بایای هفت هزارساله آن شامل:
تپه های های باستانی چون:
- سیلک کاشانی
- چشمه علی ری
- قره تپه شهریار
- اسماعیل آباد
- ساوجبلاغ قابل ذکر می باشد.
محوطه های این منطقه نیز به دلیل نزدیکی به شهر باستانی ری و قرار داشتن درمسیر راه ارتباطی جاده ابریشم از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. این ویژگی منحصر به فرد در دوران اسلامی با وجود بناهایی چون:
کاروانسرای قلعه (سنگی) (متعلق به دوره سلجوقیان) و
کاروانسرای حاج کمال ( در دوره قاجاریه) و بقایای متبرکه متعدد همچنان ادامه داشته است.
در شهرستان رباط کریم 56 اثر تاریخی و فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته است،
که این تعداد شامل:
32 تپه و محوطه باستانی 9 امامزاده و بقعه متبرکه، 2 باب کاروانسرا، یک دهنه پل تاریخی،
یک آسیاب آبی ، یخبندان قدیمی، شش قلعه روستایی و تعدادی زاغه نگهداری گوسفند می باشد.
قدمت آثار شناسایی شده سوم قبل از میلاد تا اواخر دوره قاجاریه و اوایل دوره معاصر می باشد که ضمن اثبات وجود فرهنگ و تمدن چندین هزار ساله در منطقه رباط کریم از نظر مطالعه باستان شناسی، تاریخی، معماری مردم شناسی و علوم دیگر قابل توجه و اهمیت خاص می باشد.
بناهای ذکر شده بکر و سالم است و سازمان میراث فرهنگی ضمن ثبت در آثار تاریخی پیدایش و مرمت کامل آغاز و طی چندین مرحله در برنامه های خود منظور کرده است.
پستی و بلندی ها
در قسمت قبل در خصوص مسائل جفرافیایی و طبیعی و اقلیمی و حوزه نفوذ بحث گردیه و که تکرار آن لزومی ندارد، امّا بطور خلاصه می توان گفتاین حوزه در دشت همواری در جنوب کوههای البرز واقع شده است ودوری نسبتاً زیاد آن از ارتفاعات شمال باعث شده است تا از نظر توپوگرافی دارای نظم یکنواخت باشد.
شیب
جهت شیب اصلی به تبعیت از شیب عمومی دشت از شمال به جنوب است و دو مسیل اصلی در امتداد شیب از شمال به جنوب جریان دارد.
خاک های شنی
خاک های این حوزه از نظر استعداد و حاصلخیزی جزء خاک های درجه محسوب می شود و صرفاً به محدودیت هایی کمی شوری و قلیائیت، در بعضی نقاط همراه است.
بطور کلی خاک های شهری و اطراف آن به علت نبودن پستی و بلندی و شیب تند در اثر عوامل طبیعی مانند باران و باد فرسایشی ندارد و عموماً از مواد آبرفتی با زهکشی طبیعی نسبتاً مناسب تشکیل شده است. از نظر کشاورزی این اراضی کلاً جزء اراضی درجه یک و دو محسوب می شود و تنها محدودیت آن کمی شوری و قلیائیت همراه با انداشتن سنگ ریزه و عمق زیاد خاک (در اراضی درجه دو) می باشد.
آب و هوا
شهر رباط کریم از نظر آب و هوایی در اقلیم نیمه بیابانی قرار دارد. در این شهر حداکثر دما یه 34 درجه سانتیگراد در تیر و مرداد و حداقل آن به 15- می رسد. متوسط درجه حرارت 17 درجه سانتیگراد و اختلاف درجه حرارت در شب روز به دلیل حاکمیت شرایط اقلیمی نیمه بیایانی زیاد است.
رطوبت در این حوزه به دلیل وضعیت جغرافیایی و طبیعی خاص قرار گرفتن آن در نزدیکی جریانات هوائی مناطق گرم و کویری و کمبود بارندگی ومقدار رطوبت نسبی هوا در سال در مجموع پایین است. خشکی هوا در طی ماه های مختلف سال از اول بهار تا اوایل تابستان به حداکثر خود می رسد و ماه های خرداد و تیر با متوسط نم نسبی حدود 34 درصد، خشکترین ماههای سال در این حوزه می باشند.
میزان تبخیر در ماه های مختلف از نوسان زیادی برخوردار است و میزان تبخیر سالانه حدود 1500 میلیمتر می باشد.
باد
جهت غالب باد از غرب به شرق می باشد و بیترین دفعاب وزش باد در فصا بهار صورت می گیرد و فصول تابستان، زمستان و پائیز به ترتیب در مراتب بعدی قرار دارند.
پوشش گیاهی
اصولاً وضعیت پوشش گیاهی هر منطقه معلول وضعیت توپوگرافی و اقلیمی آن منطقه می باشد، دشت رباط‌کریم با عواملی همچون آب و هوای خشک و نیمه خشک هموار بودن اراضی و همچنین وجود رسوبات رودخانه کرج، نقش مهمی در نوع پوشش گیاهی منطقه به عهده داشته است و چنانکه مشاهده می شود منطقه از پوشش گیاهی چندان انبوهی برخوردار نیست.
پوشش گیاهی این منطقه عمدتاً به دو گروه گیاهان طبیعی و زراعتی قابل تقسیم است، قسمت اعظم اراضی، زیر کشت زراعتی رفته و اثری از پوشش گیاهی طبیعی به جز در تپه ها و زمین های بایر دیده نمی شود با این وجود در این اراضی محدود، گیاهان بومی عبارتند از:
اسپند، کاکوتی، ختمی، پنیرک، عناب، بومادران، شیرین بیان، خاکشیر، کاسنی، خارشتر، جو دو سر غیره که گونه هائی از آنها نیزمراتع فقیر قشلاقی منطقه را تشکیل می دهند. ضمناً در پوشش گیاهی این مراتع می توان گیاهان قشلاقی همچون گون، جارو در حاشیه رودخانه شور، در منه انواع گیاهان خاردار و تیغ دار، انواع علف های شور و انواع گراس ها از نوع سبد، پوا و پرموسهای یکساله و گونه های دیگر مشاهده نمود.
به طور کلی منابع طبیعی موجود در حوزه این شهرستان عمدتاً در بخش شمال غربی به وسعت تقریبی 8000 هکتار بصورت مرتع قشلاقی بنام مرتع قلعه ارمنی می باشد که دارای طرح مرتعداری بوده و در اختیار بانک ملت است و ظزفیسا چرای دام آن 3000 واحد دامی برای یک دوره چرای 100 روزه در فصل زمستان می باشد. ضمناً مراتع قشلاقی مشابه دیگری در منطقه سفیدار در جنوب شهرستان وجود دارد که وسعت آن در حدود 500 هکتار می باشد.
در کل می توان گفت که اراضی اطراف این شهر از جنبه کشاورزی جزء اراضی مرغوب(درجه یک و دو) محسوب می شود ولی مشکل ایت شهر نوع اراضی نیست بلکه کمبود آب برای فعالیت های کشاورزی عامل اصلی اراضی و متروک و بایر شدن اراضی می باشد.
جهت و شدت وزش بادها
همانگونه که در بخش مطالعات حوزه نفوذ و منطقه بیان گردید دو نوع باد در رباط کریم می وزد.
باد معروف شهریار: باد معروف شعر این باد جزء بادهای غربی است و در این منطقه به موازات کوه های البرز می وزد اما در بیشتر دامنه های جنوبی کوههای شرقی کرج، انحراف مسیر وزش باد به سوی دشت شهریار و رباط کریم دیده شده و عدم وجود عوارض عمده پوتوگرافی و اختلاف فشار زیاد با جنوب منطقه، سبب افزایش و شدت باد می گردد. این باد در شرایط سرد و خشک، عمدتاً در طول دوره سرد سال یعنی از آذرماه تا اویل بهار می وزد و در ماههای بهمن و اسفند به حداکثر می رسد این باد در شکل گیری تیپ معماری و ساختمان سازی در منطقه نقش عمده را ایفا نموده بطوریکه کلیه ساختمان ها در جهت غربی و به اصطلاح پشت باد بنا گریده اند.
باد خشک جنوب، این باد در تابستان از جنوب و جنوب شرقی می وزد و دارای شرایط گرم و خشک بوده که در اصطلاح محلی، مردم آن را “خشک” یا باد جنوب می گویند.
وزیدن این باد باعث بلند شدن گرد و خاک و افزایش میزان تبخیر وزود رس شدن محصولاتی چون انگور می شود. از مهمترین اثرات این باد حاکم نمودن شرایط گرم و خشک منطقه است.
بادهای غربی نسبت به سایر بادها غالب می باشند و همچنین با توجه به میزان رطوبت و خشکی هوا بخصوص در فصل گرما احداث کاربری های که نحوی خاک هوا کاسته وافزایش رطوبت را نیز بهمراه داشته باشند را در غرب شهر پیشنهاد می شود از جمله پارک جنگلی و استادیوم های ورزشی.
درجه ی حرارت
از نظر میزان درجه ی حرارت، وضعیت این منطقه نسبت به گذشته نه چندان دور تفاوت هایی را نشان می دهد که معلول زیر می باشد:
الف) افزایش درجه ی حرارت کره زمین به دلیل پاره شدن لایه ی اُزون و در بعضس از قسمت ها اتمسفر عبور اشعه ماورای بنفش از آن و برخورد با زمین که در نتیجه آن حرارت عمومی کره ی زمین 2-1 درجه ی سانتی گراد افزایش یافته است.
ب) تخریب مراتع و باغات و مزارع کشاورزی در این شهرستان که در افزایش درجه ی حرارت منطقه، به خصوص در فصل گرما سال تأثیر گذاشته است.
ج) وزش بادهای خشک جنوب و جنوب شرقی در فصل تابستان که افزایش درجه ی حرارت منطقه تأثیر مهمی را دارا می باشد. بررسی 50 ساله حداکثر دمای روزانه، نشان می دهد که 10 تیرماه 1337 با حداکثر 43 درجه ی سانتی گراد گرم ترین روز 15 دی ماه 1346 با 15- درجه سانتی گراد پایین ترین دما در طی سال بررسی داشته است. میانگین درجه حرارت ماهیانه 50 سال نشان می دهد که بازهم تیرماه با 2/30 درجه بیش ترین میانگین و دی ماه با 5/3- درجه کم ترین میانگین دما را داشته است.
بارندگی
این منطقه به دلیل واقع شدن در مجاورت کویر مرکزی ایران و فاصله داشتن از ارتفاعات البرز که نقش مهمی در میزان نوع بارش دارد جزئی از ناحیه نیمه بیابانی محسوب شده و از گذشته هخای نه چندان دور تا کنون روند میزان بارندگی سالیانه تغییرات قابل ملاحظه ای داشته است.
در طی دوره 50 ساله بررسی بارش روزانه نشان می دهدکه سوم نوامبر 1951 (13 آبان ماه 1330) با حداکثر 50 میلیمتر متر بارش در روز در مقام نخست می باشد.
با توجه به حاکمیت شرایط نیمه بیابانی که موجب خشکی هوای منطقه شده، به حاکمیت شرایط نیمه بیابانی که موجب خشکی هوای منطقه شده، میزان بارندگی سالیانه اغلب کم تر از 200 میلی متر بوده و از طرفی شدت بارندگی در این منطقه در ماه های مختلف سال تفاوت هایی را نشان می دهد، به طوری که قسمت اعظم ریزش باران، مربوط به ماه های آبان تا اسفند می باشد. با مشاهده ی جدول میانگین 25 ساله ی بارندگی (1355-1379) در ایستگاه مهرآباد مشاهده می کنیم که سال 1361 با میانگین 8/367 میلی متر بیشترین و سال 1374 با میانگین 5/138 میلی متر کم ترین بارندگی سالانه را در طی این 25 سال دارا هستند، اما با این حال میانگین بارندگی در طی این سال ها 241 میلی متر می باشد.
روزهای یخبندان
این منطقه به دلیل واقع شدن در مسیر بادهای غربی که به باد «شهریار» معروف است و همچنین وجود اقلیم خشک و کمبود رطوبت نسبی، روزهای یخبندان آن در طول سال بیشتر از شهر تهران است و به طور متوسط در هر سال 35 روز پدیده ی یخبندان اتفاق می افتد. با در نظر گرفتن این موضوع که روزهای یخبندان از نظر ارتباطات جاده ای و بخش کشاورزی بسیار با اهمیت است میانگن تعداد روزهای یخبندان 25 ساله ایستگاه مهرآباد 38 روز است اما با مشاهده جدول و نمودار مربوط به آن روند کاهش را شاهد هستیم در حالی که در سال 1378 با 11 روز، کم ترین روزهای یخبندان را داشته است.
پستی و بلندی ها
منطقه رباط کریم سرزمینی است که از لحاظ ویژگی های جغرافیایی کی توان آن را چلگه آبرفتی پایکوهی دانست که روز مخروط افکنه کرج قرار گرفته که با شیبی از شمال به جنوب مشرق گسترش یافته و شیب غربی آن نسبت به شیب شمالی کمتر می باشد. در دامنه ارتفاعات جنوبی کرج و در محلی که تقسیمات شاخه اصلی البرز به دو شاخه فرعی جنوبی و شمالی شروع می شود. دره بزرگ رودخانه کرج با جهت شمالی و جنوبی مشاهده می شود که از پای کوه کندوان مقابل دره رودخانه چالوس با دریافت شاخه های متعددی آغاز و سرانجام در جنوب به جلگه های آبرفتی پایکوه ختم می شود. در قسمت میانی رشته جنوبی، دره بزرگ کردان رود با جهتی شمالی جنوبی قرار گرفته که این رودخانه با تشکیل زمین های آبرفتی زیادی که از مرغوب ترین زمین های کشاورزی می باشد سمت رودخانه شور که جهتی غربی شرقی دارد در جریان می باشد.
دومین عارضه مشخص و طبیعی، جلگه های آبرفتی پایکوه و نهایتاً شروع کویر در ناحیه جنوبی این منطقه می باشد که به طرف ساوه و قم گسترش پیدا می کند.
کوه ها
کوهها عموماً در جنوب غربی و مغرب شهر قرار گرفته اند و مشخصات این کوهها عبارتند از:
ارتفاع کم که ارتفاع بلندترین قله آن 1400 متر از سطح دریا تجاوز نمی کند و رنگ آنها سیاه و سنگ های اسیدی نیز در آنها کم و بیش دیده می شود.
از فرآورده های کانی بخاطر عدم تحقیقات زمین شناسی، به استثنای معدن منگنز معدن دیگری استخراج نگردیده است. معروف ترین کوه های رباط کریم در مجاورت قریه شهر آباد قرار دارد که قله مخروطی شکل آن تخت رستم نام دارد. این مخروط تماماً از سنگ های خروجی سیاه رنگ بوجود آمده و ارتفاع آن 1210 متر از سطح دریا می باشد و پای دامنه تا انتهای قله بیش از 400 متر نمی باشد. در قسمت شرق رباط کریم برجستگی به صورت تپه کوهک وجود دارد که ارتفاع آن فقط در یک نقطه مجاور ده حسن به 100 متر می رد و در ستیر نواحی از این مقدار کمتر و جنس این تپه ها آنذریت است.
وضعیت خاک
در تقسیمات کلی، استان تهران به سه قسمت کوهستانی، پاکوهی و دشت قابل مرکزی می شود می باشد. که شهر مورد مطالعه در غرب دشت تهران قرار گرفته است.
وجود رسوبات نرم و قابل نفوذ مخروط افکنه ای در این دشت ها، هم خاک و هم سفره آبهای زیر زمینی مناسب را در برخی قسمتها به وجود آورده است.
در شهرستان رباط کریم پوشش خاک متنوع وجود دارد. قسمت اعضم این شهرستان به غیر از شرق رباط کریم را خاک های آلویال و سیروزم عمیق با بافت ریز تا متوسط و در بعضی نقاط ریگوسل پوشانده است. خاک های کم عمق ریگوسل با بافت ریز و سیروزم و لیتوسل که بر سنگهای نرم ریگوسل قرار گرفته، در غرب شهرستان واقع شده و خاک های سیروزم و آلویال و وارزه های کم عمق و سنگ ریزه های متوسط، سمت غرب شهرستان را پوشانده و خاک های لیتوسل و برآمدیگی های سنگی، شمال غرب و نیز شرق رباط کریم را پوشش داده است.
از نظر استعداد خاک ها در زمینه کشاورزی، خاک های شهرستان در سه دسته به شرح زیر تقسیم می گردند:
اراضی درجه یک: این اراضی قابل کشت و مناسب جهت کشاورزی و آبیاریند و هیچگونه محدودیت ظاهری در آنها دیده نمی شود. بخش های شمال شرقی شهرستان دارای این اراضی هستند.
اراضی درجه دو: این اراضی قابل کشت مناسب برای کشاورزی و آبیاری است ولی با توجه به محدودیت های کمی که دارد ارش زراعی و بازده آن در شرایط یکسان از اراضی درجه یک کمتر است. این اراضی به وسعت بسیار محدود در جنوب شهر و جنوب شرقی شهرستان واقع شده است.
منابع آب
آبهای سطحی
جهت کلی جریان رودها از شمال غربی به جنوب شرقی است و رودخانه های مهم شهرستان دو رودخانه فصلی شور و شاه چای می باشد، که با توجه به برداشت های بالا دست از رودخانه های منطقه و به خصوص انتقال آبها برای مصارف شهری، مقدار ناچیز به مصارف کشاورزی می رسد و به همین دلیل بسیاری از روستاهای که قبلاً از آب کافی برخوردار بودند هم اکنون از ان محروم شده اند.
رودخانه های واقع در غرب استان (رودخانه ی شور) عملاً سهم ناچیزی از جریانات را به خود اختصاص می دهد و با توجه به دبی زیاد در فصل فروردین می توان نتیجه گرفت که منشاء آن ذوب برف در این فصل است.
رودخانه فصلی شاه چای نیز شعبه از رود کرج است که از هفت کیلومتری شرق شهر می گذرد و به دریاچه نمک می ریزد و از لحاظ دبی در حال حاضر در حد بسیار پایین قرار دارد.
آبهای زیر زمینی
در حال حاضر تعداد 17 حلقه چاه نیمه عمیق و 116 حلقه چاه عمیق، آب مورد نیاز باغات و اراضی تحت کشت را تأکین می نماید و این در حالی است که پایین رفتن سطح آب زیر زمینی باعث افزایش طول لوله آبده چاه و افزایش استهلاک موتور پمپ های موجود گردیده است و در برخی مناطق جنوبی و غربی شهرستان سفره های آب کاملاً تخلیه و خشک شده و حتی تأمین آب شرب در روستاها با مشکل مواجه شده است.
اقدامات انجام شده برای حل مشکل کم آبی منطقه:
اجرای طرح های انتقال آب نظیر طرح انتقال آب های زیر زمینی تهران از میدان محمدیه به دشت رباط کریم.
با توجه به عدم وجود شبکه فاضلاب، آب مصرفی شهر تهران بصورت جذبی وارد سفره های زیر زمینی می شود، لذا یکی از مشکلات نواحی مرکزی و جنوبی بالا بودن سطح سفره های زیر زمینی است که به واسطه ضرورت تخله سفری ها و از طرفی بی آبی دشتها نظیر رباط کریم که از استعدادهای بالای تولید محصولات کشاورزی برخوردارند.
اجرای این طرح دو منظوره بودن و لذا موجب برقراری تعادل هیدولوژیکی و حل مشکل کم آبی مناطق کم آب حاشیه تهران می شود.
در این طرح پیش بینی شده است که آب حاصل از تعداد 120 حلقه چاه در محور خیابان مولوی و میدان محمدیه و خیابان های همجوار و میدان رازی (تعداد حلقه موجود و بقیه بایستی حفر گردد) از طریق شبکه لوله گذاری، جمع آوری و سپس از طریق مخزن تنظیم کننده شمال غربی میدان رازی با خط انتقالی به سوله 12 کیلومتر با لوله فولادی به قطر 2 متر تا محل تلاقی رودخانه کن و کمربندی تهران – بهشت زهرا انتقال یافته و از آنجا به صورت کانال ذوزنقه ای با پوشش سنتی با ضرفیت شش متر مکعب آب به دشت رباط کریم منتقل می شود وکه تأثیر مهمی در رفع معضل کم آبی، رونق کشاورزی و شکوفایی اقتصادی منطقه خواهد داشت.
با توجه به اهمیت اجرای این طرح لزوم مشارکت کشاورزان در اجرای این طرح و استفاده از تسهیلان اعتباری، تبصره 76 قانون بودجه مدیریت کشاورزی شهرستان رباط کریم اقدام به تأسیس شرکت تعاونی تولیدی با مشارکت کشاورزان 22 روستای منطقه نموده است که اراضی زراعی تحت پوشش این تعاونی ها بالغ بر 7 هزار هکتار است و در حال حاضر تعاونی های تولید رباط کریم و آدران تجهیز گردیده و دارای دفاتر اداری در محل روستای منجیل آباد و آدران بوده و مدیران عامل آنها کارشناس کشاورزی می باشند که نسبت به انجام خدمات فنی و آموزشی و تأمین نهادهای مورد نیاز اقدام نموده و همچنین پیگیر اجرای طرح انتقال آب از طریق مراجع ذیربط نظیر سازمان آب تهران می باشد.
اجرای طرح های استفاده بهینه از آب
طرح های آبیاری تحت فشار
با توجه به اینکه راندمان آبیاری در زوش های سنتی بسیار کم و حدود 35/0 است لذا برای استفاده بهینه از منابع آب موجود، استفاده از روش های آبیاری تحت فشار نظیر روش های آبیاری قطره ای و بارانی از که از راندمان بالایی حدود 90-70/0 برخوردارند حائز اهمیت می باشد.
پوشش انهار سنتی
با توجه به اینکه آب استحصالی در مسیر نهرهای سنتی و خاکی باعث هدر رفتن آب به میزان حدود 30/0 می گردد لذا بتنی کردن و پوشش سنتی باعث بازیافت آب شده و در نهایت سطح زیر کشت نیز افزایش می یابد. اضافه می شود، در راستای اجرای این طرح مهم، تا کنون 40 کیلومتر طرح پوشش انهار در منطقه اجرا شده است.
بررسی منابع آب های زیر زمینی
منطقه رباط کریم بر روی آبرفت های ودران چهارم زمین شناسی قرار گرفته که توسط رودخانه کرج و مسیل های متعددی که در جهت شمال غرب و جنوب شرق امتداد یافته تغذیه گشته و سفره آب زیر زمینی را به وجود می آورند. این رودخانه ها و مسیل ها با توجه به فصول سال نمی توانند بدون ایجاد ذخیره مورد استفاده کشاورزی یا شرب قرار گیرند، در سال های اخیر برداشت بی رویه آب از ذخایر زیر زمینی و انتقال آب رودخانه کرج برای مصارف شهری تهران و نهایتاً عدم تغذیه سفرهع آب زیر زمینی باعث گشته تا افت قابل توجهی در سطح آب زیر زمینی منطقه به وجود آمده و تعداد از چاه ها و قنوات زمین های کشاورزی خشک شده و یا بسیار کم آب گشته اند.
بررسی وضعیت جغرافیایی و اقلیمی شهر از قبیل آب و هوا و تغییرات درجه حرارت و رطوبت و باد و باران
در خصوص وضعیت جغرافیایی و اقلیمی شهرستان رباط کریم در قسمت های قبل گزارش های اطلاعات ارائه شده است که به طور خلاصه می توان چنین جمع بندی نمود.
* درجه حرارت بین 44 درجه سانتی گراد در تابستان و 15 درجه زیر صفر در زمستان در نوسان است.
* میزان بارندگی سالانه کمتر از 200 میلیمتر می باشد که در زمستان حدود 50 درصد و در بهار و پاییز هر کدام با 25 درصد سطح توزیع بارندگی را پوشش می دهند.
* میزان رطوبت به دلیل موقعیت خاص این شهر در کل پایین است و میانگین سالانه آن در یک دوره 25 ساله 7/41 درصد بوده است که بیشترین درصد رطوبت در دی و بهمن ماه و کمترین آن در تیر و مرداد ماه ثبت شده است.
* میزان تبخیر در تابستان تا 250 میلیمتر در ماه می رسد و تبخیر سالانه از 2000 میلیمتر ثبت شده است.
بطور خلاصه وضعیت اقلیمی شهر جدا از آنچه در منطقه و حوزه نفوذ گفته شد نیست و بخش های کلیمائی که طراحی شهری خاصی را طلب می نماید، در شهر دیده نمی شود. سیستم اقلیمی حاکم بر شهر همان زمستان های سرد و خشک و تابستان های گرم و خشک می باشد. بنابراین تغییر درجه حرارت به صورت ناگهانی نبوده و به تبعیت از آهنگ فصول حداکثر دمائی در شهر به آرامی اتفاق می افتد.
آنچه در این میان در شهر رباط کریم شدیداً واضح و قابل لمس است وزش باد بخصوص در هنگام شب است، این جریان که ناشی از اختلاف دما بین منطقه کویری جنوب شرقی شهر با ارتفاعات شمال و شمال غربی منطقه است باعث جریان و جابجائی توده های هوا می شود و در برخی از مواقع دارای سرعت بسایر زیاد می باشد که این جریان به باد شهریار و یا به اصطاح ساکنین باد دره منجیل معروف است. اگر چه وزش باد بخصوص در تابستان موجب تعدیل هوا و ارتقاء آسایش ساکنین است ولیکن خشکی آن و به همراه داشن گردوخاک و فرسایش مشکلات خاس خود را دارد.
در خصوص بارندگی باید گفت بارش به دو صورت برف و باران است و تاکنون مشکل خاصی ار قبیل سیل و طغیان و … ایجاد نکرده است.
هواشناسی
شهرستان رباط کریم که تحت تأثیر آب و هوای بیابانی قرار گرفته و به علت کاهش ارتفاع و یا مناطق کویری (قم – گرمسار) رودشور، شمال دریاچه نمک از اقلیم نیمه بیابانی برخوردار بوده و شرایط اقلیمی در این منطقه بدین گونه است که در ماه های آذر، دی، بهمن و اسفند دارای شرایط نیمه مرطوبو در ماه های فروردین و اردیبهشت حالت نیمه خشک و در شش ماه بقیه سال شرایط اقلیمی خشک حاکمیت دارد.