درخت و درختکاری
درخت این جاندار بی زبان ازگرانبهاترین آفریده های خداوند دانا برای آدمی است و به دلیل نقش حیاتی که در زندگی تمامی موجودات زنده علی الخصوص انسانها دارا می باشد در سالنامه جمهوری اسلامی ایران روز پانزدهم اسفند بنام روز درختکاری نامیده شده است و ازآنجا که حیات درخت به عواملی نظیر آب ، خاک و هوا بستگی صد در صد دارد که توسط مسئولین امر سالهاست که تحت عنوان هفته منابع طبیعی (15 الی 21) اسفند برنامه های متعدد آموزشی ، اطلاع رسانی و درختکاری اجرا می گردد به نقش و اهمیت درخت در زندگی انسانها و با توجه به فرا رسیدن فصل درختکاری به شیوه های صحیح کشت درخت اشاره گردد.
درختکاری
کمتر کسی است که به عمرش درخت نکاشته باشد و یا لااقل در فکر کاشتن یک درخت نبوده باشد ، درختکاری یک سنت پسندیده است که همه مردم به آن علاقه دارند. شرع مقدس اسلام نیز امر کشت و زرع و درختکاری را تشویق و ترغیب کرده و رهبران بزرگ اسلام در عمر مقدسشان اغلب به این امور اشتغال داشته اند . مولای متقیان علی (ع) به دست مبارکشان هسته های خرما را می کاشتند و نخلستانهای احداثی را در راه خداوند یکتا وقف می کردند بنابراین ما هم که پیروان این بزرگان هستنم باید به درختکاری توجه بیشتری داشته باشیم و همه ساله درخت بکاریم و از آن نگهداری کرده و ذیگران را هم در این کار خداپسندانه تشویق نماییم.
درختکاری با نهال
نهال معمولا به سه صورت در اختیار قرار می گیرد :1- نهال ریشه عریان 2- نهال گلدانی 3- نهال گونی پیچ
نهالهای ریشه عریان :
می توان این گونه نهال را در اواخر زمستان و یا اوایل بهار قبل از بیدار شدن درخت از نهالستانها و مراکز فروش نهال تهیه کرد در موقع خرید به سالم بودن کلیه اجزای نهال توجه شود و شاخه ، تنه و ریشه تازه ، سالم و مناسب باشد. گوده را به اندازه ای حفر کنید که ریشه ها در هم پیچ نخورد وقتی نهال را در گوده قرار دادید در آن بریزید و آن را با لگد فشار بدهید پس از آن اطراف گوده را برای آبیاری به صورت حوضچه آماده کنید .نهال باید به اندازه ای که در نهالستان در خاک بوده است در خاک داخل گوده قرار گیرد و این را از روی رنگ قسمت یقه گیاه ( فاصله ریشه و ساقه اصلی )می توانید به خوبی تشخیص دهید.
نهالهای گلدانی :
اینگونه نهالها را در تمام طول سال می توان انتقال داد و در محل مورد نظر کشت نمود، مشخص کردن وضعیت ریشه ها قبل از بیرون آوردن نهال از گلدان کار مشکلی است و می توانید ظاهرا آنرا معاینه کنید و اگر ریشه ها از سطح خاک اطراف گلدان و سوراخهای زهکش زیر گلدان بیرون زده باشد از انتخاب این چنین گلدانی جدا خودداری کنید.
عمق گودال یا گوده را دو برابر قطر دهانه گلدان حفر کنید. لازم است که به خاک مقداری کود اضافه نمایید.زیرا نهالهای گلدانی از حساسیت بیشتر برخوردار هستند و باید در عملیات کاشت و مواد غذایی مورد نظر دقت نمود. وقتی که نهال را از گلدان بیرون می آوریدریشه های اضافی پیچ خورده و صدمه دیده را قطع کنید و به آهستگی ریشه هایی را که در هم شده اند از یکدیگر دور کنید گیاه را اندکی بالاتر از آنچه در گلدان بوده است در گوده قرار دهید و اگر گوده را عمیق تر حفر کرده اید مقداری خاک و کود کف آن بریزید خوب آن را با لگد مستقر و محکم کنید.بهتر است گوده را قبلا آبیاری کنید و بگذارید آب آن زهکش شده و جذب شود .پس از اینکه نهال را داخل گوده گذاشتید اطراف آن را با خاک و کود پرکنید و بعد آبیاری نمایید.
نهالهای گونی پیچ :
معمولا بعضی از نهال درخت و درختچه ها را وقتی که از زمین نهالستان برای انتقال به محل اصلی بیرون می آورند به سبب حساسیتی که دارد و احتمال خشک شدن آنها در فاصله بیرون آوردن از نهالستان و کشت به هنگام کندن از بستر خزانه ها نهال را همراه با خاک اطراف بیشه آن بیرون می آورند و ریشه ها را بدون آنکه صدمه ببینند همراه یک توپی خاک داخل گونی پیچیده و محکم با نخ می بندند و برای جلوگیری از خشک شدن داخل گونی ، مرتبا کمی آب به گونی می پاشند گوده ای را که برای این گونه نهالها در نظر می گیرند نباید به اندازه ای عمیق باشد که از ارتفاع توپی خاک اطراف نهال بیشترباشد معمولا باید نهال را حدود 5 سانتیمتر بالاتر ازحد طبیعی آن کاشت پهنای دهانه گوده تقریبا باید دو برابر توپی خاک اطراف نهال باشد و عمق آن هم کمی کمتر از ارتفاع توپی وقتی گوده را به مشخصات بالا حفر نمودید کمی خاک خوب مخلوط با کود بریزید سپس نهال را داخل گوده گذاشته اطراف آن را با خاک مناسب و کوددار پر کنید و پس از آن حوضچه اطراف نهال را آماده و آبیاری نمایید.
خصوصیات یک نهال خوب
- ریشه فراوانی داشته باشد.
- ساقه آن مستقیم و بدون انشعاب باشد.
3-تاج آن طبیعی و انشعاب داشته باشد.
4-پوسته نهال باید شاداب و آبدار باشد.
5-در نهالهایی که همیشه سبزهستند رنگ برگها باید سبز معمولی یا سبز تیره یکدست باشد.همچنین آثار ضعف و پژمردگی در برگها دیده نشود.
6-ریشه نهال باید شادابی و رطوبت داشته باشد و بریدگی و شکستگی آن بسیار کم باشد.
7-باید توجه داشته باشید که اعضای مختلف نهال از زخم و وجود حشرات و بیماری به دور باشد.
توصیه های مهم
- هیچ وقت نباید برای در آوردن نهال از زمین آن را بکشید.
2-بهترین زمان برای کاشتن نهال در روزهای ابری و زمانی که باد کم می وزد می باشد.
3-برای کاشت نهال ابتدا مقداری خاک مرغوب کف گودال بریزید و سپس نهال را روی آن قرار دهید.
4- جاهایی که خطر چرای نهال به وسیله دام وجود دارد باید از نهال مراقبت بیشتر و کاملتری شود.