آشنایی با باغ شاهزاده ماهان
باغ شاهزاده در دامنه کوه جوپار و در بستر کویری، در فاصله 35 کیلومتری جنوبشرقی شهر کرمان و در فاصله 6 کیلومتری شهر ماهان در مسیر جاده کرمان – بم در استان کرمان در نزدیکی ارتفاعات جوپار بنا گردیده است.
این باغ در عصر قاجار در دوران یازده ساله فرمانفرمایی عبدالحمید میرزا ناصرالدوله (1298 هـ . ق تا 1309 هـ . ق) احداث گردیده است. محل استقرار این باغ در نزدیکی مقبره شاه نعمتالله ولی در دامنه ارتفاعات جوپار میباشد.
باغ شاهزاده ماهان کرمان یکی از نمونه باغ تختهای ایرانی است که از شرایط مساعد طبیعی ممتازترین بهرهبرداری را نموده است. وجود خاک حاصلخیز، آفتاب لازم، وزش باد ملایم و نسیم و بالاخره دسترسی به آب (قنات تیگران) امکان ایجاد باغی در آن مقیاس را در گسترهای خشک و بیآب و علف معجزه گونه فراهم ساخته است.
باغ تخت شاهزاده به مساحت5/5 هکتار، دارای شکلی مستطیلی و شیبی حدوداً 6/4 درصد میباشد که حصاری بلند آن را از جو نامساعد اطراف جدا میسازد. این باغ یک بار در سال 1337 و بار دیگر پس از زلزله سال 1360 که در آن آسیبهایی دید مرمت شد.
سپس به وسیله اداره فرهنگ و هنر خریداری گردید و در فهرست آثار ملی به شماره 1012 به ثبت رسید و هم اکنون در اختیار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمان میباشد.
منبع حیاتی باغ شاهزاده جریان آبهایی است که از کوه های اطراف سرچشمه گرفته است. قنات تیگران که از ارتفاعات کوه جوپار سرچشمه میگیرد منبع آب این باغ است. جریان فوق از مرتفعترین سطح وارد باغ گردیده و نظام آبیاری طراحی شده باغ را بوجود میآورد.
یکی از ویژگیها و جلوههای منحصر به فرد باغ شاهزاده ماهان حضور معجزه گونه باغی سرسبز و پرطراوت در محیط کویری کرمان میباشد. دستیابی به چنین کیفیتی نتیجه برنامهریزی و طرح ایجاد پوشش گیاهی با استفاده از آب – منبع حیاتی – در آن منطقه میباشد.
گونههای گیاهی این باغ شامل سرو، چنار، تبریزی، شونگ، سپیدار، بید و کاج میباشد و در داخل کرتها درختان میوه به صورت متقارن نسبت به محور اصلی کاشته شده و در باغچههای محور اصلی، گل کاری به صورت متقارن دیده میشود.