باغ های ایرانی
مقدمه
ساخت باغ در کشور ما سابقه ای طولانی داشته ودر تمام دورانها بخصوص دوره اسلامی مورد توجه بوده است . باغها چند عملکرد داشته اند و در بعضی دورانها باغهای عمومی برای گردش و تفریح اهالی ساخته می شدند.
آیین و گیش قدیم ایرانیان به کشاورزی و باغ سازی اهمیت خاصی داده ، آنرا ستایش نموده است چنانکه دورندیداد ( فر گرد سوم – فقره 33 می خوانیم که زرتشت به اهورا مزدا می گوید : ای آفریننده جهان مادی ، ای یگانه پاک ، چهارمین کسی که زمینه را به منتهی درجه وجد آورد کیست ؟ اهورا مزدا پاسخ می دهد ، آنکس که بیشترین مقدار گندم کشت کند و بیشترین سبزیها بکارد و بیشترین درختها بنشاند کسی که زمین خشک را آب دهد و زمین خیس (باتلاق) را بخشکاند و زیر کشت ببرد .
عناصر باغ ایرانی
این عناصر که شامل چهار عنصر (زمین)، (آب)، (گیاه) و ( فضا) هستند وقتی در منظومه فکری معماری ایرانی و با چهارچوب مفهوم و ایده باغ در کنار هم قرار میگیرند (باغ) را شکل میبخشند. در این مسیر عناصر دیگری نیز ممکن است در شکل گیری باغ مورد استفاده قرار گیرند که یا عناصری فرعی به شمار میآیند و یا بخشهایی جزیی و جلوههایی از حضور عناصر اصلی باغ اند.
در مورد زمین که یکی از عناصر اصلی باغ است به جز شکل و موقعیت کلی، عوامل و ویژگیهای دیگری همچون جنس خاک، شیب و اختلاف سطح، قابلیت آبیاری و حاصلخیزی نیز اهمیت دارد. بعنوان مثال یکی از علل اصلی احداث باغ در زمینهای شیبدار که نمونههای آن زیاد بچشم میخورد، امکان حرکت آب درمیان باغ به شکل طبیعی است. باغ ایرانی ممکن است در یک سطح با شیب ملایم و یا زیاد ساخته شود و در صورت قرارگیری در زمینی با شیب زیاد، معمولاً شکل باغ تحت تأثیر شکل زمین قرار گرفته و در چند سطح ساخته میشود. در این حالت امکان ایجاد آبشره و آبشار میسر خواهد بود.
چمن به معنی محل چمیدن و گردشگاه بوده که در بعضی از مناطق ایران به علت وجود لایه های سخت زیرزمینی در سطح نسبتا بالاتر زمین ، آب به اندازه کافی برای رشد مرتب چمن و بوته زارها وجود داشته و این نواحی بصورت اقامتگاههای بهاره اعیان و اشراف در می آمده است .
در داخل باغها علاوه بر درختان و گلها و آب نماها گاهی اوقات یک کوشک در محور اصلی باغ ساخته شده که یا در مرکز و یا در بالای آن قرار گرفته اند . در باغ دلگشای شیراز تقریبا در وسط باغ قرار دارد و در باغ گلشن و باغ ارم و تعدادی دیگر در بالای باغ قرار گرفته اند .
معماری کوشکها نیز در نوع خود قابل مطالعه و بررسی زیاد است که د راین مختصر نمی گنجد و فقط به چند نمونه آن در شیراز اکتفا می کنیم . نقشه هایی که کلا در مورد این کوشکها بکار گرفته شده یا چهار گوش و یا هشت گوش است . در باغ جهان نما و باغ نظر این عمارتها هشت گوش است . ورودی هر کدام در گوشه های آن قرار دارد . در وسط آن یک فضای هشت ضلعی که به چهار صفه راه دارد جای دارد .
پوششهای داخل عمارت باغ نظر بصورت بسیار زیبایی مقرنس بندی از انواع پتکانه شده و روی آن نقاشیهای بسیار نفیسی کشیده شده است .
در نقشه کوشک باغ دلگشا نیز از هشت ضعلی استفاده شده ولی در مجموع طرح کلی آن شکل خاصی دارد . ورودی آن در ضلع غربی در قسمتی که بصورت برجسته است قرار دارد . سپس وارد فضایی هشت ضلعی شده ، در اینجا نیز مثل عمارت قبلی چهاردالان قرار گرفته است که یکی از آنها به ایوانی در ضلع جنوبی راه دارد . در دو گوشه ایوان دو اتاق در نظر گرفته شده است .
نقشه کوشک باغ ارم با انچه تا بحال دیدیم کاملا متفاوت است . برای وارد شدن به فضای اصلی با تالار بزرگ آن دو راه پله و راهرو در طرفین آن قرار گرفته و علاوه بر ارتباط به تالار ، ارتباط فضاهای کنار آن را نیز میسر می سازد . در مجموع نقشه آن چهار گوشی کشیده است .
فهرست سایر مطالب:
آشنایی با معروفترین باغ های ایرانی
آشنایی با باغهای اشرفالبلاد
آشنایی با باغ اکبریه
آشنایی با باغ ارم
آشنایی با باغ دلگشا
آشنایی با باغ فین
آشنایی با باغچه جوق
باغ چشمه بلقیس
آشنایی با باغ چشمهعمارت (حوضخانه)
آشنایی با باغ چهلستون
آشنایی با باغ چشمه علی (دامغان)
آشنایی با باغ دولتآباد
آشنایی با باغ سعدآباد
باغ ائل گلی (شاه گلی) :
آشنایی با باغ شاهزاده ماهان
آشنایی با باغ شوکتآباد
آشنایی با باغ گلشن طبس
آشنایی با باغ عباسآباد (بهشهر)
آشنایی با باغ فردوس
آشنایی با باغ قدمگاه نیشابور
آشنایی با باغ نیاوران
آشنایی با باغ هشت بهشت
فرمت فایل: Powerpoint (قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 41
حجم: 6 مگابایت