فرآوردهای شیر
شیرخشک: عوامل مهمی که میکروفلور
شیرخشک را تحت تاثیر قرار می دهند:
1ـ فرایند حرارتی است که قبل از خشک کردن به شیر داده می شود .
2ـ روش خشک کردن شیر است .
3ـ میزان آلود گی است که شیر از کارخانه کسب می کند و امکان رشد و تکثیر این میکروارگانیسم ها قبل از خشک کردن شیر می باشد.
در میان این ارگانیسم ها از همه مهمتر استا فیلوس کوکوس اوریوس وامکان رشد آن و تولید آنتروتوکسین است که در اثر حرارت از بین نرفته،از نظر بهداشت عمومی اهمیت ویژه ای دارد. درمرحله بسته بندی نیز بعضی از میکروارگانیسم ها مانند مخمرها و کپک ها از طریق هوا وارد شیر خشک می شوند. در طول نگهداری شیر خشک تعداد میکروارگانیسم ها ی موجود در آن بتدریج کاهش می یابند به طوری که در شیرخشک یک ساله فلور غالب را میکروارگانیسم ها ی هاگزا تشکیل می دهند. زمانی که شیرخشک بازسازی می شود، هر یک از میکروارگانیسم ها ی زنده قادر به رشد میباشند. بنابراین شیر را از زمان بازسازی باید همانند شیر تازه نگهداری نمود.
الف- نمونه برداری
نمونه ها باید بعد از مخلوط شدن کامل توسط قاشقک فلزی یا سوند مخصوص نمونه برداری فرآورده ها ی خشک شیر که تمیزو خشک و سترون است برداشت شده و سپس مقدار مناسب از آن ( حدود 200 گرم) ، به یک ظرف مخلوط کن مناسب که با تکان دادن نمونه ها را مخلوط می نما ید، منتقل گردد.
ب- تهیه رقت ها:
به طور سترون مقدار 10 گرم شیرخشک را توزین کرده ، آنرا به یک بطری دهانه گشاد حاوی آب مقطر 50 درجه سانتیگراد منتقل کرده ، بطری را به مدت 12 ثانیه با یک دوران 30 سانتیمتری به تعداد 25 مرتبه تکان دهید. شیر بازسازی شده را به مدت 15 د قیقه در حمام آب 50 درجه سانتیگراد قرارداده سپس چند بار بطری را برگردانیدوفورا آزمایش را انجام دهید . درصورت لزوم رقتها ی بیشتر را با استفاده از مقادیر 9 میلی لیتری محلول رینگر4/1غلظت یا محلول اب پپتونه 18/0 درصد آماده کنید .
یادآوری : فدراسیون بین المللی شیر محلول رینگر 4/1 غلظت را جهت بازسازی شیرخشک توصیه می کند.
ج- آزمایش مستقیم میکروسکپی :
گسترش برید(Breeds smear) را اماده کرده ، با رنگ نیومن رنگ امیزی کنید . شمارش کلی میکروبی مبین میزان تکسیر میکروارگانیسم ها قبل از خشک کردن شیر است .
د- کشت نمونه ها :
مقدار 1 میلی لیتر از هر رقت را جهت تشخیص و شمارش میکروارگانیسم های زیر در محیط های مناسب کشت دهید :
1- شمارش کلی میکروب های زنده :
از پلیت کانت آگار یا آگارمغذی می توان استفاده کرد . حرارت گرمخانه 55،37،30 درجه سانتیگراد به ترتیب به مدت پنج و سه روز میباشد.
2- شمارش کلیفرم ها :
از روش چند لوله ای استفاده کرده ، در 30 درجه سانتیگراد گرمخانه گذاری کنید . محیط مورد استفاده آبگوشت لاکتوز سبز درخشان صفرا دار است که مقادیر 1 میلی لیتر ، 10میلی لیتر و 100میلی لیتر از رقت مورد نظر در آن تلقیح می گردد .
فهرست مطالب
فرآوردهای شیر 1
الف- نمونه برداری 2
ب- تهیه رقت ها 2
ج- آزمایش مستقیم میکروسکپی 3
د- کشت نمونه ها 3
1- شمارش کلی میکروب های زنده 3
2- شمارش کلیفرم ها 3
3ـ استرپتو کوک مدفوعی 4
4- کپک ها و مخمر ها 4
5- استافیلوس کوکوس اورﺋوس 4
6- هاگ ها ی کلسترویدیا یی 4
7- سا لمونلا 5
ﻫ – نتایج و ارائه گزارش 5
خامه 5
الف- نمونه برداری 6
ب- کشت خامه 6
1ـ شمارش کلی میکروب های زنده 6
2ـ شمارش کلیفرم ها 6
3ـ استا فیلوس کوکوس اورئوس 7
نتایج و استاندارد های پیشنهادی 7
کره 7
الف- نمونه برداری 8
ب- روشهای آزمایش کره 9
نتایج و استانداردهای پیشنهادی 10
شیر های تخمیر شده 10
الف- آزمایش میکروسکپی ( مستقیم ) 11
ب- تشخیص آلوده کننده ها 11
پنیر 13
نمونه برداری 14
ب- تهیه رقتها 14
ج- آزمایشهای میکروبی پنیر 15
بستنی 16
الف- جمع آوری نمونه ها 16
1- بستنی های سخت شده 16
2- بستنی نرم 16
ب- آماده کردن نمونه 17
ج- آمایشهای میکربی 17
تفسیر نتایج 18
منابع 19