پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
دانلود تحقیقی راجب کاروانسرا ها
دانلود تحقیقی راجب کاروانسرا ها
کاروانسرا ها، مهمان خانه های بین راهی کشور ایران در طی قرون متمادیگذشته بوده و سابقه آن به دوره هخامنشی یعنی بیش از دو هزار و پانصد سالقبل می رسد. در مسیر راه های مهم بین شهری، کاروانسرا ها به فاصله مسافتیکه کاروان در یک روز می توانسته طی کند، ساخته می شده است.
به دلیل خشکی نسبی آب و هوا در بخش عمده ای از کشور ایران و دور بودنشهر ها و آبادی ها از یکدیگر، وجود نقاطی جهت استراحت و تهیه آذوقه در بینراه، امری حیاتی و ضروری بوده و بدون وجود این ایستگاه ها، طی طریق وارتباط بین مناطق مختلف کشور غیر ممکن بوده است.
از آنجایی که در دوره پیش از اسلام، خصوصاً در زمان پادشاهی هخامنشی،وسعت مملکت ایران بسیار زیاد بوده و کنترل این امپراطوری وسیع احتیاج بهخطوط ارتباطی منظم و مطمین داشته، مورخین یونان باستان مانند هرودت وگزنفون از وجود راه های امن و کاروانسرا های خوب در ایران خبر می دهند.هرودت در مورد راه های امپراطوری هخامنشی می نویسد: «واحد مقیاس راه هاپرسنگ است و به مسافت هر چهار پرسنگ منزلی تهیه شده موسوم به ایستگاه؛ دراین منازل مهمان خانه های خوب بر پا گردیده.»
در دوره حکومت اشکانی و ساسانی نیز وجود راه های امن و کاروانسرا هایمناسب امری ضروری برای اداره کشور پهناور ایران در این دوره تاریخی بودهاست. خصوصاً از آنجایی که ایران در مسیر تجارت بین المللی بین خاور دور ازیک سو و سواحل مدیترانه و اروپا از طرف دیگر قرار داشته و بخش عمده ای ازمسیر تجاری جاده ابریشم از سرحدات شمالی ایران می گذشته، تامین امنیت ورفاه بازرگانان در این مسیر طولانی که منبع درآمد مهمی برای دولت بوده،امری لازم و ضروری بوده است.
از دوره پادشاهی هخامنشی و اشکانی کاروانسرای شناخته شده ای در ایرانباقی نمانده است، ولی از زمان ساسانیان تعداد معدودی کاروانسرا باقی ماندهکه الگوی کاروانسرا های بعدی در دوره اسلامی قرار گرفته است. از قدیمیترین کاروانسرا های ایران می توان از کاروانسرای دروازه گچ ( شکل 1) نام برد. پایه ها و بخشی از دیوار های این کاروانسرا که با سنگ و آهکساخته شده هنوز باقی است. این بنا دارای یک حیاط مرکزی و تعدادی دالان دراطراف حیاط است.
ماکسیم سیرو در کتاب خود به نام «کاروانسرا های ایران و ساختمان های کوچک میان راه» مینویسد: «در اواخر دوران ساسانی دو نوع کاروانسرا در سرزمین ایران شناختهمی شد. یکی از آنها شامل حیاطی بوده که در اطرافش یک نوع دالان عریضی برایچهارپایان ساخته بودند مانند کاروانسرای دروازه گچ …. نوع دوم شاملتالار های مستطیلی است که در اطراف حیات مرکزی قرار گرفته اند و این ازخصوصات کاروانسرا های ایرانی است …. در آن کاروانسرا های نوع اول مسیلهاقامت مسافران تقریباً نادیده گرفته شده است»
در دوره اسلامی پلان این دو نوع کاروانسرا به نحو بسیار منطقی ای تلفیقمی شود به صورتی که در اطراف حیاط مرکزی، اطاق های کاروانیان و در پشتآنها دالان های عریضی برای نگهداری چهارپایان احداث می گردد و مانند بنایکاخ های اشکانی و ساسانی، در اغلب کاروانسرا ها در اطراف حیات مرکزی دو ویا چهار ایوان می سازند. این سبک کاروانسرا های ایرانی مورد تقلید بسیاریاز کشور ها مانند پاکستان، افقانستان، هند و نواحی آسیای میانه قرار گرفتهاست.
این فایل ورد در 12 صفحه به خدمتتون ارائه میشود.