غلتک
از غلتک ها در عملیات های ساختمانی و راه سازی استفاده می شود. غلتک ها نقشی اساسی در ایجاد و افزایش مقاومت لایه های خاک و مصالح پوشاننده آن به عهده دارند. حرکت غلتک بر روی خاک سبب تراکم ذرات خاک و افزایش مقاومت و کاهش میزان نفوذپذیری خاک می گردد. غلتک هاجز ماشین آلات سنگین وزن هستند. این مشخصه جهت ایجاد سطحی متراکم و مقاوم بسیار کاربردی ست.
قطعات تشکیل دهنده غلتک ها
۱-موتور مولد انرژی برای حرکت غلتک (بستگی به وزن و میزان انرژی مورد نیاز دستگاه دارد.)
۲- موتور مولد ارتعاش
۳- صفحات سنگین استوانه ای
۴- میله افقی حامل وزنه
۵- زائده ای به منظور نصب وزنه برای کنترل فشار
دسته بندی غلتک ها:
۱- غلتک ارتعاشی
غلتک ارتعاشی به منظور متراکم نمودن خاک هایی نظیر ماسه، شن و سنگ های درشت مورد استفاده قرار می گیرد. غلتک ارتعاشی نسبت به سایر غلتک ها سبکتر ست. فرکانس و دامنه نوسان غلتک های ارتعاشی قابل تنظیم می باشد.
غلتک های ارتعاشی دو دسته اند: غلتک های ارتعاشی بزرگ (خودرو) و غلتک های ارتعاشی کوچک (دستی)
غلتک کوچک ارتعاشی جهت کوبیدن سطوح کوچک و مکان هایی که امکان گذر ماشین آلات وجود ندارد به کار می رود.
۲- غلتک شبکه ای
غلتک شبکه ای از دو بخش تشکیل شده است.۱- تراکتور ۲- استوانه مشبک متصل به تراکتور
(انواع یکپارچه غلتک شبکه ای نیز وجود دارد که دارای یک موتور محرک ست.)
غلتک شبکه ای دارای سرعت نسبتا بالایی می باشد و خاک را پراکنده نمی کند.استفاده ار این نوع غلتک، برای خرد کردن و متراکم نمودن سنگ های نرم مناسب است.
۳- غلتک پاچه بزی
غلتک پاچه بزی دارای تعدادی پایه متصل به استوانه می باشذ. این نوع غلتک معمولا دارای چندین استوانه ست که بصورت جفتی عمل می کنند. سرعت غلتک پاچه بزی بیشتر از ۱۵ کیلومتر بر ساعت می باشد. در نحوه عملکرد غلتک پاچه بزی از فشار استاتیکی و عمل ورز دادن برای متراکم نمودن خاک بهره گرفته شده است. غلتک های پاچه بزی برای تراکم خاک های دانه دار مثل ماسه و شن و خرده سنگ مناسبند.
۴- غلتک چرخ فولادی (غلتک اتو)
غلتک اتو جهت تسطیح سطح نهایی آسفالت مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع غلتک برای متراکم نمودن خاک، از وزن استاتیکی استفاده می کند.
انواع غلتک اتو
– غلتک دو محوری
– غلتک دو محوری تاندوم
– غلتک سه محوری تاندوم
۵- غلتک پنوماتیک چرخ لاستیکی
غلتک های پنوماتیک دو نوعند: غلتک خود متحرک و غلتک متصل به سایر ماشین آلات
این نوع غلتک با بهره گیری از دو عمل ورز دادن و وزن استاتیک خاک را متراکم می نماید.
غلتک چرخ لاستیکی ممکن است دارای چرخ های بزرگ و کوچک باشد. از غلتک چند چرخ برای تسطیح لایه فوقانی آسفالت استفاده می شود. غلتک های سنگین پنوماتیک در عملیات سدسازی به کار می روند. این نوع غلتک قادر به متراکم نمودن انواع مختلف خاک می باشد.
۶- غلتک شبه بلدوزر
غلتک شبه بلدوزر علاوه بر متراکم نمودن خاک، عمل دفع زباله و باز کردن مسیر راه را نیز انجام می دهد. این نوع غلتک دارای زائده های پاچه بزی و چرخ های فلزی صاف ست. کاربرد غلتک شبه بلدوزر در عمل تراکم خاک های زیرین سطح مورد نظر، سودمند می باشد.
۷- غلتک کفشکدار
غلتک کفشکدار مشابه غلتک پاچه بزی ست. در این نوع غلتک صفحات بزرگ فولادی جایگزین پایه های پاچه بزی شده اند.