پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی / دانلود تحقیق بررسی میزان رضایت زناشویی بین زنان متأهل دارای اختلال وسواس و زنان عادی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی میزان رضایت زناشویی بین زنان دارای اختلال وسواس و زنان عادی در شهرستان اسلامشهر بوده است. برای دست یابی به هدف اصلی، از طرح توصیفی استفاده گردید.
جامعه آماری را کلیه زنان متأهلی تشکیل می دهد که در دو ماهه اول سال 91 به مراکز مشاوره در شهرستان اسلامشهر جهت درمان وسواس مراجعه کرده اند و شامل 98 نفر بوده اند و نیز کلیه زنان متأهل ساکن شهرستان اسلامشهر که عاری از این اختلال گزارش شده اند. که از این میان، 15 نفر از زنان متأهل، عادی بوده و بین 40-30 سال سن داشته و 15 نفر از زنان متأهل، دارای اختلال وسواس بوده اند و همگی به روش نمونه گیری تصادفی ساده، انتخاب و گزینش شدند.
به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه سنجش وسواس فکری-عملی مادزلی و پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله میانگین ، انحراف معیار و واریانس نشان داده شد. برای مقایسه اطلاعات به دست آمده از آزمون آماری t در مورد دو گروه مستقل استفاده گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که، در سطح آلفای 5٪ میزان رضایت زناشویی در زنان متأهل دارای اختلال وسواس، کمتر از زنان عادی همتای خود است.
1-1- مقدمه
خانواده اصلی ترین هسته هر جامعه و کانون حفظ سلامت و بهداشت روانی است و نقش مهمی در شکل گیری شخصیت فرزندان یعنی پدران و مادران آینده جامعه دارد. هیچ نهاد و مرجعی نمی تواند جایگزین خانواده شود. جامعه ای سالمتر و پویاتر است که مادران و پدرانی با شخصیت سالمتر و با اعتقادتر داشته باشد (بیرشک،1376).
رضایت زناشویی یکی از عوامل موثر در ثبات و پایایی خانواده ها و در عین حال بهداشت روانی همسران و فرزندان است. در روابط زناشویی عوامل متعددی باعث رضایت همسران از یکدیگر می شود. از مهم ترین عوامل موفقیت در زندگی زناشویی، رشد عاطفی و فکری، تشابه علایق و طرز رفتار، تشابه مذهبی، تشابه تحصیلی و طبقاتی، تشابه طرز تفکر نسبت به امور جنسی،تشابه علایق در زندگی و رابطه با خانواده زن و شوهر می باشد. نکته قابل توجه در این میان،این است که تمامی موارد فوق در گرو سلامت جسمی و روانی زوجین می باشد. بدین معنا که کوچکترین اختلال،بیماری روانی و نابهنجاری می تواند مانع از موفقیت و تفاهم در رضایت زناشویی شده و روند رضایت را دچار اختلال نماید.
سلامت فیزیکی،عاطفی و بهداشت روانی در جامعه در گرو سلامت روابط زناشویی ،تداوم و بقای ازدواج می باشد. رضایت یک فرد از زندگی زناشویی به منزله رضایت وی از خانواده محسوب می شود و رضایت از خانواده به مفهوم رضایت از زندگی بوده و در نتیجه باعث تسهیل در امر رشد و تعالی و پیشرفت مادی- معنوی جامعه خواهد شد (همان منبع1376).
بنابراین با توجه به اهمیتی که روان شناسان، جامعه شناسان و همه مذاهب به خانواده و ارتباط زناشویی موثر می دهند و اینکه تشکیل خانواده جایگاهی برای نارضایتی نیست این سوال به ذهن می رسد که چرا زوجین دچار نارضایتی می شوند و چه علل و عواملی می تواند بر رضایتمندی آنان تأثیر بگذارد.
از آن جا که تفاهم زناشویی با شناسایی شخصیت زوجین در ارتباط است،این شناخت از یکدیگر در گرو سلامت جسمی و روانی زوجین بوده و فقط در صورت عدم وجود اختلال در زن یا مرد،آن ها خواهند توانست یکدیگر را به صورت دقیق درک کرده و به عنوان زوج های خوشحال شناخته شوند. از این رو متوجه می شویم که تفاهم زناشویی به شناخت دقیق زوجین و ارائه پاسخ های مثبت که شامل اعتماد، صمیمیت و احترام می باشد تأکید دارد و هنگامی که شخص تفاهم زناشویی بالاتری را تجربه می کند، اختلالات روانی کمتری را نشان می دهد.
با توجه به گفته های فوق، در این تحقیق سعی شده است به بررسی تأثیر وجود اختلال وسواس فکری- عملی در میزان رضایت زناشویی پرداخته شود،بدین معنا که آیا وجود این اختلال می تواند در برداشت فرد از رضایت زناشویی موثر باشد یا خیر؟ زیرا همان طور که ذکر شد ثبات ویژگی های شخصیتی افراد با سلامت جسمی و روانی آنان در ارتباط است و وجود بیماری یا اختلال می تواند موجب تغییر در نگرش ها، رفتار و عواطف فرد شده و به طور کلی بر روی رضایت و برداشت های وی تأثیر به سزایی گذارد.
1-2- بیان مسئله
رضایت زناشویی از جنبه های مختلفی مورد بررسی قرار می گیرد و هر کس با توجه به نگرش ویژه ی خود و یا نتایج پژوهش هایش عواملی را برای رضایت زناشویی بیان می کند. توافق زن و مرد در مورد مسائل گوناگون نقش مهمی دارد که این توافق متأثر از طرز تفکر و علایق آن دو می باشد. زوجین می بایست در زمینه موضوع هایی هم چون آزادی افراد در خانواده، تحصیل و تربیت فرزندان، مداخله ی اطرافیان و نحوه ی گذراندن اوقات فراغت از قبیل خواندن کتاب، گوش دادن به موسیقی و رادیو، سینما رفتن یا شرکت در مجالس مذهبی و غیره با هم به یک توافق منطقی برسند.
در این میان، اگر یکی از زوجین بدون در نظر گرفتن علایق طرف مقابل تعصب نشان دهد، موجب دلسردی و ناکامی طرف مقابل را فراهم خواهد ساخت، داشتن توافق نسبت به موضوع های مهم زندگی یکی از مسایلی است که در موفقیت و رضایت زندگی نقش دارد، بدیهی است با پیدایش بیماری (جسمی یا روانی) در یک عضو خانواده، سیستم خانواده دچار به هم ریختگی شده و کناره گیری یکی از زوجین و تغییر در روند عادی جریانات زندگی رضایت از ازدواج و خوشبختی در طرفین را تحت تأثیر قرار می دهد.
زمانی که خانم خانه، تمام وقت خود را صرف شستشو و اشتغال به افکار مزاحم و وسواسی می کند، زمان لازم را برای توجه به همسر و فرزندانش از دست می دهد و دچار افسردگی و خستگی ناشی از بیماری خود می شود، بنابراین داشتن اضطراب، استرس، وسواس، افسردگی و دیگر اختلالات روحی و روانی می تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم بر روی ابعاد مختلف زندگی و روابط بین فردی تأثیرات مخربی را بر جای گذارد، زیرا بیماری از هر نوعی که باشد جریانات عادی زندگی را دستخوش تغییر کرده و بر روی نگرش،عواطف، رفتار و به طور کلی تمامی زمینه های زندگی تأثیر می گذارد. بنابراین مسئله اصلی این تحقیق عبارت است از این که آیا میزان رضایت زناشویی در زنان مبتلا به اختلال وسواس فکری – عملی کمتر از این میزان در زنان عادی است؟ به طور کلی آیا اختلال وسواس فکری – عملی می تواند در میزان رضایت زناشویی تأثیر بگذارد؟
1-3- ضرورت و اهمیت پژوهش
زندگی در دنیای مدرن امروز بسیار سخت تر از زمان گذشته است. از آنجا که استرس و فشار عصبی ناشی از محدودیت های زندگی مدرن جزء جدا نشدنی از زندگی شده است، تقریباً نمی توان انسانی را پیدا کرد که تاکنون دچار استرس و اضطراب نشده باشد. با توجه به آن که اختلال وسواس نوعی از اختلال های اضطرابی است و در اکثر موارد به دنبال افسردگی ایجاد شده و یا افسردگی را همراه خود می آورد و از طرفی دیگر مشاهده می شود بسیاری از مشکلات زناشویی از جمله طلاق، اختلاف و تعارض در زندگی زناشویی با پیدایش بیماری (اعم از جسمی و روحی) در یک عضو و یا چندین عضو خانواده در ارتباط می باشد و مادر به عنوان مهمترین عضو خانواده هم از لحاظ تأثیر گذاری بر روی همسر و هم از جنبه تأثیر گذارترین عضو بر روی فرزندان، بیشتر در معرض آسیب روانی (در اینجا منظور اختلال وسواس می باشد از این لحاظ که در زنان رواج بیشتری داشته و در جامعه ما رو به افزایش است) قرار می گیرد، بنابراین تشخیص به موقع این بیماری و تلاش در زمینه پیشگیری و سپس درمان به موقع آن می تواند از بروز بسیاری از مشکلات ناشی در زمینه ناسازگاری جلوگیری نماید.
نگرش و باورهای سالم، ناشی از خوش بینی، انعطاف پذیری، آسان گیری و پذیرا بودن در شخص است، حال آنکه شخص وسواسی به طور کلی از این حالات دور بوده و رفتاری متعارض را نشان می دهد که این امر باعث بد بینی و نگرش های ناسالم می شود و به خودی خود استرس آور است. بنابراین همان طور که استرس و اضطراب می تواند باعث تولید وسواس و سخت گیری افراطی شود، خود وسواس نیز می تواند این اضطراب را افزایش دهد. از آن جا که وقتی فرد در خانواده خود احساس رضایت می کند در سایر زمینه ها نیز می تواند آرامش خود را حفظ کرده و آن را تعمیم دهد. بنابراین، رضایت و آرامش زنان از زندگی زناشویی با توجه به نقش حساس مادری و جایگاه مهم و ویژه آن ها در برقراری آرامش، پرورش و رضایت فرزندان از اهمیت فراوانی برخوردار است.
بنابراین احساس می شود پژوهش هایی که به بررسی عوامل موثر در رضایت افراد جامعه به خصوص رضایت خانوادگی آنان می پردازد، سبب می گردد کارایی در بیشتر زمینه ها افزایش یافته و زمانی که فرد رضایت فردی را تجربه نماید آرامش و کارایی او بیشتر شده و در نهایت منجر به رضایت اجتماعی بیشتر او می گردد.
Thesis in order to receive B.A degree
Survey on the sexual(family) satisfaction among married women with obsessive compulsive disorder and normal women
فهرست مطالب
فصل اول
کلیات پژوهش (مقدمات پژوهش)
1-1-مقدمه
1
1-2- بیان مسأله
3
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش
4
1-4- هدف پژوهش.
6
1-5- بیان فرضیه پژوهش
6
1-6- تعاریف متغیرهای پژوهش
6
الف) – تعاریف نظری
6
ب) – تعاریف عملیاتی
7
1-7- متغیرهای پژوهش
7
فصل دوم
ادبیات و پیشینه پژوهش
2-1-مقدمه
8
2-2- تعریف وسواس فکری – عملی
9
2-3- وسواس و زمینه اجتماعی
11
2-4- نظریه های اختلال وسواس فکری – عملی
12
2-5- وسواس های فکری و عملی شایع در اختلال وسواس
20
2-6- میزان شیوع اختلال وسواس فکری – عملی
23
2-7- نقش جنسیت و تیپ شخصیتی در اختلال وسواس فکری – عملی
25
2-8- تشخیص اختلال وسواس فکری – عملی
28
2-9- علل اختلال وسواس فکری – عملی
32
2-10- ویژگی های یک فکر یا عمل وسواسی و دلایل بروز بیماری
34
2-11- رابطه وسواس با اضطراب و افسردگی
37
2-12- درمان اختلال وسواس فکری – عملی
38
2-13- تعریف رضایت زناشویی
47
2-14- عوامل موثر در رضایت زناشویی
49
2-15- عوامل موثر در همسرگزینی موفق
52
2-16- عوامل موثر در سطح استواری پیوند زناشویی بر اساس تفاوت جنسیتی
53
2-17- نشانه های رضایت زناشویی مطلوب
55
2-18- عوامل مخرب در رضایت زناشویی
58
2-19- راهکارهایی در خصوص بهداشت روانی همسران
67
2-20- نقش زنان در تأمین سلامت خانواده
71
2-21- پیشینه پژوهش های انجام شده
الف)- پژوهش های انجام شده در خارج از کشور
74
74
ب)- پژوهش های انجام شده در داخل کشور
77
2-22- جمع بندی و نتیجه گیری
80
فصل سوم
روش پژوهش
3-1- مقدمه
81
3-2- طرح پژوهش
81
3-3- جامعه پژوهش
82
3-4- نمونه و روش نمونه گیری
82
3-5- ابزار پژوهش و معرفی آن
83
الف) – پرسش نامه سنجش وسواس فکری – عملی مادزلی
83
ب) – پرسش نامه میزان رضایت زناشویی انریچ
85
3-6- روش پژوهش و نحوه جمع آوری اطلاعات
90
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده
4-1- مقدمه
91
4-2- جدول توصیفی نتایج
92
الف) – نمرات خام حاصل از پرسشنامه سنجش وسواس فکری – عملی مادزلی
92
ب) – نمرات خام رضایت زناشویی در زنان عاری از وسواس (عاری)
93
ج) – نمرات خام رضایت زناشویی در زنان وسواسی (بیمار)
94
د) – جدول کلی نتایج هر دو گروه
95
4-3- آمار استنباطی
96
الف) – آزمون t مستقل
96
ب) – جدول شاخص های به دست آمده از دو گروه آزمودنی
97
4-4- یافته ها و نتیجه گیری آماری
97
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
5-1- مقدمه
98
5-2- بحث و تفسیر نتایج (نتیجه گیری)
98
5-3- محدودیت های پژوهش
102
5-4- پیشنهادات پژوهش
103
فهرست منابع و مأخذ
105
پیوست ها
108