بررسی مشکلات اجرایی سازه های فلزی

مشکلات اجرایی ساختمان های فولادی

فونداسیون و بولت ها:

یکی از مشکلات اصلی در اجرای فونداسیوناسکلتهای فلزی، عدم قرارگیری بولتها در مکان دقیق و به روش صحیح می باشد. عدم پیاده سازی دقیق صفحه ستونها با توجه به نوع چیدمان ستونها روی بیس پلیتها در نقشه های سازه، می تواند منجر به خارج شدن ستونها از مرکز نشیمن خود شده و پیچیدگی در آنها و یا جهت تیرها اتفاق افتد. در عین حال، درصورت شاقول نبودن بولتها داخل فونداسیون و یا بسته نشدن خاموت ریشه آنها (حدفاصل میلگردهای بالا و پایین فونداسیون)، صفحه ستون به درستی در مکان خود قرار نخواهد گرفت و در هنگام جازدن آنها، پیمانکار مجبور به کج کردن بولتها شده و باعث کاهش مقاومت بولتها و یا خراب شده قسمت رزوه شده آنها خواهد شد. پس دقت در این مساله، که خشت اول اجرای اسکلتهای فلزی می باشد، دارای اهمیت بالایی است. بیرون بودن قسمت رزوه شده بولتها از بتن فونداسیون به اندازه کافی (محاسبه دقیق طول بولتها) جهت بستن صحیح صفحه ستونها به آنها نیز از نکات قابل توجه در این مرحله می باشد.

اتصال ستون به صفحه ستون :

صفحه ستونها درحقیقت نقطه نهایی انتقال نیروهای سازه به فونداسیون می باشد. پس اگر در اجرای صحیح آنها و اتصال ستون به آن دقت کافی وجود نداشته باشد، می تواند حوادث مرگباری را دربر داشته باشد.
جهت اتصال کامل صفحه ستون به فونداسیون باید تدابیری اندیشیده شود تا گروت ریزی بصورت کامل و بدون هوا زیر بیس پلیت صورت پذیرد. از این جهت، روی صفحه ستونها سوراخی ایجاد می نمایند تا هنگام ریختن دوغاب گروت زیر صفحه ستون هوای بوجود آمده خارج گردد. در صورت فراموش شدن این مساله هنگام گروت ریزی، می توان با کشیدن زنجیر زیر صفحه ستون تا حدودی قابل قبولی آن را هواگیری کرد.

محکم بسته شدن مهره بولتهای صفحه ستون و همچنین قراردادن واشر زیر آنها، یکی دیگر از نکات اجرایی بیس پلیتها می باشد که برخی مهندسان از آن غافل می شوند.
نوع اتصال ستون به صفحه ستونها (اتصال گیردار یا مفصلی) و روش اجرای آن به همراه جزئیات کامل باید در نقشه های سازه ای مشخص شده باشد. زیرا درصورت عدم ایجاد گیرداری کافی در پای ستونها، در اثر جابجایی ساختمان امکان فروریختن آن ستون وجود خواهد داشت. در عین حال کنترل جوشکاریهای انجام شده دراین قسمت نیز نباید فراموش گردد.

ساخت و نصب ستونها :

با توجه به اینکه ستون اصلی ترین عضو ساختمان می باشد، دقت در عدم وجود مشکلات اجرایی در آن دارای اهمیت بسیار بالایی است. این مشکلات می تواند شامل ناشاقولی ستون، پیچیدگی ستون، رواداریهای خارج از ضوابط، ایراد جوشکاریها مانند کرمو بودن جوش، برنداشتن گل جوش بعد از هر پاس جوشکاری و عدم نفوذ کامل جوش، استفاده از ورقهای اتصال نامناسب و بسیاری مسائل دیگر باشد. جهت جلوگیری از این مشکلات در هریک از مراحل ساخت و نصب باید نظارت کامل صورت پذیرد و در صورت نیاز آزمایشات مخرب و غیر مخرب (UT,PT,X-Ray) روی قطعات ستونها انجام شود.
با فرض انجام تمامی کنترل های لازم، درصورت فراموش نمودن کنترل شاقولی یکی از ستونها، بعد از نصب ستونها و تیرها، می توان ستون را با شل کردن تعدادی از پیچهای روی بیس پلیت در خلاف جهت ناشاقولی و کشیدن ستونها از بالاترین تراز بوسیله جرثقیل های دستی (تیفور یا جیم بلاک)، آنها را شاقول کرد. این امر در صورتی امکان پذیر خواهد بود که تیرها در جهت ناشاقولی مانع حرکت ستونها نگردد.

ساخت و نصب تیرها :

بعد از نصب ستونها، در اولین مرحله باید سریعا اقدامات لازم جهت اتصال آنها بوسیله تیرها به یکدیگر را انجام داد تا پایداری اولیه را ایجاد نماییم. زیرا امکان واژگونی ستونها در صورت وزش بادهای شدید وجود خواهد داشت. بنابراین، نصب تیرها در اولین زمان ممکن بعد از نصب ستونهای هر قاب در اولویت خواهد بود. یکی از اتفاقاتی که در بسیاری از پروژه های ساختمانی با اسکلت فلزی رخ می دهد، نصب اشتباه تیرها بجای یکدیگر است. این امر در صورتی اتفاق می افتد که نامگذاری تیرها در هنگام ساخت به درستی انجام نشده باشد. لذا یکی از مهمترین نکات پس از پایان رنگ آمیزی تیرها، نامگذاری و شماره گذاری آنهاست که می تواند موجب اختلال در عملیات نصب تیرها گردد.
نصب تیرها بدلیل خطرات ناشی از بالا رفتن از ستونها و نبود فضای مناسب جهت نشستن اکیپ نصب، یکی از پرخطرترین عملیاتها در هنگام نصب اسکلتهای فلزی می باشد و باید حداکثر تدابیر ایمنی لازم را در آن لحاظ نمود.

 محکم شدن کامل پیچ ها و کنترل آن بوسیله ترک متر در اسکلتهای پیچ و مهره ای و همچنین کنترل کامل جوشکاریها در اتصالات گیردار (نفوذ کامل جوش در ورق کله گاوی و برداشته شدن گل جوش بعد از هر پاس جوش) و اتصالات مفصلی یکی دیگر از نکاتی است که باید به آن در هنگام نصب دقت نمود.
از دیگر مشکلات دیده شده در مرحله نصب تیرها، خرج از مرکزیت تیر نسبت به ستون یا عدم وجود زیرسری در جهت درست تیرریزی می باشد. این مشکل به دلیل اشتباه اجرایی هنگام نصب ستون و یا ساخت ستونها می باشد. حتی المقدور در اینگونه مواقع تا برطرف نشدن این مشکل نباید تیر روی اینگونه نشیمن ها نصب گردد.

ساخت و نصب بادبند ها :

مشکلات دیده شده در ساخت و نصب بادبندها، به دلیل کم توجهی سازندگان و برخی ناظران در اسکلتهای فلزی بسیار زیاد است که ما در اینجا تعدادی از آنها را بیان می نماییم.

• یکی از این مشکلات استفاده از ورقهای اتصال بادبند بصورت غیر استاندارد می باشد. این ورقها به دلیل محوریت در انتقال نیروهای کششی و فشاری وارد شده از طرف بادبند در اثر نیرهای جانبی به تیر یا ستون دارای اهمیت بالایی است. ضمنا به همین دلیل رعایت ضخامت و طول جوش در این قطعات بسیار مهم است و باید در هنگام ساخت اسکلت به آنها دقت نمود.
• عدم قرارگیری ورقهای اتصال بادبنددر وسط (آکس) تیر و ستونی که بادبند باید به آن متصل گردد، یکی دیگر از نکات اجرایی بادبتدها در اسکلت های فلزی می باشد.