پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
رشته حسابداری
دانلود پژوهش بررسی نارساییهای حسابداری صنعتی در شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران و ارائه راهکارهای پیشنهادی
چکیده:
این تحقیق با هدف بررسی نارساییهای احتمالی موجود در سیستم حسابداری صنعتی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی و ارائه راهکارهای پیشنهادی صورت گرفته است. این تحقیق به صورت میدانی بوده و از دو نوع پرسشنامه برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده شده است که پرسشنامه اول برای جمع‌آوری نیاز اطلاعاتی مدیران و پرسشنامه دوم برای بررسی نارساییهای سیستم حسابداری بود. در این تحقیق بر اساس چهار وظیفه حسابداری مدیریت چهار فرضیه مطرح گردید که مبتنی بر وظایف برنامه‌ریزی، ارزیابی عملکرد، محاسبه بهای تمام شده و کنترل عملیات، توسط سیستم حسابداری مدیریت بود. در این تحقیق نتایج پرسشنامه نشان داد که هر چهار وظیفه حسابداری مدیریت به درستی در شرکت پخش فرآورده‌های نفتی صورت نمی‌گیرد و فرضیه‌های تحقیق تائید گردید. همچنین برای ارائه راهکارهای پیشنهادی از نیازهای اطلاعاتی مدیران استفاده شد و بر اساس نیاز آن‌ها سعی شد تا توصیه هایی جهت رفع مشکلات و نارسایی‌هایی در سیستم حسابداری صنعتی ارائه شود.
1-1 مقدمه:
تحولات سریع و گسترده در عرصه تجارت و اقتصاد در عصر حاضر سبب گردیده است تصمیم‌گیری مدیران در زمینه مسایل مالی به امری مهم تبدیل شود. امروزه با توجه به شرایط رقابتی حاکم در عرصه اقتصاد، لزوم دستیابی به اطلاعات سودمند جهت تصمیم‌گیری یکی از ضرورتهایی است که واحدهای مختلف تجاری بدان توجه خاص دارند.
اطلاعات اصلی‌ترین عامل جهت تصمیم‌گیری در سطوح مختلف به شمار می‌آید. حسابداری صنعتی از محورهای تولید اطلاعات است و لذا در این بین اهمیت حسابداری صنعتی به دلیل نقشی که در مقوله تصمیم‌گیری ایفا می‌نماید، حائز توجه بسیار است. حسابداری صنعتی از یک سو اطلاعات مورد نیاز حسابداری مدیریت را در زمینه‌هایی همانند تصمیمات مربوط به قیمت‌گذاری فراهم می‌نماید و از سوی دیگر اطلاعاتی در راستای تعیین ارزش موجودیها جهت درج در صورتهای مالی در اختیار حسابداری مالی قرار می‌دهد.
جهت تأمین اهداف برنامه‌ریزی و کنترل توسط مدیریت از طریق محاسبه صحیح قمیت تمام شده، نیاز به استقرار یک سیستم حسابداری قیمت تمام شده می‌باشد که در این راستا دسترسی به اطلاعات قابل اتکاء در زمینه منابع صرف شده جهت تولید محصولات و یا ارائه خدمات و اجرای فعالیت‌ها در یک دوره زمانی و تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر در بهای تمام شده حائز اهمیت است.
شناسایی هزینه‌ها و تفکیک و تشخیص هزینه‌های مستقیم و سربار در این بین برای تعیین بهای تمام شده صحیح و عدم تحریف قیمت تمام شده محاسبه شده دارای اهمیت می‌باشد. در واقع محاسبه بهای تمام شده هر واحد کالای ساخته شده یا خدمات ارائه شده، اطلاعات ارزشمندی است که از سیستم حسابداری بهای تمام شده بدست می‌آید. ولی ارزشمندتر از این اطلاعات ماهیت سیستم است که لازمه اجرای آن کنترل دقیق بر روی فعالیتهاست (همتیان، 1384).
همچنین امروزه وجود سیستم‌های حسابداری بهای تمام شده تنها محدود به برخی صنایع که اکثراً تولیدی نیز بوده‌اند، نیست، بلکه هر سازمانی از جمله مؤسسات دولتی، سازمان‌های حرفه‌ای. بیمارستانها و. . . را نیز شامل می‌شود. در این راستا حسابداران صنعتی در عین فراهم آوردن اطلاعات لازم مربوط به اقلام بهای تمام شده برای مقاصد گزارش دهی خارجی براساس نیاز مدیران اطلاعات ضروری برای تصمیمگیریهای آگاهانه و هوشمندانه ایشان را نیز تهیه می‌کنند. بطور کلی می‌توان گفت اطلاعات تهیه شده توسط سیستم حسابداری بهای تمام شده اساس و پایه گزارشهای مالی و مدیریتی است.
1-2 بیان مسئله:
مدیران کلیه‌ی سازمان‌ها، صرفنظر از نوع فعالیتی که انجام می‌دهند، همگی جهت دستیابی به هدفهای سازمان، نیاز به اطلاعات دارند. نیازهای اطلاعاتی مدیریت در سازمان‌های گوناگون، بسیار گسترده و شامل اطلاعات مرتبط با زمینه‌های مختلفی نظیر تولید، بازاریابی و مالی است. به طور کلی هر قدر سازمان بزرگتر باشد، نیازهای اطلاعاتی مدیریت نیز، گسترده‌تر خواهد بود. حسابداری به طور اعم؛ و حسابداری صنعتی یا مدیریت به طور اخص؛ بعنوان بخش با اهمیتی از سیستم اطلاعات مدیریت، عملاً میزان قابل ملاحظه‌ای از نیازهای اطلاعاتی مدیریت را فراهم می‌آورد.
در دنیای پیشرفته‌ی امروز، علاوه بر هزینه‌های عادی و جاری شرکت‌ها، می‌بایستی دسترسی مطلوب به اطلاعات مالی قابل اتکاء در ارتباط با بهای تمام‌شده‌ی خدمات‌رسانی وجود داشته باشد؛ بنابراین تبیین و تشخیص هزینه‌های شبکه‌های توزیع، انبارداری و فروش نیز با توجه به الگوی اقلیمی و جغرافیایی بسیار متنوع شرکت ملی پخش، ضرورتی انکار ناپذیر است. توجه به هر کدام از این ویژگی‌ها، به‌نوبه‌ی خود لزوم استقرار سیستم حسابداری صنعتی (سامانه هزینه‌یابی) را در حوزه‌های تامین، نگهداشت، توزیع و فروش فرآورده‌های نفتی اجتناب ناپذیر می‌سازد.
صرفنظر از وجود دیدگاه‌های گوناگون نسبت به جایگاه حسابداری صنعتی، واقعیت این است که حسابداری صنعتی، بخشی از سیستم کلی اطلاعات مدیریتی است که اطلاعات مرتبط با هزینه‌ها را برای استفاده در سطوح عالیه و تصمیم‌گیر‌ِ شرکت، انباشت و پردازش و ارائه می‌کند.
حسابداری صنعتی به طور کلی با تولید اطلاعات‌ِ مرتبط با هزینه‌ها برای مقاصد گوناگون ارتباط دارد. دامنه‌ی این مقاصد بسیار گسترده است و از تعیین بهای تمام‌شده‌ی توزیع و فروش فرآورده‌ها به منظور انعکاس در صورتهای مالی آغاز شده و ضمن دربرگیری ارزیابی عملکرد قسمتها و مدیریت‌های مختلف شرکت تا پیش‌بینی هزینه‌ها و درآمدها جهت پشتیبانی از تصمیمگیریهای گوناگون، و کنترل فعالیتهای عملیاتی و ارزیابی عملکرد ادامه‌می‌یابد.
در واقع حسابداری صنعتی، شامل شبکه‌ای از مفاهیم و روش‌ها و تکنیک‌هایی است که برای شناسائی، اندازه‌گیری، طبقه‌بندی، تخصیص، تجمیع و گزارش هزینه‌ها، و مقایسه‌ی آن‌ها با استانداردها و بودجه‌ها، بکار گرفته می‌شود.
سوالی که مطرح می‌شود این است که سیستمی که برای شرکت ملی پخش طراحی می‌شود با توجه به وسعت شرکت پخش با دارا بودن 37 منطقه، 232 ناحیه، 82 انبار ذخیره‌سازی فرآورده، 1871 جایگاه توزیع‌ِ فرآورده، 19257 فروشندگی، 44 مرکز سوختگیری هواپیمایی و 68 شرکت موزّع گازمایع، که عهده‌دار تأمین و توزیع روزانه بیش از 270 میلیون لیتر فرآورده‌های نفتی مختلف در سراسر کشور است بایستی دارای چه ویژگی‌هایی باشد؟
اساساً نیازهای اطلاعاتی مدیران چیست وچه نیاز هایی را سیستم حسابداری صنعتی و مدیریت می‌تواند تامین نماید و اینکه آیا در حال حاضر چنین اطلاعاتی توسط سیستم حسابداری صنعتی و مدیریت تامین می‌شود و اگر نارسایی‌هایی وجود دارد چگونه می‌توان بر طرف نمود.
1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:
با توجه به روند خصوص‌سازی‌ِ شرکت‌های دولتی و نهایتاً ورود به بازار اوراق بهادار، دارابودن سیستم بهای تمام‌شده‌ی مطلوب و متناسب با فعالیت شرکت، یکی از شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار می‌باشد. بنا بر بند 12 ماده‌ی 6 دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران مقرر گردیده است: متقاضی پذیرش سهام عادی در تابلوی اصلی بازار اول، باید”به تأیید حسابرس، از سیستم اطلاعات حسابداری (از جمله حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام‌شده) مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در بورس (از جمله توانایی تهیه و افشای اطلاعات مالی به موقع و قابل اتکاء) برخوردار باشد“.
همچنین با توجه به تغییر نگرش‌های بودجه‌بندی در سطح کلان در کشور نیاز به این امر ضروری می‌نماید چنانکه در سالهای قبل، هزینه‌های شرکت ملی پخش از محل حق‌الزحمه‌ی توزیع فرآورده‌های نفتی و در قالب بودجه‌ی سالیانه، تامین می‌شد. نرخ کارمزد توزیع هر لیتر فرآورده با توجه به بودجه‌ی مصوب و هزینه‌های شرکت و در مقطع‌‌ِ پایان سال مالی توسط شرکت ملی پالایش و پخش محاسبه و اعلام میگردید. از سال1386 روش محاسبه‌ی بهای خدمات ارائه شده‌ی شرکت بر مبنای ارقام پیش‌بینی‌شده در بودجه‌ی کل کشور لحاظ می‌شود این روش‌ها نه‌تنها نشان‌دهنده‌ی عدم استفاده از مکانیزم بازار در تعیین نرخ حق‌الزحمه‌ی توزیع فرآورده می‌باشد بلکه از آنجائیکه سیستم مناسبی برای تعیین بهای تمام‌شده‌ی فعالیتهای انجام دهنده‌ی خدمات توزیع فرآورده‌ها به مشتریان وجود ندارد، امکان بهره‌مندی از قیمت تمام‌شده برای تعیین بهای خدمات نیز میسر نمی‌باشد.
ضمن‌آنکه تا کنون بودجه‌ی شرکت ملی پخش بر اساس روند افزایش هزینه‌ها در سنوات قبل پیش‌بینی و بعضاً توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تعدیل میگردید. بدیهی است اگر شرکت، بودجه‌ی خود را بر مبنای پیش‌بینی هزینه‌های فعالیت‌ها و عملیات تدوین‌کند، آنگاه می‌توان از آن به عنوان ابزاری اثربخش در راستای برنامه‌ریزی و کنترل هزینه‌ها سود‌جست.
فهرست مطالب
1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 5
1-8 تعریف واژهها و اصطلاحات فنی و تخصصی.. 7
1-8-5 کنترل فعالیتهای عملیاتی.. 7
1-9-1 شرح کامل روش گردآوری داده‌ها 8
1-9-2 جامعه آماری، روش نمونهگیری و حجم نمونه. 8
1-10 روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‌ها 9
فصل دوم مبانی نظری و پیشینه تحقیق.. 10
2-2-3 هزینه‌های مختلف برای مقاصد گوناگون. 14
2-2-4 مفاهیم، اصطلاحات و طبقه‌بندیهای گوناگون هزینه‌ها 16
2-4-1 طبقه‌بندی بها بر مبنای قابلیت رهگیری (بر مبنای روش تخصیص) 21
2-4-2 طبقه‌بندی بها بر مبنای رفتار. 24
2-4-3 طبقه‌بندی بها بر مبنای ارتباط با محصول. 26
2-4-4 طبقه‌بندی بها بر مبنای قابلیت کنترل. 28
2-4-5 طبقه‌بندی بها بر مبنای ماهیت طبیعی.. 30
2-4-6 طبقه‌بندی بها بر مبنای ارتباط با حوزه عملکرد. 30
2-4-7 طبقه‌بندی بها بر مبنای قابلیت استفاده در تصمیم‌گیری.. 31
2-4-8 طبقه‌بندی بها بر مبنای کل یا واحد بودن. 31
2-7-1 هزینه‌های تفاضلی به عنوان هزینه‌های اضافی.. 34
2-8 هزینه نهایی و هزینه متوسط.. 34
2-11 هزینه‌های قابل انتساب… 35
2-13 انباشت و انتساب هزینه‌ها 36
2-13-1 تخصیص هزینه‌های غیرمستقیم. 37
2-14 هزینه‌های منقضی شده و هزینه‌های منقضی نشده 39
2-15 محرکهای هزینه و مدیریت هزینه. 39
2-17-1 روش‌های برآورد توابع هزینه. 41
2-18-1 رفتار هزینه نسبت به سطوح فعالیت… 44
2-18-2 دلایل چسبندگی هزینه. 46
2-19 سیستم‌های جدید هزینه‌یابی.. 47
2-19-1 سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت… 47
2-19-2 هزینه‌یابی دوره عمر محصول. 50
3-4 -1 نحوه انتخاب نمونه و حجم نمونه. 72
3-6-1 تجزیه و تحلیل اعتبار و روایی پرسشنامه. 75
3-7 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیات… 79
فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده‌ها 81
4-2-1- آمار توصیفی جمعیت شناختی.. 82
4-2-2- تحلیل توصیفی پرسش‌های طرح شده در خصوص فرضیه شماره یک تحقیق.. 92
4-2-3- تحلیل توصیفی پرسش‌های طرح شده در خصوص فرضیه شماره دو تحقیق.. 95
4-2-4- تحلیل توصیفی پرسش‌های طرح شده در خصوص فرضیه شماره سه تحقیق.. 96
4-2-5- تحلیل توصیفی پرسش‌های طرح شده در خصوص فرضیه شماره چهار تحقیق.. 98
4-3- تحلیل استنباطی موضوع تحقیق.. 100
4-4 بررسی نیازهای اطلاعاتی مدیران. 108
فصل پنجم نتیجه‌گیری و پیشنهاد ها 111
5-2-1 پیشنهادات مبتنی بر نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های تحقیق.. 112
5-2-2 پیشنهادهای فرعی تحقیق.. 116
5-2-3 پیشنهاد برای تحقیقات آتی.. 118
| فرمت فایل: Word (قابل ویرایش) |
| تعداد صفحات: 162 |
| حجم: 2.42 مگابایت |