پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
دانلود مقاله تکامل رویکرد پیشگیری از جرم مبتنی بر طراحی محیطی(CPTED) در محیطهای مسکونی
نویسندگان
دکتر علی غفاری 1، دکتر مرجان نعمتیمهر2 مهندس ثمانه عبدی3
1 استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران a_ghaffari@sbu.ir
2 استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران m_nematimehr@sbu.ac.ir
3 کارشناس‌ارشد معماری، دانشگاه علموصنعت ایران، تهران، ایران
چکیده
امنیت، یکی از مهمترین نیازهای بشر است، چنانکه در طبقهبندی نیازهای مازلو، امنیت در درجه دوم اهمیت و پس از نیازهای فیزیولوژیک قرار گرفتهاست. محققان بر این باورند که عوامل گوناگونی چون عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و … در ایجاد امنیت مؤثرند، که در این میان میتوان به نقش و تاثیرات محیط نیز اشاره نمود. هدف مقاله حاضر بررسی مراحل تکامل رویکرد پیشگیری از جرم توسط طراحی محیط[1]، بعنوان مهمترین رویکرد در جلوگیری از وقوع جرم و ایجاد امنیت محیطی با استفاده از طراحی و سپس ارائه راهکارهایی برای کمک به معماران و طراحان شهری در جهت طراحی محیط مسکونی ایمن در برابر جرایم است. این مقاله با بکارگیری روش اسنادی، سیر تحول این رویکرد را، مشتمل بر نسل اولCPTED از 1960تا 1970، با تمرکز بر اصلاحات فیزیکی محیط برای رسیدن به امنیت، نسل دوم از 1997 با نقد نسل اول به جهت توجه مطلق بر اصلاحات فیزیکی و پیشنهاد بکارگیری جنبههای روانی و اجتماعی به عنوان یکی از ارکان اصلی ایجاد امنیت و نسل سوم تکامل از 2000 و پیشنهاد مدل چند جانبه امنیتگستری[2] برای پایدار نگهداشتن امنیت در محلات مسکونی، مورد بررسی قرار داده و کاربست این ایدهها را با هدف خلق یا افزایش امنیت در محیط، مورد مطالعه تطبیقی قرار داده است. یافتههای حاصل از این مقایسه تطبیقی و تغییر رویکردهادر میان نسلهای مختلف نظریهپردازان، نشان میدهد که امنیت محیطی، نه صرفا پدیدهای حاصل از مداخلات کالبدی (ایدههای نسل اول)، که پدیدهای نیازمند نگرشی عمیق و جامعهشناختی است که در قالب جاری ساختن ایدهها و اصول نسل دوم بهعنوان مکملی بر نظرات نسل اول و در نهایت، اجرای این ایدهها توسط خود ساکنین محلات و با نظارت متخصصین امر در قالب گامهای امنیتگستری، از دل محلات سالم و پایدار برآمده و در طول زمان، تداوم مییابد.
واژگان کلیدی:
امنیت، پیشگیری از جرم، طراحی محیطی، اجتماع.
Key Words:
Safety, Crime Prevention, Environmental Design, Community.
مقدمه
جرم یکی از ناهنجاریهای اجتماعی است که بطور مستقیم با کیفیت زندگی شهروندان مرتبط است. این ناهنجاری در دورههای زمانی مختلف همواره مورد توجه پژوهشگران حوزه علوم رفتاری، جامعهشناسان، روانشناسان و … بودهاست. از آنجا که وقوع هر نوع جرمی از یکسو نیازمند مکان و بستر محیطی مساعد است، لذا وجود برخی ویژگیها در محیطهای شهری، آنها را به مکانهایی جرمخیز بدل میکند. تئوریهای مطرح شده در زمینه تأثیر علّی عوامل محیطی بر روی رفتارهای اجتماعی به دو بخش تقسیم میشود. یکی بر عوامل محیط طبیعی( آب و هوا، باد، دما، کوه و …) و دیگری بر عوامل محیط انسان ساخت و مصنوع بویژه محیطهای شهری و تأثیر آنها بر رفتار انسانی تأکید دارد (صالحی, ویژگی های محیطی فضاهای شهری امن, 1387). تئوریهای مرتبط با تأثیرعوامل محیط انسانساخت در بروز رفتارهای نابهنجار و مجرمانه، به تئوریهای پیشگیری از جرمِ مکان محور شهرت دارند. تئوریهای مکان محور شامل رویکردهایی چون پیشگیری از جرم موقعیتی[iii]، پیشگیری از جرم توسط طراحی محیط، امنیت از طریق طراحی و … میشوند. در این میان رویکرد مورد توجه این مقاله، رویکرد پیشگیری از جرم توسط طراحی محیط یا CPTED است که از دهه 1960 مطرح شده است. اولین تلاشها در قالب این رویکرد از اصلاحات کالبدی شروع شده اما در سیر تکامل از تمرکز بر کالبد کاسته و بر نقش ایجاد ارتباط میان ساکنین و تقویت حس جمعی تأکید شده و در نهایت برای پایدار ماندن امنیت در محلات، وظیفه ایجاد و تداوم آن به خود ساکنین سپرده شدهاست. این تلاشها هرکدام به نامهای نسل اول CPTED، نسل دوم CPTED و مدل چندجانبه امنیت گستری شهرت یافتهاند. خلق و افزایش امنیت در محیط با استفاده از مداخلات طراحانه، همواره با طرح دو پرسش بنیادین همراه است:
[1] . Crime Prevention through Environmental Design) CPTED)
[2] . Safegrowth
[iii] . Situational Crime Prevention
فرمت فایل: Word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 18
حجم: 80 کیلوبایت