عناصر و اجزاء باغ – بوته‌ها

بوته‌ها

از باغ‌های ایرانی معمولاً بوته‌‌ها و درختچه‌ها را درمیان کرتها می‌کاشتند، درحالیکه درختان بلند و سایه افکن در حاشیه‌ها و مسیرهای اصلی کاشته می‌شدند.ازمیان بوته‌ها گل رز( سرخ) درمیان ایرانیان از همه محبوب تر بوده و ایرانیان به آن علاقه فراوان داشتند.
مطالب مربوط به این بخش از منابع گلکاری تألیف دکتر خلیقی و جزوه گیاه شناسی تألیف مهندس حریری تهیه شده است. =
1-گل سرخ: Rosa Rosaceae: تیره
گونه‌های مهم گل سرخ که در ایران کاشته می‌شدند عبارت است از گل محمدی R.Centifolia گل سرخR.gallica و نسترن وحشی R.glandulosa قدمت کشت و کار گل سرخ به زمانهای ماقبل تاریخ برمی‌گردد. بعضی از نسترنهای وحشی که امروزه به طور طبیعی در کوهستانها و دشتهای ایران یافت می شوند، از اجداد گل سرخ هستند گل سرخ (رز) گیاهی است که در اثر دو رگه گیریها ( ترکیب نژادها و واریته‌های مختلفی از یک و یا چند گیاه به منظور حصول ارقام بهتر) و هیبرید اسیونهای بسیار، دارای ارقام متنوع و گوناگونی شده است. امروزه تقریباً 95 درصد از گل سرخها روی پایه‌های نسترنهای وحشی زندگی می کنند. و این روش عین پیوند رز روی پایه نسترن یکی از بهترین روشهای تکثیر گل رز است. در باغ ایرانی هرکجا که آب و هوای و شرایط محیطی اجازه می داد گل سرخ می نشاندند .

1-یا س :Jasminium
oleaceae : تیره
2-1- یاس رازقی J.Sambac این نوع یاس نسبتاً پهن و گلها درشت به رنگ سفید و بسیار معطرند. تکثیر آن از طریق گرفتن قلمه‌های سبز و نیمه چوبی انجام می‌گیرد. این گیاه، دایمی و همیشه سبز است. در باغهای قدیمی کاشت این گل به دلیل عطر فراوان بسیار معمول و متداول بوده است و معمولاً کنارنشیمن گاههای فرعی همراه بوته‌های دیگر کاشته می‌شد.
2-2- یاس سفید( معمولی):J. officinalis
دارای شاخه‌های بلند و برگهای مرکب و گلهایی ساده و بسیار ظریف است و گلها متشکل از5 گلبرگ بسیار ظریف خوشبو می باشند. به آسانی از طریق کاشت قلمه‌های سبز در ماسه و یا از طریق خوابانیدن شاخه تکثیر می شود.
از دیگر گونه‌‌های این تیره که در باغ ایرانی معمول و متداول بوده است، می‌توان از یاس خوشه‌ایVulgarisSyringa، یاسمن چمپا J.grandiflorumباگلهای معطر و یاس زرد Forsythia را نام برد
یا سها از اصلی‌ترین گلهای باغ ایرانی بعد ازگل سرخ بوده‌اند.

3- خزرهره Nerium oleander
Apocynaceae تیره
خرزهره گیاهی دایمی است که در نقاط گرمسیری کاشت آن رواج داشته است. دارای خاصیت پشه کشی است و برای دفع حشرات موذی در باغ کاشته می‌‌شده است. تکثیر آن با قلمه است. گلهای آن در واریته‌های مختلف به رنگهای متنوع است و دارای انواع ابلق نیز می‌باشد.گلهای آن در بهار و تابستان ظاهر می‌‌شود. بهترین فصل قلمه گرفتن در بهار بعد از فصل گل دهی است.

عناصر و اجزاء باغ – گلهای زینتی

گلهای زینتی

در باغ ایرانی گلها را معمولا پای درختان در حاشیه خیابانها می‌کاشتند. ایرانیان از گلهایی استفاده می‌شد که علاوه بر زیبایی دارای خواص مفید دیگری نظیر عطر خوش‌، استفاده‌های طبی و خوراکی بودند استفاده می‌کردند. در بعضی از باغها قسمتی از محوطه باغ‌، بنام باغچه، یا گلزار یا گلستان که معمولا ً نزدیک بنای اصلی بود را به کاشت گل اختصاص میدادند.
مطالب مربوط به این بخش از منابع گلکاری تألیف دکتر خلیقی و جزوه گیاه شناسی تألیف مهندس حریری تهیه شده است.

1- شمعدانی معمولی: Geranium hortorum
Geraminaceae: تیره
شمعدانی انواع مختلفی دارد و از گلهایی است که سابقه کشت آن در ایران بسیار طولانی است و هر کجا که آب و هوا اجازه کشت آنرا میداد کاشته می شد . شمعدانی گیاهی دائمی و مقاوم نسبت به سرما و سایه است. شمعدانی معمولی از همه معروفتر و بسیار پرگل و زیبایی می ‌باشد. برگهای آن سبز با حاشیه کرم و رنگین می‌باشد. در زمستان که تابش آفتاب ضعیف است گل نمی دهند و در تابستان بهتر است درسایه نگهداری شوند.
از انواع دیگر شمعدانی که در ایران کاشته می‌‌شدند می‌توان و شمعدانی بهار هلو که در تهران بسیار کشت می‌شد‌، شمعدانی عطری که برگهای زیبا با شیارهای عمیق آن بسیار معطر است و شمعدانی اژدری (Pelargoniumdomesticum) که کشت آن در بسیاری از نقاط ایران متداول است نام برد. در آخر می توان به شمعدانی پیچ Pelargonium peltatum که برگها در این نوع نسبتاً پهن و گیاه حالت رونده دارد اشاره کرد.

2- سوسنLilium longiflorum
Liliaceae : تیره
گلهای آن بسیار زیبا است و در فصل بهار گل می‌دهد. دارای پیاز و تک لپه‌ای است. پیازها را معمولاً در ماههای آذر و دی در گلخانه‌ها می‌‌کارند .گل آن درشت و به گلهای مختلف زرد، سفید، نارنجی و قرمز است.
3- بنفشه :Viola
Violaceae: تیره
شامل گونه‌های بنفشه معطرV.odorata‌، بنفشه فرنگی V.altaica وبنفشه سه رنگ V.tricolor بنفشه V.lutea است.
انواع وحشی آن نیز درایران موجود است. گیاهی یکساله و مقاوم به سرما است. در نیمه دوم مرداد ماه بذر آن در هوای آزاد و در بستری از یک خاک سبک کشت می ‌شود در مهر و آبان به محل اصلی برده می‌شود و تا اواسط بهار سال آینده دارای گل می‌باشد و مقاوم است. عملیات به نژادی و دو رک گیری در مورد این گیاه در دنیا بسیار انجام گرفته و بهترین نوع آن نسل اول (F1) است. بدیهی است نسلهای بعدی کیفیت و موغوبیت پایین‌تری دارند . برگهای آن ساده و متناوب و دارای گوشوارک می‌باشند.
گلها نامنظم و منفرد، 5 گلبرک، 5کاسبرگ و 5 پرچم و یا مادگی سه برچه‌‌ای دارد.حاوی ماده آلکا لوئیدی ویولین (violine) می باشد.

4- نرگس: Narcissus poeticus
Amaryllidaceae : تیره
گیاهی تک لپه‌، پیازی و دائمی است و گلهای آن معطر و زیبا است. در باغهای تاریخی بسیارکشت می‌شده است. واریته‌های آن بسیار زیاد و بسته به درشتی و ریزی گل آن طبقه بندی می‌شوند. دارای گلهای شیپوری شکل به رنگ زرد و یا زرد سفید می‌باشد. تکثیرآ ن بوسیله بذر و پیاز صورت می‌گیرد. گیاهی علفی‌، دائمی با برگهای ساده است و باریک گلهای آن منظم‌، منفرد بوده و در ابتدا در غلافی پوشیده‌اند است. میوه آن بصورت کپسول ( میوه‌ای است که از تخمدان مرکب بوجود آمده و در هر برچه چند دانه تولید می‌شود) بوده دانه آلبومن و محتویات غذایی دانه زیاد دارد.
5-گل حنا: Impatien balsamina saminaceae
گیاهی گلدانی، با گلهای ظریف است که هرگل آن 5 گلبرگ قرمز حنایی دارد. برگهای آن ظریف و به رنگ سبز روشن است. و این گیاه بوسیله قلمه تکثیر می‌شود.
از زمانهای قدیم درایران کشت می‌شده و رنگ صورتی آن نیز موجود است. تکثیر این نوع گل از طریق کاشت بذر نیز به آسانی صورت می‌گیرد.

6- اختر: Canna generalis
Cannaceae :تیره
گیاهی است دائمی‌، با ریزومهای ( اندامهای زیر زمینی که بعضی گیاهان به جای ریشه دارند) قومی روی آن جوانه های درشتی رشدونمو می کند. نسبت به سرمای زیاد حساس است. در تابستان به گل می‌نشیند و گلهای آن به رنگهای سرخ‌، نارنجی‌، زرد است.
7- میخک:Dianthus cayophyllus
Caryopyllaceae: تیره
گیاهی است بسیار قدیمی با سابقه طولانی کاشت که به خاطر گلهایش در سراسر جهان معروف است. هم به صورت شاخه بریده و هم در باغچه ها قابل کاشت است گل آن در رنگهای بسیار متنوع و بسیار پرپر است. انواع وحشی آن نیز در کوهستانهای ایران‌، بیشتر در محلهای سنگی می‌روید. برگهای آن متقابل‌، ساده‌، باریک است و جام گل آن دارای 5 گلبرگ دندانه دار است که از دو قسمت پهنک (قسمت پهن گلبرگ )و ناخنک ( قمست باریک گلبرگ )تشکیل شده است.
تکثیر میخک غالباً از طریق رویشی و توسط قلمه گیری از شاخه های سبزآن صورت می گیرد.

8- قرنفل: Dianthus barbatus
Caryophyllaceae : تیره
گلی بسیار زیبا است که گلهایش رنگ‌های متنوع داشته و در حاشیه‌ها استفاده می‌شود. در ایران از قدیم در باغها کشت می‌‌شده است. نسبت به سرما مقاوم است. بذر آن در تیر و مرداد کشت و نشاها در شهریور و مهر به محل اصلی منتقل می شود.

9- گل صابونی ( بغدادی) Soponaria officinalis
Caryophyllaceae: تیره
از این‌رو به آن صابونی می‌گویندکه برگهای آن دارای ماده ساپونینی (Saponin) است و مانند صابون درآب کف می‌کند، در بسیاری از منابع بعنوان یکی ازگلهای اصلی باغها ذکر شده است.

10-ستاره‌ای : Aster sp
Compositeae : تیره
دارای گونه های(Variety) بسیار زیاد است. گلهای ریز و ستاره ای شکل به رنگ سفید، آبی و طلایی دارد. روز کوتاه ( گیاهانی که به کمتر از 12 ساعت نورآقتاب در یک شبانه روز نیاز دارند) و دارای انشعابات متعدد می باشد. تکثیر آن غالباً از طریق کاشت بذر در اوایل اردیبهشت انجام می ‌شود و حدود 5 ماه بعد ازکاشت بذرها به گل می نشینند.

11- همیشه بهار: Calendula sp.
Compositeae :تیره
از گلهای پاییزی است و تا اوایل بهار دوام دارد. گلهای آن زرد طلایی است. در باغها‌، در حاشیه‌ها و پای درختان ونیز نزدیک عمارت کاشته می‌شده است.
12- جعفری:Taget erecta
Compositeae :تیره
یکی ازگلهای قدیمی است که از سالها پیش کشت و پرورش آن درایران معمول بوده است. گل بهاره و تابستانه( نشاهای آن در فضل بهار وتابستان به محل اصلی کاشت منتقل می‌شوند. گل بهاره به گلی می‌گویند که در بهار به گل می‍نشیند) است. بذر آن به طور معمول در اردیبهشت ماه در خزانه ای آماده شده‌، سپس کشت می‌شود. نشا ظرف دو ماه آماده کاشت در محل اصلی است.
13-آهار:Zinnia elegans
Compositeae : تیره
بذر آنرا در اردیبهشت ماه در خزانه می‌کارند و در تیر ماه آنرا نشا کار می‌کنند. این گل از گیاهانی است که بذر آن مستقیماً در محل اصلی یعنی حاشیه‌های گل‌کاری کاشته می‌شود. رشد آن بسیار زیاد است. ارتفاع آن بیش از گلهای دیگر است و در حاشیه‌‌های گل‌کاری باید در جای مناسب کاشته شود .گل آن بسیار زیباست و در باغهای قدیمی بسیار از آن استفاده می‌شده است.

14-کوکب:Dahlia
Compositeae : تیره
از گیاهان دائمی است و ریشه های غده ای آن در برابر سرما مقاومت ندارد. رنگ گلها در آن بسیار زیبا و متنوع است‌، خصوصاً در نواحی کوهستانی که تابستانهای خنک تری دارد. گل آن بسیار درشت و رشد آن قابل ملاحظه است.
15-کوکب کوهی :Rudbeckia fulgida
Compositeae : تیره
یک گیاه دائمی با گلها زرد است که در وسط به رنگ تیره و سیاه می گراید. گلهای کوکب کوهی با ساقه های بلند جلب توجه می‌کند. در آغاز بهار از طریق تقسیم بوته تکثیر می‌‌شود.
16- رعنا زیبا:Gaillardia
Compositea : تیره
یک گل زیبای دائمی است. در اواخر خرداد و تقریباً در تمام طول تابستان گل می‌دهد. گلهای آن قرمز، صورتی و زرد است. تکثیر آن به آسانی از طریق تقسیم بوته در بهار انجام می‌گیرد.

17- داودی:Chrysanthemum morifolium
Composite: تیره
این گیاه هم بیرونی وهم آپارتمانی می‌باشد. به طور مصنوعی در تمام فصول در گلخانه‌های با تجهیزات کافی به گل می نشیند. یکی از گلهای بسیار مهم است. در باغ ایرانی رایج و متداول بوده است. طرز تکثیر داوودی از طریق ریشه دارکردن قلمه‌های انتهایی شاخه صورت می گیرد. قلمه‌ها ی ریشه دار را مستقیماً در گلدانهای مناسب کشت می‌‌کنند. به طور معمول فصل گلدهی آنها پاییز و اوایل زمستان می‌باشد.
18- نیلوفر:Ipomoea ticolor
گیاهی یکساله با گلهای آبی رنگ است. به صورت خودرو هم رشدونمو می‌‌کند . رشد آن بسیار زیاد و ظرف یکماه به ارتفاع 3 متر می‌رسد در تابستان گل می‌دهد. بالاروند و مناسب پرچین‌‌ها و چفته‌‌ها) به غلط به آن آلاچیق می‌گویند( دانش دوست یعقوب‌، باغ ایرانی)( می‌‌باشد .

19- شب بو: Mathiola chierathus
Cruciferae : تیره
ریشه‌‌های آن بلند و دارای انواع یکساله و دوساله است. به صورت شاخه بریده وکاشته شده در باغچه‌ها مورد استفاده قرار می‌ گیرد. برگهای آن متناوب و بدون دمبرگ است. گلهای آن منظم و به شکل خوشه می‌باشند. این گل در بهار به گل می‌نشیند. گلهای آن سفید‌، صورتی و بنفش است.

20- زنبق:Iris hybrids
Iridaceae : تیره
گیاه ریزوم دار دائمی و مقاوم به سرماست و در ایران کاملاً شناخته شده است. از طریق تقسیم ریزوم در اسفند ماه تکثیر می‌شود . در آغاز فصل بهار به گل می نشیند. انواع وحشی آن نیز در ایران فراوان است. دارای گونه های متعددی بوده و برای زینت در باغها بسیار متداول است . گونه مهم آن I.gernamica که در عطرسازی از آن استفاده می‌گردد.

21- زعفران زینتی : Crocus aureus
Iridaceae : تیره
از طریق کاشت پیاز توپر تکثیر می شود. کشت آن در قدیم بسیار معمول بوده است. دارای گل بنفش خوشرنگ با ارتفاع کم می باشد. درآغاز فصل بهار گلهای زیبای زعفران نمایان می‌گردد.
22- سلوی ( مریم گلی) :Salvia sclarea
Labiatae : تیره
گل آن یکساله و دارای ارقام پاکوتاه و پا بلند است. این گلها آن به رنگ قرمز بسیار زیبا و برگهای آن نیز پهن‌، دندانه دار و سبز پررنگ هستند. از گلهای زینتی بسیار زیباست و کشت آن در باغها بخصوص در نقاط سایه دار بسیار معمول و مرسوم بوده است. نشای سلوی در اردیبهشت ماه توزیع و در باغها کشت می شود و تکثیر آن نیز در پاییز از طریق بذر صورت می‌پذیرد.

23-گل نخود:Lathyrus odoratus
Leguminoseae :تیره
دارای گلهایی به رنگ مختلف قرمز، بنفش‌، طلایی و غیره است. از طریق بذر تکثیر می شود. کشت آن از قدیم الایام مرسوم بوده و نسبت به سرما مقاوم است و بذر آنرا در پاییز نیز می‌توان کاشت وکشت پاییزه آن نتیجه بهتر می دهد. گل نخود در اردیبهشت و تیر ماه گل می‌دهد.
24- لاله:Tulipa
Lili aceae : تیره
لاله یکی از گیاهانی است که ایرانیان از زمانهای قدیم با آن آشنایی داشته اند. کاسبرگ‌، گلبرگ آن آزاد جامی شکل است، گلها منفرد و از حیث رنگ گونه های مختلف دارند. در بهار به گل می‌رود و گل آن درشت است. به صورت شاخه بریده و کاشته شده در باغچه مورد استفاده قرار می گیرد.
25- سنبل: Hyacinthus
Liliaceae : تیره
در اواخر فصل پاییز، پیازهای آن که از پیش آماده شده اند‌، کاشت می شوند کاشت آن باید در یک خاک سبک صورت گیرد. ازگذشته های بسیار دور در باغهای تاریخی کشت می‌شده است. در اواخر اسفند و اوایل بهار به گل می رود. گلهای آن به صورت خوشه ای معطر آویزان با کاسبرگ وگلبرگ چسبیده و به شکل قیف می باشد
26-گل کاغذی: Bougainvillea
Nyctaginacaea : تیره
بومی برزیل است در ایران فقط در سواحل جنوبی و در فارس کشت می شود. دارای ساقه‌های خاردار و بالا رونده براکته‌ها( شبیه برگ در گیاه است و همان کار برگ را انجام می‌دهد) یا برگه‌های بنفش رنگ می باشد. تکثیر آن از طریق قلمه های چوبی و نیمه چوبی صورت می‌‌گیرد. تقریبا ً در هر خاکی رشد و نمو می کند و بسیار مقاوم در مقابل بی آبی است. به آفتاب زیاد نیازدارد.

27- شقایق:Papaver spp
Papaveracae : تیره
گونه‌های وحشی آن در ایران به صورت خودرو یافت می‌شود. معروفترین آن شقایق سیاه P.orientalis می‌باشد که بومی ایران است. بیشتر در منطقه البرز یافت می‌شود. دارای ماده ای به نام تبائین (Tebain) می‌باشد. در باغها بعنوان گیاه زینتی کاشته می‌شود. تکثیر آن از طریق تقسیم بوته و کشت بذر در بهار صورت می‌گیرد.

28-گل ناز:Portulaca grandiflora
Protulacaceae : تیره
گل ناز یکی از مهمترین گلهایی است که در باغهای قدیمی کشت می ‌شد و معمولاً برای کاشت آن محل خاصی را در نظر می گرفتند. بذر آن بسیار ریز است. کشت آن بوسیله بذر انجام می شود و شبیه به چمن کاری است. خاک آن باید غنی و خوب باشد. گلهای آن بسیار زیبا، پاکوتاه و به رنگهای قرمز،آبی‌، بنفش‌، سفید، زرد و حنائی است. دارای شاخه‌ها و برگها ی گوشتی است و از طریق قلمه زدن نیز تکثیر می‌‌شود.

29- پامچال: Primula forrestii
Primulaceae: تیره
گونه های متعدد آن بومی مناطق سرد و مرطوب بوده. به سرما مقاوم است . فصل گل دهی آن زمستان و اوایل بهار است. بذر آن به سرعت قوه نامیه( زمانیکه بذرهای گیاهی تحت شرایط محیطی نامساعد قرار گیرند‌، فغالیتهای متابولیسمی آنها به حداقل می‌رسد و اصطلاحاً بذرها به خواب می روند و به محض مساعد شدن شرایط جوانه می زنند) خود را از دست می دهد. درختچه بذر تازه باید کاشته شود. گلهای آن به رنگهای بسیار متنوع زرد‌، سفید، ارغوانی‌، بنفش‌، قرمز است.
30- آلاله: Ranunculus glacialis
Ranunculaceae: تیره
دارای گلهای زیبا و درشت پرپر، به قطر 4 سانتی متر است. آلاله ایران درجهان شهرت دارد. در غرب ایران می‌روید. دارای گلهایی درشت به رنگ قرمز است. ساقه‌های گلدهنده این گیاه به 25 سانتی متر یا بیشتر می رسد. بذرآن در ماههای تیر و مرداد در محل اصلی کشت می شود
گیاهان چند ساله آلاله را در فصل بهار می‌توان از طریق تقسیم بوته تکثیر کرد. میوه آن فندقه است.

31- تاج الملوک: Aquilegia hybrida
Ranunculaceae : تیره
گیاهی است دائمی وگلهای آن زینتی است که در اوایل فصل بهار به گل می رود. این گیاه نیز با سابقه بسیار طولانی در باغهای ایرانی کشت می شده است. از طریق کاشت بذر قابل تکثیر است وبذر آن را در اسفند ماه کشت می‌کنند، سپس در ماههای بعد آنرا گلدانی کرده در باغچه‌ها می‌کارند. این گیاه در برابر سرما کاملا مقاوم است .
ساده‌‌ترین روش ازدیاد آن تقسیم بوته‌های چند ساله است. که در بهار و قبل از شروع فصل رشد و نمو، انجام می‌گیرد.
32- زبان در قفا:Delphinum
Ranunculaceae : تیره
گونه‌‌های یکساله و دائمی این گیاه از دیر باز در ایران کاشته می شده است . خوشه‌های گل آن بسیار بلند و گلها درشت و زائده‌ای در قسمت عقب دارند، به همین دلیل به آن زبان در قفا گفته می‌شود. خاک آن بهتر است از نوع سبک باشد. به آفتاب کامل نیاز دارد. گلهای آن به رنگهای سفید‌، آبی و بنفش است. از طریق تقسیم بوته و بذر تکثیر می شود.

33-گل میمون:Antirrhinum majus
Scrophulariaceae : تیره
گیاهی است به صورتهای یکساله‌، دوساله و دائمی‌، که این مساله به نوع آب و هوای هر منطقه بستگی دارد. در نواحی که زمستانهای بسیار سرد دارد، گل میمون به صورت یکساله کشت می‌شود. در نواحی که زمستانهایش خیلی سرد نیست ( حداقل درجه حرارت زمستان 10 درجه سانتی گراد)‌،گل میمون تا این درجه سرما را حفظ می‌کند و در سال دوم محصول خوبی می دهد.این گیاه در شرایط مطلوب به صورت دائمی کشت می‌شود. خوشه‌های گل در این گیاه بلند است‌، حتی در بعضی واریته‌ها به یک مترو بیشتر هم می‌رسد. محل آن باید در آفتاب باشد‌، اما به محل سایه آفتاب نیز مقاوم است.
34- اطلسی : Petunia hybrida
Solanaceae : تیره
گیاهی است یکساله و دارای ارقام بسیار متعدد. فاصله بین بوته‌‌های اطلسی نباید کمتر از 25 سانتی متر باشد.تکثیر آن با بذر صورت می گیرد. در خاکهای خوب و حاصلخیز و در محل آفتابی رشد و نمو خوبی می‌کند. گلهای آن شیپوری و درشت است.

– شاه پسند درختی : Lantana camara
Verbenaceae : تیره
درختچه‌‌ای کوچک است. در بعضی نقاط که هوا گرم است و در هوای آزاد می روید. برگهای آن متقابل و دائمی است. گلها به صورت خوشه‌ای به رنگ قرمز و زرد هستند. که در ابتدای شکفتن زرد رنگ و سپس نارنجی و در آخر قرمز رنگ می‌گردد. در شمال هم کشت آن رواج دارد.
36- شاه پسند یکساله:Verbena hortensis
Verbenaceae : تیره
گلهای آن بهاره و تابستانه‌، نسبتاً متراکم و به رنگهای قرمز، بنفش‌، زرد و سفید شبیه شاه پسند درختی است. باید در محل آفتابی کشت شود. با اولین سرمای سخت از بین می رود. از طریق بذر و قلمه تکثیر می شود.
37- پیچ معین التجار:Clerodendrum
Verbenaceae : تیره
دارای برگهای دایمی وگلهای سفید و قرمز کوچک است و در بعضی از واریته‌ها گل درشت تر است. نحوه تکثیرآن به دو صورت است، نوع سفید آن به آسانی از طریق قلمه تکثیر می‌شود و نوع قرمز آن به کمک مواد هورمونی ریشه‌زا و در زیرمه پاش و از طریق پیوند روی نوع سفید در زیر مه پاش و از طریق پیوند روی نوع سفید قابل تکثیر است. کشت و کار آن در هوای آزاد مقدور نیست.

عناصر و اجزاء باغ – گیاهان پوششی

گیاهان پوششی

برای تهیه مطالب در خصوص گیاهان پوششی باغ ایرانی از منابع (خلیقی، احمد- گلگاری)‌، باغهای ایرانی ( پیرنیا‌، محمد کریم) باغ ایرانی ( دانش دوست، یعقوب ) باغ ( ابوالقاسمی‌، لطیف ) استفاده شده است.
1-شبدر زینتی(دایکوندرا) Dichondra repens
Leguminoseae: تیره
در ایران کشت این نوع شبدر هنوز هم متداول است. این گیاه پوششی همانند چمن کاشته، و نگهداری می‌شود. این گیاه در شهرهای شمالی ایران‌، بسیار کشت می‌شود. در تهران نیز در نواحی شمیرانات کشت آن به خوبی انجام می‌شود. پوشش اصلی باغ ایرانی در قدیم این نوع شبدر زینتی بوده است.
2- شبدر:Trifolium
Leguminose: تیره
از دولپه‌ای‌ها)گیاهانی که در مقابل تک لپه‌ایها هستند و دانه آنها حاوی دو رشته مواد غذایی (آلبومن ) که از یکدیگر جدا هستند می باشد. (با گلهایی به رنگ سفید‌، صورتی و قرمز است. میوه آن کوچک و دارای یک دانه می باشد. گونه‌‌های مهم آن شبدر معمولیT.repens، شبدر هیبرید T.hibridum T.repens و شبدرگل درشت T.incor nataum با گلهای سرخرنگ است.

3- یونجه باغی:Lotus
Leguminoseae:تیره
گلهای آن به رنگ قرمز یا زرد و میوه نیام آن کشیده و طویل است. پس از شبدر (Trifolium) یکی از گونه‌‌های معروف پوشش گیاهی باغ در گذشته بوده است. در فصول سرد، کاشت آن درختان را از خطر سرمازدگی محافظت می کند.
4- چمن:Gramineae : تیره
به طور کلی چمن یک گونه جدید است و در قدیم‌، در باغهای تاریخی کشت نمی‌شده است. اما امروزه در بسیاری از باغهای تاریخی‌، به عنوان پوشش باغ استفاده می‌شود.
چمن پوآپاراتنسیس:Poa pratensis
با اسامی تجاری مریون و بارون شناخته می‌شود‌، دارای بذر ریز است. در برابرگرما مقاوم‌، اما درصورتیکه گرمای هوا بیش از40 شود رشد آن متوقف می گردد. در ایران به چمن هلندی مشهور است

چمن لولیوم :L0lium perenne
بذرآن نسبت به قبلی درشت تر است. به آن چمن یا رندی هم می‌گویند. برگهای آن نیز درشت تراست.

چمن فستوکا: Festuca rubra از چمنهای کاملاً سردسیری است. در فصل گرما از بین می رود و بذر آن درشت است.
چمن اگروسیتس:Agrostis tenuis بذرآن بسیار ریز می باشد. مقاومت آن نیز در برابر شرایط نامساعد محیطی کم است.
چمن آفریقایی : Cynodon dactylon بسیار در برابر گرما و خشکی و شوری خاک مقاوم است. علاوه بر کاشت بذر از طریق تقسیم بوته نیز تکثیر می‌شود.
زوی زیا: Zoysia این چمن نیز به گرما و خشکی مقاوم است وبا آب و هوای مناطق گرم ایران سازگاری پیدا کرده است

معماری همساز با اقلیم

معماری همساز با اقلیم برخاسته از معماری پایدار و توسعه پایدار بوده که این نیز ناشی از نیاز انسان امروز در مقابل پیامد های سوء جهان صنعتی و مصرفی عصر حاضر است .

در معماری معاصر، تغییراتی که با توجه معیارهای زیست اقلیمی و پایداری پدید می آیند ، هر روز اهمیت بیشتری می یابند .سخن از پایداری در معماری را می توان به تصور و طراحی ساخت و ساز های آینده تعبیر کرد ،آن هم نه تنها با پبیداری فیزیکی ساختمان ،بلکه با پایداری و حفظ این سیاره و منابع انرژی آن. بدین ترتیب این گونه به نظر می رسد که می توان پایداری رابر پایهً الگویی تصور کرد که در آن مواد و منابع در دسترس ، بیش از هدر دادن یا نادیده گرفتن شان ، با کارائی بیشتر به کار گرفته شوند. به طور کلی مظور این است که بر قابلیت ساختمان بای تلفیق عوامل محیطی و جوی ، وتبدیل آنها به صورت کیفیت های فضایی و آسایش و فرم ، تمرکز گردد.

حفظ و حراست از منابع طبیعی جهان ، مصونیت از آلودگی هوا و سایر آلودگی های محیطی ، حفاظت از لایه ازن ، بهداشت جسمی و روانی ، آینده بشریت و… از موضوعاتی است که در این راستا مطرح بوده و ضرورت آن به عنوان یک وظیفه جهانی روز به روز آشکارتر می شود. تأثیرات این احساس مسؤولیت بر معماری موجب پیدایش سبک های معماری جدید با عناوین “معماری سبز”،”اکوـ تک” و ارگانی ـ تک” شد. مبانی فکری اکثر این مکاتب استفاده از تکنولوژی روز به نحوی که حفاظت از عوامل زیستی و محیطی در آنها منظور شده باشد.

معماری همساز با اقلیم وفن آوری

بیان و ابزار دستاورد های علمی و فنی ، همواره از وظایف توسعه معماری مدرن بوده است.مدرنیست های اولیه معماری نظیرلوکوربوزیه وگروپیوس ، به فن آوری به مثابه نیرویی که تغییر را موجب می شود ، توجه می کردند و بنا بر همین ملاحظات بود که انسان آن را در معماری از آن خود ساخت و مورد ستایش قرار داد. معماری مدرن ، از سالن توربین(1909)پیتر به رنز برای شرکت A.E.G در برلین تا ساختمان سیگرام(1958) میس ون دروهه در نیویورک همواره مقاصد پیشرفت فن آورانه را تأیید کرده و بکار گرفته است.

در چند دهه اخیر نیز این حساسیت در تحول معماری “های ـ تک” ، جنبشی که ریشه های ان از لحاظ فن آوری به برداشت های خوش بینانه دهه 1960 بر می گردد ،کاملاً آشکار است. این دهه مقارن با پیشرفت هایی در صنعت هوا ـ فضا بود که انسان را به کره ماه برد  و موجب پیامد تحریک آمیزی شد که خبر از نسل معماران آگاهی نظیر گروه “آر کی گرام” می داد ،که امروزه معماران آگاهی نظیر”ریچارد راجرز”،”نیکلاس گریشماو”و”مایکل هاپکینز”را دربر می گیرد.

البته نکته ای که می توان به آن اشاره کرد ،جنبه انتقادی تعامل بین معماری و فن آوری است و این نکته به گونه ای است که در آن ،این دو همواره شکل جدیدی به یکدیگر می دهند. برای روشن شدن امر،می توان به معماری “های ـ تک” از دل مشغولی اولیه خود با منطق خشک تولید کلان،در ادامه به تلفیق با کارکردگرائی شدید رو آورده است. از سوی دیگر مشاهده می شود که تولید فرایندهای صنعتی منطقی به صورت ساخت و سازهای ساختمانی،منجر به محیط های خنثی،انعطاف پذیر،و بی مصرف شده و در کل به صورت سبکی پیچیده مبهم در آمده است. خوشبختانه حساسیت در برابر چنین وضعیتی،روابط گسترده تر از جمله ساخت مکان،تفاهم اجتماعی،مصرف انرژی،شهرسازی و آگاهی زیست محیطی را های ـتک” بوجود آورده،به طوری که امروزه “اکوـ تک”رادربرابر ” قرار داده است.

نکته تعیین کننده دیگر در باره این رویکرد خاص،تعامل خلاق بسیاری از رشته های تا پیش از این غیر وابسته به هم است ـ برای نمونه مهندسی ساختاری وتأسیسات،مصالح ساختمانی،علوم کامپیوتری و زیست محیطی ـ که به نوعی معماری انجامیده است که دامنه وسیع تری از تجربیات گوناگون را در اختیار ما می گذارد که تا پیش از این هرگز ممکن نبود؛و نیز نوعی معماری که می توان که با نیازهای جامعه معاصر سازگار شود.

ریچارد راجرز که می توان از او به عنوان یکی از معماران آگاه و بصیر امروز نام برد،می گوید : “خلق معماری که فن آوری جدید را در برداشته باشد مستلزم گسستن از ایده جهان ایستای افلاتونی است؛جهانی که با شیء متناهی عالی ای بیان می شود،که نه چیزی را می توان به آن افزود و نه از آن جدا کرد.واین برداشتی است که از آغاز تا به امروز بر معماری تسلط داشته است. همچنین به عوض تعریف معماری به گفته شلینگ،یعنی معماری به مثابه موسیقی منجمد،امروزه معماری بیشتر شبیه به موسیقی مدرن یا جاز یا حتی شعر نگریسته می شود،که “بداهه گوئی”در ان نقش دارد؛ معماری نامشخصی که هم ثبات و هم تغییررا در بر می گیرد.

به هر حال روابط معمارانه،اجتماعی وفن آورانه از نوعی معماری با عنوان معماری “اکوـ تک” یا “معماری سبز” خبر می دهد، که طیف گوناگونی از ساختمان ها را در بر دارد. در برخی از کتاب ها و منابع این گونه ساختمان ها باعنوان های بیان ساختاری،مجسمه سازی با نور،صرفه جوئی در انرژی،واکنش های شهری ونمادگرائی شهری ددسته بندی و معرفی کرده اند.یکی از وجوه مشترکی که در میان تفاسیر اژن نوع معماری می توان به آن اشاره کرد،این است که “معماری و می توانند از یکدیگر یاد بگیرند”.

کلیات واهداف درمعماری همساز با اقلیم

اجتماع ما فراتر از امکانات آن زندگی می کند. ما در مکان و زمان محدود زندگی خود از طریق الگوهای نادرست رفتاری زمین را از سرمایه های بزرگش محروم می کنیم.این الگوها محیط طبیعی را ویران می کند و این در حالی است که ما برای دوره طولانی  بقاء طی نسل های آتی به آن وابسته ایم.