تجهیزات مورد استفاده در جوشکاری‌

تجهیزات مورد استفاده در جوشکاری‌

تجهیزات مورد نیاز برای جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود روکشدار، ساده و قابل حمل است.‌ نسبت به تجهیزات ‌لازم برای انواع دیگر جوشکاری، ارزان قیمت هستند. با اجرای تمهیدات ‌لازم جهت تهویه‌ی کافی، جلوگیری از آتش سوزی و دیگر خطرات موجود، این نوع جوشکاری می‌تواند در محیط بسته و هوای آزاد و در هر مکان و موقعیتی انجام شود.

انواع ماشین‌های جوشکاری

به طور کلی سه نوع ماشین جوشکاری وجود دارد.

1. ‌موتور- مولدها، شامل موتور درونسوز یا موتور برقی (موتور – ژنراتور و دینام‌ها)
2. ‌مبدل–یکسوکننده‌ها (رکتیفایر)
3. ‌مبدل‌ها (ترانس‌ها)

دینام جوشکاری کارگاهی شامل یک دینام (ژنراتور) تولید جریان و یک الکتروموتور سه فاز است که با هم کوپل شده‌ یا اساساً محور آنها مشترک است. در یک سو‌، محور الکتروموتور و در سوی دیگر محور دینام تعبیه شده است.‌

الکتروموتور حرکت دورانی مناسب را به وجود می‌آورد و این حرکت باعث گردش محور دینام می‌شود و برق مورد نیاز جوشکاری را تولید می‌کند.

اتصال الکتروموتور به برق شهر توسط یک کلید ستاره و مثلث صورت می‌گیرد و برای راه‌اندازی آن ‌لازم است ابتدا کلید روی حالت ستاره قرار گرفته تا موتور به دور کامل برسد. سپس کلید روی حالت مثلث ‌قرار میگیرد تا دور موتور ثابت و آماده‌ی جوشکاری شود. هیچ گاه نباید در حالتی که کلید روی ستاره است، جوشکاری شود، زیرا باعث می‌شود که دور موتور کم و زیاد شده و در نهایت دستگاه از کار بیفتد. ماشین جوشکاری از نوع دیزل، بنزینی، دینام‌ یا رکتیفایر باید وضعیت مناسبی داشته باشد و جریان یکنواختی برای جوشکاری تولید نماید.

مبدل – یک‌سوکننده‌ها (رکتیفایرها)

رکتیفایرها دارای طرح‌های متعدد برای مقاصد مختلف هستند. انعطاف پذیری، یکی از د‌لایل پذیرش گسترده‌ی این ماشین در صنعت جوشکاری است. این ماشین‌ها قادر به تحویل جریان مستقیم (DC) با قطبیت منفی یا مثبت هستند. همچنین ممکن است برای جوشکاری دستی با الکترود، جوشکاری تحت حفاظت گاز، جوشکاری زیرپودری و جوشکاری گلمیخ‌ها مورد استفاده قرار گیرند و امکان سرویس‌دهی همزمان به چندین کاربر را دارا هستند.

‌ابزار جوشکاری در ساخت و نصب اسکلت فلزی

برای اجرای موفق جوشکاری قوسی (بخصوص روش دستی) ‌لازم است که از ابزار و تجهیزات دیگری نیز استفاده شود. این ابزار شامل موارد زیر است.

چکش جوش

از این وسیله برای برداشتن سرباره روی جوش و زدودن جرقه‌های اطراف خط جوش استفاده می‌شود. جنس آن بسیار سخت است و دو سر آن به دو صورت تبری و مخروطی تیز است.

برس سیمی‌

برس سیمی برای تمیزکاری روی قطعات کار از گرد و غبار و زنگ به کار می‌رود و طوری ساخته شده که در برابر سایش مقاوم باشد. یعنی سیم‌های آن نریزد و زود فرسوده نشود. برس سیمی معمولی از جنس فو‌لاد ضدزنگ ساخته می‌شود.

سنگ فرز

‌سنگ فرز یکی از تجهیزاتی است که برای آماده‌سازی لبه‌های جوشکاری مورد استفاده‌ی زیادی دارد. از سنگ فرز همیشه در حالت ایستاده استفاده می‌کنند. بنابراین شرایط استفاده از سنگ فرز تقریباً همیشه سخت و نامساعد بوده و باید با دقت بسیار مورد استفاده قرار گیرد.‌ دستگاه سنگ فرز با برق معمولی شبکه‌ی شهری کار می‌کند. یعنی اگر سیم رابط معیوب باشد یا دستگاه سنگ اتصالی داشته باشد خطر برق گرفتگی آن زیاد است. ‌لازم است قبل از کار با دستگاه سنگ فرز اطمینان حاصل شود که تیغه‌ی سنگ شکسته نباشد و یا پیچ اتصال آن به ماشین سنگ شل نشده باشد.

کابل‌های جوشکاری و اتصا‌لات آنها‌

کابل‌های جوشکاری از نوع افشان و با عایق بسیار قوی و سبک است. ‌جنس سیم آن مسی یا آلومینیومی است. یکی از آنها کابل انبر و دیگری کابل اتصال آهن است. کابل‌ها را با کمک کابل شو (کفش کابل‌)‌ ‌به دستگاه جوش و به انبر وصل می‌کنند. اتصال کابل به کفش کابل باید محکم و بدون لقی باشد تا گرم نشود. وقتی بخواهند کابل‌ها را به یکدیگر متصل کنند تا بلندتر شود، آن‌ها را با کمک اتصا‌لات سر هم می‌کنند.

انبرهای جوشکاری‌

انبر جوشکاری وسیله گرفتن الکترود و اجرای جوشکاری است. انبرها را برحسب ظرفیت جریانی که می‌توانند از خود عبور دهند، دسته‌بندی می‌کنند. ‌روی انبرها را از جنس عایق بسیار قوی و سبک می‌پوشانند. کائوچو، الستیک و فیبر فشرده عایق‌های مناسبی هستند. گیره‌های اتصال آهن نیز به کابل اتصال آهن متصل می‌شود و به پایه میز جوشکاری یا به قطعه‌ی مورد جوشکاری متصل می‌شود. این گیره‌ها باید تمیز باشد و فنر قوی داشته باشد که خوب به پایه میز یا به کار بچسبد.

جعبه‌ی الکترود

‌جهت حفاظت از الکترودها و دسته‌بندی آنها، در صورت استفاده از چند نوع الکترود، باید برای هر جوشکار یک جعبه‌ی الکترود مناسب تهیه شود.

گرم‌کن دستی‌

جهت پیش گرم‌کردن درزهای جوش قبل از جوشکاری بخصوص در روزهای سرد، مطابق دستورالعمل‌های جوشکاری از گرم کن دستی استفاده می‌شود.

ابزارهای اندازه‌گیری‌

از این ابزارها برای تعیین محل برش و یا مونتاژ قطعات استفاده می‌شود. یکی از سودمندترین ابزارهای متر فنری ۳ متری نیازهای متعارف را برآورده می‌سازد، اما اندازه‌گیری، متر فو‌لادی فنری است. معمولاً در پروژه‌های بزرگ ممکن است به متر ۱۵ متری نیاز باشد. برای انجام کارهای کوچکتر می‌توان از یک خط‌کش فو‌لادی ۳۰ یا ۵۰ سانتیمتری نیز استفاده نمود. مناسب است همیشه یک خط‌کش پلاستیکی ۱۵ سانتیمتری در جیب لباس‌ کار جوشکار موجود باشد.

ابزار نشانه‌گذاری‌

از این ابزار برای ترسیم خط برش، بر طبق اندازه‌گیریهای انجام شده، استفاده می‌شود. هنگام ‌کار با مشعل برشکاری، به خط نشانه‌ای نیاز است که بر اثر شعله محو نشود. ابزارهای نشانه گذاری عبارتند از سوزن خط کشی و سنبه نشان ۹۰ درجه یا ۳۰ درجه. سنبه نشان ۹۰ درجه منظور ما را برآورده می‌سازد، اما سنبه نشان ۳۰ درجه بصورت ویژه به همین منظور ساخته شده است. به کمک این سنبه نشان می‌توان خطی تشکیل شده از نشانه‌های نزدیک به هم ترسیم نمود. روش دیگری برای نشانه گذاری فلز به منظور برشکاری با مشعل استفاده از سنگ صابون است. اثر این سنگ مانند اثر گچ است، اما در دمای با‌لای برشکاری نمی‌سوزد. بنابراین مناسب است همیشه چند قطعه سنگ صابون در جعبه ابزار موجود باشد. برای ترسیم کمان یا دایره از پرگار فلزی استفاده می‌شود. این وسیله نوعی سوزن خط کشی شبیه پرگار است، اما دو نوک فو‌لادی تیز دارد. ‌لازم به ذکر است که از سوزن خط کشی فقط باید برای ترسیم خط برش استفاده شود. این نکته به ویژه در هنگام خط کشی ورق باید رعایت شود، زیرا بسیار احتمال می‌رود که ترک یا پارگی از محل خط کشی به دلیل تمرکز تنش ایجاد شده آغاز شود.

ابزار نصب‌

ابزار، وسایل و ماشین‌آ‌لاتی که در نصب سازه‌های فو‌لادی بکار می‌روند، بسته به نوع و اندازه سازه می‌توانند انواع مختلف داشته باشند. از طرف دیگر اغلب این وسایل طبق استانداردهای سازندگان مختلف تولید می‌شوند که از بین آنها نوع و اندازه مناسب باید انتخاب شود. هرگاه بخواهند باری را به قالب جر‌ثقیلی آویزان کنند. اگر اندازه و وزن بار اجازه چنین عملی را بدهد، می‌توان‌ آن را به وسیله حلقه‌ای از طناب فلزی به قالب آویزان کرد. طناب اصلی از یک قطعه طناب با طول مناسب که هر دو انتهای آن را به صورت حلقه کوچکی در آورده‌اند، تشکیل می‌شود. این طناب را دور قطعه به گونه‌ای که یکی از دو سر طناب از حلقه کوچک سر دیگر آن بگذرد، مهار می‌کنند. برای اتصال دو قطعه‌ی فلزی از وسایل اتصال استفاده می‌نمایند. میله اهرم، اسباب کشش، تخماق برای جفت کردن و رسانیدن قطعه به وضعیت مورد نظر برای اتصال استفاده می‌شود. از پین و آچار کج برای همسو کردن سوراخ‌های قطعات استفاده می‌شود. منبع:همیار ناظر