مقایسه کودک آزاری در ایران با آمریکا
تغییرات و بحران هایی که در اثر پیشرفت سریع و پیچیده تر شدن تعاملات اجتماعی در جوامع امروز رخ داده، تأثیر بسزایی بر کودکان و نوجوانان گذاشته است.
به گزارش سرویس گزارش جهان توسعه شهرنشینی ، سیل مهاجرت به سوی شهرهای بزرگ، میل به رفاه و برخورداری از مظاهر تمدن شهری، نبود امکانات و اعتبارات کافی برای بهسازی و وجود اختلافات طبقاتی جوامع را به پدیده های سوءاجتماعی سوق داده که از جمله آنها می توان به ترویج و گسترش کودک آزاری اشاره کرد. هم اکنون بحران هایی از قبیل کودک آزاری، قاچاق کودکان و پدیده نوظهور کودکان کارحکایت از رشد فزاینده این معضلات اجتماعی در سالهای اخیر دارد.
آمار و ارقام گزارش شده از کودک آزاری جنسی در آمریکا، بسیار تکاندهنده به نظر میرسد. تازه ترین گزارش آماری منتشره از سوی انجمن پزشکی این کشور در خصوص افزایش آمار تجاوزات جنسی به کودکان نشان میدهد: سالانه یکهزار و ۵۰۰ کودک در آمریکا در اثر تجاوزات جنسی جان خود را از دست می دهند .همچنین هر سال، بالغ بر ۱۴۰ هزار مورد جراحت علیه کودکان در جریان تجاوزات جنسی به ثبت میرسد و در کل، سالانه رقم ۷/۱ میلیون تجاوز جنسی به کودکان در سراسر آمریکا گزارش میشود.
آمارتکان دهنده دیگری حاکیست از هر ۴ زن در آمریکای شمالی، یک تن، در دوران کودکی مورد تجاوز جنسی قرار گرفته است.انجمن پزشکی آمریکا نیز در گزارش آماری خود آورده است: سالانه بیش از ۲ میلیون مورد تجاوزات جنسی علیه کودکان و نیز غفلت و مسامحه در خصوص آنها صورت میگیرد؛ اما زمانی که پای آمار مربوط به مرگ و میر به میان میآید، ارقام وحشتناکتر میشوند؛ چراکه سالانه یکهزار و ۵۰۰ کودک آمریکایی دلیل شدت تجاوزات جنسی جان میسپرند و این رقم ۶/۱ مرگ در هر ۱۰۰ هزار مرگ را تشکیل میدهد. این انجمن معتقد است که پس از رکود اقتصادی که در آمریکا رخ داد،انواع آسیبهای اجتماعی به خصوص کودک آزاری از طرف والدین و آشنایان در آمریکا به شدت افزایش یافته است.
دکتر فرهاد صفری ،روانشناس ،معتقد است با اینکه آمار کودک آزاری در ایران هرگز به پای جوامع مدرنی همچون آمریکا نمی رسد اما باید دقت داشت که در سالهای اخیر آسیبهای اجتماعی نوظهور به شدت در حال افزایش است.
وی حرکت روزافزون به سمت مدرنیته را در ارتباط مستقیم با افزایش کودک آزاری دانست و افزود:دوره گذار،دوره عبور از جامعه سنتی به سوی جامعه مدرن است . در این شرایط ما با نوعی از تعارض های رفتاری ، تعاملی و فرهنگی به خصوص در خانواده هارو به رو هستیم .این اختلافات در صورتی که طرفین منطقی باشند با گفتگو حل می شود ،اما اگر هر گونه فشاری به یکی از طرفین وارد شود این تعارض تبدیل به یک معضل می شود و به طور قطع یک آسیب اجتماعی رادر بر دارد.
این روانشناس در ادامه افزود :شرایط دوران گذار از لحاظ اقتصادی و اجتماعی به نحوی است که فشار روحی و روانی زیادی را بر خانواده ها وارد می کند .حرکت به سمت مدرنیته منجر به ظهور اختلاف طبقاتی ،افزایش توقعات ،حاشیه نشینی و فقر می شود .همچنین مدرنیته باعث می شود جایگاه زن و شوهر از حالت سنتی خود خارج شود و زنان با اشتغال در خارج از خانه دیگر فقط نقش مادری را بر عهده ندارند.همین تغییرات اجتماعی در جامعه باعث بروز انواع فشارهای عصبی بر والدین می شود که در صورت عدم کنترل بر روی اعصاب و سست بودن پایه های دینی و اخلاقی ،این فشار بر روی کودکان تخلیه می شود و به صورت کودک آزار ی بروز می کند.
دکتر صفری گفت:بر اساس آمار بهزیستی بیشتر کودک آزاریها در خانواده های فقیر یا معتاد یا مطلقه و یا حاشیه نشین رخ می دهد و در این امر هیچ شکی نیست که در جوامع مدرنیته در مقایسه با جوامع سنتی ،نرخ طلاق و اعتیاد و فقرو فحشا به شدت افزایش می یابد و به دلیل اثرات منفی مدرنیته این نو آسیبهای اجتماعی مانند کودک آزاری بروز می یابد.
بنابر آمارها، کودک آزاری در ایران درسال87 نسبت به سال پیش از آن 5/3 درصد افزایش داشته است.
بر اساس گزارش انجمن حمایت از حقوق کودکان 60 تا70 درصد از کودک آزاریها در خانواده صورت می گیرد و 66 درصد از این آزارها از سوی پدران معتاد و 25 درصد از از سوی والدین مطلقه صورت گرفته است.همچنین 8/32 درصد از کودک آزاریها ی جسمانی از سوی مادران شاغل و 4درصد نیز از سوی مربیان مهد انجام شده است.
بر اساس این گزارش درسه ماهه پاییز 87 ،64 درصد آزارها به صورت جسمی (کتک زدن، کشیدن مو و سوزاندن)، 16 درصد ممانعت از تحصیل، 12 درصد سوءاستفاده جنسی از کودکان و نیز 8 درصد وادار کردن به تکدیگری و خرید و فروش مواد مخدر بوده است.
سینا قنبر پور ،عضو انجمن حمایت از حقوق کودک معتقد است که یکی از انواع کودک آزاری مدرن ،اجبار کودکان به کار و تکدی گری است که بر اساس آمار مرکز آمار ایران ،تا سال 86 ،2میلیون و 615 هزار کودک در ایران مشغول به کار بودند
وی می افزاید : این در حالی است که با توجه به آمار جمعیت و تعداد دانش آموزان ، هم اکنون بیش از 3 میلیون و 600 هزار کودک خارج از چرخه تحصیل قرار دارند.
قنبر پور ادامه می دهد : تعداد کودکان کار و خیابانی در ایران دقیقا مشخص نیست اما میتوان با اطمینان گفت در سال جاری تعداد کودکان خیابانی شناسایی شده در تهران نسبت به سال پیش دو برابر شده است.
در هر حال عوامل مؤثر در پدیده کودک آزاری به سه گروه قابل تقسیم هستند. گروهی ناشی از وضعیت جسمی کودک، مشکلات رفتاری و روانی کودک، نامشروع بودن کودک، ناخواسته بودن کودک و گروهی دیگر عوامل ناشی از جامعه و مشکلات آن مانند فقر اقتصادی، کمبودها و مشکلات فرهنگی، نواقص و ابهامات قانونی، مشکلات محیطهای آموزشی، فقدان نظارت کارشناسانه بر مراکز نگهداری کودکان و حمایت از آنهاو ضعف باورهای دینی است. گروهی نیز ناشی از وضعیت والدین و سرپرستان است ؛ مانند فقدان مهارتهای تربیتی والدین و سرپرستان قانونی، اشتغال مادر و ضعفهای تربیتی او، فشارهای اقتصادی و مالی، اعتیاد، طلاق، بیماری روانی و جسمی و نیز اختلافات خانوادگی .
دو گروه از این سه گروه مستقیما وابسته به آثار منفی مدرنیته است .در حقیقت بسیاری از عوامل در نتیجه کمبودهای فرهنگی و ضعفهای اخلاقی است که در جوامع صنعتی و در حال گذار ،بروز و ظهور بیشتری داردکه نیاز به برنامه ریزیهای بیشتر فرهنگی و ترویج باورها و رفتارهای درست اخلاقی دارد.