سقفهای بتنی
- یکی از اجزای اصلی تشکیل دهندهی انواع ساختمانها، سقفها و از آن جمله سقفهای بتنی هستند که نقش اساسی آنها انتقال نیروهای قائم و افقی ناشی از بارهای ثقلی و نیروهای جانبی شامل بارهای باد و زلزله به سایر اعضای باربر است. سقفهای سازهای علاوه بر اینکه تحمل کنندهی بارهای ثقلی در ساختمانها هستند، براساس میزان صلبیت در هنگام زلزله وظیفهی توزیع و انتقال نیروهای ایجاد شده در دیافراگمها را به عناصر قائم باربر جانبی بر عهده دارند. همچنین این عناصر باید در برابر تغییرشکلهای افقی که در میان صفحهی آنها ایجاد میشود، مقاومت و سختی کافی را دارا باشند. یکی از انواع متداول سقفهای بتنی، سقفهای تیرچه و بلوک هستند. طرح و اجرای آسانتر و صرفهی اقتصادی، فلسفهی اصلی رجوع به سقفهای تیرچه و بلوک است.
سقف تیرچه بلوک
- حداکثر فاصله ۲ تیر نباید از ۷۰ سانتیمتر بیشتر باشد ولی اغلب مهندسین ایرانی فاصله ۲ تیرچه را ۵۰ سانتیمتر محاسبه میکنند به همین دلیل تمام بلوکهای موجود در بازار۴۰ سانتیمتر است. حداقل ضخامت سقف اگر تکیه گاه تیرچه را ساده محاسبه کنید ۱ تقسیم بر ۲۰ دهانه بوده و اگر تکیه گاه را گیردار یا نیمه گیردار محاسبه کنید، میتوانید ضخامت سقف را تا ۱ بر ۲۶ دهانه اجرا کنید. برای بارهای یکنواخت یا استاتیک، سقف تیرچه بلوک مناسب است و برای بارهای دینامیک و متمرکز مانند پارکینگ و … نباید از تیرچه بلوک استفاده شود. برای سقفهای تیرچه بلوک حداکثر دهانه ۸ متر است ولی بهتر است از سقفهای ۵/۶ متر بیشتر برای سقفهای تیرچه بلوک استفاده نشود. حداکثر بار تا ۸۰۰کیلوگرم بر متر مربع را میتوان به وسیله سقف تیرچه بلوک پوشانید و برای بارهای بیشتر بهتر است از دو تیرچه کنار هم استفاده کنید.
مزایای استفاده از سقفهای تیرچه و بلوک
استفاده از سقفهای تیرچه و بلوک در ساختمانهای متعارف، بسیار مرسوم است. از مهمترین مزایای سقفهای تیرچه و بلوک در مقایسه با سایر سقفها نظیر سقف طاق ضربی و دال بتنی مسلح یکپارچه، میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
- به علت استفاده از بلوکهای توخالی و حذف بتن منطقه کششی، در مصرف بتن صرفه جویی قابل توجهی میشود.
- به دلیل کاهش فضای بتنی با استفاده از بلوکها در منطقهی کششی، از مصرف آرماتورهای فولادی کاسته میشود که این امر به لحاظ اقتصادی بسیار مناسب است.
- به علت تولید صنعتی تیرچه و بلوک در کارخانه، کیفیت مناسبتری حاصل شده و نیروی انسانی کمتری مورد نیاز است.
- با توجه به وزن کم تیرچهها، حمل و نصب آنها توسط کارگران امکانپذیر بوده و در ساختمانهای با طبقات کم، نیاز به استفاده از جرثقیل را منتفی مینماید.
- به علت پیش ساخته بودن تیرچه و بلوک، نصب سقف بسیار سریع و آسان بوده و به کارگران متخصص که برای قالب بندی و آرماتوربندی سقفهای بتن آرمه استخدام میشوند، نیازی نیست.
- قالب بندی زیر سقف، تنها به شمعبندی و نصب چهار تراش در فواصل معین، جهت تأمین تکیهگاههای موقت تیرچهها، محدود میشود.
- از نقطه نظر اجرایی، بهکارگیری سقفهای تیرچه و بلوک سرعت عمل بیشتری را موجب خواهد شد و به کارهای پرهزینه و وقت گیر کارگاهی نیازی نیست.
خیز منفی در سقف تیرچه بلوک
- در موقع اجرای این سقف باید خیز مناسبی به طرف بالا به تیرچهها داد تا پس از اجرا و یکپارچه شدن سقف و وارد شدن بارهای وارده، این خیز منفی حذف شود. مقدار خیز در کارگاه براساس تجربه بدست میآید و معمولاً به ازای هر متر طول دهانه، ۲ میلی متر خیز منفی در نظر گرفته میشود.
دلایل خیز منفی سقف
- بعد از ریختن بتن روی سقف، تحت وزن ناشی از بتن و به تبع آن تغییرشکل شمع زیر سقف و همچنین نشست تکیه گاه شمعها و همچنین خزش و جمع شدگی بتن، تراز سقف پایینتر از تراز موجود نقشه میشود. برای همین با خیز منفی آن را جبران میکنند.