انواع الگوهای تدریس

انواع الگوهای تدریس

سنجش و ارزشیابی عملکرد : معلم در این مرحله علاوه بر ارزشیابی های معمولی می تواند عملکرد شاگردان را در موقعیتهای متعدد، مانند انجام دادن پروژه، شرکت در فعالیتهای آموزشی و … را ارزیابی کند و در صورت عدم موفقیت با توجه به نتایج ارزشیابی، به ترمیم و اصلاح مراحل قبلی الگو اقدام کند.

الگوی عمومی تدریس می تواند در طراحی، اجرا، ارزشیابی و اصلاح مراحل تدریس، مورد استفاده ی معلم قرار گیرد؛ زیرا این الگو می تواند در تمام سطوح آموزش و پرورش و در تمام دروس اجرا شود. به همین دلیل، این الگو « الگوی عمومی تدریس» نامیده می شود.

بروس جویس و دیگران در کتاب «الگوهای یادگیری ابزارهایی برای تدریس »، الگوهای تدریس را در چهار خانواده تقسیم نموده اند. معیار اصلی در انتخاب الگوها در هریک از خانواده ها قابلیت کاربرد گسترده ی آنها در موقعیت های آموزشی بوده است. این الگوها انطباق پذیر هستند؛ یعنی می توان آنها را به تناسب سبک های یادگیری دانش آموزان و مواد درسی آنها تنظیم نمود. استفاده از الگوها محدود به زمان یا دوره خاصی نیست؛ یعنی اکثر آنها برای استفاده در سطوح ابتدایی، متوسطه وحتی دانشگاه مناسبند.

این چهار الگو به ترتیب زیر می باشند:

*    خانواده الگوهای پردازش اطلاعات

*    خانواده الگوهای اجتماعی : تدارک اجتماع یادگیری

*    خانواده الگوهای شخصی (فردی)

*    خانواده الگوهای  نظام های رفتاری

خانواده الگوهای پردازش اطلاعات : الگوهای پردازش اطلاعات، گرایش فطری انسان برای درک و فهم جهان از طریق دستیابی به داده ها و سازماندهی آنها، درک مسائل و تولید راه حل قطعی برای آن، و ارائه مفاهیم و زمان مناسب برای انتقال آنها به دیگران را مورد تاکید قرار می دهد.

جدول )1) خانواده الگوهای پردازش اطلاعات

الگو	تدوین کننده اولیه (ثانویه)	هدف
تفکر اسقرایی (طبقه بندی)	هیلداتابا (بروس جویس)	پرورش مهارتها، طبقه بندی، ساخت و آزمون فرضیه ونیز چگونگی دستیابی به درک مفهومی از محتوای دروس.
فراگیری مفهوم	جروم برونر – فرد لای ثال (بروس جویس)	یادگیری مفاهیم و مطالعه درباره ی راهبرد های دسیابی به مفاهیم و به کارگیری آنها، ساخت و آزمون فرضیه ها.
کاوش علمی	ژوزف شواب وبسیاری دیگر	فراگیری نظام پژوهش رشته های علمی، نحوه ی تولید و سازماندهی دانش.
آموزش کاوشگری	ریچارد سوکمان- (هاوارد جونز)	استدلال علی و فهم چگونگی گردآوری اطلاعات، شناختن مفاهیم، ساخت و آزمون فرضیه ها.
رشد شناختی	ژان پیاژه- ایرونیگ سیگل کانستنس کمی ادموند سولیوان	تقویت تحول شناختی به طور عام و تنظیم آموزش به گونه ای که تسهیل کننده ی رشد شناختی باشد.
پیش سازمان دهنده	دیوید آزوبل و بسیاری دیگر	به منظور رشد قابلیت جذب و سازماندهی اطلاعات طراحی شده است خصوصاً در یادگیری از طریق سخنرانی و مطالعه.
تقویت حافظه	مایکل پرسلی- جوال لوین (وپژوهشگران همکار)	افزایش قدرت کسب اطلاعات، مفاهیم، نظامهای مفهومی و اعمال کنترل فراشناختی بر قابلیتهای پردازش اطلاعات.

 

 

خانواده الگوهای اجتماعی :

تدارک اجتماع یادگیری: هنگامی که باهم کار می کنیم، نوعی انرژی جمعی تولید می کنیم که به آن «هم افزایی» گفته می شود. طراحی الگوهای خانواده اجتماعی بدین منظور است که استفاده ی بهینه از این پدیده با برپا کردن اجتماعات یادگیری فراهم شود.

 

 

 

جدول(2) خانواده الگوهای اجتماعی

الگو	تدوین کننده اولیه(ثانویه)	هدف
کاوش گروهی	جان دیویی  – هربرت ثلن اشلوموشاران- رشل هرتز- لازاروویتز	پرورش مهارت های مربوط به مشارکت در فرایند دموکراسی، تاکید هم زمان بر رشد اجتماعی، مهارت های علمی و درک وفهم شخصی قراردارد.
مطالعه  اجتماعی	بایرون ماسیلاس- بنجامین کاکس	حل مساله اجتماعی از طریق مطالعات علمی گروهی و استدلال منطقی
کاوش به شیوه محاکم قضایی	جیمزشیور دائولد اولیور	تجزیه وتحلیل مسائل مربوط به سیاستها، با استفاده از چهارچوب قضایی، گردآوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل سئوالها و مواضع ارزشی و مطالعه ی عقاید شخصی
روش ازمایشگاهی	آزمایشگاه ملی – مهارت آموزی (وبسیاری دیگر)	درک وفهم پویایی(دینامیزم)گروهی، رهبری و همچنین درک وفهم سبک های شخصی
ایفای نقش	فنی شفل	مطالعه ارزشها و نقش آنها در تعاملهای اجتماعی، درک وفهم شخصی از ارزشها و رفتار
وابستگی متقابل مثبت	دیوید جانسون- راجرز جانسون الیزابت کوهن	پرورش راهبردهای معرف وابستگی متقابل در تعامل اجتماعی، درک وفهم رابطه خود- دیگران و هیجانها
مطالعه اجتماعی سازمان یافته	رابرت اسلی وین و همکاران	مطالعه علمی همراه با رشد فردی و اجتماعی، راهبردهای همکارانه در انجام مطالعات علمی

 

خانواده الگوهای شخصی (فردی) :

این الگوها با چشم اندازی نسبت به فردیت فرد آغاز   می شود. این الگوها سعی دارند به تعلیم وتربیت سامان بخشد، به طوری که به درک و فهم بهتر ما از خود، و پذیرش مسئولیت در قبال تعلیم وتربیت(رشد) خود منتهی شود.

جدول(3) خانواده الگوهای شخصی(فردی)

الگو	تدوین کننده	هدف
تدریس غیر دستوری	کارل راجرز	ظرفیت سازی برای رشد فردی، خود- فهمی، استقلال و عزت نفس
آموزش آگاهی	فریتزپول	افزایش خود- فهمی، عزت نفس و مهارت کاویدن، رشد حساسیتهای میان فردی و همدلی
ملاقات کلاسی	ویلیام گلیسر	پرورش خود- فهمی و احساس و مسئولیت در قبال خود و دیگران
خودشکوفایی	آبراهام مزلو	پرورش درک شخصی و ظرفیت رشد(تحول)
نظام های مفهومی	دیوید هانت	دستیابی فزاینده به اشکال پیچیده و توام با انعطاف در پردازش اطلاعات ودرتعامل با دیگران

 

خانواده الگوهای  نظام های رفتاری:

راهنمای طراحی الگوهای متعلق به این خانواده، یک مبنای نظری مشترک است که غالباً از آن با عنوان نظریه ی یادگیری اجتماعی یاد می شود. این مبنای نظری را با اسامی وعناوین دیگری همچون تغییر رفتار، رفتار درمانی و سایبرنتیکز نیز می شناسند. موضع گیری این الگوها درباره ی انسان چنین است که اورا نظام ارتباطی «خود- تصحیح کننده» ای می پندارند که در واکنش نسبت به اطلاعاتی که حکایت از میزان موفقیت او در انجام وظایف و تکالیفش دارد، رفتار خود را تغییر می دهد.

الگوهای متعلق به خانواده ی نظام های رفتاری که متکی به کارهای بی. اف.اسکینر . روانشناسان سایبرنتیکی، است در میان چهار خانواده الگوهای تدریس از گسترده ترین پشتوانه پژوهشی برخوردارند (بروس جویس و دیگران،1385ص51 الی 65) .

جدول(4) خانواده الگوهای  نظام های رفتاری

الگو	تدوین کننده	هدف
یادگیری اجتماعی	آلبرت باندورا، کارل ثورمن، وس بکر	مدیریت رفتار، یادگیری الگوهای رفتاری تازه، کاهش رفتارهای معرف ترس مرضی و سایر رفتارهای مخرب، یادگیری خود- کنترلی.
یادگیری درحد تسلط	بنجامین بلوم- جیمز بلاک	یادگیری درحد تسلط مهرته های علمی و انواع محتوا.
یادگیری برنامه ای	بی.اف.اسکینر	یادگیری مهرتها، مفاهیم و اطلاعات مربوط به حقایق و واقعیت ها.
شبیه سازی	کارل اسمیت و مری فولتز اسمیت دهه ی 1960	یادگیری مهارتها و مفاهیم ئپیچیده در طیف گسترده ای از حوزه های مطالعاتی.
آموزش مستقیم	توماس گود، جر بروفی ، وس بکر ،زیگفرید انگلمن، کارل برایتر	یادگیری مهرتها و محتوای علمی در طیف گسترده ای از حوزه های مطالعاتی.
کاهش اضطراب	دیوید رین، ژوزف ولپ جان مسترز	کنترل واکنشهای ناخوشایند. کاربرد در درمان و خود درمانی اجتناب و الگوهای مخرب پاسخ(واکنش).