دانلود تحقیق بررسی اثربخشی تحلیل رفتار متقابل به شیوه گروهی بر کاهش پرخاشگری و تعارضات زناشویی زوجین معتاد

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی تحلیل رفتار متقابل به شیوه گروهی بر کاهش پرخاشگری و تعارضات زناشویی زوجین معتاد ساکن شهر سبزوار بود؛ طرح این پژوهش از نوع آزمایشی به صورت پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری است. جامعه آماری در این پژوهش شامل زوجین معتاد کمپ امید به زندگی شهرستان سبزوار می‌باشد. بدین منظور 30 آزمودنی با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند و به صورت تصادفی به 2 گروه 15 نفره (یک گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) گمارش شدند. برای گروه آزمایشی جلسه 2 ساعته درمان به شیوه تحلیل رفتار متقابل به صورت گروهی انجام گرفت. گروه آزمایشی هیچ درمانی دریافت نکرد، قبل از شروع جلسات، پس از پایان جلسات و پس از گذشت 30 روز از آن پرسشنامه پرخاشگری و تعارضات زناشویی اجرا گردید. یافته‌های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS و با روش آماری ** مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

بر اساس نتایج بدست آمده در مرحله پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری، پرخاشگری و تعارضات زناشویی گروه آزمایشی نسبت به گروه کنترل که هیچ آموزشی دریافت نکرده بودند کاهش معناداری داشته است.

کلید واژه: گروه درمانی، تحلیل رفتار متقابل، پرخاشگری، تعارضات زناشویی

مقدمه

ازدواج یکی از بنیادهای جهان‌شمول بشری است و هیچ بنیادی این چنین صمیمانه زندگی بشر را تحت تأثیر قرار نداده است. از سوی دیگر در انتخاب شیوه‌های درمانی موثر در زمینه مسائل بین فردی موجود در نظام زناشویی و خانوادگی،‌ توجه به این اصل حائز اهمیت است که رفتار متقابل دو نفر برآیند مارپیچ‌های کلی بیشماری است که رفتارهای هر دوی آنها را شکل می‌دهد(ثنایی[1]، 1375).

اعتیاد به عنوان یکی از معضلات اجتماعی میان افراد جامعه به ویژه بین زوجین شایع شده است که می‌تواند مضرات مختلف اجتماعی و بهداشتی مانند نابودی دارائی‌های شخصی، افزایش خشم و خشونت، کاهش صمیمیت بین زوجین، بیکاری، افزایش ناسازگاری و تعارضات زناشویی را در پی خواهد داشت (نقل از رید[2] و همکاران، 2009)، از طرفی ریشه پرخاشگری و خشونت تداوم تاریخی مبارزه و مقابله بشر با خطرها و تهدیدهای محیط زندگی اوست که با طبیعت وی درآمیخته است چنانچه میزان ابتلا جوامع بشری به یک موضوع خاص را یکی از معیارهای اهمیت آن موضوع بدانیم به جرأت می‌توان ادعا کرد که پرخاشگری از جمله مسائل عمده و با اهمیتی است که انسانها از گذشته‌های دور تا کنون به صورت گسترده‌ای با آن سر و کار داشته‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد که ارائه مداخلات درمانی زودهنگام باعث کاهش پرخاشگری و تعارضات زناشویی زوجین خصوصا قشر معتاد خواهد شد در همین راستا بسیاری از پژوهشگران و متخصصان بالینی و روان شناسان تربیتی آموختن کنترل پرخاشگری و تعارضات زناشویی به جوانان را مورد تأکید قرار می‌دهند. تحلیل رفتار متقابل به عنوان نظریه شخصیت تصویری از ساختار روان‌شناختی انسانها به ما ارائه می‌دهد این نظریه به ما کمک می‌کند تا دریابیم انسانها چگونه عمل و رفتار می‌کنند و این که چگونه شخصیت خود را در قالب رفتارهایشان آشکار می‌سازند(جونز[3] و استوارت، 1376).

 

بیان مسئله

ازدواج یکی از بنیادهای جهان‌شمول بشری است و هیچ بنیادی این چنین صمیمانه زندگی بشر را تحت تأثیر قرار نداده است. از سوی دیگر در انتخاب شیوه‌های درمانی موثر در زمینه مسائل بین فردی موجود در نظام زناشویی توجه به این اصل حائز اهمیت است که رفتار متقابل در فرد برآیند مارپیچ‌های علی بیشماری است که رفتارهای هر دوی آنها را شکل می‌دهد(ثنایی، 1375).

ما به دنبال روابطی می‌گردیم که موقعیت‌های شکوهمندی را برایمان به ارمغان آورد و مایه رضایتمندی کامل و همیشگی‌مان باشد. ما عشق افسانه‌ای را بهترین دلیل ازدواج و ازدواج را موقعیتی می‌دانیم که با آن می‌توانیم مهمترین آرزوهای شخصی خود را بدون هیچ تردیدی ارضا کنیم. به رغم شواهد انکارناپذیری که برخلاف چنین انتظاراتی وجود دارد در مورد سعادت زناشویی هنوز هم تصوراتی ایده‌آل و دست نیافتنی غرق هستیم(آلیس،‌1375).

شاید بزرگترین افسانه‌ای که مانعی بر روابط زناشویی است این انتظار غیر واقع‌بینانه باشد که یک ازدواج موفق صرفا به خودی خود به طور طبیعی به وجود می‌آیند و اجباری نیست که برای ایجاد آن تلاش زیادی کند یا از خودش مایه بگذارد یا رفتار مناسبی با شریک زندگی خود داشته باشد. زندگی مشترک در حالی آغاز می‌شود که زوج‌ها علاقمند به ایجاد یک زندگی سعادتمند، عاری از اختلاف و مشاجره هستند و امیال و آرزوهای مختلفی قدم به عرصه‌ی جدید می‌گذارند. اما چه می‌شود که به یکباره در آنها عشق و محبت و صمیمیت رنگ می‌بازد و جای خود را به اختلاف و ناسازگاری می‌دهد(النز، املکمپ، مج لوری و مارکوت[4]، 1980).

اعتیاد به عنوان یکی از معضلات اجتماعی میان افراد جامعه بویژه بین زوجین شایع شده است که می‌تواند مضرات مختلف اجتماعی و بهداشتی مانند نابودی دارائی‌های شخصی، افزایش خشونت، کاهش صمیمیت بین زوجین، بیکاری، افزایش ناسازگاری و نارضایتی را در پی داشته باشد(نقل از رید[5] و همکاران،‌2009).

بیشتر معتادان خصوصا زوجین معتاد تمایل دارند سبک زندگی وابسته به مواد مخدر را تغییر دهند اما وجود مشکلات زیاد در مرحله درمان، سبب عود[6] و ترک دوره‌ی درمانی می‌شود(روندل و قلم[7]، 2002). بدین سبب اعتیاد به عنوان یک مشکل حاد و برگشت‌پذیر معرفی شده است(برینگ و هاسن[8]، 2006).

بنابراین در درمان و پیشگیری از عود اعتیاد، حالت‌های هیجانی حتمی و مثبت، میل و وسوسه و تعارضات بین فردی از مهم‌ترین عوامل خطر اصلی عود می‌باشند(مالارت، 1999) و استفاده از روش‌هایی که بتواند بر این مشکلات تأثیرگذار باشد ضروری است و به نظر می‌رسد اثربخشی درمان را افزایش دهد.

تعارض بین‌فردی نوعی تعامل است که در آن اشخاص، تمایلات، دیدگاه‌ها و عقاید متضادی را بیان می‌کنند(عاطف،‌ وحید، 1390). تعارض‌های زناشویی نوعی عدم توافق مداوم و معنی‌دار بین دو همسر است که توسط یکی از آنها گزارش می‌شود(هالنورد، 2001). محققان نشان داده‌اند که تأثیرات منفی تعارض از (خشم، ناراحتی و ترس) در تعاملات زوجین با میزان خشونت و درگیری مرتبط است. این ارتباطات مخرب یا تعاملات منفی بین زوج‌ها منجر به کاهش رضایت و افزایش احتمال طلاق می‌شوند. این که حل تعارض زوجین با موفقیت انجام گیرد یا به صورت زیان‌بار، به روشی بستگی دارد که زوج‌ها برای اتمام یا خاتمه دادن این تعارض برمی‌گزینند.

خشم[9] و پرخاشگری[10] هیجانهای جهان‌شمولی هستند که در همه فرهنگ‌ها دیده می‌شوند و یکی از شایع‌ترین مشکلات رفتاری هستند که موجب ناراحتی و پریشانی دیگران می‌شوند و بهداشت روانی خانواده و جامعه را مختل می‌کنند. پرخاشگری رفتار منحصر به فردی نیست و به رفتارهایی که افراد انجام می‌دهند و باعث آسیب‌های عاطفی، روان‌شناختی و یا جسمانی به دیگران می‌شوند اشاره دارد. پرخاشگری از یک سو تحت عوامل موقعیتی و روان‌شناختی است و از سوی دیگر، عوامل ژنتیک و زیست‌شناختی در ایجاد و گسترش آن نقش اساسی بر عهده دارد. از این رو ارایه تعریفی دقیق و عینی از پرخاشگری دشوار است. با این وجود بارون[11] و ریچاردسون[12](1994) در تعریف پرخاشگری بیان کرده‌اند که هدف این گونه رفتارها تخریب و آسیب‌رسانی به یک موجود زنده و اموال اوست. رفتاری که سبب بروز واکنش‌های دفاعی و اجتنابی از سوی قربانی می‌گردد(به نقل از مکس ول[13] و موریس[14]،‌2007).

بنابراین رفتار پرخاشگرانه انسان در یک سازه کلی ریشه دارد که در سطح می‌تواند به صورت خشم، خشونت، پرخاشگری جسمانی و روان‌شناختی را فراهم آورد. نتایج پژوهش‌ها نشان داده است که پرخاشگری از شاخص‌های مهم پاره‌ای از اختلالات روانی مانند اختلال سلوک و اختلال فزون‌کنشی(درپی[15]، توپین[16] و فورتین[17]، 1999) اختلال شخصیت ضداجتماعی(سادموکوکسی[18] و راچکین[19]، 2004) و اختلال خوردن(میونو[20]، پولینی[21]، رستکینو[22] و پرتی[23]،‌2008) به شمار آید.

[1] . sanuie

[2] . rride

[3] . Joines, v

[4] . Elens. Emmelkamp. Macgillvery & Markvoot.

[5] . Reed.

[6] . Relapse.

[7] . Ravendal & Vag law.

[8] . Brink & Hassen.

[9] . Anger.

[10] . Anggression.

[11] . Baron.

[12] . Richardson.

[13] . Max well .j.p.

[14] . Moores.E

[15] . Dery.M.

[16] . Toupin.J.

[17] . Fortin.L.

[18] . Suknodolsky.D.G.

[19] . Ruckk.h.v.v.

[20] . Miotto.p.

[21] . Pollini.B.

[22] . Restaneo.A.

[23] . Preti.A.

 

فرمت فایل: Word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 81
حجم: 297 کیلوبایت

250,000 ریال – خرید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد