منشور آتن درباره‌ی مرمت یادمان های تاریخی


منشور آتن درباره‌ی مرمت یادمان های تاریخی

مصوب اولین کنگره بین المللی معماران و کاردانان فنی یادمان های تاریخی، آتن 1931

در کنگره آتن، هفت قطعنامه اصلی زیر به تصویب رسید و ” منشور مرمت” نامیده شد:

  1. سازمان های بین المللی مرمت در سطوح عملیاتی و مشورتی باید تأسیس شوند.
  2. پروژه های پیشنهادی مرمت باید در معرض انتقاد آگاهانه قرارگیرند تا جلوی اشتباهاتی که به از دست رفتن ویژگی و ارزش های تاریخی این ساختارها می انجامد گرفته شود.
  3. مشکلات و مسایل مربوط به مراقبت از محوطه های تاریخی باید با قانون گذاری در سطح ملی و در همه کشورها حل شوند.
  4. محوطه‌های حفاری شده ای که قرار نیست بلافاصله مرمت شوند باید دوباره دفن شوند و به این ترتیب تحت حمایت قرار گیرند.
  5. فنون و مصالح مدرن را می توان در مرمت بناها به کار گرفت.
  6. محوطه‌های تاریخی باید تحت حمایت قرار گیرند و به شدت پاسداری شوند.
  7. حمایت از محدوده های اطراف محوطه های تاریخی باید مورد توجه قرار گیرد.

نتابج و تصمیم گیری های کلی کنفرانس آتن

  1. آموزهها اصول کلی

کنفرانس، بیانیه اصول کلی و آموزه های مربوط به حمایت از یادمان ها را استماع کرد.

با وجود تنوع موارد عینی، که هر یک از آنها راه حل متفاوتی را می طلبد، در کنفراس این موضوع مطرح شد که در بین کشورهای گوناگونِ حاضر، گرایشِ غالب به رها کردن مرمت کلی و یکجا و اجتناب از خطرات ناشی از آن وجود دارد. این کار با ایجاد سیستمی برای نگهداری دایم و منظم انجام پذیر است که برای تضمین مراقبت از بناها طراحی شده باشد.

چنانچه مرمت بنا در نتیجه پوسیدگی یا تخریب، غیر قابل اجتناب و ضروری باشد توصیه می شود که آثار تاریخی و هنری گذشته مورد رعایت و احترام قرار گیرند بدون آنکه از سبک مربوط به هر دوره ای صرف نظر شود.

کنفرانس توصیه می کند تصرف و سکونت در بناها، که تداوم حیات آنها را تضمین می کند، همچنان ادامه یابد و البته باید برای اهدافی مورد استفاده قرار گیرند که خصوصیت تاریخی یا هنری بنا را رعایت کند.

  1. اقدامات اجرایی و قانونگذاری راجع به یادمان های تاریخی

کنفرانس، بیانیه اقدامات قانونگذاری که برای حمایت از یادمان هایی طرح شده است که از لحاظ هنری، تاریخی یا علمی ارزشمند هستند و به کشورهای گوناگون تعلق دارند را استماع کرد.

شرکت کنندگان به اتفاق آرا بر گرایشی کلی که حق جامعه را در مورد مالکیت خصوصی به رسمیت می شناسد، صحه گذاردند.

شرکت کنندگان به این موضوع قائلند که تفاوت های موجود بین اقدامات قانونگذاری ، ناشی از دشواری در تطبیق دادن قانون همگانی باحقوق افراد است.

از این رو کنفرانس، در عین آنکه روند کلی این اقدامات را تأیید می کند، بر این عقیده است که این اقدامات باید همگام با اوضاع و احوال محلی و گرایش افکار عمومی باشد برای آنکه با حداقل مخالفت ممکن روبرو شود، به فداکاری هایی که ممکن است از مالکین دارایی ها خواسته شود تا در جهت منافع همگانی انجام دهند توجه کافی شود و مد نظر قرار گیرد.

کنفرانس توصیه می کند که مقامات صالحه عمومی در هر کشور مختار شوند که در موارد اضطراری، اقدامات حفاظتی لازم را به کار گیرند.

شرکت کنندگان صمیمانه امیدوارند که دفتر بین المللی موزه ها، فهرست و جدولی تطبیقی از اقدامات قانونگذاری جاری در کشورهای مختلف تهیه و منتشر کند، و اطلاعات مندرج در آن را همواره به هنگام کند.

  1. ساماندهی زیبایی شناختی یادمان های باستانی

کنفرانس توصیه می کند که هنگام ساخت بناها، خصوصیت و سیمای ظاهری شهرهایی که این بناها قرار است در آنجا بر پا شوند رعایت شوند، خصوصاً در همسایگی یادمان های باستانی، که باید توجه خاصی به محیط اطراف آنها کرد. حتی از بعضی مجموعه ها و بعضی دورنماهای تماشایی باید مراقبت کرد.

همچنین باید گیاهان و رستنی های تزئینی متناسب با بعضی یادمان ها یا مجموعه یادمان ها را از نقطه نظر مراقبت از ویژگی باستانی آنها، مورد مطالعه قرار داد. خصوصاً توصیه می کند که در همسایگی یادمان های تاریخی و هنری، از تمامی اشکال تبلیغات و از برپایی دکل های ناخوشایند تلگراف، ممانعت شود و تمامی کارخانه های پر سروصدا و حتی تیرهای بلند کنار گذاشته شوند.

  1. مرمت یادمان ها

متخصصین حاضر، اظهارات متنوعی را در مورد بهره گیری از مصالح مدرن برای استحکام بخشی به یادمان های باستانی شنیدند. آنها بهره گیری معقول و حساب شده از تمامی منابعِ در دسترسِ شیوه های مدرن و به خصوص بتن تقویت شده را تأیید کردند.

آنها تصریح کردند که کار استحکام بخشی بنا باید در صورت امکان به نوعی پنهان شود تابه این ترتیب از سیمای ظاهر و ویژگی یادمانِ مرمت شده مراقبت شود.

آنها به خصوص این کار را در مواردی توصیه می کنند که بهره گیری از آنها، اجتناب از خطرات مربوط به برچیدن و نصب دوباره قسمت هایی را که باید مراقبت شوند ممکن می سازند.

  1. فرسودگی یادمان های باستانی

کنفرانس این موضوع را مورد ملاحظه قرار داد که در شرایط زندگی امروزه، یادمان ها در سراسر جهان در معرض بیشترین حد تهدید از سوی عوامل جوی قرار دارند.

جدای از پیشگیری های معمول و روش های موفقیت آمیز جاری در مراقبت از مجسمه های یادمانی، ارایه هر نوع مقررات کلی در این مورد به لحاظ پیچیدگی موارد و با دانشی که امروزه در دسترس است، غیر ممکن می‌باشد.

کنفرانس توصیه می کند که :

  1. در هر کشور، معماران و متصدیان یادمان‌ها حتماً راجع به تعیین روش در موارد خاص، با متخصصین فیزیک، شیمی و علوم طبیعی همکاری کنند.
  2. دفتر بین‌المللی موزه‌ها همواره از کارهایی که هر یک از کشورها در این زمینه انجام می‌دهند مطلع باشد و اطلاعات مربوطه را در نشریات دفتر، درج کند.

کنفرانس راجع به مراقبت از پیکره‌های یادمانی بر این عقیده است که به عنوان یک قاعده کلی، از جابجایی آثار هنری از محیط اطراف بنا که خاص آنجا طراحی شده است باید ممانعت کرد. کنفرانس از راه احتیاط، مراقبت از مدل های اصلی را چنانچه وجود دارند، توصیه می کند و در صورتی که این کار غیر ممکن باشد قالب گیری از آنها را پیشنهاد می کند.

  1. فن حفاظت

مایه خشنودی کنفرانس است که اصول و ملاحظات فنی مطرح شده در مذاکراتِ مفصلِ گوناگون، از ایده ای یکسان الهام گرفته اند، به این معنی که :

در مورد ویرانه ها، حفاظت دقیق و حساس ضرورت دارد، و باید به ترتیبی عمل کرد که قطعات اصلی یافت شده، در صورت امکان در جای اصلی خود قرار داده شوند(آناستیلوزی)؛ و البته مواد و مصالح جدیدی که برای این کار مورد استفاده قرار می گیرند باید در تمامی موارد قابل تشخیص و متمایز باشند. کنفرانس توصیه می کند در مواردی که مراقبت از ویرانه های یافت شده در جریان حفاری، ممکن نباشد باید پس از ثبت و مستند سازی دقیق یافته ها، دوباره آنها را دفن کرد.

لازم به ذکر نیست که انجام کارهای فنی مربوط به حفاری و مراقبت یادمان های باستانی، همکاری نزدیک بین باستان شناس و معمار را می‌طلبد.

متخصصین راجع به سایر یادمان ها اتفاق نظر دارند که پیش از انجام هر نوع استحکام بخشی یا مرمت جزئی،آسیب ها و ماهیت پوسیدگی این یادمان ها باید مورد تجزیه و تحلیلِ همه جانبه قرار گیرد. آنها ضرورت رسیدگی جداگانه به هر مورد را تأیید و تصدیق کردند.

  1. حفاظت از یادمان ها و تشریک مساعی بین الملل

الف)همکاری فنی و اخلاقی

کنفرانس با اعتقاد به اینکه مسئله حفاظت از دارایی های هنری و باستان شناختیِ نوع بشر مورد توجه جامعه دولت ها که سرپرستان تمدن هستند می‌باشد،

امیدوار است که حکومت ها، با عمل به روح میثاق اتحادیه ملل، در مقیاسی بسیار وسیع و به شیوه ای عینی تر و با نظر به گسترش مراقبت از یادمان های هنری و تاریخی، به تشریک مساعی با یکدیگر بپردازند؛

و این موضوع را بسیار مطلوب می داند که نهادها و انجمن های صاحب صلاحیت،بدون آنکه عمل ایشان به هیچ ترتیبی منافی حقوق بین الملل عمومی باشد، فرصت یابند تا علاقه خود به حمایت از آثار هنری را نشان دهند. آثاری که تاحد بالایی بازتاب تمدن هستند و به نظر می رسد در معرض خطر تخریب قرار دارند؛

و مایل است که تقاضاهای ارایه شده به سازمان همکاری های فکریِ اتحادیه ملل راجع به این موضوع، به دولت ها توصیه شود و مورد عنایت خاص آنها قرار گیرد.

بر عهده کمیته بین المللی همکاری های فکری خواهد بود که پس از تحقیق و تفحص دفتر بین المللی موزه ها و پس از گردآوری تمامی اطلاعات مربوطه، خصوصاً از کمیته ملی همکاری های فکری ذینفع، عقیده خود را در هر مورد جداگانه، راجع به مصلحت آمیز بودن اقدامات و روش هایی که قرار است انجام شوند و مورد استفاده قرار گیرد، بیان و تصریح کند.

اعضای کنفرانس پس از بازدید تعدادی از محوطه های حفاری و یادمان های یونان باستان در طول دوره مذاکرات و در قالب گردش مطالعاتی که در همین مناسبت برای آنها امکان پذیر بود، به اتفاق از دولت یونان قدردانی کردند. دولتی که در طول سال های گذشته، مسئولیت انجام کارهای فراگیری را به عهده گرفته است، و در عین حال، تشریک مساعی باستان شناسان و متخصصین هر کشوری را پذیرفته است.

اعضای کنفرانس در آنجا نمونه فعالیتی را دیدند که می تواند به تحقق اهداف همکاری های فکری کمک کند. موضوعی که ضرورت خود را در خلال کار اعضا در کنفرانس باز نمود.

ب ) نقش آموزش در احترام به یادمان ها

کنفرانس جداً معتقد است که بهترین ضمانت در مراقبت از یادمان ها و آثار هنری، از احترام و دلبستگی خود مردم حاصل می شود.

با توجه به اینکه این احساسات را می توان با انجام اقدام متناسب از سوی مقامات عمومی، تا حد زیادی ترغیب کرد ؛

کنفرانس توصیه می‌کند که متصدیان باید کودکان و نوجوانان را ترغیب کنند تا از خراب کردن ظاهر هر نوع یادمانی خودداری کنند و به آنان بیاموزند که علاقه بیشتری به حمایت از این شواهد ملموس تمامی اعصار تمدن داشته باشند.

ج )ارزش مستند سازی بین المللی

شرکت کنندگان در کنفرانس مشتاقند که:

  1. هر کشور، یا نهاد ایجاد شده یا صلاحیت دار برای این منظور، فهرستی از یادمان های باستانی منتشر کنند که حاوی عکس و یادداشت های توضیحی باشد؛
  2. هر کشور، اسناد و سوابق رسمی تهیه کند که در برگیرنده‌ی تمامی مستندات یادمان‌های تاریخی آن کشور باشد؛
  3. هر کشور، نسخه های نشریات خود راجع به یادمان های هنری و تاریخی را نزد دفتر بین المللی موزه ها ایداع کند؛
  4. دفتر بین المللی موزه ها، بخشی از نشریات خود را به مقالاتی راجع به فرآیندهای کلی و روش های بکارگرفته شده در مراقبت از یادمان های تاریخی اختصاص دهد؛
  5. دفتر بین المللی موزه‌ها، بهترین راهکارهای بهره گیری از اطلاعاتی را که بدین ترتیب متمرکز شده است، بررسی کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *