بخش اول
تبیین جایگاه روانشناسی محیطی با استفاده از مبانی نظری هنجاری و اثباتی و مفهوم ابعاد محتوایی و رویه ای طراحی محیط
سه مفهوم اساسی در مبانی نظری طراحی محیط
فرضیه Hypothesis: پیش بینی نتیجه یک عمل خاص.
مدل Model: راهی است برای درک واقعیت و دادن ساختار به آن واقعیت.
نظریه Theory: نظامی از انگاره ها و طرحواره های ذهنی که پدیده یک یا گروهی از پدیده ها را توصیف و تبیین می کنند.
نظریه Theory: نظامی از انگاره ها و طرحواره های ذهنی است که:
- یک پدیده یا گروهی از پدیده ها را توصیف و تبیین می کنند.
- علاوه بر توصیف جهان، شامل تحلیل آنها نیز می شود.
- برای نظم دادن و تحلیل مشاهدات مورد استفاده قرار می گیرد.
این طرحواره ها ممکن است:
- اعتقادی شخصی باشند (نظریه های هنجاری: Normative Theory)،
- یا با استفاده از روشهای علمی آزموده شده باشند (نظریه های اثباتی: Positive Theory).
نظریه، راهی برای تفهیم یک واقعیت آشفته است، به گونه ای که به ما اجازه می دهد معیارهای موثر را به خاطر بیاوریم، آنها را جرح و تعدیل یا حذف کنیم، و اگر موقعیت ایجاب کرد معیارهای جدید را جایگزین آنها نمائیم.
نظریه های اثباتی یا تبیینی Positive Theory:
رخدادهایی که در جهان اتفاق می افتند، به شکل الگو دریافت می شوند:
- بعضی از این الگوها ثابت و یکسانند.
- بعضی از نظم و قاعده بالایی پیروی می کنند (پیش بینی پذیری بالا).
- بعضی نیز به طور اتفاقی رخ می دهند (پیش بینی پذیری پایین).
پیدا کردن راهی برای پیش بینی این رخدادها و نظامهای موجود در عالم همیشه برای انسان از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. این پیش بینی ها به انسان کمک می کرد برای آینده خود برنامه ریزی کند و با صرف کمترین انرژی و کاهش ریسک، اعمال مختلف خود را انجام داده و به خواسته های خود برسد. ارزش نظریه های اثباتی به قابلیت تحلیل و قدرت پیش بینی آنهاست.
بیشتر دانش ما از جهان پیرامونمان از طریق مشاهدات روزمره اتفاق می افتد. راهبرداهای علمی در حقیقت این آثار اتفاقی را کاهش می دهند.
مزایای استفاده از نظریه های اثباتی در طراحی محیط
صرفه جویی اندیشه (Economy of thought): هدف اصلی نظریه های اثباتی قادر ساختن افراد به استخراج تعداد زیادی نظریه تشریحی از یک نظریه توصیفی است.
افزایش خودآگاهی نسبت به رفتارهای موجود در محیط، بویژه
آنهایی که باید در طراحی لحاظ شوند.
گاهی در مورد نظریه های اثباتی گفته می شود که این نظریه ها مبرا از داوری هستند. این موضوع توسط محققان بسیاری مورد تردید قرار گرفته است. از دیدگاه عقلگرایی انتقادی Critical Rationalism هیچ نظریه ای از داوری مبرا نیست، بلکه همه نظریه ها تا زمانی معتبر هستند که در مقابل انتقادات و آزمایشها جوابگو باشند.
این فایل پاورپوینت در 79 صفحه به خدمتتون ارئه میشود.