پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
چکیده :
یکی از چالشهای جدی کشور های در حال توسعه در جهان امروز توجه به حفظ منابع آب و حفاظت و بهره برداری بهینه از آن در کنار پرداختن به زیر ساختهای توسعه در این کشور ها می باشد .
از آنجایی که موضوع آب به عنوان یکی از زیر بنایی ترین ارکان توسعه در همه عرصه ها ، همیشه در ردیف یکی از اولین شاخص های توسعه یافتگی مورد ارزیابی قرار می گیرند، نکته قابل توجه در این راستا توجه به منابع آب موجود و مدیریت در این زمینه می باشد .
برای سنوات متمادی برنامه ریزان منابع آبی توجه خود را به مدیریت منابع آب و عرضه آن معطوف کرده اند و حل مشکلات ومسایل عمده بخش آب از جمله کم آبی رادر این مدیریت جستجو می کردند. به دلیل افزایش مصرف آب متاثر از عوامل متعددی همچون افزایش جمعیت ، افزایش درآمد سرانه ،بالا رفتن سطح بهداشت عمومی ، رشد فعالیت کشاورزی و توسعه اقتصادی – اجتماعی لزوم توجه به مدیریت تقاضا در سطح جهان ، منطقه ای و به ویژه در کشور امری اجتناب ناپذیر است .
مدیریت تقاضا آب WDM (water demand management) و راهکار های آن همراه تلفیق با مدیریت عرضه آب می تواند گامی موثر در جهت تطابق بیشتر تقاضای آب با عرضه آن باشد.
دراین مقاله به مباحث منابع آب ،مدیریت جامع سیستم آب در کشور ، مدیریت تقاضای آب ، موانع و مشکلات موجود و در نهایت را هکارها و پیشنهادات پرداخته خواهد شد.
لغات کلیدی : مدیریت – عرضه و تقاضای آب –مدیریت جامع آب –توسعه
1-مقدمه :
آب الفبای آبادانی و گنجینه مشترک تمام انسانهاست. خلاء بین توان تامین آب و شدت تقاضای آن وقتی نتواند با راهکارهای مدیریتی مهار گردد ، می تواند زبان مفاهمه را به زبان مخاصمه ، در همه ابعاد محلی ،ملی، منطقه ای و بین المللی تبدیل نماید . این که وقتی بین عرضه و تقاضای آب تعادل بوجود نیاید و امکان به وجود آمدن بحران وجود داشته باشد معلول دو واقعیت انکار ناپذیر است 1. محدودیتهای منابع آبی 2. تاثیر گذاری اقدامات و افزایش فعالیتهای بشر بر روی این منبع غیر قابل جایگزین.
برای سالیان متمادی برنامه ریزان منابع آبی براین عقیده بودند که مشکلات و مسائل عمده بخش آب در سمت عرضه آن می باشند در حالی که مسایل سمت تقاضای آب را ساده می انگاشتند لذا توجه خود را به سمت عرضه آب معطوف کرده بودند و حل مشکلات و مسائل عمده بخش آب از جمله کم آبی را در این سمت جستجو می کردند.
بدلیل افزایش مصرف آب متاثر از عوامل متعددی همچون افزایش جمعیت ، بالا رفتن سطح بهداشت عمومی ، رشد فعالیتهای کشاورزی و توسعه اقتصادی و اجتماعی ، لزوم توجه به سمت تقاضای آب در سطح جهانی ، منطقه ای و بویژه در کشور امری اجتناب ناپذیر است .
در حقیقت مسائل سمت عرضه آب است که بدلیل کار با قوانین طبیعی هیدرولوژیک و اصول مهندسی نسبت به مسائل سمت تقاضا ساده تر می باشد این در حالی است که مسائل سمت تقاضای آب به متغیر های زیادی وابسته است که مرتبط با نیازها و رفتار های انسانی است . این مسائل در زمانها و مکانهای مختلف ، متفاوت می باشد و به راحتی قابل کنترل و محدود کردن نیست .
کشور ما بدلیل نازل بودن ریزشهای جوی و نامناسب بودن پراکنش زمانی و مکانی آن در زمره کشورهای اقلیم خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد و در این شرایط به دلیل رشد جمعیت، گسترش شهر نشینی و توسعه بخش های اقتصادی (کشاورزی و صنعت ) تقاضا برای آب رو ز به روز افزایش می یابد. نظری به گذشته و تاریخ کشور نشان می دهد که برای تعدیل مسائل ناشی از محدودیت منابع آبی ابتکارات و ابداعات متنوعی در زمینه بهره برداری ازاین منابع ،چه سطحی و چه زیر زمینی در ابعاد سازه ای و مدیریتی مورد توجه بوده است که احداث قنوات و سد های مخزنی و انحرافی، اصلاح شبکه های آب در بعد سازه ای و مدیریتی عرضه آبwater supply management) ) مورد توجه بوده است .] 1 [ و] 3 [
2- بررسی وضعیت منابع آب در ایران:
اخیراً فائو اعلام کرده است تشدید گاز های گل خانه ای ، تغییرات جوی را شدت بخشیده که در این میان نگرانی عمده، ناشی از تغییرات جوی کمبود آب است .
نزدیک به 85% از مساحت ایران دارای اقلیم خشک بیابانی ، نیمه خشک و فرا خشک می باشد . میزان بارش در ایران به طور متوسط حدود 400 میلیارد متر مکعب در سال است که نزدیک به 270 میلیارد متر مکعب آن تبخیر و تعرق و
130 میلیارد متر مکعب آن در سال به عنوان آبهای تجدید پذیر از طریق آبهای سطحی وآبهای زیر زمینی ،بهره برداری می شود.
از این مقدار نزدیک به 92 میلیارد متر مکعب به صورت جریانهای سطحی در کشور جاری شده و سالانه به میزان حدود 38 میلیارد متر مکعب سفره های آب زیر زمینی را تغذیه می نماید . برآورد ها حاکی است که سرانه منابع آب تجدید شونده در ایران حدوداً 25 % متوسط جهانی می باشد .
این فایل ورد در 10- صفحه به خدمتتون ارئه میشود.