کـم خـونــی و یا آنمی(ANEMIA) زمانی بروز می کـنـد کـه سـطـح هـمـوگـلـوبـیــن(HEMOGLOBIN) خون شما کاهش می یابد. هموگلوبین پروتئین گویچه های سرخ خون است که اکسیژن را از ریه ها به تمام نقاط بدن حمل میکند.رنگ قرمز خون نیز بخاطر وجود هموگلوبین میباشد. سـلولـهای قرمـز خون در مغز استخوان های بزرگ بدن (مثل استخوان لگن) تولید می شـوند. مـغـز اسـتـخــوان بـــرای ســـــاخت هـمـوگـلـوبیـن و گـویچــه های قرمز به آهن، ویتامین B12 و اسـیـد فـولـیک نیاز دارد. یک علت شایع کم خونی فقر آهن میباشد
علایم کم خونی:
1-میتواند بدون علامت باشد.
2-رنگ پریدگی پوست، لثه ها و بستر ناخن ها.
3-خستگی و ضعف-کاهش بنیه-بی خوابی.
4-تنگی نفس غیر معمول هنگام فعالیت بدنی.
5-ضربان قلب تند.
6-دست ها و پاهای سرد.
7-سردرد-سرگیجه-احساس سبک شدن سر.
8-ناخن های شکننده.
9-وزوز گوش و صدای زنگ در گوش.
10-تحریک پذیری-خواب آلودگی-کاهش توان یادگیری-کاهش تمرکز.
11-التهاب و دردناک شدن زبان.
12-کاهش اشتها به ویژه در نوزادان و کودکان.
13-درد قفسه سینه.
14-عفونتهای مکرر.
15-ویار نامتعارف به مواد غیر غذایی مانند یخ، نشاسته و یا خاک.
16-دشوار شدن بلع.
علل کاهش سطح آهن خون:
1-فقدان آهن کافی در رژیم غذایی.
2-جهش رشد در کودکان زیر 3 سال و نوجوانان.
3-بارداری: زنان حامله و یا شیرده به آهن بیشتری نیاز دارند.
4-از دست رفتن خون در قاعدگی ماهانه.
5-از دست رفتن خون با اهدای خون.
6-از دست رفتن خون به علت خونریزی داخلی: زخم معده، سرطان و تومورهای کلیه و مثانه، مصرف زیاد داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن (باعث خونریزی از معده و روده ها میشوند)، هموروئید(بواسیر)، پولیپ روده بزرگ، فیبروئید رحم، فتق هیاتال و سرطان روده بزرگ میتواند باعث خونریزی داخلی و فقر آهن گردند. خونریزی داخلی خود را بصورت حضور خون در ادرار و مدفوع (مدفوع سیاه رنگ) نشان میدهد.
7-ناتوانی در جذب آهن: آهن از طریق روده کوچک جذب میگردد.در برخی اختلالات روده ای همچون بیماری کرون CROHN جذب مواد غذایی در روده ها دچار اختلال گشته و فقر آهن ایجاد می شود. همچنین برداشتن بخشی از روده توسط عمل جراحی نیز جذب آهن را کاهش میدهد.
8-تداخل در جذب آهن از روده ها: مصرف همزمان برخی مواد غذایی با منابع غذایی آهن جذب آهن را کاهش میدهند که درادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
نکته:علت کم خونی در مردان سالم و زنانی که دوره یائسگی را پشت سر نهاده اند به احتمال زیاد خونریزی داخلی میباشد.
روشهای تشخیصی:
1-آزمایش سطح آهن خون.
2-اندازه گیری سطح پروتئین ترنسفرین (TRANSFERRIN)(پروتئین حامل آهن از روده ها)
3-اندازه گیری سطح فریتین(FERRITIN)(پروتئین ذخیره کننده آهن)
4-اندازه گیری میزان هماتوکریت (HEMATOCRIT)(درصد حجم خون که توسط سلولهای قرمز و هموگلوبین اشغال شده است و یا حجم گلبولهای قرمز به کل خون )
5- آندوسکوپی و کولونسکوپی(دیدن درون روده بزرگ با دستگاه مخصوص)
نکته: سطح فریتین میتواند گمراه کننده باشد، چراکه صدمه به کبد، التهاب، عفونت و سرطان سطح فریتین را بطور کاذب افزایش میدهند.
نکته: کم خونی ناشی از فقر آهن به مرور زمان و به آهستگی بروز می یابد. چراکه ممکن است چندین ماه طول بکشد تا ذخایر آهن بدن بطور کامل استفاده گردند. همانطور که ذخایر آهن کاهش می یابد مغز استخوان به تدریج گلبولهای قرمز کمتری تولید میکند. هنگامی که ذخایر آهن بطور کامل مصرف میگردند و هموگلوبین کافی ساخته نمیشود، نه تنها سلولهای قرمز خون از لحاظ تعداد کاهش می یابند بلکه بطور غیر طبیعی کوچک و رنگ پریده شده و قادر نیستند اکسیژن کافی به بافتها حمل کنند.
میزان شیوع کم خونی:
بطور متوسط از هر 5 زن یکی به کم خونی ناشی از فقر آهن مبتلا است-نیمی از زنان باردار نیز دچار کم خونی فقر آهن میباشند.
این فایل ورد در 43 صفحه به خدمتتون ارئه میشود.