نهضت هنرنو، برای اولین بار در سال ۱۸۸۰ در اروپا ظهورکرد. این سبک پیش از آن که وارد عرصه معماری گردد، در طراحی پارچه، کتاب و مبلمان استفاده می شد و طرفداران بسیاری داشت. هنر نو، نام فروشگاهی بود که در آن اشیاء مدرن و جدید خاصی به فروش می رسید. طراحی داخلی این فروشگاه توسط وان دوولد، معمار اهل بلژیک صورت گرفت.نهضت هنر نو با ورود به کشور های اروپایی مختلف، نام های متفاوتی را از آن خود کرد.
– انگلستان (سبک مدرن)
– فرانسه (هنر نو یا گیومارد)
– آلمان (سبک جوان)
– ایتالیا (سبک آزاد)
– اسپانیا (مدرنیسم)
– اتریش (سبک جدایی)
جوهر مایه درونی این سبک، برپایه خلق و ابداع آثار جدید و نوظهور، بدون پیروی و تقلید از گذشته بود. در نهضت هنر نو، گذشته به کلی کنار گذاشته شد و تکنولوژی و ابداعات جدید مورد توجه معماران این دوره قرار گرفت. مصالح سنتی، جای خود را به مصالح نوین مانند: چدن، آهن، فولاد وبتن دادند. در پی گسترش نهضت هنر نو در سراسر اروپا، احجام و فرم های جدید و عملکردگرا ابداع شدند.
* اولین معمار معروف سبک هنرنو: ویکتور هورتا (Victor Horta)
طرح های منحنی وار درهم رونده و گره خورده از عناصر برجسته آثار ویکتور هورتا ست. هورتا با الهام از گیاهان رونده پیچشی و ساده نمودن طرح مذکور، نقوش تازه ای را وارد دنیای معماری عصر خویش کرد. از آثار به نام هورتا، می توان خانه تاسل (۱۹۸۲) را نام برد.
در طراحی خانه تاسل، معمار با بهره گیری از فلز، (به ویژه در ستون و راه پله خانه) در پی خلق نقوش درهم، نموده است.
* هکتور گیومارد، معمار فرانسوی نهضت هنر نو
از برجسته ترین آثار گیومارد، می توان طراحی سردر مترو پاریس را نام برد.
* چارلز رنه مکنتاش، معمار انگلیسی نهضت هنر نو، طراح مبلمان و نقاش بود.
در کارهای مکنتاش، الهام از گیاهان و طبیعت کاملا مشهود است. از آثار وی، می توان طراحی مدرسه هنر گلاسکو در سال۱۸۹۷ را نام برد.
* اتو واگنر، جوزف البرش و جوزف هافمن، معماران اتریشی نهضت هنر نو.
جوزف البرش و جوزف هافمن از شاگردان واگنر بودند. در طرح های این سه معمار، دیگر خطوط منحنی وار در هم تنیده دیده نمی شود. خطوط در آثار واگنر ، البرش و هافمن راست گوشه اند. به عقیده اتو واگنر هر چیزی که عملکردی نیست، زیبا نمی باشد.
ویژگی بارز آثار واگنر:
– استفاده از آهن و شیشه
– کاهش تعداد ستون ها ( حداکثر بهره گیری از فضا)
– استفاده از بتن مسلح
از آثار مهم واگنر، می توان به طراحی بانک وین (۱۹۰۵) اشاره کرد.
* آنتونی گادی، مهمار اسپانیایی، خلاق ترین معمار نهضت هنر نو.
گادی، عقاید و افکار جدیدی را وارد سبک هنرنو نمود. وی با تلفیق سبک های گوتیک، مراکشی و موریش و الهام از طبیعت اطراف خود آثار بی نظیری را به جهان عرضه نمود. کارهای گادی به تدریج فراتر از نهضت هنر نو گام نهاد به طوری که سبک پست مدرن با پیروی از آثار وی پدید آمد. آنتونی گادی، با استفاده از تجربیات گذشتگان در طول تاریخ، آثاری از خویش به جای نهاد که در آن هیچ اثری از تقلید وجود نداشت.
آنتونی گادی را پدر سبک پست مدرن لقب دادند.
اثر برجسته و معروف آنتونی گادی، طراحی کلیسای ساکرا فمیلیا می باشد.
اصول فکری پیروان هنر نو:
– انتقاد شدید از اشیا و مکتب های تقلیدی
– جدایی از گذشته
– ابداع فرم های جدید
– هنر مناسب زمان
– استفاده از تولیدات مدرن (فلز) برای اسکلت و تزئینات
– استفاده از تزئینات و فرم های طبیعی و رمانتیک