پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
بادگیر ، برجهایی هستند که در ایران برای تهویه بربام خانه ها ساخته می شود. بادگیر را همچنین بالای آب انبارها و دهانه معدنها برای تهویه می سازند. درخانه ها هوای خنک از بادگیر، که نوع ابتدایی تهویه مطبوع به شمار می رود، به اتاقهای طبقه همکف یا زیرزمینها فرستاده می شود. بادگیر معمولاً چهارگوش است و در دیوارهای چهارگانه آن چند سوراخ تعبیه شده است . درون بادگیر با تیغه ها و جدارهایی که از خشت یا چوب و خشت ساخته شده است ، به چند بخش تقسیم می شود. بادگیر، که بیشتر در قسمت مرکزی ایران ، یعنی اطراف یزد، یا در جنوب ، در نزدیکی سواحل خلیج فارس ، یافت می شود، با ظهور روشهای جدید تبرید هوا و آب غالباً روبه ویرانی می رود و هنوز درباره تعیین دقیق چگونگی ایجاد اختلاف فشار هوا که باعث جریان هوا می شود، مطالعه علمی کافی نشده است.
انواع بادگیر
بادگیرها را برحسب چند عامل می توان تقسیم بندی کرد:
۱٫شکل برشِ میله : بدنه بادگیرها به اشکال مربع و مستطیل و هشت ضلعی ساخته می شود.
۲٫تعداد و انواع دهانه : بادگیرها برحسب تعداد دهانه به دو دسته کلّیِ یک دهانه و چهاردهانه تقسیم می شوند.
۳٫تعداد اشکوب : بادگیر دو اشکوبه یکی از انواع بادگیرهای ایرانی است . این نوع بادگیر حجیم است و در منطقه هایی ساخته شده که در آنجا سطح وزش باد متغیراست . برای آنکه بتوانند از بادِ منطقه که گاه بالاتر یا پایینتر می وزد بهره بجویند، دو بادگیر را روی هم و بادگیر زیرین را با سطح بزرگتر و بادگیر بالایی را با سطح کوچکتر ساخته اند (نمونه آن در یزد و ابرقو وجود دارد).
۴٫ساختمان داخل میله : برای کشاندن بادِ خوش به درون و راندن هوای گرم و آلوده به بیرون ، داخل میله را با تیغه ها و پرّه های آجری مورب تقسیم می کنند.
۵٫تیغه و دریچه بادگیر : معمولاً در دهانه بادگیرها تیغه هایی عمودی به موازات یکدیگر قرار دارد که به گونه ای زیبا آنها را شکل داده وتزیین کرده اند. نقش اصلی و فنی این تیغه ها تنظیم فشار باد است.
۶٫ تعیین بلندی میله بادگیر : تعیین بلندی میله بادگیر و محل دهانه های آن از نظر فنی اهمیت فراوان دارد.معماران بادگیر , از نردبانهای دو طرفه بالا می روند و از برخورد باد به لاله های گوشِ خود و با تجربه ای که در این کار دارند، ارتفاع مطلوب و مطبوع باد و براساس آن ، بلندی میله و محل دهانه ها و ارتفاع آن را طوری تعیین می کنند که بتوان از بیشترین و بهترین بازده بهره مند شد.