دانلود پایان نامه نیایش و ستایش معبود در اشعار شاعران برجسته سبک عراقی (نظامی، عطار، مولوی، سعدی، حافظ)

دانلود پایان نامه نیایش و ستایش معبود در اشعار شاعران برجسته سبک عراقی (نظامی، عطار، مولوی، سعدی، حافظ)

طریقه شعر خراسانی و عراقی

در بدو شیوع شعر فارسی در میانه اغاز قرن سوم و ابتدای قرن پنجم هجری ، مملکت عراق در زیر اسیتلای شدید ادبیات عربی قرار داشته و به حکم قرب جوار عراق با بغداد و توجه ادبا و شعرا و نویسندگان عرب یا موالی به دربار پادشاهان عراق و فارس ، ادبیات عرب در این قطر ایران بیشتر از قسمت شرقی ان رونق یافته چنان که از پادشاهان ال بویه یکی عضدالدوله است که خود شعر عربی گفته و دربار وی از شعرایی مانند متبنی اراسته بوده است.

سبک عراقی همه جا مقابل سبک خراسانی متظاهر می شود ، نه از این بابت که عراقی یاخراسانی در ذوق و سلیقه ادبی تفاوت داشته باشند ، بلکه این معنی – یعنی این دوئیت طرز و شیوه – همانا مربوط به زمان است . زمانی که شاعری عراقیان طلوع کرد طرز سخن گفتن و چیز نویسی به زبان فارسی با دوره شاعری شعرای خراسان تفاوت کرده بود.

از ظهور دولت سلجوقیان در خراسان و عراق ، شیوه نظم و نثر با سابق رفته رفته تفاوت یافت. در این دوره سجع در نثر فارسی به تقلید عرب عمومیت پیدا کرد. تمثل و استشهاد به شعر عربی و فارسی که در نثر فارسی قدیم مرسوم نبوده رسم شد… سلیقه شاعری از هر حیث در نثر رسوخ یافت و از طرفی در نظم هم تفاوت هایی صریح پیدا امد. اصطلاحات علمی در شعر داخل شد . برخی از لغات عربی که در شعر قدیم ممنوع بود در شعر عهد سلجوقی در امدند. کنایه و استعاره و ایهام ونغز و معما و اغراقات بسیار در شعر وفور یافت. مضمون پروازی به حکم امتداد ادوار شاعری مشکل شده و ناچاردست به مضامین بار یک و خیال پردازی زده، و شعر از سادگی و حالات طبیعی خود اندکی انحراف پیدا کرد.

خضوع و خشوع در نزد ممدوح و معشوق هر دو شدت گرفت . ترکیب لغات و ساختن جملات کوتاه مرکبه و به هم بافتن دو الی سه کلمه برای ادای یک معنی در شعر معمول شد. و به همین سبب غزل ها لطیف تر شده و قصاید مصنوع تر ، ولی از حیث سادگی و جزالت و احیانا فخامت لفظ و معنی قدری کنترل کرد. و چنان که گفتیم این حالات مولود زمان بود نه مکان ، چه در ان عصر شعرای خراسان از قبیل امامی هروی، کمال خجندی ، شمس طبسی ، سیف اسفرنک نزاری ، و غیر هم نیز همان طریقه را داشتند که شعرای عراق و فارس و اذربایجان.

سبک عراقی در تاریخ شعر فارسی دری به مجموعه خصوصیاتی اطلاق می شود که در آثار بیشتر شاعران از نیمه دوم تا قرن ششم تا اواخر قرن نهم به وجود آمد.

حمله مغولان به ایران و دگرگونی کامل اوضاع اجتماعی، یکسره سبک خراسانی را محو کرد و سبک عراقی را جانشین آن نمود. در این زمان کانون های فرهنگی از خراسان به عراق منتقل شد و شاعران و نویسندگان بیشتر از شهرهای عراق بودند.

در اصطلاح جغرافیای قدیم نواحی مرکزی و غربی ایران یعنی ری، اصفهان ،همدان ،فارس، آذربایجان عراق نامیده می شد ، لذا این سبک به عراق معروف شده است.

سبک عراقی به لحاظ تاریخی دوره مغولان و ایلخانان و تیموری را در بر می گیرد.

سبک عراقی دو مختصه مهم دارد و آن عرفان و غزل است.

عرفان در قرن هفتم در آثار عطار و مولوی و حافظ به اوج خود می رسد و در قرن نهم و دهم بیشتر توضیح نکات عرفانی و اصطلاحات عجیب و غریب و پیچیده رواج می یابد، همان طور که در گلشن راز شیخ محمود شبستری و لوایح جامی مشاهده می گردد.

غزل قالب مسلط در سبک عراقی است؛ درقرن هفتم قصیده به شدت در مقابل غزل عقب نشست و غزل عاشقانه سپس عارفانه به حد کمال رسید.

عمده ترین شاعران قرنهای هفتم و هشتم و نهم عبارتند از:

الف) قرن هفتم (غزل عاشقانه- عارفانه) : کمال اسماعیل، سعدی، عطار،مولوی،عراقی، امیرخسرو دهلوی و حسن دهلوی

ب) قرن هشتم (تلفیق غزل عاشقانه- عارفانه) : اوحدی مراغه ای،خواجوی کرمانی،عماد فقیه کرمانی،سلمان ساوجی،ناصر بخارایی،حافظ

ج) قرن نهم : قاسم انوار تبریزی،شاه نعمت الله ولی،مغربی تبریزی و جامی.

با اشاره ای خلاصه به مختصات شعر سبک عراقی، این بخش را به پایان می برم. نخستین ویژگی سبک عراقی، زبان آن است که بر اثر آمیختن با زبان لهجه های مرکزی و شمالی ایران و همچنین زبان عربی که در این مناطق رواج بیشتری داشته ، تفاوت کلی با زبان شعر سبک خراسانی یافته است.

این تغییر زبان شعر، از روی وفور لغات و اصطلاحات ترکی که نتیجه مستقیم حمله مغول و سلطه آنان بر ایران بود، مشخص می شود.

وجود ترکیبات تازه از ویژگی های این سبک است. توجه شاعران پیرو این سبک به آوردن مضمون ها و افکارو معانی دقیق و باریک و تسلط شاعران به علوم و فنون عصر خود که برای سبک عراقی ضروری بود، باعث شده که بر دیوانهای شاعران سبک عراقی شرح ها نوشته شود.

شاعران پیرو سبک عراقی از میان قالب های شعری بیش از همه به غزل و مثنوی به صورت منظومه های داستانی توجه داشته اند.

از نظر فکری معشوق در شعر عاشقانه این سبک آن چنان والاست که با معبود اشتباه می شود و طرح مسائل عرفانی از قبیل وحدت وجود، تفوق عشق بر عقل، مسئله تجلی و ظهور،ستایش شراب و بی خودی و نیز حمله به زاهد و صوفی در این سبک مرسوم بوده است. ادبیات این دوره ادبیاتی درون گرا، عشق گرا،محزون و غیر رئالیستی است.[i]

در این بخش مطرح ترین شاعران این سبک را به عنوان نمایندگان برجسته سبک عراقی معرفی می نمایم که عبارتند از : عطار، مولوی، سعدی، حافظ

[i] – پروین شکیبا: صدشاعر،دریچه ای به دنیای شعر فارسی از آغازتاامروز،صص119-120

 

Abstract

Worship is one of the most virtual time in the life of every believer. In all heavenly religions, in proportion to the beleivers’ understanding and interpretation of religion, different ways and forms of worship of God are suggested. Poets who are believed to have purer and more sensitive souls have composed elegant and pleasant hymns which are the most subtle parts of their poetry. In this thesis, worship in the poetry of five prominent poets of Araghi Style is examined. The reason of selecting this style is that it is highly lyrical and delicate. According to the opinin of most critics, among theose who are called as Araghi poets, Nezami, Attar, Molavi, Sadi and Hafez have acheived the higher stature.

This thesis has four parts. In the first section, the meanings of the word “worship”, including its denotations and conotations, and its synonyms and equivalents are explained. In the second chapter, the ways or kinds of worship in the heavenly religions are discussed and compared. Then, the most important ways of worship in Islam are mentioned. The third chapter is dedicated to the literary hymns in Persian literature, and specifically, in Araghi style. The main forms and contents of hymn in this style are extractd and classified. The last chapter consists of the detailed scrutiny of different types of hymn in the poetry of the mentioned poets. The first poet is Nezami whose hymns are mostly ascetic. Makhzan Al-Asrar contains more hymns than his other mathnavies in which the hymns are brought only in their beginning and ends. Attar is the first mystic poet of this group. Attar’s Hymns are scattered among his mathnavies. They are sometimes put forward by the poet himself, and sometimes by the character of his stories. Boldness and sincerity of these hymns give them more depth.

Indeed, Molavi composed the best and most delicate hymns of Persian literature in his Mathnavi and Shams Sonnests. His worldview, which originates from pantheism, gives to his hymns heavenly and ascetic tone, even when he whispers amorously to Shams or other God’s manifestations. The hymns of Mathnavi are so deep and includes different sort of faithful and pure talk to God. Sadi, in his hymns, worship God more ascetically although he sometimes gives them mystical tone. In Boostan, he brought hymns in the beginning and in the end. Also, he composed some odes in the praise of God. Hafez’s Hymns are less than other poets of this group. This may be resulted from the special use of sonnet in his potry and his critical view toward the social conditions of his time. His hymns are scattered as brilliant lines among his sonnets.

Key-terms:

Worship, Hymn, Persian Poetry, Sonnet, Mathnavi,

فهرست مطالب

چکیده……….

مقدمه………

بخش اول(نیایش و ستایش)…….

نیایش، ستایش و مترادفات آنها

اقسام نیایش

دین

بخش دوم(دین اسلام ونیایش)………

300,000 ریال – برای دانلود محصول به طور کامل و پرداخت وجه لطفا اینجا کلیک کنید نهایی کردن خرید مورد به سبد خرید اضافه شد