پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
آژانسهای مسافرتی
امروزه صنعت جهانگردی با رشد روزافزون خود به یکی از صنایع پردرآمد در بازار جهانی بدل گشته است.
روزانه بیش از ۵ میلیون مسافر عادی در سراسر جهان به پرواز در می آیند که سهم عمده ای از ایشان جهانگردان هستند. در عین حال تهیه مقدمات یک سفر توریستی بسیار ساده شده است بطور مثال یک انگلیسی که میخواهد تعطیلات خود را در آفریقا بگذراند، می تواند از طریق اینترنت هتلی را در نیجریه رزرو نماید و یا با انتخاب یک تور مسافرتی ارزان قیمت، در سواحل کیپ تاون (Cape Town) به آفتاب گرفتن مشغول شود.
امروزه همه کشورها سعی دارند که سهم بیشتری از این بازار کسب کنند و در این گیر و دار سهم کشور ما- ایران- از این بازار با تمامی جاذبه های طبیعی و تاریخیش بسیار اندک است. به هرحال تعطیلات نوروزی در راه است و اکثر خانواده ها با توجه به تعطیلاتی به نسبت طولانی پیش رو، در حال برنامه ریزی برای سفرهای داخلی یا خارجی هستند و بسیاری از ایشان چه از نظر تهیه بلیط و چه از لحاظ استفاده از تورهای داخلی و خارجی، از شرکتهای خدمات مسافرتی سود میبرند. با توجه به این مساله در این مطلب به بررسی ساختار و خدمات قابل ارائه شرکتهای خدمات مسافرتی هوایی و جهانگردی می پردازیم.
بطورکلی شرکتهای خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی در سه شاخه کلی فعالیت میکنند که مجوزهای صادره از ارگان مربوط نیز بر همین اساس صادر میگردد :
1- صدور بلیط مسافرت 2- گردشگری – سیاحتی 3- مسافرتهای زیارتی 1 – صدور بلیط مسافرت در این بخش، شرکتها با توجه به قرارداد های موجود با خطوط هوایی داخلی و خارجی، قادر به ارائه بلیط پروازهای داخلی و خارجی هستند. این امر با گسترش اینترنت در ایران تسهیل گشته و این شرکتها با استفاده از آن به راحتی قادر به رزرو بلیط برای تمامی خطوط هوایی و پروازهای الحاقی هستند.
2- گردشگری – سیاحتی مغمولا بیشترین فعالیت این شرکتها به ارائه خدمات گوناگون در زمینه گردشگری میباشد که برخی از آنها عبارتنداز: • برگزاری تورهای داخلی و خارجی • رزرو هتل در ایران و سایر کشورها • خدمات اخذ ویزا • سرویسهای ویژه از قبیل کرایه اتومبیل با راننده یا بی راننده یا خدمات مترجم و راهنما در این بخش، خدمات به دو بخش اصلی مسافران ورودی و خروجی تقسیم میگردد : ارائه خدمات به مسافران خروجی : این خدمات به مسافران ایرانی اختصاص دارد که که قصد خروج از کشور را دارند و حجم عمده فعالیت این شرکتها در این قسمت متمرکز گردیده است. در این بخش شرکتها با همکاری مراکز خدماتی کشور مقصد، قادر به ارائه خدمات مذکور هستند. در زمینه طراحی تورهای گردشگری خارجی، این خدمات شامل امور مربوط به تهیه بلیط هواپیما، اخذ ویزا، رزرو هتل،فراهم کردن امکان بازدید از نقاط دیدنی و یا مراکز خرید است.
یکی دیگر از خدمات این شرکتها، راه اندازی تورهای ویژه مانند بازدید از نمایشگاههای معتبر، فستیوالها و مواردی از این قبیل است که کلیه پیش بینیها و برنامه ریزی لازم از قبیل امور مربوط به مسافرت، اقامت و بازدید از نمایشگاههای فوق را پوشش میدهد. در حال حاضر این سرویس با اقبال عمومی روبرو گردیده و به نحو فزاینده ای رو به رشد میرود. در کنار این خدمات، این شرکتها اقدام به طراحی تورهای داخلی نیز مینمایند که شامل مسافرت، اقامت و بازدید از مناطق دیدنی ایران است.
ارائه سرویس به مسافرین ورودی : این خدمات به خارجیان علاقمند به بازدید از ایران اختصاص دارد. برای فعالیت در این بخش، شرکتهای ایرانی یا با داشتن قرارداد با شرکتهای خارجی برگزار کننده این تورها، به سرویس دهی میپردازند و یا خود راساً تورهای ویژه بازدید از ایران را طراحی و برگزار مینمایند. اخذ روادید ورودی، رزرو هتل و پیش بینی امکانات بازدید از نقاط دیدنی از جمله این خدماتند. در عین حال، خارجیان مقیم ایران نیز جزو مسافرین ورودی محسوب شده و خدمات مسافرتی برای این عده، تمام موارد مذکور را شامل میشود. این بخش که متاسفانه از نظر حجم قابل مقایسه با بخش مسافرین خروجی نیست از نظر کمک به شناسایی و ارزآوری کمک بزرگی به کشور است.
3- مسافرتهای زیارتی شرکتهای فعال در این زمینه به ارائه خدمات مسافرتهای زیارتی مخصوص زیارت عتبات عالیات میپردازند که عموما در کشورهای سوریه و عراق واقع هستند.سفر حج عمره و تمتع نیز از جمله سفرهای پر مسافر محسوب میشوند.البته با تغییر رژیم عراق و علاقه عمومی به زیارت اماکن مقدسه واقع در این کشور، حجم عمده این مسافرتها در طول سال به این کشور اختصاص یافته است. لازم به ذکر است که ویزای زیارتی قوانین صدور و استفاده خاص خود را دارا بوده و برای مثال با در دست داشتن ویزای زیارتی حج، مسافران قادر به سفر به شهرهای همسایه مانند ریاض، نخواهند بود.
کشور ایران هم با توجه به تعدد اماکن مقدس و متبرک فراوان در فهرست سفرهای زیارتی کشورهای مسلمان قرار دارد و حجم به نسبت زیادی از مسافرین ورودی را زوار تشکیل میدهند.
آژانسهای مسافرتی درجه‌بندی میشوند
تهران-ایسکانیوز: گروه مطالعاتی طرح درجه‌بندی و تعیین ضوابط درجه‌بندی دفاتر خدمات مسافرتی ازسوی انجمن صنفی دفاتر سفر و گردشگری استان تهران و با همکاری معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری فعالیت خود را آغاز کرد.
به گزارش روز پنج شنبه گروه دریافت خبر ایسکانیوز٬ این گروه 22 نفره متشکل از 2 استاد دانشگاه، 5 کارشناس ارشد جهانگردی، یک حقوقدان، 2 کارشناس مالی و اداری، 2 کارشناس هوانوردی، 2 کارشناس امور زیارتی و 4 نفر از پیشکسوتان صنف دفاتر مسافرتی، یک کارشناس اکوتوریسم، یک کارشناس IT و 2 عضو هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر مسافرتی است.
از اهداف این طرح میتوان به ضابطه‌مند شدن حوزه فعالیت‌های دفاتر مسافرتی، شناسایی معیار و شاخص‌هایی برای درجه‌بندی دفاتر مسافرتی، تهیه منشوری برای دفاتر خدمات مسافرتی و مطالعه تطبیقی کشورهایی که با درجه‌بندی دفاتر موافق بودهاند؛ اشاره کرد.
ارتقای کیفیت خدمات عرضه شده ازسوی دفاتر مسافرتی، سهولت در نظارت و کنترل فعالیت‌های دفاتر مسافرتی، ارتقای جایگاه مشتری باعنوان حیاتی‌ترین عنصر این چرخه نزد دفاتر مسافرتی، تخصصی شدن حوزه‌های فعالیت‌های دفاتر، جلوگیری از صدور مازاد بر تقاضای مجوزهای تأسیس، سهولت شناسایی دامنه فعالیت‌های عرضه شده در آژانس‌ها ازسوی مردم، ایجاد رقابت سالم در بین دفاتر و استفاده از مباحث آکادمیک در کنار تجربه و عمل از دیگر اهداف این طرح است.
پیش‌بینی میشود این طرح حداکثر تا 6 ماه بتواند کلیه ضوابط و مقررات مربوطه به درجه‌بندی آژانسهای مسافرتی را تهیه کند.
این طرح ابتدا به‌طور آزمایشی در تهران و بعد از آن در سراسر کشور قابل اجراست
«لیدر تور» چه كسی است
روزنامه تهران امروز
باور حفظ و حمایت از محیط زیست و داشتن حس مسوولیت در قبال فرهنگ و شناخت جایگاه جهانگردی و گردشگری در باورهای مردم یك منطقه و مهارت كافی در امر هدایت تور. قدرت رهبری و داشتن تجربه نخستین اصل محسوب میشود.
رای یافتن جواب این پرسش كوتاه كافی است تا اندكی در موتور جست‌وجوگر googel كنكاش كنید تا باور كنید با چه شغل هیجان انگیز و مهمی روبه‌رو هستید.
راهنمای تور شاید حرفه جدیدی باشد اما بررسی تاریخ و خواندن داستان راه‌بلدها و راه‌شناسان و هدایت‌كنندگان كاروان‌ها نشان میدهد حداقل به شیوه سنتی، این حرفه در ایران قدمت داشته و حالا باید معیار‌ها و اصول كلیدی این حرفه را از روی منابع خارجی جست‌وجو كرد.
با این حال با طرح این پرسش كه لیدر تور چه كسی است، نخستین پاسخی كه به شما داده میشود این است كه تا چه اندازه با زبان‌های خارجه آشنایی دارید؟ اما، اگر به زبان‌های خارجی آشنایی دارید و فردی منظم و انعطاف‌پذیر هستید و می‌توانید اندكی هم شوخ‌طبع باشید پس می‌توانید خود را برای این حرفه انتخاب و رویاهای مردم را به حقیقت بپیوندید.
محل دفتر كار شما، كوله‌پشتی‌تان است و مسافران در سنین مختلف و سلیقه‌های گوناگون و دلایلی متفاوت برای سفر، مشتریان شما محسوب میشوند اما هدف سفر مسافران برای یك لیدر تور بسیار حائز اهمیت است. هر هدفی هم كه مطرح باشد وظیفه یك لیدر حفظ امنیت مسافران است. در این شرایط سطح موفقیت هر توری به توانایی‌های راهنمایش، اطلاعات، توانمندی‌ها، صبوری و قدرتش در كنترل گروه، بستگی دارد.در جست وجوی تعریف و وظایف یك لیدر در سایت‌های مختلف به نكات مشتركی برمی‌خورید كه شاید در ظاهر بسیار كم‌اهمیت جلوه میكند اما راهنمایان حرفه‌ای به خوبی می‌دانند این معیار‌های ساده تا چه اندازه اهمیت داشته و تا چه میزان می‌تواند در جلب بیشتر گردشگران نقش ایفا كند.
۱) مهارت كافی در امر هدایت تور. قدرت رهبری و داشتن تجربه نخستین اصل محسوب میشود.
۲) باور حفظ و حمایت از محیط زیست و داشتن حس مسوولیت در قبال فرهنگ و شناخت جایگاه جهانگردی و گردشگری در باورهای مردم یك منطقه
۳) حس تعهد
۴) حس ابتكار و خلاقیت. برخی از لیدر تورها، خلاقیت را در بلد بودن تبلیغ صدا و تعریف داستانهای فكاهی خلاصه میكنند اما لیدر تور‌هایی هستند كه بدون انجام عملیات آكروبات می‌توانند گروهی شاد و پرانرژی داشته باشند. از سوی دیگر داشتن حس ابتكار و خلاقیت در مواقع پر استرس بسیار برای راهنمایان لازم است
۵) مهارت‌های زبانی و تلفظ درست كلمات و واژه‌ها
۶) سلامتی كامل. این سلامتی كامل فقط در سلامت جسم خلاصه نمی‌شود. شاید داشتن اعصابی فولادین نخستین ركن برای داشتن سلامت كامل باشد. راهنمایان تور باید به نحوی با استرس‌های روزانه، چه روحی و چه جسمی آشنا بوده و آن را مدیریت كنند، به ویژه در سفرهای طولانی و بلندمدت كه ممكن است ساعت‌های متمادی و طولانی پشت سرهم باشد. در این شرایط یك راهنمای تور باید در این شرایط چنانچه دوستانه برخورد كند كه مسافران خسته و كلافه او را عضوی از خانواده خود تصور كرده و آرامش خود را به دست آورند.
۷) آشنایی به كمك‌های اولیه. راهنمای تور نه پزشك است، نه مهندس و نه جادوگر، اما باید همه آنها را بداند و توانایی انجام این كارها را داشته باشد.
۸) آشنایی به مسائل مالی و بودجه‌بندی. كنترل پول شاید از پرحساسیت‌ترین بخشهای وظایف یك لیدر باشد، چون بسیار پیش آمده كه راهنمای تور در یك سفر گروهی پول كم آورده و ناچار شده از جیب خود برای ادامه سفر گروه هزینه كند. در ضمن یكی دیگر از ویژگی‌های یك راهنما، آشنایی تقریبی با كامپیوتر است.
حالا با این ویژگی‌ها می‌توانید یك راهنمای تور باشید یا تصور می‌كنید چنین آدم با صبر و حوصله‌ای نیستید؟ در ایران بسیاری از كسانی كه دوره‌های آموزشی راهنمای تور را می‌گذرانند علاوه بر آشنایی با مسائل مطرح شده، دروس تاریخچه سفر، جغرافیای جهانگردی، هنر و معماری، تاریخ فرهنگ و هنر در ایران و باستان‌شناسی و ابنیه تاریخی را نیز می‌گذرانند. كسانی كه دوره راهنمای طبیعت‌گردی را طی میكنند با سرفصل‌های بیشتری آشنا میشوند كه از آن جمله ستاره شناسی و راهیابی از طریق ستارگان است. كمپ زدن در طبیعت و آشنایی با عناصر طبیعت، گیاه شناسی و آشنایی با سایت‌های محیط زیست، دریاچه‌ها، كوهها و… از جمله مفاد درسی راهنمایان طبیعت‌گرد است.
گردشگری استان خراسان رضوی
استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی با توجه به اهمیت و گستردگی آن از نظر جغرافیایی و همچنین میراث فرهنگی و گردشگری این توانایی را دارند تا هركدام به تنهایی به قطبی تبدیل شوند.
●●معرفی شهرها و بناهایی از خراسان ●كلات كلات به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و تاریخی خود در تمام طول تاریخ مورد توجه بوده است. از كلات و چرم در شاهنامه فردوسی در داستان فرود پسر سیاوش بارها نام برده شده است و پس از آن در متون تاریخی دیگری مثل تاریخ یمینی، حبیب السیر و میهماننامه بخارا و سفرنامه از كلات یاد شده است. شكل كلات كه به واسطه احاطهشدن در میان كوهها به حصاری میماند، همیشه توجه سلاطین و امرا را جلب كرده است؛ چنانچه تیمور هفده بار سعی در فتح این قله طبیعی داشته ولی ناموفق مانده است. كلات در شمال شرقی كوههای هزار مسجد واقع است. طول حصار طبیعی ۱۲ × ۳۶ كیلومتر و ارتفاع آن حدود ۲۰۰ متر از سطح جلگه میباشد. كلات به واسطه چند دربند یا راه ارتباطی به خارج مرتبط میشود. این دربندها شامل: دربندد ژرف، قرانلو، ارغونشاه و دهچه است، و هركدام دارای استحكامات دفاعی نیز بودهاند. بخش كلات شامل تعداد زیادی روستای آباد است كه از میان آنها لایین، چرم، ژرف، قلعه نو و خور را میتوان نام برد. نژاد مردم این منطقه مختلف است و در میان آنها، طوایفی از عرب، كرد، كرمانشاهی، لر، ترك و تركمن وجود دارد. این طوایف اغلب به خاطر مرزداری توسط نادرشاه و دیگران به این منطقه كوچانده شدهاند. آب و هوای كلات در زمستان سرد و در تابستانها معتدل میباشد. كلات دارای رودخانههای متعددی است كه همه از كوههای هزار مسجد جاری میشوند و در مسیر خود باغات میوه و كشتزارهای برنج را آبیاری میكنند. از میان انی رودخانهها كه اغلب فصلیاند میتوان به رودخانههای لایین، چرمسو، ایسیقسو، و علی بولاغ ژرف و قلعه نو اشاره كرد. كوههای هزار مسجد در این منطقه با بیشترین ارتفاع خود در قله ۳۲۰۰ متری آن، دارای سنگچین به شكل مناره و ستون است. طبیعت این منطقه بكر و دستنخورده و زیستگاه انواع وحوش میباشد. مردم در منطقه كلات بیشتر به دامداری مشغولاند و تولیدات آنها بیشتر پشم و پوست، لبنیات و برنج است. فاصله كلات تا شهر مشهد ۱۴۵ كیلومتر میباشد.
آثار تاریخی كلات عمارت خورشید، مسجد كبود گنبد، كتیبه نادری، برجهای نادری.
●سبزوار سبزوار در غربیترین نواحی خراسان بین ۵۷ درجه و ۴۳ دقیقه طول شرقی و ۳۶ درجه و ۱۲ دقیقه عرض شمالی نصفالنهار گرینویج قرار گرفته است. ارتفاع آن از سطح دریا ۹۴۰ متر است. همسایههای این شهر در شمال بخش جاجرم بجنورد و اسفراین، در مشرق نیشابور، در جنوب كاشمر و در مغرب شاهرود میباشد. فاصله سبزوار تا شهرهای بزرگ اطراف آن به قرار زیر است: از سبزوار تا اسفراین ۱۰۵ كیلومتر، تا كاشمر ۲۱۰ كیلومتر، تا نیشابور ۱۰۵ كیلومتر، تا شاهرود ۲۵۴ كیلومتر، تا مشهد ۲۲۰ كیلومتر و تا تهران ۶۶۰ كیلومتر میباشد.
كوههای جغتای جلگه سبزوار را از جلگه جوین جدا میسازد. این كوهستان ادامه البرز است و مهمترین قلههای آن ندقان و صد خرو به ارتفاع ۲۳۷۳ متر میباشد. رشته كوه دیگری كه جلگه جوین را از جاجرم اسفراین و صفیآباد جدا میكند، كوه مهار است، كه بلندترین قله آن ۱۵۱۷ متر ارتفاع دارد. شاه جهان در شمال و كوه میش در جنوب سبزوار دو رشته اصلی دیگر از كوههای این ناحیهاند.
به لحاظ كشاورزی، سبزوار با متوسط میزان بارندگی ۲۵۰ میلیمتر و ۶۸۵ حلقه چاه عمیق و ۱۶۴ حلقه چاه نیمه عمیق، محصولاتی چون گندم، جو، پنبه، زیره و چغندرقند را به مقدار فراوان تولید میكند. انواع انگور، هندوانه، خربزه، گرمك و انواع میوههای درختی، دانههای خوراكی و دانههای روغنی از محصولات روستاهای سبزوار میباشند.
انغوزه كتیرا، زیره كوهی، ترنجبین، شاهتره، درمنه تركی، مازو، ریوند، فلوس و… از گیاهان دارویی و صنعتی این منطقهاند.
دامداری و نوغانداری (ابریشمكشی) و تولید انواع محصولات دامی از دیگر اشتغالات مردم این شهرستان است. در سبزوار و اطراف آن كارخانههای متعدد ریسندگی و بافندگی، تهیه پوست و كرك، پنبه پاككنی، زیره پاككنی، قند و روغنگیری وجود دارد.
از لحاظ كانیها سبزوار دارای معادن مهم مس، آهن، سنگهای ساختمانی، سنگ گچ (آهك)، سرب، گوگرد، كرومیت، نمك و … میباشد. از صنایع دستی مهم سبزوار، قالیبافی، پارچهبافی دستی، مصنوعات چرمی و خراطی را میتوان نام برد.
●بناهای تاریخی و مزارها
آرامگاه شاهزاده شعیب، آرامگاه پیرمراد، آرامگاه شاهزاده یحیی، آرامگاه پیراستیر، منار خسروگرد، آرامگاه حاج ملاهادی سبزواری، بقعه بیلدار باشی، بقعه سیدناصر بن محمد، آرامگاه نمادین مولانا حسین كاشفی، امامزاده بیبی علیه خاتون، امامزاده سلطان حسین، امامزاده هفت معصوم، مسجد جامع پامنار، مسجد جامع چشام، مسجد جامع سبزوار، بقایای چهارتاقی خانهدیو، بنای شاهزاده جعفر، امامزاده سید حسین، مقبره شیخ همام، امامزاده سیدجعفر بن موسی، تپه باستانی علیآباد شور، تپه باستانی لطفآباد، تپه باستانی درویشآباد، تپه باستانی حیدرآباد، تپه باستانی شمسآباد.
●نیشابور
نیشابور در ۱۵۰ كیلومتری غرب شهر مشهد، در دشت همواری قرار گرفته است كه از یك طرف به كوههای بینالود و از سوی دیگر به ارتفاعات طاقانكوه محدود میشود، مشهد در شرق نیشابور و سبزوار در قسمت غرب آن قرار گرفته است. نیشابور از شمال به قوچان و چناران و از جنوب به شهرستانهای تربتحیدریه و كاشمر متصل است. رشتهكوههای بینالود از شمال نیشابور میگذرد و از شمال غربی سرولایت تا جلگه رخ امتداد یافته و بزرگترین قله آن حدود ۳۳۰۰ متر ارتفاع دارد. بینالود دارای درههای سرسبز و پرآب و روستاهای آباد و پر محصول میباشد. دیزباد علیا و سفلی، درود، پیوهژن، خرو علیا و سفلی و حصار بوژان از روستاهای این منطقه است كه دارای محصولات كشاورزی فراوان و جمعیت زیادی است. آلو، سیب و گردو از میوههای معروف این مناطق كوهستانی است. آب و هوای نیشابور در مناطق كوهستانی آن سرد و در قسمت جلگهای، معتدل است. نیشابور در فاصله ۷۶۸ كیلومتری تهران و در ۳۶ درجه و ۱۲ دقیقه عرض شمالی و ۵۸ درجه و ۴۸ دقیقه طول شرقی قرار گرفته است. نیشابور در فصلهای بهار و پاییز در معرض وزش بادهای موسمی و محلی میباشد كه نواحی كشاورزی منطقه را تهدید میكند، رودخانه دایمی در نیشابور وجود ندارد و رودهای آن فصلی هستند. مزارع بیشتر از طریق قناتها و چاههای عمیق و كاریزها آبیاری میشود محصولات مهم كشاورزی نیشابور، باقلا، غلات، پنبه، چغندرقند و حبوبات است. سبزیجات نیشابور معروف است. بادمجان و گوجهفرنگی، هندوانه و خربزه از محصولات دیگر این منطقه است. فرآوردههای گیاهی دیگری چون كتیرا، زرشك و ترنجبین در نقاط مختلف نیشابور به عمل میآید. سوغات نیشابور ریواس و شربت ریواس است. در آثارالبلاد و اخبارالعباد آمده است: «نیشابور از مدن خراسان، موصوفه به اصناف فضایل و فواكه و ثمرات … و همیشه قافلهها به آنجا نزول مینمایند، و در قدیم مجمع و معدن علما بود. عمرو بن لیث صفاری گفت كه: مقاتله میكنم بر شهری كه گیای آن ریباس است و خاك آن نفل است (و آن نوعی از ریاحین را گویند) و سنگ آن فیروزه است و این را از آن سبب گفت كه به آنجا ریباسی است كه مثل آن در هیچ كل زمین نیست (و ریباس گیاهی است كه جدری و طاعون را نفع كند و عصاره آن نظر را تیز كند)
باغرود كه از تفرجگاههای زیبای نیشابور است، در قسمت شرقی آن قرار دارد. شمال غربی نیشابور است، در قدیم فیروزهتراشان و معدنكاران در كنار هم در این مناطق به سر میبردند و به كاوش و جستجوی معدن و تراش فیروزه و تزیین آن مشغول بودند، بدین سبب این شهر از قدیم مورد توجه حكام و سلاطین برای به دست آوردن این سنگهای گرانبها بوده است. فیروزه دو نوع است، یك نوع از معدن استخراج میشود كه به آن فیروزه سنگی میگویند، نوع دیگر كه مرغوبتر است، فیروزه خاكی نام دارد و در مسیلها و رسوبات به دست میآید. قبلاً ایرانیان مسكو در تراش فیروزه مشهور بودهاند و بهتر از خود خراسانیها از عهده انجام این كار برمیآمدهاند. و تجار ایرانی در وین نقش فعال در فروش این گوهر گرانبها داشتهاند.
●آثار تاریخی و دیدنی نیشابور
موزه نیشابور، آرامگاه حكیم عمر خیام نیشابوری، آرامگاه شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، آرامگاه كمالالملك، مسجد جامع نیشابور، آرامگاه نظامالملك بكروی، امامزاده محمد محروق، امامزاده سید ابراهیم، بقعه قدمگاه نیشابور، آرامگاه امامزاده فضلابن شاذان، چشمه خم تركان، چشمه گرماب طاقانكوه .
●كاشمر
شهرستان كاشمر از شمال به نیشابور و سبزوار، از مشرق به تربتحیدریه، از جنوب به گناباد و از مغرب به شاهرود متصل میشود. ارتفاع آن از سطح دریا ۱۲۱۵ متر است. این شهرستان در ۳۵ درجه و ۱۱ دقیقه عرض شمالی و ۵۸ درجه و ۷۲ دقیقه طول شرقی قرار گرفته و آب و هوای آن به علت پستی و بلندی زمین و عوامل دیگر متنوع است در شمال خاوری این شهرستان هوا سرد و مرطوب و زمستانهای آن طولانی است. شمال این منطقه دارای آب و هوای معتدل و قسمتهای جنوبی به علت مجاورت با كویر دارای آب و هوای بسیار گرم و آبی شور میباشد. ارتفاعات شمالی این شهرستان از خواف شروع شده و از شمال تربتحیدریه میگذرد و دارای كوههای مربوط به دوران چهارم زمینشناسی و دارای قله مخروطی آتشفشانی ودر شمال قریه ریوش است. كوههای این منطقه پوشیده از درخت بادام میباشند و در دامنهها دارای چشمههای آب گرم معدنی هستند. رشتههای جنوبی این منطقه بسیار كم آب و دارای تپههای گچیاند. در قسمت جنوب این شهرستان كویر نمك قرار دارد كه در زمستان و هنگام بارندگی عبور از آن دشوار است. رودهای این شهرستان فصلیاند و بیشتر از درههای كوهستانی شمال در فصل بهار جاری میشوند. كاشمر منطقهای كشاورزی است و دارای محصولاتی چون غلات، حبوبات، پنبه، زیره و تنباكو است. در كوهستانهای این منطقه محصولات دامی مانند پشم و پوست و لبنیات وجود دارد. صنایع دستی محلی كاشمر قالی، قالیچه، زیلو، گیوه و چادرشب ابریشمی است. انگور و كشمش كاشمر دارای ارزش صادراتی است.
شهرستان كاشمر از چهار بخش به نامهای حومه، ریوش، خلیلآباد و بردسكن تشكیل میشود و دارای ۱۵۲ پارچه آبادی است. طوایفی مانند طایفه طاهری، طوایف بلوچ خانزائی، گرگزائی و اسماعیلزائی، طایفه بهمدی و میش مست در اطراف این شهرستان زندگی میكنند.
●آثار باستانی و مزارها
غار آتشگاه، روستای نامق، مسجد جامع كاشمر، برج علیآباد، برج فیروزآباد، امامزاده سیدحمزه، امامزاده سیدمرتضی، مقبره مدرس
راهكارهائی برای رشد و توسعه صنایع دستی و گردشگری در ایران
امروزه تولید صنایع دستی كه مزین به نقش آثار تاریخی ، باستانی و یادمانهای ویژه هر كشور است در دستور كار صنعتگران جهان قرار دارد و تلاش می شود كه حتی بخشی از این گونه آثار كه از سنگ ، چوب ، فلز و یا بر روی سرامیك و پارچه پدید می آید با قیمتهای ارزان در اختیار توریست ها قرار گیرد .
از زمان كشیدن نخستین تصاویر بر دیواره غارها ، روزگاری دراز می گذرد . از همان سرآغاز تاریخ ، طرحهای خام و مبهمی كه در مغز انسان شكل می گرفت ، همه نشان از تلاشها و بی قراریهای روح او برای گریز از ظلمت و تباهی های زمانه داشت . در پیوستگی تاریخ ، از دوران گذشته تا حال ، این نیاز در هر دوره ای به نوعی جلوه گر شده است و هنر مند با دم های غنیمت عمر و لحظات گذرای زندگی خویش ، همواره خاطرات لذت بخش را زنده ساخته ، آنرا آراسته ، پیراسته و بلاخره اثری را بجای نهاده كه یادآور تأثرات او از نمایش های هستی است .
نقش و اهمیت صنایع دستی بعنوان هنری مقدس ، صنعتی مستقل ، بومی و اصیل با جنبه های قوی كاربردی از جهات هنری ، فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی و حتی سیاسی بر همگان و به ویژه محققان عزیز آشكار است . نكته مهم و شایان توجه آن است كه حتی اگر همه تأثیرات مثبت اقتصادی صنایع دستی را به كناری بگذاریم ،این هنر ملی ایران بواسطه بازتاب ذوق سرشار ، اندیشه خلاق و هنر مندان پرمایه ولی بی ادعا باید بصورت جدی و برنامه ریزی شده مورد حمایت قرار گیرد .این در حالی است كه صنایع دستی طی سالیان متمادی ، چه در دوران رونق و شكوفائی و چه در دوره های ركود ، هنگامی كه با توسعه صنعت گردشگری همراه بوده سهم شایسته و در خور توجهی در اقتصاد كشور و معرفی هنر ناب و خالص ایرانی و نهایتاً زندگی اقتصادی و حیات فرهنگی ما داشته است .
امروزه تولید صنایع دستی كه مزین به نقش آثار تاریخی ، باستانی و یادمانهای ویژه هر كشور است در دستور كار صنعتگران جهان قرار دارد و تلاش می شود كه حتی بخشی از این گونه آثار كه از سنگ ، چوب ، فلز و یا بر روی سرامیك و پارچه پدید می آید با قیمتهای ارزان در اختیار توریست ها قرار گیرد . باید عرض كنم كه تمامی ممالك جهان ، اعتقاد به تأثیر متقابل صنایع دستی و صنعت گردشگری دارند . چرا كه در عمل و تجربه در یافته اند كه هنرهای صناعی یكی از عوامل بسیار مؤثر در جلب و جذب گردشگر در تمامی گرایش های ملی ، منطقه ای و داخلی است و متقابلاً به این نتیجه هم رسیده اند كه صنعت گردشگری می تواند به رشد ، توسعه و گسترش صنایع دستی و بهبود كیفیت آن كمك كند . بر پایه این اعتقاد و تجربیات حاصله تشكیلات صنایع دستی و گردشگری در بسیاری از كشورها در هم ادغام و یا در رابطه ای هماهنگ و منسجم با هم دیده شده اند كه خوشبختانه در كشور مانیز گامهائی در این زمینه برداشته شده است .
بنا ندارم در اینجا فرمایشات محققین ارجمند و اساتید بزرگوارم را كه یك اصل به تواتر رسیده است ، به تفصیل تكرار كنم كه مثلاً ایران یكی از ده كشور پرجاذبه گردشگری در جهان است و آثار بی شمار تاریخی ، باستانی و جاذبه های طبیعی آن به حدی است كه هر گردشگری را با هر سلیقه و یا هر بینش و تفكری به سوی خود جلب می كند ، ولی مراجعه به آمار ورود گردشگران بین المللی حتی طی سالهای اخیر كه شاهد رشد چشمگیر آن بوده ایم ، حدود یك تا یك و نیم میلیون نفر گردشگر آنهم گردشگرانی كه به طور عمده از ممالك فقیر یا بدون امكانات مالی به ایران می آیند را ثبت كرده است .
برای اینكه جهت گیری بحثم را در چارچوب ارائه راهكارهای لازم و عملی توسعه صنایع دستی سوق دهم ، ذكر دو نكته را در بدو امر حائز اهمیت و ضروری می دانم :
０- به نظر اینجانب و با تكیه بر دلائل محكم و متقن شایسته است كه ما توسعه هنرهای صناعی را به طریق اولی در زادگاه آن ، یعنی روستا جستجو كنیم . به قول استاد دكتر آسایش ، روستا مادر شهرهاست و به تعبیری شهر ، زائیده روستا است . این فرزند قدر نشناس و یاغی چون به حرف والد خویش گوش نداده ، مورد آق والدین قرار گرفته و امروز شهر دچار آنچنان در هم تنیدگی و گره خوردگی شده كه مهاجرت معكوس و یا پناه آوردن مجدد به آغوش زادگاه اولیه یعنی روستا را برگزیده است . بنابراین توصیه بنده بعنوان اولین راهكار ،این است كه بستر توسعه صنایع دستی ، باهدف ایجاد فرصت های اشتغال مولد برای جمعیت مازاد و سرریز روستائی ، توزیع برابر و عادلانه فرصت ها و امكانات ، آمایش سرزمین و یا پراكندگی متوازن جمعیت و ثروت در پهنه جغرافیائی كشور ، اجتناب از ایجاد قطب های جمعیتی در مترو پلیس ها و كلان شهرها و نتیجتاً كاهش جرم و جنایت و بزه اجتماعی در سطح شهرهای بزرگ و بسیاری دلائل دیگر در خود روستا قرار گیرد . و حتی اولویت های جانبی از صنعتگر صنایع دستی را استقرار كارگاه در روستا و سپس در شهرها در نظر بگیریم .
１- ۲- همانطور كه در بخشی از عرائضم اشاره كردم ، اصلح است كه ما ابتدا به پیش زمینه و یا پیش نیاز توسعه صنایع دستی در كشور و ارائه راهكار در این بخش یعنی تقویت گردشگری بپردازیم . چون گفتیم اعتقاد ما در درجه اول توسعه صنایع دستی در روستاها است .لذا بلحاظ محدودیت وقت ، فقط اشاراتی به راهكارهای اشاعه و ترویج گردشگری خواهم نمود و سپس پیشنهاداتی در ارتباط با چگونگی تقویت ، گسترش و حمایت از صنایع دستی به منظور تحقق اهداف میان مدت و بلند مدت آن تقدیم خواهم كرد.
２- به نظر می رسد عوامل و پارامترهائی كه می تواند در تقویت گردشگری به ویژه داخی مؤثر باشد ، به ترتیب اهمیت ، به صورتی كه بیان می كنم قابل طبقه یندی است :
３- اولین راهكار كه به نظر بنده ، سایر راهكارها ،راهبرد ها و روشها را تحت الشعاع خود قرار می دهد و این راهكار دقیقاً قابلیت تعمیم به بخش راهبردهای اساسی برای توسعه صنایع دستی را هم دارا می باشد ، بحث مدیریت است . چرا كه در سخنرانی ها به كرات شنیده شده كه كشور ما پهناور است ، چهار فصل و جذاب است ، جنبه های متنوعی از اكوتوریسم را داراست ،از نظر تاریخی ، سنتی ، آثار باستانی و ذوق و سلیقه و هنر و صنایع دستی جایگاه رفیع دارد . پس چرا به قول یكی از محققین ، علی رغم همه امكاناتی كه برشمرده شد ، در جمع خانواده بزرگ ۷۰ میلیونی ایرانی ، از كم سواد تا باسواد ، از پیر تا جوان ، از شهری تا روستائی ، از صاحبان حرف و مشاغل دولتی تا مشاغل آزاد ، از ثروتمند تا فقیر كم و بیش حرفهائی می زنند كه بوی نارسائی در اداره بخشهای زیادی از جامعه به مشام می رسد ؟
４- بله دوستان ، درست تشخیص دادید . اولین راهكار ، اصلاح ساختار مدیریت گردشگری و به طبع آن صنایع دستی است .
５- – ایرانی تیز هوش و دانا در همه جا می درخشد . چرا برای اداره مطلوب جامعه نمی درخشد ؟
６- – تعداد دانشگاه ها و مؤسسات علمی معتبر كه تربیت كننده نیروی انسانی است بیش از دویست مركز است . ولی چرا اثر بخشی این منبع عظیم علمی بسیار پایین است ؟
７- – این همه اساتید دانشگاهی ، محقق ، نظریه پرداز ، اقتصاد دان و كارشناس و مدیر وجود دارد ولی گره های كور مثلاً در اداره امور گردشگری و صنایع دستی روز به روز پیچیده تر می شود بنحوی كه جناب آقای مشاعی معاونت محترم رئیس جمهور از آن به عنوان بحران یاد می كند .
８- بنابراین عزیزان : ما بعنوان اساسی ترین راهكار در بخش تقویت گردشگری و هنرهای صناعی كه موضوع بحث مااست نیاز داریم به :
９- الف – استقرار سیستم مدیریتی نظامند باز بجای بسته ، فراملی بجای ملی ، برون گرا بجای درون گرا، گروه گرا بجای فرد گرا ، تا این صنعت كه امروزه در جهان از درآمدهای نفتی هم پیشی گرفته رونق پیدا كند .
ب – مقررات زدائی و جایگزینی ضوابط مترقی و تغییر بنیادین بروكراسی اداری .
ج – تدوین نظام مدیریت پویا با تأمین شرایط احراز و انتصاب بجای انتساب كه مع الاسف در پاره ای موارد دیده می شود .
د – پذیرفتن تغییر و تحول در عرصه بین المللی و رقابت های جهانی با حفظ منافع ملی و برنامه ریزی های دقیق به صورت كوتاه مدت ، میان مدت و دراز مدت بجای روزمره گی .
هـ – و خلاصه هدایت نظام مدیریتی از روش سنتی به روش علمی ، كارآمد ، اثربخش و غیر سلیقه ای .
و – اطلاع رسانی ، فرهنگ سازی ،مطالعه عمیق روی موانع فرهنگی با هدف معرفی مراكز جاذب و جالب توجه برای گردشگران ، ارائه آموزش های لازم به میهمان و میزبان از طریق رسانه های گروهی و جرائد كثیرالانتشار .