پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
مقدمه
دو مقوله توسعه پایدار و حفاظت و بهسازی در محیط زیست موضوعات اصلی هستند که در سراسر جهان بر چگونگی رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی به منظور فقر زدایی تاثیر می گذارند همگام با رشد اقتصادی فشار بر سیستم های طبیعی و منابع کره زمین شدت می گیرد . واقعیت تاسف بار این است که اقتصاد به رشد خود ادامه می دهد اما محیط زیست که اقتصاد به آن وابسته است ، رشد نمی کند . اگر چه نمایه های اقتصادی اساسی شرایط زیست محیطی هر روز منفی تر می شوند مثلاً جنگل ها کوچکتر می شوند ، خاک ها فرسوده تر می شوند و دمای هوا افزایش می یابد .
در عصر حاضر با توجه به وجود برخی از محدودیت های زیست محیطی بویژه در تجارت جهانی و محدود شدن عرصه رقابت ، همگان بر این موضوع توافق دارند که مدیران واحد های تجاری تحت فشار فزاینده ای هستند که نه تنها باید هزینه های عملیاتی را کاهش دهند بلکه باید تاثیرات زیست محیطی حاصل از فعالیت های عملیاتی خود را نیز به حداقل برسانند این اعمال فشار از طرف گروه هایی نظیر سهامداران ، دولت ، رسانه های گروهی ، مصرف کنندگان ، سرمایه گذاران و دیگر رسانه ها اعمال می شود .
شرکت ها برای کاهش تاثیرات زیست محیطی فعالیت های خودچاره ای به جز این ندارند که اطلاعات مربوط به هزینه های زیست محیطی را نیز در حساب ها و تصمیمات خود وارد کنند .
(حسابداری زیست محیطی – مجله حسابدار- شماره 186)
تاریخچه :
فاصله زمانی سال های 1971-1980 را زمان شروع اولیه طرح موضوع حسابداری محیط زیست در قالب حسابداری مسئولیت های اجتماعی می دانند . درآن زمان ، حسابداری مسئولیت های اجتماعی ، تمایلاتی را نسبت به بررسی موضوع حسابداری زیست محیطی در دانشگاه ها نشان داد .
در فاصله زمانی سال های 1981-1990 تاکید ادبیات حسابداری از حسابداری مسئولیت اجتماعی به سوی حسابداری زیست محیطی تغییر جهت داد .
از دهه 1990 به بعد توجه به حسابداری زیست محیطی گسترش یافته و علاقه حسابداران در دانشگاه ها و در حرفه را به خود جلب کرده است . برخی از کشور ها از جمله : دانمارک و هلند ، شرکت ها را ملزم به ایجاد حسابداری سبز یا گزارش محیط زیست کرده اند . همچنین در انگلستان از شرکت ها درخواست شده تا الزامات ایزو 14000 ایجاد شده در سال 2005 را رعایت نمایند هرچند که این موضوع در انگلستان اجباری نمی باشد ولی به امری عادی تبدیل شده است . در آلمان نیز این گونه است .
اما در ایران ، شرکت ها با مفاهیم حسابداری زیست محیطی، آشنایی کافی نداشته و صرفا به وضع قوانین و مقررات زیست محیطی پرداخته شده است . (مجله حسابدار – شماره 185)
دلایل سودمندی حسابداری زیست محیطی :
هزینه ها و عملکرد زیست محیطی شرکت به دلایل زیر مورد توجه مدیران قرارگرفته است:
a) بسیاری از هزینه های زیست محیطی را می توان با تصمیمات تجاری بهتر وسرمایه گذاری در فن آوری های بهتر سازگار با محیط زیست کاهش داده و یا حذف کرد زیرا این هزینه ها ممکن است هیچ ارزش افزوده ای برای سیستم یا محصول ایجاد نکند .
b) مدیریت بهتر هزینه های زیست محیطی می تواند کاهش آلودگی هوا و حفظ سلامت عمومی را برای جامعه به ارمغان بیاورد .
c) درک درست از هزینه زیست محیطی می تواند بهایابی درست و صحیح و همچنین قیمت گذاری محصولات را بهبود بخشد .
d) توجه به فرایند ها و تولید محصولات منطبق با شرایط زیست محیطی ، مزایای رقابتی برای محصولات شرکت در میان مشتریان ایجاد می نماید . (مجله حسابدار- شماره 186)
- اهمیت آلودگی محیط زیست
موضوع آلودگی محیط زیست در آمریکا از اهمیت خاصی برخوردار است . بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط آژانس حفاظت از محیط زیست (EPA) ، این کشور ضایعات خطرناکی را تولید می کند که سهم سالانه هر نفر از آن ، معادل یک تن ضایعات است وهر ساله به مقادیر سال های گذشته افزوده می شود . البته بخش اعظم این ضایعات به طور مستقیم وارد چرخه محیط زیست نمی شود و در صورت وجود انگیزه کافی ، می توان بسیاری از این ضایعات خطرناک را جهت ایجاد منابع انرژی بازیافت کرد . علاوه بر این طی نیم قرن گذشته ، هزینه جمع آوری ، دفع زباله و ضایعات خطرناک در این کشور بالغ بر 500 میلیون تا یک میلیارد دلار برآورد شده است و این امر نشان می دهد که گزارشگری زیست محیطی در شرکت های آمریکایی از اهمیت زیادی برخوردار است و تمایل برای داشتن حسابداری زیست محیطی روز به روز بیشتر گردیده است . (حسابداری زیست محیطی )
فهرست
مقدمه……………………………………………………………………………………………… 1
تاریخچه………………………………………………………………………………………….. 2
دلایل سودمندی حسابداری زیست محیطی……………………………………………………….. 3
اهمیت آلودگی محیط زیست …………………………………………………………………….. 3
انواع مختلف حسابداری محیط زیست …………………………………………………………… 4
اطلاعات فیزیکی EMA ………………………………………………………………………… 5
دلایل تاکید حسابداری مدیریت زیست محیطی بر اطلاعات فیزیکی …………………………… 6
اطلاعات فیزیکی EMA…………………………………………………………………………. 6
اطلاعات پولی EMA ……………………………………………………………………………. 6
خدمات حسابداری مدیریت زیست محیطی ……………………………………………………… 6
حسابداری درآمد ملی زیست محیطی ……………………………………………………………. 9
نکات قابل توجه در حسابداری درآمد ملی زیست محیطی ………………………………………. 9
کابرد های مختلف حسابداری زیست محیطی……………………………………………………. 13
کاربردهای حسابداری زیست محیطی در هزینه یابی …………………………………………… 13
مراحل تسهیم هزینه های زیست محیطی………………………………………………………. 14
کاربرد های حسابداری زیست محیطی در تصمیمات سرمایه گذاری …………………………… 16
کاربرد حسابداری زیست محیطی در طراحی برنامه های راهبردی ……………………………. 16
هزینه های زیست محیطی ………………………………………………………………………. 18
طبقه بندی هزینه های زیست محیطی …………………………………………………………… 18
هزینه های خصوصی …………………………………………………………………………… 19
هزینه های زیست محیطی داخلی ……………………………………………………………….. 19
هزینه های اجتماعی……………………………………………………………………………… 24
پیچیدگی هزینه های زیست محیطی……………………………………………………………… 25
تفاوتهای بین هزینه های زیست محیطی داخلی و اجتماعی……………………………………… 25
کمیسیون بورس اوراق بهادار (SEC) …………………………………………………………… 26
قانون S-K ……………………………………………………………………………………….. 26
بیانیه شماره 36 SEC در سال 1989 …………………………………………………………… 26
توافق بین کمیسیون بورس اوراق بهادار و آژانس حفاظت از محیط زیست ……………………. 27
اصول گزارشگری و محتوای آن ……………………………………………………………….. 28
توسعه پایدار اقتصادی…………………………………………………………………………… 28
اصول گزارشگری ………………………………………………………………………………. 29
اصول11 گانه مطروحه GRI در سال 2002……………………………………………………. 30
محتوای گزارش ها………………………………………………………………………………. 31
حسابرسی زیست محیطی (EA)………………………………………………………………….. 32
منابع ومآخذ……………………………………………………………………………………… 34