مقدمه :
تلاش برای بهینه سازی و مصرف سوخت در ساختمانها از اهداف عمده بخش ساختمان و مسكن میباشد تمامی فعالیتهائیكه می توانند به نوعی در بهینه سازی مصرف سوخت موثر باشند از قبیل : عایقكاری حرارتی ساختمان ، عایقكاری تاسیسات مكانیكی ، استفاده از تجهیزات با راندمان بالا ، مصالح مرغوب (مانند پنجرههای دوجداره) و طراحی مناسب در راستای جلوگیری از اتلاف انرژی از اهم فعالیتهای مدیریت ساختمان می باشد .
ضوابط و دستورالعمل ها :
تعریف ـ به منظور عملكرد و بهرهبرداری مطلوب از یك ساختمان رعایت اصول و بكارگیری سیستمهای موثر در یك ساختمان یكی از شاخص های اصلی محسوب می شود
الف ـ ضوابط و دستوالعمل خاص منطقه
در این رابطه كلیه دستور العمل های اجرائی و ضوابط و مقررات در صدور پروانه های ساختمانی با در نظر گرفتن موارد مشروحه ذیل به عنوان پیوست نیز بایستی مدنظر و رعایت قرار گیرند .
۱-۱- رعایت نماهای متناسب و همگون و هماهنگ با شرایط اقلیمی منطقه و زیباسازی هر محله در ناحیه شهری .
۱-۲- رعایت الگوهای معماری تعیین شده درخصوص سقفهای شیبدار در شهركهای تعریف شده .
۱-۳- پوشش مشبك (دیوار حائل و مقاوم) و زیبا در مقابل كولرهائیكه در تراس نصب می شوند .
۱-۴- پوشش اطراف كانالهای كولر در بام ساختمانها با عایق حرارتی و مصالح ساختمانی ضرورت دارد .
۱-۵- اجراءسیستم لوله كشی دوگانه (جداسازی آب شرب از آب غیرشرب) در سرویسهای بهداشتی و آشپزخانه ها واحدهای ساختمانی به منظور صرفه جویی لازمه .
۱-۶- رعایت ضوابط و اجراء تونل های تاسیسات شهری براساس ضوابط تعریف شده به منظور استفاده بهینه و ایمنی از سیستم های : برق رسانی ، تلفن و ارتباطات ، آب خام (آتشنشانی و مصرف غیرشرب) و آب شرب به منظور ایمن سازی معبرهای ترددی شهركها و محله ها و جلوگیری از تخریب خیابان می باشد .
۱-۷- اجراء لولههای فاضلاب (عدم استفاده از چاههای جذبی)و هدایت خطوط لولههای فاضلاب فرعی به خطوط اصلی دفع فاضلاب به تصفیه خانه مركزی منطقه ضروری می باشد.
۱-۸- رعایت مقررات و ضوابط اصول ایمنی و حریم های تعریف شده شركتهای : گاز ، آب و فاضلاب، برق و .. بایستی مدنظر قرار گیرند .
۱-۹- استفاده از آب غیرشرب جهت مصارف فضای سبز و سرویس های بهداشتی و تاسیساتی واحدهای ساختمانی و همچنین استفاده از مخازن آب خام ذخیره شده جهت آتش نشانی در موارد فوق الذكر به منظور جلوگیری از ركورد و غیرفعال شده سیستمهای آتش نشانی در هر محله از شهركها مورد نظر است .
۱-۱۰- اجراء موتورخانه مركزی جهت یك یا چند بلوك به منظور صرفه جوئی اقتصادی و فنی در مجموعه های ساختمانی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد .
ب ـ ضوابط و دستوالعمل عمومی و كلی
در این رابطه رعایت كلیه دستورالعملها و ضوابط كلی مندرج در كلیه مباحث مقررات ملی ساختمان نشریه ۱۲۸ و آئین نامه های سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور كه در زمینه های تاسیساتی و ساختمانی و بالاخص مطالب مهم مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان كه توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان اعلام گردیده است بایستی به طور خاص و عام در كلیه طرحها و محاسبات تاسیساتی و ساختمان به عنوان پایه و اساس در نظر گرفته شوند.
• با توجه به اهمیت موضوع فهرست راهنمای مباحث تاسیساتی ساختمان و همچنین دستورالعملهای طراحی و محاسباتی تاسیساتی ساختمان را همراه با شرح مختصری از نكات مبحث نوزدهم كه صرفه جویی در مصرف انرژی ساختمانی می باشد (مطروحه ذیل) بیان می گردد .
۱- دستورالعمل های طراحی و محاسباتی تاسیساتی ساختمان
۲- فهرست راهنمای مباحث تاسیساتی ساختمان
۳- رئوسمطالبمهم مبحث نوزدهم و شرح مختصری صرفه جویی مصرف انرژی در ساختمان
۴- نقطه نظرات فنی و اقتصادی و نتایج حاصل از اقدامات بهینه سازی .
۵- پایه و اساس كنترل و بررسی طرحها و نظارت بر اجراء طرحهای تاسیساتی
• فهرست راهنمای مباحث تاسیساتی ساختمان
رعایت مقررات و مطالب مندرج در راهنمای مباحث تاسیساتی (مكانیكی و الكتریكی) در طرح و اجراء و نظارت ضروری و براساس مصوبات لازم الاجراء می باشد .
– مبحث ۱۲ : ایمنی و حفاظت كار در حین اجراء
– مبحث ۱۴ : تاسیسات گرمایی تعویض هوا و تهویه مطبوع
– مبحث ۱۶ : تاسیسات بهداشتی
– مبحث ۱۸ : عایق بندی و تنظیم صدا
– مبحث ۱۹ : صرفه جویی و مصرف انرژی در ساختمان
راهنمای مباحث تاسیسات الكتریكی مقررات ملی ساختمان ایران عبارتند از :
– مبحث ۱۳ : طرح و اجراء تاسیسات برقی ساختمانها
– مبحث ۱۵ : آسانسورها و پله های برقی
– نشریه های سازكان مدیریت و برنامه ریزی كشور (برنامه ریزی و بودجه سابق نشریه ۱۱۰)
• رئوس مطالب مبحث نوزدهم و شرح مختصری در صرفه جویی انرژی ساختمان
مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان در طراحی و اجراء و نظارت به دلایل فنی زیادی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد در این راستا رئوس مطالب و شرح مختصری از آن را در مصرف انرژی و صرفهجویی در ساختمان را به شرح ذیل ارائه می نمائیم و رعایت آن در طراحی ها، اجراء و نظارت و كنترل الزامی می باشد :
۱- مقررات كلی طرح و اجراء
۲- پوسته خارجی ساختمان
۳- تاسیسات مكانیكی
۴- روشنایی
۵- پیوست های مربوطه
پیوست ها مشتمل است بر :
الف ـ روش تعیین گره اینرسی حرارتی ساختمان
ب ـ روش محاسبه شاخص خورشیدی و تعیین گروه بندی
ج ـ گروه بندی جغرافیایی نیاز انرژی گرمایی و سرمایی سالانه
د ـ گروه بندی كاربری ساختمان
هـ ـ تعیین گروه ساختمان از نظر میزان صرفه جویی در انرژی
و ـ مقادیر فیزیكی اصل ، تعاریف و علائم
ز ـ مقادیر ضرائب حرارتی مصالح متداول
ح ـ مقادیر مقاومت های حرارتی سطوح داخلی و خارجی ، پوست خارجی و لایه هوا
ط ـ اطلاعیه اولیه در مورد بهینه سازی مصرف سوخت در ساختمان
جزئیات پنجره دو جداره
جزئیات عایق كاری كفها
جزئیات عایق كاری دیوارها
جزئیات عایق كاری سقفهای صاف
جزئیات عایق كاری سقفهای شیبدار