دانشگاه تهران دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی
پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد
بررسی فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی شهر تهران
چکیده
فرسودگی شغلی شامل احساس خستگی عاطفی ، مسخ شخصیت و عدم موفقیت فردی در کار است. این پژوهش فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی شهر تهران را مورد بررسی قرار داد . روش تحقیق توصیفی و از نوع زمینه یابی است . نمونه این تحقیق 134 نفر از دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی شهر تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند . ابزار تحقیق پرسشنامه فرسودگی شغلی بوده که به روش محقق ساخته تهیه شد . نتایج تحقیق نشان داد که فرسودگی شغلی دبیران در مولفه های خستگی عاطفی ، مسخ شخصیت ، عدم موفقیت فردی کمتر از سطح متوسط می باشد . و بین سن با فرسودگی شغلی دبیران و همچنین میزان تحصیلات ، تعداد سالهای تدریس و نوع ماده درسی و فرسودگی شغلی دبیران تفاوت معنی داری بدست نیامد . در مورد ارتباط تعداد سالهای تدریس در دوره پیش دانشگاهی و فرسودگی شغلی در دو مولفه خستگی عاطفی و مسخ شخصیت رابطه معنی داری بدست نیامد، و فقط در ارتباط مولفه سوم یعنی عدم موفقیت فردی با فرسودگی شغلی تفاوت معنی دار بود .
1-1 مقدمه
با پیچیده تر شدن روز افزون جوامع امروزی رسالت سازمانها برای برآوردن انتظارات جوامع حساس تر و مهم تر می شود. با توجه به حساسیت سازمان آموزش و پرورش برای دستیابی و اجرای موفقیت آمیز هر فعالیت آموزشی افزون بر منابع مالی، وسایل و فناوری، وجود نیروی انسانی سالم و متعهد، نقش اساسی را ایفا می کند. به عبارت دیگر تعهد کاری و واکنش عاطفی فرد نسبت به کار و همچنین بالا بودن سلامت روانی میزان تولید و قابلیت کار را بالا می برد. گرین هاو( 1974) ، به نقل از( محمدی 1385 )
نخستین بار فروید نبرگر (1974 ) فرسودگی شغلی را تعریف کرده است. فرسودگی شغلی پدیده ای عمومی و فراگیر است که از کنش متقابل فرد با محیط کار ناشی می شود و نتیجه آن از دست دادن انگیزه، اشتیاق، انرژی، و کاهش عملکرد در زندگی است. فرسودگی شغلی فقط به منزله خستگی و فشار ناشی از کار نیست، بلکه به سبک کلی زندگی فرد و ساعتهای بیداری او نیز سرایت می کند. هرشن سن و پاور( 1975 )، به نقل از( محمدی 1385 )
فرسودگی کاری در حقیقت آن نوع از فرسودگی روانی است که با فشارهای روانی یا استرسهای مربوط به شغل و محیط کار توام گشته است. این اختلال در میان انواع مشاغل مدرسان و یاری دهنده هایی نظیر مشاوران، مددکاران اجتماعی، پزشکان، پلیس، پرستاران مشاهده شده و با محرکهای تنش زایی مانند داشتن مراجعان بیش از حد در یک زمان ، نداشتن وقت کافی و فقدان حمایت یا قدردانی مرتبط است.
با توجه بر اهمیت فرسودگی شغلی در این مقاله سعی بر آن است پدیده فرسودگی شغلی تبیین و سپس مراحل ابتلا به آن مشخص شود. آنگاه در زمینه پیامدهای روان شناختی و سازمانی فرسودگی شغلی بحث و در پایان آزمون فرسودگی شغلی مربوط به معلمان این مقطع به منظور سنجش و ا ندازه گیری این پدیده در بین دبیران زن مقطع پیش دانشگاهی شهر تهران انجام خواهد شد.
فهرست مطالب
فصل اول
- مقدمه …………………………………………………………………………………………….. 2
- بیان مسأله……………………………………………………………………………………….. 3
- اهمیت مسأله…………………………………………………………………………………… 4
- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………. 5
1-4-1- هدف کلی تحقیق………………………………………………………………………… 5
1-4-2- هدف جزئی تحقیق……………………………………………………………………… 5
- سؤالات تحقیق……………………………………………………………………………….. 6
- تعاریف متغیرها………………………………………………………………………………. 7
- تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………… 9
فصل دوم
2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………. 11
2-2- فرسودگی شغلی……………………………………………………………………………. 11
2-3- رویکردهای مختلف به فرسودگی شغلی………………………………………… 14
2-3-1- رویکرد بالینی ………………………………………………………………………….. 14
2-3-2- رویکرد روان شناختی – اجتماعی……………………………………………… 16
2-3-3- رویکرد تبادلی…………………………………………………………………………… 17
2-3-4- مدل کاپنر………………………………………………………………………………….. 19
2-4- رویکرد ساختاری………………………………………………………………………….. 20
2-4-1- سازمان……………………………………………………………………………………… 21
2-4-2- جو سازمانی……………………………………………………………………………… 21
2-4-3- تئوری سیستم های اجتماعی و جو سازمانی………………………………. 22
2-4-4- جو سازمانی و روابط سازمانی…………………………………………………… 23
2-4-5- شاخص های جو سالم سازمانی…………………………………………………. 24
2-4-6- بهداشت روانی………………………………………………………………………….. 25
2-4-7- روحیه………………………………………………………………………………………. 26
2-4-8- ویژگی های مدرسه سالم…………………………………………………………… 26
2-5- مراحل فرسودگی شغلی…………………………………………………………………. 27
2-5-1- ماسلاچ…………………………………………………………………………………….. 27
2-5-2- پستونچی………………………………………………………………………………….. 28
2-5-3- مراحل فرسودگی شغلی معلمان (ساراسون)………………………………. 30
2-6- عوامل فرسودگی شغلی…………………………………………………………………. 30
2-7- نشانه های فرسودگی شغلی…………………………………………………………… 33
2-8- عوارض فرسودگی شغلی………………………………………………………………. 34
2-9- استرس شغلی……………………………………………………………………………….. 34
2-9-1- منابع استرس شغلی…………………………………………………………………… 35
2-9-2- ارتباط استرس شغلی با تحلیل رفتگی………………………………………… 37
2-10- تحلیل رفتگی وشخصیت…………………………………………………………….. 41
2-10-1- تحلیل رفتگی و شغل آموزگاری……………………………………………… 43
2-11- فشار روانی…………………………………………………………………………………. 45
2-11-1- آثار تخریبی فشار روانی در تدریس…………………………………………. 46
2-11-2- راههای کاهش فشار روانی معلمان………………………………………….. 46
2-12- پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………….. 48
2-12-1- تحقیقات داخلی……………………………………………………………………… 48
2-12-2- تحقیقات خارجی……………………………………………………………………. 54
فصل سوم
3-1- طرح تحقیق…………………………………………………………………………………… 58
3-2- جامعه آماری…………………………………………………………………………………. 58
3-3- متغیر مستقل و وابسته……………………………………………………………………. 58
3-4- روش نمونه گیری ………………………………………………………………………… 58
3-5- ابزار اندازه گیری…………………………………………………………………………… 59
3-6- پایایی و روایی تحقیق……………………………………………………………………. 59
3-7- ابزار تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………… 59
فصل چهارم
4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………. 61
4-2- تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………. 62
فصل پنجم
5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………. 85
5-2- بحث ونتیجه گیری ………………………………………………………………………. 85
5-3- پیشنهادها………………………………………………………………………………………. 91
5-4- محدودیتها…………………………………………………………………………………….. 91
منابع………………………………………………………………………………….. 92
این فایل به صورت فایل ورد به خدمت شما عزیزان تقدیم میگردد.