پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی
نقش مدیریت بحران بر تصمیم گیری مدیران مدارس متوسطه منطقه 5 آموزش و پرورش شهر تهران
چکیده:
پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش مدیریت بحران بر تصمیم گیری مدیران مدارس متوسطه منطقه 5 آموزش و پرورش شهر تهران انجام شد. سؤالات پژوهش عبارت بودند از:
1- آیا شناسایی بحران می تواند، در تصمیم گیری مدیران نقش داشته باشد؟
2- آیا بین تصمیم گیری صحیح مدیران و پیشگیری از وقوع بحران رابطه وجود دارد؟
3- آیا بین اتخاذ تصمیم مناسب مدیران و کنترل بحران و تلاش برای رفع آن رابطه وجود دارد؟
از تعداد 146 نفر مدیر که جامعه آماری پژوهش را تشکیل داده بوند، تعداد110 نفر به روش تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند، سپس پرسشنامه محقق ساخته ای حاوی 38 سؤال، که 5 سؤال ابتدای آن مربوط به اطلاعات عمومی مدیران و 33 سؤال بعدی که سؤالات اصلی پرسشنامه را تشکیل می داد، از نوع پنج گزینه ای طیف لیکرت تهیه شد.بعد از تأیید روایی سؤالات توسط اساتید محترم راهنما و مشاور و پس از انجام پیش آزمون روی یک گروه 30 نفری از جامعه آماری که بیانگر تأیید پایایی سؤالات با آلفای کرونباخ 7438/0 بود، انجام شد؛ سپس پرسشنامه ها در اختیار 110 مدیر قرار گرفت و پس از جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنها توسط آزمون خی دو در نرم افزار SPSS نتایج زیر حاصل شد:
– شناسایی بحران می تواند، در تصمیم گیری مدیران نقش داشته باشد.
– بین تصمیم گیری صحیح مدیران و پیشگیری از وقوع بحران رابطه وجود دارد.
– بین اتخاذ تصمیم مناسب مدیران و کنترل بحران و تلاش برای رفع آن رابطه وجود دارد.
مقدمه:
بشر، ضمن بهره‌گیری از مواهب زیبای طبیعت و تلذّذ از آن، گهگاه با حوادث ناخوشایند نیز روبرو میشود، که نه تنها لذت زیبائی ها را از او سلب می‌کند، بلکه گاهی امید زندگی را نیز از او می‌گیرد و او را به قهقرا می‌برد. اگر نظری به اوضاع و احوال جهان امروز در سالهای اخیر بیفکنیم، شاهد حوادثی نظیر توفان بزرگ ریتا در ایالت تگزاس، توفان سهمگین دریای کاترینا در ساحل مکزیک که شهر نیواورلئان را در ایالات لوئیزیانا به کلی زیر آب گرفت و هزاران انسان بی گناه را طعمه مرگ کرد و به دیگر شهرهای این ایالت و ایالات میسی‌سی‌پی، و آلاباما خسارات و تلفات قابل توجهی وارد کرد؛ زلزله اقیانوس سونامی در سال 2004 میلادی با آن همه تلفات جانی و خسارات مالی، توفان ژاپنی نابی، در شهر ساحلی ایسایاوا، توفان دریای تالی در چین و بالاخره واقعه دلخراش 11 سپتامبر 2001 در دو ساختمان تجاری در نیویورک خواهیم بود، که می‌توان همه را بخشی از حوادث غیرمترقبه دانست که آدمی آنها را به عنوان بحران زندگی نامگذاری کرده است.
اگر با کمی تأمل به حوادث فوق‌الذکر نظر داشته باشیم خواهیم دید، که برخی از این حوادث قابل پیش‌بینی و برخی نیز قابل پیشگیری هستند. وقتی بشر با اینگونه حوادث و رخدادها روبرو میشود و زندگی او را به نابودی می‌کشد، این باور در او شکل می‌گیرد، که باید تسلیم یک سرنوشت مختوم باشد و آنرا الزاماً بپذیرد. درحالی که، اگر نمی‌توان از اتفاقات و حوادث جلوگیری کرد، ولی می‌توان ضایعات آنرا کاهش داد و به حداقل رساند. چنانکه کشور ژاپن با وجود کثرت زلزله و شدت آن رکورد زلزله در جهان را شکسته، ولی توانسته با استفاده از علم و فناوری حداقل ضایعات مالی و جانی را داشته باشد.
فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول: کلیات پژوهش
مقدمه 3
بیان مسئله 5
اهمیت و ضرورت پژوهش 6
هدف پژوهش 7
انگیزه پژوهشگر 7
سؤالات پژوهش 8
تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش 8
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
ادبیات پژوهش
مقدمه 12
تاریخچه 13
عقاید صاحب نظران مدیریت بحران 15
چرخه مدیریت بحران 17
شناسایی زمینه ها و ظرفیت های بالقوه بروز بحران 18
روش شناسی مدیریت بحران 19
برنامه مدیریت بحران 20
فنون مدیریت بحران 20
وظایف مدیران بحران 21
مدیر بحران و هفت نکته کلیدی 22
ویژگی های مشترک بحران 23
فرایند کلی مبارزه با بحران 24
گروه مدیریت بحران 28
ماهیت تصمیم گیری در شرایط بحرانی 29
راهبردهای پیشگیری از بحران 33
مدیریت بحران دانش است یا هنر؟ 35
تصمیم گیری 35
مدل کلاسیک: استراتژی حد مطلوب 35
مدل اداری: استراتژی رضایت بخش 36
مدل افزایشی: استراتژی مقایسه های محدود و متوالی 38
پیشینه پژوهش
الف) مطالعات انجام شده در داخل کشور 39
ب) مطالعات انجام شده در خارج کشور 42
فصل سوم: فرایند پژوهش
روش پژوهش 44
جامعه آماری 44
حجم نمونه 45
روش نمونه گیری 45
ابزار پژوهش 45
چگونگی تعیین روایی و پایایی ابزار پژوهش 46
شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات 46
فصل چهارم: یافته های پژوهش
مقدمه 48
الف) توصیف داده ها 49
ب) تحلیل داده ها 95
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
بحث و نتیجه گیری 101
محدودیت ها و مشکلات پژوهش 102
پیشنهادهای پژوهش 102
خلاصه پژوهش 103
منابع
الف) منابع فارسی 130
ب) منابع انگلیسی 132
ضمائم
نمونه پرسشنامه 135
جدول پایایی آزمون
نمودارها و جداول
مقدمه
علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد دریغ سود ندارد چو رفت کار از دست
بشر، ضمن بهره‌گیری از مواهب زیبای طبیعت و تلذّذ از آن، گهگاه با حوادث ناخوشایند نیز روبرو میشود، که نه تنها لذت زیبائی ها را از او سلب می‌کند، بلکه گاهی امید زندگی را نیز از او می‌گیرد و او را به قهقرا می‌برد. اگر نظری به اوضاع و احوال جهان امروز در سالهای اخیر بیفکنیم، شاهد حوادثی نظیر توفان بزرگ ریتا در ایالت تگزاس، توفان سهمگین دریای کاترینا در ساحل مکزیک که شهر نیواورلئان را در ایالات لوئیزیانا به کلی زیر آب گرفت و هزاران انسان بی گناه را طعمه مرگ کرد و به دیگر شهرهای این ایالت و ایالات میسی‌سی‌پی، و آلاباما خسارات و تلفات قابل توجهی وارد کرد؛ زلزله اقیانوس سونامی در سال 2004 میلادی با آن همه تلفات جانی و خسارات مالی، توفان ژاپنی نابی، در شهر ساحلی ایسایاوا، توفان دریای تالی در چین و بالاخره واقعه دلخراش 11 سپتامبر 2001 در دو ساختمان تجاری در نیویورک خواهیم بود، که می‌توان همه را بخشی از حوادث غیرمترقبه دانست که آدمی آنها را به عنوان بحران زندگی نامگذاری کرده است.
اگر با کمی تأمل به حوادث فوق‌الذکر نظر داشته باشیم خواهیم دید، که برخی از این حوادث قابل پیش‌بینی و برخی نیز قابل پیشگیری هستند. وقتی بشر با اینگونه حوادث و رخدادها روبرو میشود و زندگی او را به نابودی می‌کشد، این باور در او شکل می‌گیرد، که باید تسلیم یک سرنوشت مختوم باشد و آنرا الزاماً بپذیرد. درحالی که، اگر نمی‌توان از اتفاقات و حوادث جلوگیری کرد، ولی می‌توان ضایعات آنرا کاهش داد و به حداقل رساند. چنانکه کشور ژاپن با وجود کثرت زلزله و شدت آن رکورد زلزله در جهان را شکسته، ولی توانسته با استفاده از علم و فناوری حداقل ضایعات مالی و جانی را داشته باشد.
اتفاقات دیگری نیز در یک دهه گذشته در جهان پیش آمده که اگر چه ظاهراً خوشایند است، ولی برای بعضی از کشورها و مردمی که آمادگی لازم و بستر مناسب برای بهره‌گیری از آنها را ندارند، یک بحران عظیم به حساب می‌آید. یکی از آنها، فناوری پیشرفته ده ساله اخیر است، که تنها معدود کشورها و سازمانهایی قادر به بهره‌گیری از آن هستند. یعنی فقط آگاهان و دارندگان اطلاعات پیشرفته و نیروی انسانی آماده و مستعد، شامل صاحبان صنایع مادر و مدرن و کمپانیهای بزرگ هستند که می‌توانند موجودیت خود را در برابر انواع فناوری ها حفظ کرده و به بقا و پیشرفت خود ادامه دهند. فناوری پیشرفته که باید قاصد نوید بخش و خوش خبر برای ساکنان کره‌زمین باشد، برای مردم و کشورهایی که آماده پذیرایی این مهمان ناخوانده نیستند، نوعی بحران به حساب می‌آید.
بحران ناشی از فناوری مدیریت، نظیر مهندسی روش ها، در آمریکای شمالی بین 5 تا 10 درصد از کمپانیهای بزرگ نظیر آی.بی.ام، زیراکس و گیت‌وی، توانسته‌اند به خوبی از عهده آن برآیند و از نتایج دراز مدت آن بهره‌مند شوند. در ژاپن این نسبت بیشتر بوده که کمپانی های تابعه ماتسوشیتا، از آن جمله‌اند. بقیه کمپانی های معروف جهانی نیز هنوز توانمندی و انعطاف‌پذیری لازم در برابر موج قدرتمند فناوری مهندسی روش ها را نداشته‌اند.
فناوری پیشرفته امروزی تنها کمپانی های بزرگ صنعتی و تولید مواد غذایی و دارویی را تحت تأثیر قرار نداده، بلکه آموزش و پرورش را نیز در تنگنا قرار داده است. دانش‌آموزان آمادگی بیشتری نسبت به معلمین خود برای یادگیری مطالب و پدیده‌های نو دارند. آنها به علت برخورداری بیشتر از کامپیوتر و اینترنت دانش اطلاعات خود را به روز می‌کنند و لذا از کلاس درس و مطالب پیشنهادی معلم جلوتر هستند.
آموزش و پرورش به علت ظرافت و پیچیدگی خاصی که در نهاد خود دارد به خاطر ارتباط مستقیم با انسان و ویژگیهای او، بیشتر از دیگر سازمانها و ارگانها، نیاز به هماهنگی و انعطاف‌پذیری با فناوری پیشرفته جدید را دارد. آموزش و پرورش باید بتواند خود و دانش‌آموزان را در برابر خطرات و ضایعات ناشی از بحران فناوری محافظت کند. قالبهای سنتی دیگر قادر به حفظ محتوای سنتی که لازمه زندگی، هر ملتی است نمی‌باشد. فناوری باید بتواند و می‌تواند قالبهای تازه‌ای را برای حفظ و حراست باورها و ارزش ها که میراث فرهنگی هر جامعه است، پیشنهاد کند. همانطورکه ژاپن تا حدودی به این هدف رسیده‌است. ضمن پذیرش نوآوری، سنت‌های کهن را هم حفظ کرده و برای نگهداری آنها بودجه‌های کافی و مؤثر در نظر می‌گیرد.
برخورد نادرست با فناوری و ابزارهای آن در جامعه، موجبات مقاومت نوجوانان و جوانان در برابر ارزش ها و باورهای انسانی را فراهم می‌سازد، که نتایج حاصل از آن بحران فرهنگی خواهد بود که مرتفع کردن این بحران کاری بس مشکل و شاید غیر ممکن باشد.
بیان مسئله
مدیریت های پیشین و سنتی، الگوهای ویژه ای را برای تصمیم گیری و حل مشکل سازمان ها پیشنهاد کرده و بکار می بردند و اولویت های مشخصی را نیز برای آنها در نظر می گرفتند، طبیعی است در سازمان هایی که از ثبات زمانی و مکانی و منطقه ای نسبی برخوردار بودند، چنین الگوها و شیوه هایی کاربرد و اثربخشی داشت. ولی در مدیریت های متحول و متغیر امروزی که هیچ امری تحت تأثیر زمان و مکان ثابتی نیست و تصمیم گیری ها و الگوها متأثر از عوامل برون سازمانی و درون سازمانی پیچیده، متغیر، متحول و حتی ناشناخته قرار دارند، تنها عصر بی خردی می تواند پاسخگوی نیازهای مدیریت باشد.
عصر بی خردی به گونه ای پویا الگوهای متعارف و سنتی تصمیم گیری را متزلزل ساخته و عواملی چون تدابیر امور و ساختارهای سازمانها و انتخاب راهکارهای مناسب نیاز به بازنگری مجدد دارند.
اصولاً امروزه دیگر نمی توان برای حل مشکلات سازمانی راه حل های نسخه پیچی شده در نظر گرفت و آنها را به عنوان الگوهای مفید و مؤثر بکار برد. از طرف دیگر حضور و وجود بحران ها نیز در سازمانهای کنونی امری اجتناب ناپذیر است، که مانند مهمان های ناخوانده هرازگاهی از راه
می رسند و مشکلات تصمیم گیری ها را با مخاطره ای تازه مواجه می کنند. عدم آگاهی و یا کم آگاهی از اثرات، ضایعات و تبعات آنها برای مدیران و سازمان هایشان مشکل آفرین خواهد بود. از طرفی شرایط متغیر و متحول سازمانی بحران های معمولی را نیز دستخوش تغییرات ناگهانی و اساسی می سازد که عدم شناخت به آن می تواند حتی سازمان های بزرگ و موفق را بطور کلی محو و نابود سازد.
این پژوهش درصدد آنست که نقش مدیریت بحران بر تصمیم گیری مدیران مدارس متوسطه را بسنجد و راهکارهایی مناسب و مفید برای سازمان های آموزشی متحول امروزی پیشنهاد کند.
اهمیت و ضرورت پژوهش :
عصر حاضر عصر انفجار اطلاعات و ارتباطات است. عصری که سازمان ها و جوامع به دلیل سرعت انتقال و مبادله اطلاعات به همراه تکنولوژی پیچیده همواره در حال تغییرند و این تغییرات در بعضی از مواقع سبب بروز مشکلات حاد و حتی بحران می شود. اداره بحران و خروج از آن یکی از موارد بسیار مهم و حساس است. چراکه ممکن است یک اشتباه کوچک منجر به پیامدهای ناگوار و یا تشدید بحران و سرانجام خسارات جبران ناپذیر شود. ممکن است هر سازمانی با فشارهای درونی و بیرونی روبرو گردد؛ این فشارها مدیران را وادار می کند، تا با عجله به تصمیم گیری بپردازند. کنترل صحیح اوضاع، برخورد درست با بحران، تفکر و تأمل منطقی متضمن بکارگیری بهترین روش جهت برخورد با وقایع پر مخاطره و بحران خواهد شد. (1: صص 177 تا 178).*
در این میان سازمان های آموزشی نیز با توجه به تغییرات شگرف تکنولوژی آموزشی
نمی توانند از گزند بروز بحران ها در امان باشند. مدیران آموزشی همواره باید بتوانند بحران ها را شناسایی کرده و از بروز آنها پیشگیری نمایند و در صورت بروز بحران، آن را کنترل کنند. در دنیای پر تلاطم امروزی، سازمان های آموزشی همچون سایر سازمان ها مدیرانی را می طلبد، که با مدیریت بحران به خوبی آشنا باشند.
انواع بحران های مختلف ممکن است آموزش و پرورش را مورد تهدید قرار دهد و سلامت آن را به خطر بیاندازد. اهمیت و ضرورت انجام پژوهش حاضر در آن است که بررسی کنیم آیا شناسایی بحران می تواند در تصمیم گیری مدیران نقش داشته باشد؟ آیا بین تصمیم گیری صحیح مدیران و پیشگیری از وقوع بحران رابطه وجود دارد؟ آیا بین اتخاذ تصمیم مناسب مدیران در مورد کنترل بحران و تلاش برای رفع آن رابطه وجود دارد؟
از نتایج این پژوهش مدیران مدارس، معلمان، دست اندر کاران نظام آموزشی و کلیه افرادی که با فرایند تعلیم و تربیت سر و کار دارند می توانند بهره مند شوند.
*همراه با فایلهای خروجی نرم افزار SPSS
این فایل ورد در 140 صفحه به خدمتتون ارئه میشود.