روش مک لافلین در سال 1۹۶8 توسط اچ مک لافلین برای تعیین سطح کلاسی و سطح سنی مطالب کتابهای درسی طراحی و معرفی شد. این شاخص درصدد است تعیین کند مطالب تنظیم شده در قالب کتابهای درسی برای چه سطح سنی و کلاسی مناسب است
سنجش سطح خوانایی کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی بر اساس شاخص مک لافلین :برای ارزیابی مطالب کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی مطابق این روش و تعیین سطح خوانایی آن ازنظر کلاسی و سنی، تعداد ده جمله متوالی از ابتدا، وسط و آخر کتاب به صورت تصادفی انتخاب شد سپس تعداد کلمات دشوار در متون انتخاب شده شمارش و کلمات دشوار سه متن ده جمله ای باهم جمع شد و نهایتاً از مجموع کلمات دشوار جذر گرفته شد تا سطح کلاسی و سنی آن معین شود.
سنجش سطح خوانایی کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی بر اساس شاخص گانینگ فوگ: برای تعیین قدرت خوانایی مطالب و محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی و مشخص شدن سطح کلاسی آنها، سه نمونه یک صد کلمه ای به صورت تصادفی انتخاب و تعداد جملات هر کدام شمارش شد. سپس با تقسییم تعداد کلمات هر متن انتخاب شده به تعداد کلمات کامل موجود، متوسط طول جملات محاسبه شد. در ادامه تعداد کلمات دشوار(کلمات چهار سیلابی و بیشتر از چهار سیلابی) موجود در هر نمونه یک صد کلمه ای شمارش شد و متوسط طول جملات با تعداد کلمات دشوار جمع شده، حاصل جمع در عدد ثابت۴/۰ ضرب شده پس از انجام این عملیات برای تمام متون، میانگین به دست آمد .
آنتروپی در تئوری اطلاعات شاخصی است برای اندازه گیری عدم اطمینان که به وسیله یک توزیع احتمال بیان میشود.
در روش آنتروپی شانون به مؤلفه هایی که دارای فراوانی بیشتر و توزیع هدفمند میباشند، ضریب اهمیت بالاتری تعلق میگیرد. نکته ضمنی اینکه، صرف فراوانی زیاد نمیتواند دال بر ضریب اهمیت بالا باشد. این روش به گونها ی است مؤلفه هایی که فراوانی بالا دارند اما توزیع ناهمسان و نامتناوب دارند، در مقایسه با مؤلفه هایی که دارای فراوانی کمتر اما توزیع متناوب و همسان دارند، ضریب اهمیت پایینی کسب خواهند کرد.
نتیجه : کتاب درسیی از عناصر اصلی انتقال پیام های آموزشی در تعلیم وتربیت است. از ویژگیهای کتابهای درسی این است که محتوای تدوین شده برای هر پایه تحصیلی با شرایط رشد شناختی مخاطبین خویش هماهنگ باشد. هدف این پژوهش، ارزیابی وشنجش سطح خوانایی محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی بر اساس دو فرمول تحلیل محتوای مک لافلین و گانینگ فوگ است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و جامعه پژوهش، محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی است. در این مطالعه از روش تحلیل محتوا، بر اساس ماهیت از روشهای عینی – کمی و از روش (آنتروپی شانون) برای پردازش کلمات دشوار ابتدای فصل ها، درس ها و مجموع تعداد کلمات دشوار فصل ها، در محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد، متن هایی که بر اساس روشهای مک لافلین و گانینگ فوگ مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند، از نظر سطح توانایی کلاسی در سطحی بالاتر از پایه ششم ابتدایی قرار دارند. ارزیابی محتوای کتاب های درسی، علاوه بر کمک به افزایش کارایی و اثربخشی آنها، میتواند تحقق اهداف آموزشی را به دنبال داشته باشد.
ابزار سنجش : فرمول مک لافلین – گانینگ فوگ – آنتروپی شانون
نویسندگان: امین گلشن – محمد عظیمی