پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
دانلود تحقیق جامعی راجب موزه و عوامل موثر بر طراحی موزه
چکیده:
بی شک وجود موزه به عنوان یک نهاد فرهنگی در اجتماع بسیار ضروری است فرهنگ هر جامعه یک مفهوم کلی است و تمامی ارزش‌ها و یافته‌های معنوی مردمان آن جامعه را در بر می‌گیرد.
پس فرهنگ. میراث هر قومی است که از پیشینیان بر گرفته شده و در آن تغییراتی داده شده و به نسل‌های بعد انتقال یافته است. فرهنگها و تمدن‌ها مانند انسان سه مرحله تکامل دارند:
زاده می‌شوند، کودکی و نوجوانی دارند. کمال می‌یابند و به پیری می‌رسند و بالاخره از میان می‌روند. خاصیت فرهنگها و تمدن‌های پویا و لازم می‌بیند از فرهنگهای دیگر می‌گیرد و آنچه را زائد می‌داند فرو می‌نهد و دور می‌ریزد.
مقدمه:
وجه تسمیه وپیشینه تاریخی موزه
ایکوم شورای بین المللی موزه وابسته به سازمان فرهنگی ، علمی و تربیتی سازمان ملل متحد یونسکودربند4و3 اساسنامه خودکه جامعترین تعریف موزه است ، چنین میگوید:«موزه موسسه ای است دائمی و بدون هدف مادی که درهای آن به روی همگان گشوده است ودرخدمت جامعه وپیشرفت آن فعالیت می کند. هدف موزه ها تحقیق درآثاروشواهد برجای مانده انسان و محیط زیست او، گردآوری ، حفظ وبهره وری معنوی وایجادارتباط بین این آثار، بویژه به نمایش گذاردن آنها به منظور بررسی وبهره وری معنوی است.» [1]
علاوه براین ایکوم موارد مشروحه زیررانیزمشمول تعریف یادشده تشخیص میدهد:
1-موسسات حفظ ونگهداری وتالارهای نمایشی که پیوسته به وسیله کتابخانه ها ومراکز بایگانی نگاهداری وتأمین می شوند.
2-اماکن وآثارباستانی ، طبیعی، مردم شناسی وتاریخی ای که بعلت فعالیت درزمینه های گردآوری ،حفظ ونگهداری ونمایش آثارباستانی دارای اهمیت میباشند.
3-موسساتی ازقبیل باغهای حیوان شناسی وگیاه شناسی ونمایشگاه جانوران زمینی وموجودات آبزی و…. که نمایشگرنمونه های موجودات زنده میباشند.
4- ذخایرطبیعی.
5- مراکزعلمی ونمایشگاههای فضایی.
1-1 طرح موضوع:
هدف اولیه از پیدایش موزه‌ها به مفهوم نوین و به روش شناخته شده امروزی ایجاد مکانهایی برای نگهداری اموال شخصی و یا ثروتهای صرفاً ملی بوده است.
اشتیاق به گردآوری اشیاء زیبا، گرانبها و کمیاب و یا صرفاً غریب امری است که ریشه در نهاد و سرشت آدمی داشته و دارد. همه تمدن‌ها از ابتدایی ترین تا پیشرفته‌ترین آنها در تمایل به گردآوری اشتراک داشته‌اند. از ارضای بنیادی غریزی گردآوری در طی زمان به استفاده از مجموعه آثار در جهت برآوردن نیازها به مطالعه می‌رسیم.
موزه‌ها به عنوان مؤسساتی در جوامع نوین وظیفه دارند اشیائی را که به لحاظ ارزش فرهنگی‌شان گرامی داشته می‌شوند را نگهداری نموده و تا سر حد امکان از ویرانی و زوال مصون بدارند و در قال این‌گونه اشیاء همان نقشی را بر عهده دارند که کتابخانه‌ها در برابر کتب و بایگانی‌ها در قبال اسناد رسمی ایفا می‌کنند. جوامع این اشیاء را نه به انگیزه احتکار بلکه به منظور بهره‌گیری از آنها محفوظ می‌دارند.
موزه‌ها به وجهی سازمان یافته‌اند که از گنجینه‌هایشان در جهت اهداف فرهنگی استفاده شود. به دیگر سخن موزه‌ها از خلال ارزشهایی که آنها را فرا می‌گیرند و به صور مرتبی بیان می‌دارند منظری عینی از جهان سه بعدی را در ذهن بازدیدکنندگان خود متبادر می‌سازند و به آنان امکان می‌دهند که روح نافذ خویش را در مورد میراث خود بکار بسته و از این راه به کنجکاوی خود میدان عمل دهند
هدف نمایش:
ایجاد تسهیل تماس مستقیم بین فرد و شیء است، خواه فرد یک کودک دبستانی باشد یا یک بزرگسال و خواه شیء نمونه‌ای متعلق به
علوم طبیعی و یا یک متنوع عرضه شده در تالار تاریخچه علوم و فنون باشد و یا یک اثر هنری، لذا باید در نظر داشت که:
* اولا: موزه وسیله نمایش اشیاء است، نه اشیاء وسیله نمایش موزه.
* ثانیاً : آنچه مسلم است موزه تنها وسیله ارتباط عینی نیست، بلکه هدف اساسی آن القاء تأثیر فرهنگی و هنری و ایجاد رابطه بصری از طریق برخورد مستقیم با اشیائ دوبعدی به صورت رویارویی یک جهت با اشیاء سه بعدی از راه برخورد چند جهت است.
2-1- بیان مسئله:
1-3- اهداف پژوهش:
1-تامین مکانی شایسته برای به نمایش گذاشتن اثار گرنبهای استان قم
2-ایجاد محیطی آموزشی برای جوانان و هنر جویان مشتاق به صنعت ورش
3-تحکیم روابط دوستی با اقوام خارجی
4-آشنایی عموم مردم با مظاهر و فرهنگ و تمدن این استان
5-ایجاد شغل و گسترش روزافزون وضعیت اقتصادی افراد بومی منطقه
1-4- سوالات و فرضیه ها:
1-این پروژه به چه میزان بر اشتغالزایی و درآمدزایی بومیان موثر است؟
2-طراحی این پروژه به چه میزان در افزایش گردشگر در این شهرستان موثر است؟
3- ساخت موزه در استان قم سبب افزایش گردشگر در این شهرستان می گردد؟
5-1- ضرورت اجرا:
علی رغم کیفیت بسیار بالای فرش قم آنگونه که باید و شاید نام فرش قم برای عموم مردم معرفی نشده است. موزه فرش قم می تواند ویترینی باشد برای ارائه و شناساندن بهتر آن و ارتقای کیفیت فرش قم.
1-6- تعاریف و واژه ها:
تعریف لغوی موزه:
این واژه که زبان لاتین و از کلمه موزن بوده و به معنی مجلس فرشتگان الهام‌فصل، مشتق شده است، توسط “گیوم” و در واژه‌نامه‌اش به نام، فرهنگ یونانی لاتین، به عنوان مکانی وقف شده به فرشتگان الهام‌فصل و مطالعه که در آن آدمی به مقوله‌های اصیل می‌پردازد تعریف گشته است.
تعریف موزه از فرهنگ لغت عمید: مجموعه اثار باستانی، عمارتی
که آثار باستانی در آنجا نگهداری یا به معرض نمایش گذارده می‌شود. در یونان قدیم نام محلی بوده که در آنجا به مطالعه صنایع و علوم می‌پرداختند و نیز نام تپه‌ای بوده در آتن که در انجا عبادتگاه و محل مخصوصی برای چندین تن از خدایتان خود ساخته بودند.
مبدأ اسم موزه در یونان قدیم از روی معبدی که به میوزها مختص بود، بوجود آمده است و میوزها عبارت از دختران ژوپیتر بوده‌اند که خدایان الهام‌فصل علم و ادبیات و هنر و موسیقی و حجاری محسوب می شده‌اند.تاریخ میوزها یا پریان الهام‌فصل شعر و هنر جای بس مهمی را در میتولوژی یونان اشغال کرده است و داستانهای آن همیشه برای نویسندگان منبع الهام بوده است. بدین جهت در تاریخ رب النوع‌های یونان و همچنین در تاریخ هنر و ادبیات جهان موزه‌های نه‌گانه اساطیر یونان اهمیت و مقامی خاص دارند.
برای این کلمه، نمی‌توان معادل مناسبی در زبان پارسی پیدا نمود زیرا “میوز ” در افسانه خدایان یونان خدای کوچکی است که وظیفه‌اش الهام فصلیدن به شاعر و هنرمند است.
بنابراین مبداء لغت موزه بطورکلی از یونان بوده و از نام میوزها اقتباس شده است. همچنین به معبدی که روی تپه کوچکی در آتن به نام موزه ساخته شده بود اطلاق می‌گردید.
بعدها این اسم را روی معابد دیگر که به عنوان ادبیات علوم و هنر و بنام نه‌دختر ژوپیتر (خدایان) ساخته شده گذارده‌اند.
تعاریف فوق منشأ پیدایش لغت موزه را روشن می‌سازد. شکل‌گیری سازمانی به نام موزه با اهداف یاد شده آن تقریباً از قرن 14 و 15 میلادی آغاز گردیده است.
اطلاق لفظ موزه به سازمانی که وظیفه‌اش نگهداری از اشیاء دارای ارزش‌های فرهنگی می‌باشد پس از تشکیل اجلاس F. N. C در فرانسه به سال 1792 میلادی صورت گرفته و از آن زمان به بعد جنبه عمومی یافته است.
تعریف اصطلاحی موزه:
موزه محل غیر انتفاعی است که اهداف آموزشی داشته و بوسیله جمعی متخصص اداره می‌شود. از جمله وظایف اصلی هر موزه جمع‌اوری و نگهداری آثار است.
موزه‌های استان
موزه آستانه مقدسه
موزه آستانه مقدسه یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های ایران است که در آبان ماه سال ۱۳۱۴ خورشیدی در محوطه داخلی حرم فاطمه معصومه و مکان فعلی مسجد شهید مطهری افتتاح شد و در فروردین ماه سال ۱۳۶۱ به مکان فعلی واقع در میدان آستانه انتقال پیدا کرد. پس از احداث موزه بخشی از آثار بیوتات حرم نیز به موزه انتقال یافت. بخشی از آثار نیز از برخی بقاع اطراف قم به موزه منتقل شد. موزه مساحتی حدود یک هزار متر مربع دارد و شامل دو طبقه و دو تالار نمایش آثار و همچنین بخش‌های اداری، موزه‌داری، مخزن آثار، حراست و نگهبانی می‌شود و مجهز به سیستم‌های حفاظتی است.
قرآن‌های خطی، مسکوکات تاریخی، کاشی‌های مختلف دوره‌های اسلامی، انواع سفالینه‌ها، ظروف شیشه‌ای، آثار منبت‌کاری، آثار حجاری، آثار نقاشی، فلزکاری، پارچه‌های دستباف، قالی‌های دستباف و انواع درهای خاتم‌کاری، انواع مُهرها و عقیق‌ها، تابلوهای خط و تذهیب، ظروف چینی، انواع تمبر و اسکناس‌های ایرانی و خارجی و همچنین بخش صدف‌ها و موجودات دریایی، مهم‌ترین بخش‌های مجموعه آثار موزه را تشکیل میدهد. قدیمی‌ترین بخش آثار موزه را سفالینه‌های پیش از میلاد مسیح تشکیل میدهد که مربوط به منطقه باستانی سیلک کاشان و برخی نیز مربوط به منطقه باستانی صرم قم است که متعلق به هزاره‌های اول و دوم قبل از میلاد مسیح هستند.
موزه مردم شناسی قم
خانه‌های تاریخی زند و حاج قلی خان دو مکانی هستند که توسط اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری قم به موزه مردم شناسی تبدیل شده‌اند. فرهنگ، آداب و رسوم، اعتقادات، نوع پوشش و بینش اجتماعی حاکم بر جامعه قم در اعصار گذشته، مجموعه‌ای از اسباب، اشیاء و لوازم زندگی، ابزار کار، لوازم کشاورزی و صنعتی، پوشاک و شیوه چینش اشیاء در منازل قدیمی قم از جمله بخش‌هایی است که در موزه مردم شناسی قم به نمایش گذاشته شده‌اند.
موزه هنرهای سنتی قم
این موزه در محله قدیمی «باغ پنبه» واقع شده است و در برگیرنده مجموعه‌ای از آثار هنری اصیل و آداب و رسوم مردم قم و همچنین کارگاه‌های تولیدی و آموزشی صنایع دستی از جمله سفالگری، رودوزی سنتی و معرق کاری است.
موزه آثار مراجع تقلید
گنجینه آثار تعدادی از مراجع تقلید شیعه در مجموعه تاریخی بیت امام خمینی در میدان روح‌الله قم قرار دارد و اسناد مکتوب، تصاویر، آثار و زندگی نامه دوازده نفر از مراجع تقلید شیعه در آن به نمایش گذاشته شده است.
موزه تاریخ طبیعی قم
ساخت موزه تاریخ طبیعی استان قم به‌عنوان مکانی برای استفاده علمی، فرهنگی، اجتماعی و پژوهشی در سال ۱۳۷۸ در بوستان شهید بنیادی قم آغاز شد و در شهریور ۱۳۸۱ خورشیدی راه‌اندازی شد. این موزه دارای نمونه‌هایی از پستانداران، پرندگان، حشرات، خزندگان، دوزیستان، سخت پوستان، فسیل بی مهرگان، و سنگ‌ها و کانیها است.
موزه تخصصی علوم زمین (یاقوت کویر)
موزه علوم زمین تنها موزه در ایران است که هزار قطعه کانی از ۶۵ نوع کانی در دنیا را در بردارد. از مجموعه موزه، ۸۰ درصد کانیها ایرانی بوده و ۲۰ درصد دیگر از کشورهایی همچون مکزیک، اسپانیا، روسیه، آلمان و برزیل خریداری شده است. این موزه در خیابان نیروگاه، بلوار شاهد، کوچه ۹ قرار دارد.
آسمان نما
در آسمان‌نمایی که در کنار موزه تاریخ طبیعی قم قرار دارد، قسمتی از آسمان به همراه ستاره‌ها و سیاره‌ها به نمایش درآمده است. دراین مجموعه دب اکبر، دب اصغر، ستاره قطبی و دیگر صورفلکی در حالت نورانی در معرض دید قرار گرفته‌اند.
[1] – نفیسی- نوشین دخت- موزه داری- سازمان مطالعه وتدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)- تهران 1380 – ص 3 وص 4
فهرست
مقدمه: 2
1-1 طرح موضوع: 2
2-1- بیان مسئله: 3
1-3- اهداف پژوهش: 4
1-4- سوالات و فرضیه ها: 4
5-1- ضرورت اجرا: 4
1-6- تعاریف و واژه ها: 5
موزه‌های استان. 5
موزه آستانه مقدسه. 5
موزه مردم شناسی قم. 5
موزه هنرهای سنتی قم. 7
موزه آثار مراجع تقلید. 7
موزه تاریخ طبیعی قم. 7
موزه تخصصی علوم زمین (یاقوت کویر) 7
آسمان نما 7
تاریخچه موزه درجهان و ایران. 9
1-2- تاریخچه موزه درجهان: 9
2-2- تاریخچه موزه درایران. 10
دسته بندی موزه ها بر اساس نوع کاربری.. 12
3-2- انواع موزه ها : 12
3- موزه های تاریخ طبیعی(تعاریف و مفاهیم) 15
2-4- تاریخچه فرش.. 16
2-5-وضعیت فعلی.. 22
2-6- گزیده اطلاعات فرش.. 26
2-6-1-انواع گره. 26
. 29
1-3- نمونه ایرانی: 31
3-2- نمونه خارجی: 52
3-3- برنامه عملکردی و فیزیکی.. 69
5-3- استانداردها: 75
6-3- جدول برنامه فیزیکی.. 81
3-7- نکاتی در باب معماری موزه: 84
1-4- شناخت سایت در بستر شهری.. 87
2-4- شناخت بسترجغرافیایی.. 87
4-3- شرایط جغرافیایی و اقلیمی استان قم. 88
4-4- اقلیم. 89
4-5- معرفی سایت: 92
1-5- بررسی و انتخاب سایت: 100
5-2- مبانی نظری و ایده های طراحی.. 101
5-3- روند طراحی.. 101
5-4- پلان ها 104
فهرست منابع. 105
| فرمت فایل: Word (قابل ویرایش) |
| تعداد صفحات: 111 |
| حجم: 21 مگابایت |