دانلود مقاله هماهنگ سازی تکنیک تحلیلی SWOT از دیدگاه مطالعات پدافند غیرعامل
چکیده:
مطالعات پدافند غیرعامل یک فرایند مسئله گشایی است که در آن از تکنیک های تحلیلی و امتیاز دهی متنوعی جهت فراهم سازی بستر تصمیم گیری آگاهانه استفاده می شود. از جمله تکنیک های که در مطالعات پدافند غیرعامل برای سنجش وضعیت موجود و پیش بینی شرایط آینده و تدوین راهبردها می توان بهره برداری نمود ماتریس (( سوات)) می باشد. بطور کلی ماتریس سوات یک چهارچوب مفهومی است که برای رصد، سنجش و ارزیابی تهدیدات و فرصت ها در محیط خارجی یک سیستم و بررسی و تحلیل قوت ها و ضعف های درونی آن مورد استفاده قرار می گیرد. گرچه این روش مورد استقبال کارشناسان پدافند غیرعامل قرار گرفته ولی خود تکنیک تاکنون با عمق نظر لازم از دیدگاه اصول پدافند غیرعامل مورد پژوهش مستقل واقع نشده است. هدف این مقاله تحقیق در مورد تکنیک سوآت، کشف قابلیت ها و آماده سازی نظری آن برای کاربرد در مطالعات پدافند فیرعامل است.
کلید واژگان: تکنیک سوات، پدافند غیرعامل، راهبرد، سیستم، بنیه دفاعی
SWOT Technique Preparation Based on Passive Defense
S.A. Hosseini 1Amir Vaez Shahanaghi 2
Keywords: SWOT technique, Passive defense, Strategies, System, Defensive structures
Abstract:
Passive defense studies are one of the keys for solving problems which use analytical techniques and versatile advantages of the system for preparation a base to make a perfect decision. In passive defense, one of the techniques for elaborating current situation, predicting future and choosing strategies is SWOT matrix. Generally, SWOT matrix is a conceptual skeleton which can be used for observation, characterization and elaborating opportunities and threats in an external system, and analyzing strong and weak points of internal system. This method has been used by passive defense experts; however the technique itself has not been investigated deeply. Aim of this paper is showing abilities and advantages of this technique and explaining its preparation for application in passive defense studies.
- مقدمه
با تصویب سند چشم انداز و قانون برنامه چهارم که در بند ۱۱ از ماده ۱۲۱ آن مطالعه و اجرای طرحهای پدافند غیرعامل در طرحها و تأسیسات حیاتی، حساس و مهم به دستگاههای اجرائی تکلیف و ابلاغ شده است، بنیان توجه ساختاری به موضوع پدافند غیرعامل در بدنه اجرایی کشور شکل گرفته است. مطالعه و اجرای هرچه مناسبتر طرحهای پدافند غیرعامل را در مرکز توجه کلیه دستگاههای مسئول قرار داده است . و در این جهت شیوه های سنجش وضعیت از دیدگاه پدافند غیرعامل به منظور دست یابی به راهبردهای کارا و موثر از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشند
از سوی دیگر با بررسی سوابق ثبت شده طی جنگهای اخیر می توان به این مسئله پی برد که به علت وجود شکاف فناوری ((Technological Gap مابین جنگ افزارهای مدرن آفندی دشمن (بخصوص هوایی) و امکانات و تسلیحات پدافند خودی، آسیب پذیری سامانههای پدافندی در برابر جنگ الکترونیک، پرتاب موشک از ماوراء برد جنگ افزارهای پدافند هوایی، و…. ، از سویی با افزایش تحرکات برنامه ریزی شده استکبار جهانی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، اشغال دو کشور همسایه شرقی و غربی ( افغانستان و عراق) و ایجاد پایگاههای متعدد در کشورهای اطراف، مراکز حیاتی و حساس کشور را در صورت نبود یا ضعف اقدامات دفاع غیر عامل به اهدافی سهل الوصول و ساده برای هدفگیری موفق و سریع، همراه با وارد ساختن خسارت گسترده توسط تسلیحات تهاجمی دشمن تبدیل خواهند کرد.
مطالعات پدافند غیرعامل یک فرایند مسئله گشایی میباشد که ضمن توجه به هدف نهایی، فرایند دست یابی به راهبردهای اصلی را نیز مورد توجه قرار می دهد. این فرایند بطور مختصر شامل سه مرحله: 1- سنجش وضعیت حال و آینده 2- شناسایی تهدیدات محتمل و مبادی تهدید 3- تدوین راهبردها، احکام و دستور العملها (راه حل) است و انجام هر یک از مراحل به کاربرد شیوهها و روشهای معینی نیاز دارد.
یکی از این شیوهها، جدول سنجش سوات SWOT)) Specia) Weapon and Technique ) می باشد که نه تنها در مرحله اول (سنجش وضعیت)، بلکه همچنین در مرحله تدوین راهبردها و صدور احکام نیز میتواند مورد استفاده قرارگیرد. از آنجا که در مراحل تحلیل وضعیت و تدوین راه حل، مباحث میتوانند تحت تاثیر سیاستهای روز یا سلیقه و اقتدار شخصیتی افراد ذی مدخل قرار گیرد. روش سوآت با اتخاذ نظم، ساختاردهی، عینیت بخشی، شفافیت سازی و تمرکز هدفمند بر مباحث میتواند نقش مناسبی را در ارتقاء کیفیت کاهش آسیب پذیری و افزایش آستانه مقاومت و مدیریت بحران ایفا نماید. ماتریس سوات یک قالب مفهومی است که برای شناسایی تهدیدات، فرصتها، ضعفها و قوتهایی که از درون و خارج سیستم بر آن مترتب میباشد، مورد استفاده قرار میگیرد. این روش را برای سهولت در لاتین SWOT و یا TOWS مینامند. لازم به یادآوری میباشد که این تکنیک از طرحهای بالادست متأثر گردیده و بر طرحهای فرودست تاثیر میگذارد.
بدین ترتیب هر برنامهای که تحت عنوان مطالعات پدافند غیر عامل با استفاده از تکنیک سوات باشد، باید علاوه بر توجه به مسائل امنیتی و اقتصادی، بدنبال دستیابی به هدف افزایش ظرفیت کشور در مقابله با تهدیدات و تعرضهای احتمالی و نیز ارتقای توانمندی دفاعی و آستانه تحمل ملی برای برخورد با موقعیتهای اضطراری باشد. در این صورت با افزایش هزینههای دشمن برای تعرض به اهداف و تطویل مدت مورد نیاز برای تحقق اهداف مورد نظر وی، احتمال تعرض به کشور رو به کاهش خواهد گذاشت.
- بیان مسئله
با وجود اینکه در طی سالیان اخیر کاربرد تکنیک سوآت و سایر شیوههای سنجش وضعیت( همانند TRIZ، مکان سنجی و…) در تهیه پروژههای حرفهای مطالعات پدافند غیرعامل با اقبال گسترده ای مواجه گشته است، هنوز این مبحث با شفافیت نظری و جزء نگری لازم مورد مطالعه قرار نگرفته است و اینگونه به نظر میآید که دیدگاه رایج در تهیه پروژههای حرفهای، که بیشتر نگاهی کاربردی میباشد، تاکنون از پرداخت دقیق به مسئله و مفهوم نظری تکنینک سوآت و از تمام قابلیتهای این روش در پروژه غفلت شده است و ابعاد کاریردی این تکنیک از نظرها پنهان مانده است.
- مبانی و اصول دفاع غیرعامل
ایمنی و امنیت از ابتدائی ترین اصول جهت دستیابی به استانداردهای مطلوب برای آسایش و رفاه جامعه است و دفاع غیرعامل در مقابل تهدیدات خارجی، یکی از ضروری ترین نیازها در مرحله اولیه طراحی شهرها و تاسیسات مهم است، تا بیشترین امنیت، با کمترین زحمت برای مردم جهت دفاع در مقابل تهدیدات فراهم شود و از طرف دیگر دشمن برای آسیب رساندن به آنها بیشترین زحمت را متقبل شود Varnam) ، 2005).
دفاع یا پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که به کمک آنها میتوان با کمترین امکانات و تجهیزات نسبت به دفاع عامل از طریق کاهش یا حذف آسیب پذیری، کنترل پیامدهای تهاجم و افزایش قدرت مرمت پذیری در مقابل تهاجم غافلگیرانه دشمن و بدون استفاده از سلاح و درگیری مستقیم مقاومت نمود. پدافند غیر عامل از نظر اخلاقی و بشر دوستانه و سیاسی نیز مفهومی صلح جویانه دارد. ارزانترین وکم هزینهترین روش مقابله با دشمن انجام اقدامات پدافند غیرعامل و اقدامات پیشگیرانه امنیتی است تا از بروز خسارات زیاد به مراکز حساس و حیاتی جلوگیری شود؛ چون پیشگیری همواره بهتر از درمان است. معمولاً پدافند غیر عامل در زمان صلح شروع میشود و تا زمانی که لازم باشد ادامه مییابد.
فرمت فایل: Word (قابل ویرایش) |
تعداد صفحات: 10 |
حجم: 574 کیلوبایت |