درس: شهر و شهرنشینی
نگاهی تاریخی به دوران قاجار
قاجارها قبیلهای از ترکمانها بودند که بر اثر یورش مغول از آسیای میانه به آسیای صغیر و سپس ایران آمدند. آنان ابتدا در پیرامون ارمنستان ساکن شدند که شاه عباس بزرگ یک دسته از آنان را در استرآباد (گرگان امروزی) ساکن کرد و حکومت قاجاریه نیز از قاجارهای استرآباد تشکیل یافته است. پس از مرگ کریم خان، آغامحمد خان از شیراز فرار کرد و پس از جنگهای فراوان سلسله زندیه را نابود کرد و به پادشاهی رسید.
در زمان این دودمان حکومتهای استانی در مناطق گوناگون سرزمین ایران با جنگ یا مصالحه از میان رفتند و جای خود را به سامانهای فدرالی با تبعیت از دولت مرکزی دادند و «کشور» ایران دوباره زیر یک پرچم شکل گرفت. رنگها و ترتیب آنها در پرچم کنونی ایران از زمان این سلسله به یادگار ماندهاست.
نگاهی به شرایط جهانی
از لحاظ زمانی،دوران پس از صفویه که حاکمیت ملی در ایران دچار ضعف میگردد،معاصر با دورانی است که اندیشه مدرن در غرب از سوی فلاسفه در حال طرح است.انتهای این مقطع که با حاکمیت جدید در ایران و تشکیل دولت متمرکز قاجار)1165 تا 1299 ه.ش) شروع میشود،مصادف است با انقلاب کبیر فرانسه(سالهای 1786-1789 میلادی) یعنی دورانی که انقلاب سرمایه داری مکان اصلی خود یعنی شهر را می یابد و از این زمان شهر در غرب نماد مدرنیته می شود.
با تشکیل دولت متمرکز قاجار در سال 1165 ه.ش ایران وارد دوره جدیدی از تاریخ جهانی می شود.
تشکیل دولت قاجار همراه میگردد با تحولات وسیع اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی که حاصل انقلاب صنعتی می باشد.این دوران نقطه آغازین مواجهه ایران با مظاهر حیات مدرن است.
قیام های اصلاح طلبانه در انگلستان،آلمان و فرانسه خبر از تولد جهان صنعتی و مدرنیزاسیون رامی دهد.
شرایط اجتماعی،اقتصادی و سیاسی قاجار
حضورمستقیم قدرت های بزرگ قرن 19 با شروع حکومت دومین سلطان قاجار مشهود است.
ایران در رویارویی با روسیه تن به قراردادهای سنگین ناشی از شکست می دهد.(قراردادهای گلستان و ترکمن چای)
کشف نفت در نیمه دوم قرن 19 باعث افزایش تلاش های روسیه و انگلیس برای اعمال نفوذ در سازمان حکومتی ایران می شود.
کشف نفت به ایران حیاتی سیاسی- سرزمینی در پهنه جهان می بخشد.(ارتباط زمینی مساعد و منزلگاه دریایی برای رسیدن به شرق دور ومکان طبیعی برای دستیابی به دریاهای جنوب)
اقتصاد سنتی ایران در نیمه دوم قرن نوزدهم با اعمال نفوذ قدرتهای استعمارگر به بازار های بین المللی وابستگی پیدا کرد .این وابستگی دگرگونیهای را در اقتصاد ایران پدید آورد.
موانع عدم رشد اقتصاد ایران در عصر قاجار:
- ادغام اقتصاد ایران در بازار جهانی و از هم پاشیدن بازارهای محلی
- رونق تولید مواد خام ←شکل گیری جامعه مصرفی
- رونق کالاهای فرنگی و زوال صنایع نساجی
- سیاستهای اقتصادی حکومت (پولی و گمرکی) در برابر خارجیها.(امتیازات واگذار شده،حقوق رویتر،واگذاری حقوق گمرکی و…)
- وابستگی تجار به خارج
- تاسیس بانکهای خارجی در ایران(اجازه تاسیس بانک شاهنشاهی به دولت انگلیسی. بانکی که حق انحصاری چاپ اسکناس و بهره برداری از معادن ایران را تا شصت سال در اختیار داشت.)
فهرست:
- نگاهی تاریخی به دوران قاجار
- بررسی شرایط اجتماعی،اقتصادی و سیاسی قاجار
- بررسی سیمای شهر و تغییرات کالبدی و ماهیتی شهر
- سبک تهران
- شباهت ها و تفاوت های سبک تهران و اصفهان
- مقایسه شهر قاجار و شهر دوره صفویه
- نتیجه گیری
- منابع
این فایل ورد در 17 صفحه به خدمتتون ارائه میشود.