تعریف دوره نوجوانی
نوجوانی به سنین 19-12 سالگی گفته میشود که رشد سریع همراه با تغییرات جسمی، هورمونی، شخصیتی و روانی در فرد صورت میگیرد. بدن انسان در این دوره، از یک کودک به یک بزرگسال تبدیل میشود، به طوری که در پایان دوران نوجوانی، ظاهر فرد مانند یک بزرگسال است. از نظر اجتماعی، احساسی و رفتاری نیز به تدریج مشخصات ظاهری او به بزرگسالان شبیهتر خواهد شد.
در این دوران چه تغییراتی در بدن ایجاد میشود؟
با شروع نوجوانی، مقدار هورمونهای جنسی و هورمون رشد در خون به سرعت افزایش مییابد. در این مرحله که اصطلاحاً به آن «دوره بلوغ» گفته میشود، بالا رفتن مقدار هورمونهای جنسی در خون، در شکل ظاهری بدن تغییراتی به وجود میآورد که مشخصات ثانویه جنسی، مانند رشد پستانها، رشد موهای زائد بدن و شروع قاعدگی به دختران و رشد موهای زیر بغل، صورت و بدن و تغییر صدا در پسران از جمله این تغییرات است. این تغییرات در شروع برای نوجوان ناخوشایند یا عجیب است، ولی به تدریج به ظاهر جدید خود عادت میکند.
در این سنین، سرعت رشد قد به دلیل زیاد شدن ترشح هورمون رشد بیشتر است. این رشد سریع در دختران در سنین 14-12 سالگی و در پسران در 16-14 سالگی اتفاق میافتد. دوران سرعت رشد قدی برای استحکام توده استخوانی بسیار مهم است به همین دلیل استفاده از غذاهای مفید برای دستیابی به این منظور ضروری و همیشه مورد تاکید بوده است. همچنین 50% وزن بزرگسالی فرد در این دوران، حاصل میشود.
مقدار غذای موردنیاز من به چه عواملی بستگی دارد؟
با در نظر گرفتن این که وزن بدن یک فرد تحت تاثیر سه عامل:
- انرژی دریافتی
- سوخت انرژی یا میزان فعالیت بدنی
- اندازه جثه
غذای موردنیاز به عوامل زیر بستگی دارد:
الف) سرعت رشد: در این دوران به علت رشد سریع استخونها، ماهیچهها و سایر بافتها، نیاز به مواد ضروری موجود در غذاها بیشتر میشود. در شروع بلوغ (10 سال در دختران و 12 سال در پسران) نوجوانان به 84 درصد قد نهایی خود میرسند. دخترها در 13 سالگی و پسرها در 15 سالگی 95 درصد قد نهایی خود را به دست میآورند. در این دوران 23 تا 28 سانتیمتر به قد دخترها افزوده میشود و بیشترین افزایش قد تقریباً یک سال پس از رشد پستانها و شروع قاعدگی است. به همین دلیل در دخترانی که بلوغ و خونریزی ماهانه زودتر شروع میشود، زودتر هم قد میکشند ولی صدک قد نهایی آنها کمتر از دخترانی است که در سن بالاتر از آنها قاعده میشوند. بلوغ پسرها تقریباً 2 سال دیرتر از دختران همسالشان آغاز میشود. پسران در بلوغ حدوداً به طور متوسط 28 سانتیمتر قد میکشند. افزایش وزن در دوران نوجوانی به موازات افزایش قد میباشد. در دختران اوج افزایش وزن 6 تا 9 ماه قبل از قد کشیدن است. وزن دختران بین 17-10 سالگی به طور متوسط 24 کیلوگرم بیشتر میشود. در پسرها اوج افزایش وزن با اوج افزایش قد هم زمان است، به طوری که وزن پسران بین 10 تا 17 سالگی به طور متوسط 32 کیلوگرم افزایش مییابد.
فهرست مطالب:
تعریف دوره نوجوانی
در این دوران چه تغییراتی در بدن ایجاد میشود؟
مقدار غذای موردنیاز من به چه عواملی بستگی دارد؟
غذای موردنیاز به عوامل زیر بستگی دارد
جدول 1: میزان سوخت انرژی (انرژی مصرفی) در طی یک ساعت فعالیتهای مختلف برحسب وزن بدن
انرژی چیست و چگونه مقدار دریافت آن را برآورد کنم؟
چطور بفهمم که مقدار انرژی دریافتی من در حد موردنیاز بدنم است؟
جدول 2: روش سریع و ساده برای محاسبه انرژی موردنیاز درنوجوانان و جوانان برحسب سن و جنس
چگونه بفهمم که وزن و قد من برای سنم مناسب است؟
برای ارزیابی وضعیت وزن و قد خود، باید مراحل زیر را دنبال کنید:
ارزیابی میزان اضافه وزن بدن
نمایه توده بدنی برای سن پسر ـ 5 تا 19 سال
نمایه توده بدنی برای سن دختر ـ 5 تا 19 سال
چه کارهایی بکنم تا رشد قد من بیشتر شود؟
چه غذاهایی بخورم تا سالم بمانم و وزن مناسب داشته باشم؟
چگونه میتوانم انتخاب غذا و اندازه پرسهای غذایم را تنظیم کنم؟
به چه نحو سوخت انرژی یا فعالیت بدنی خود را بیشتر کنم؟
توصیههایی برای افزایش فعالیت بدنی روزانه و سوخت انرژی
پرسشهایی که اغلب نوجوانان در مورد برنامه غذایی شان مطرح میکنند
چند توصیه:
جدول 4. چند نمونه انتخاب غذای سالمتر و کم کالریتر هنگام غذا خوردن در خارج خانه (از سمت انتخابهای قرمز به سمت سبز بروید)
خطرات اضافه وزن در نوجوانان
پیشگیری و درمان کم خونی
در زیر نمونههایی از مواد غذایی مختلف و مقدار آهن آنها در هر سروینگ یا واحد مصرف آورده شده است:
چگونه می توانم قد بلندی داشته باشم؟
هرم غذایی
تغذیه ناسالم عاملی برای بیماری جوانان
چای یک گیاه سمی
فواید گیاه چای
مضرات گیاه چای
مضرات ماست چکیده نشده
غذاهای ممنوعه
نقش ویتامین ها درسلامتی
آب
فرمت فایل: Powerpoint (قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 61
حجم: 4.50 مگابایت