بررسی فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی شهر تهران


دانشگاه تهران دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی

پایان نامه  جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد

بررسی فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی شهر تهران


چکیده

فرسودگی شغلی شامل احساس خستگی عاطفی ، مسخ شخصیت و عدم موفقیت فردی در کار است. این پژوهش فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی شهر تهران را مورد بررسی قرار داد . روش تحقیق توصیفی و از نوع زمینه یابی است . نمونه این تحقیق 134 نفر از دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی شهر تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند . ابزار تحقیق پرسشنامه فرسودگی شغلی بوده که به روش محقق ساخته تهیه شد . نتایج تحقیق نشان داد که فرسودگی شغلی دبیران در مولفه های خستگی عاطفی ، مسخ شخصیت ، عدم موفقیت فردی کمتر از سطح متوسط می باشد . و بین سن با فرسودگی شغلی دبیران و همچنین میزان تحصیلات ، تعداد سالهای تدریس و نوع ماده درسی و فرسودگی شغلی دبیران تفاوت معنی داری بدست نیامد . در مورد ارتباط تعداد سالهای تدریس در دوره پیش دانشگاهی و فرسودگی شغلی در دو مولفه خستگی عاطفی و مسخ شخصیت رابطه معنی داری بدست نیامد، و فقط در ارتباط مولفه سوم یعنی عدم موفقیت فردی با فرسودگی شغلی تفاوت معنی دار بود .


1-1 مقدمه

با پیچیده تر شدن روز افزون جوامع امروزی رسالت سازمانها برای برآوردن انتظارات جوامع حساس تر و مهم تر می شود. با توجه به حساسیت سازمان آموزش و پرورش برای دستیابی و اجرای موفقیت آمیز هر فعالیت آموزشی افزون بر منابع مالی، وسایل و فناوری، وجود  نیروی انسانی سالم و متعهد، نقش اساسی را ایفا می کند. به عبارت دیگر تعهد کاری و واکنش عاطفی فرد نسبت به کار و همچنین بالا بودن سلامت روانی میزان تولید و قابلیت   کار را بالا می برد.  گرین هاو( 1974) ، به نقل از( محمدی 1385 )

نخستین بار فروید نبرگر (1974 ) فرسودگی شغلی را تعریف کرده است. فرسودگی شغلی پدیده ای عمومی و فراگیر است که از کنش متقابل فرد با محیط کار ناشی می شود و نتیجه   آن از دست دادن انگیزه، اشتیاق، انرژی، و کاهش عملکرد در زندگی است. فرسودگی شغلی فقط به منزله خستگی و فشار ناشی از کار نیست، بلکه به سبک کلی زندگی فرد و ساعتهای بیداری او نیز سرایت می کند. هرشن سن و پاور( 1975 )، به نقل از( محمدی 1385 )

فرسودگی کاری در حقیقت آن نوع از فرسودگی روانی است که با فشارهای روانی یا استرسهای مربوط به شغل و محیط کار توام گشته است. این اختلال در میان انواع مشاغل مدرسان و یاری دهنده هایی نظیر مشاوران، مددکاران اجتماعی، پزشکان، پلیس، پرستاران مشاهده شده و با محرکهای تنش زایی مانند داشتن مراجعان بیش از حد در یک زمان ،  نداشتن وقت کافی و فقدان حمایت یا قدردانی مرتبط است.

با توجه بر اهمیت فرسودگی شغلی در این مقاله سعی بر آن است پدیده فرسودگی شغلی  تبیین و سپس مراحل ابتلا به آن مشخص شود. آنگاه در زمینه پیامدهای روان شناختی و سازمانی فرسودگی شغلی بحث و در پایان آزمون فرسودگی شغلی مربوط به معلمان این  مقطع به منظور سنجش و ا ندازه گیری این  پدیده در بین دبیران زن مقطع پیش دانشگاهی شهر تهران انجام خواهد شد.

 

 

فهرست مطالب

فصل اول

  • مقدمه …………………………………………………………………………………………….. 2
  • بیان مسأله……………………………………………………………………………………….. 3
  • اهمیت مسأله…………………………………………………………………………………… 4
  • اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………. 5

1-4-1- هدف کلی تحقیق………………………………………………………………………… 5

1-4-2- هدف جزئی تحقیق……………………………………………………………………… 5

  • سؤالات تحقیق……………………………………………………………………………….. 6
  • تعاریف متغیرها………………………………………………………………………………. 7
  • تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………… 9

فصل دوم

2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………. 11

2-2- فرسودگی شغلی……………………………………………………………………………. 11

2-3- رویکردهای مختلف به فرسودگی شغلی………………………………………… 14

2-3-1- رویکرد بالینی ………………………………………………………………………….. 14

2-3-2- رویکرد روان شناختی – اجتماعی……………………………………………… 16

2-3-3- رویکرد تبادلی…………………………………………………………………………… 17

2-3-4- مدل کاپنر………………………………………………………………………………….. 19

2-4- رویکرد ساختاری………………………………………………………………………….. 20

2-4-1- سازمان……………………………………………………………………………………… 21

2-4-2- جو سازمانی……………………………………………………………………………… 21

2-4-3- تئوری سیستم های اجتماعی و جو سازمانی………………………………. 22

2-4-4- جو سازمانی و روابط سازمانی…………………………………………………… 23

2-4-5- شاخص های جو سالم سازمانی…………………………………………………. 24

2-4-6- بهداشت روانی………………………………………………………………………….. 25

2-4-7- روحیه………………………………………………………………………………………. 26

2-4-8- ویژگی های مدرسه سالم…………………………………………………………… 26

2-5- مراحل فرسودگی شغلی…………………………………………………………………. 27

2-5-1- ماسلاچ…………………………………………………………………………………….. 27

2-5-2- پستونچی………………………………………………………………………………….. 28

2-5-3- مراحل فرسودگی شغلی معلمان (ساراسون)………………………………. 30

2-6- عوامل فرسودگی شغلی…………………………………………………………………. 30

2-7- نشانه های فرسودگی شغلی…………………………………………………………… 33

2-8- عوارض فرسودگی شغلی………………………………………………………………. 34

2-9- استرس شغلی……………………………………………………………………………….. 34

2-9-1- منابع استرس شغلی…………………………………………………………………… 35

2-9-2- ارتباط استرس شغلی با تحلیل رفتگی………………………………………… 37

2-10- تحلیل رفتگی وشخصیت…………………………………………………………….. 41

2-10-1- تحلیل رفتگی و شغل آموزگاری……………………………………………… 43

2-11- فشار روانی…………………………………………………………………………………. 45

2-11-1- آثار تخریبی فشار روانی در تدریس…………………………………………. 46

2-11-2- راههای کاهش فشار روانی معلمان………………………………………….. 46

2-12- پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………….. 48

2-12-1- تحقیقات داخلی……………………………………………………………………… 48

2-12-2- تحقیقات خارجی……………………………………………………………………. 54

فصل سوم

3-1- طرح تحقیق…………………………………………………………………………………… 58

3-2- جامعه آماری…………………………………………………………………………………. 58

3-3- متغیر مستقل و وابسته……………………………………………………………………. 58

3-4- روش نمونه گیری ………………………………………………………………………… 58

3-5- ابزار اندازه گیری…………………………………………………………………………… 59

3-6- پایایی و روایی تحقیق……………………………………………………………………. 59

3-7- ابزار تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………… 59

فصل چهارم

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………. 61

4-2- تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………. 62

فصل پنجم

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………. 85

5-2- بحث ونتیجه گیری ………………………………………………………………………. 85

5-3- پیشنهادها………………………………………………………………………………………. 91

5-4- محدودیتها…………………………………………………………………………………….. 91

منابع………………………………………………………………………………….. 92

این فایل به صورت فایل ورد به خدمت شما عزیزان تقدیم میگردد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *