پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
دانلود پایان نامه پردیس دریایی منطقه ژئوپارک قشم با تأکید بر معماری بیونیک
دانلود پایان نامه پردیس دریایی منطقه ژئوپارک قشم با تأکید بر معماری بیونیک
پایان نامه برای اخذ درجه کارشناسی ارشد (M.Sc.)
Maritime Complex (Paradise) in Qeshm – Geopark site
چکیده
پردیس دریایی در منطقه ژئوپارک قشم با تأکید بر معماری بیونیک
با نگاهی گذرا به معماری در طول تاریخ بشر، ارتباط تنگاتنگ طبیعت جاندار و بی جان را خواهیم دید. چرا که معماری با الهام از طبیعت سعی در پایدار نمودن خود داشته و به گونه های مختلف نمود خود را نشان داده است که از آن جمله می توان به تقلید فرمی موجودات زنده و یا استفاده از نحوه همزیستی موجودات با طبیعت اشاره نمود. از طرفی انسان با بررسی طبیعت، تصویری بهتر از حقایق هستی و راه حل هایی برای رفع نیازها و ادامه حیاتش بدست می آورد و به علاوه طبیعت به عنوان منبعی بسیار غنی برای الهام بخشی اوست زیرا که اشکال طبیعی ذاتأ کارآمدند و طرح های کارکردی در طبیعت از نظر زیبایی شناسی نیز خوشایند و مطلوبند.
قرار گرفتن طرح در طبیعت بکر و ارتباط دادن آن به اشکال و قوانین زنده طبیعی می تواند به طراح کمک کند تا طرح هایی خلاقانه و دارای کیفیت زیبایی شناسانه که آسیب کمتری به طبیعت می رساند، ایجاد نماید. با توجه به مطالب عنوان شده لزوم شناخت کلیه مباحث زیستی و بخصوص رویکرد بیونیکی پژوهش حاضرآشکار می شود.
روندی که در تدوین این رساله پیش گرفته شده است بدین ترتیب است:
در فصل اول، به مباحثی که زمینه های آشنایی بیشتر با نحوه برخورد با پردیس دریایی قشم و همچنین جنبهی تعیین کننده و گویای چگونگی عملکرد اینگونه معماری با در نظر داشتن اهداف پروژه، پرداخته شده است. در فصل دوم، به تعاریفی از زیرشاخه های بنیادی اکو، بیو، ژئو و چگونگی قرارگیری هر سه موضوع در کنار هم در مقیاس مناطق آزاد و با در نظر گرفتن اینکه بستر طراحی این پروژه ایران است اشاراتی شده است و به اصول بنیادی پایداری نیز گذری زده ایم. در فصل سوم، تاحد امکان به بررسی و تحلیل نمونه هایی از مراکز تحقیقاتی، تفریحی، آکواریوم و نمایشگاهی که در این زمینه حرفی برای گفتن دارند اشاراتی شده است. در فصل چهارم به بررسی گسترده ای در زمینه شرایط سایت و مکان یابی پروژه که در بخش ژئوپارک جزیره قشم واقع شده پرداخته ایم. نهایتآ در فصل پنجم با توجه به رویکرد بیونیکی موضوع پروژه مذکور و کلیه مواردی که در راستای برنامه های کاهش مصرف انرژی و حفظ منابع موثرند به فاکتورهای نهایی دست یافته ایم که پایه های طراحی اصولی را مهیا کرده است.
واژگان کلیدی: پردیس، آب، معماری بیونیک، پایداری، بیونیک
1-1- مقدمه
حرکت معماری در جهت هماهنگ با طبیعت، اندیشه تازه ای نیست. از دیرباز گرایشات انسان به طبیعت شناخته شده و غیرقابل انکار است. در واقع انسان خود را یکی از عوامل طبیعت می داند و جدایی هر چه بیشتر میان این دو، مضرات روز افزونی را برای انسان به دنبال خواهد داشت؛ چرا که طبیعت سرشار از منابع انرژی، زیبایی و طراوت است. با انتقال پتانسیل های خود به جسم و روح انسان، منبع فعالیت ها و تحرکات جدید در او می شود. حتی زمانی که با بحران هایی روبروست، طبیعت می تواند یکی از راهکارهای اصلی و عمده برای رهایی انسان از این بحران ها باشد. مبانی طراحی بیونیک نیز بر این اصل استوار است که ساختمان به خودی خود، جزئی از طبیعت محسوب می شود که باید به عنوان بخشی از اکوسیستم عمل کند و در چرخه حیات قرار گیرد.
متأسفانه امروزه در ایران طبیعت در معماری جایگاهی ویژه ندارد و گاهأ فراموش شده است. بنابراین در این پژوهش سعی بر آن شده تا جایگاه حقیقی طبیعت در معماری درک شود.
پردیس دریایی با هدف حفظ و شناساندن گونه های جانوری دریایی و ساختارهای طبیعی خشکی به گردشگران و علاقه مندان و همچنین بالا بردن سطح آگاهی شان در فضاهای چندگانه طراحی خواهد گردید. از آنجایی که کمبود منابع اطلاعاتی در این زمینه تا حدودی مشهود است، ایجاد چنین فضایی می تواند از طریق برگزاری سفرها و تورهای خاص و با انتشار کتب، نشریات تحقیقاتی، برپایی نمایشگاه هایی در زمینههای زیست محیطی، زمین شناختی و ایجاد کلاس های آموزشی، تا حد زیادی، سطح دانسته های تئوریک علاقه مندان را در کشور مطلوب سازد. همچنین برای مدیریت، حفظ و نگهداری منطقه با ارزش جغرافیایی آن تلاش های مداوم صورت پذیرد.
بدیهی است که این فضا در بعد ملی طراحی می گردد و منطقه آزاد قشم نیز به عنوان یکی از قطب های گردشگری کشور بشمار می رود. با توجه به سابقه موارد اکولوژی و ژئولوژی در این منطقه تاریخی، موقعیت قرارگیری این پردیس در قسمت جنوبی و بخش شرقی منطقه ژئوپارک قشم، طراحی می گردد.
در حال حاضر تنها با مدیریت کارآمد، آموزش مناسب افراد محلی، جذب گردشگر با محوریت آموزشی، تفریحی- تفرجی، مفاهیم زمین شناسی و محیط زیست به عموم مردم، می توان با تفسیر موثر تمامی جاذبه ها، به پرکردن اوقات فراغت گردشگران پرداخت. چنانچه این اقدامات در قالب طراحی پروژهی مورد پژوهش، بتواند به بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی ساکنان محلی منجر شود و از آن به عنوان یک طرح پاسخگو نام برد.
1-2- بیان مسألهی اساسی تحقیق
پرسش اصلی تحقیق این است که چگونه میتوان آثار زمین شناسی و زیست شناسی این منطقه را حفظ کرد و به بهترین شکل به نمایش گذاشت؟
در اینجا باید گفت که بشر از ابتدای حضورش بر این کره خاکی، تاکنون همواره در ارتباط با طبیعت بوده که مواجهه اش با طبیعت در هر دوره زمانی، با توجه به نگرش هایش بصورت گوناگون کاملأ مشهود است. اما انسان عصر حاضر با فعالیت های خود، چنان تغییراتی در کنش و واکنش های محیط زیستی ایجاد کرده که کارایی بسیاری از مکانیزم های طبیعی را ضعیف و ناتوان ساخته است. بحران ها و مشکلات پیش آمده در محیط زیست، طبیعت بقای بشر و سایر موجودات را به خطر انداخته است. اکنون بشر به دنبال یافتن راههایی بی خطر برای هم زیستی با طبیعت و حفظ میراث های آن است، بنابراین پژوهش حاضر به دنبال آن است تا با حفظ حریم طبیعی بتواند به خلق فضایی زنده و پویا در بستر کمک کند تا میراث معماری، زمین شناختی و زیست شناختی این منطقه، به نمایش گذاشته شود.
از متغیرهای اصلی مورد بررسی در طراحی موجود در این پژوهش می توان به پردیس و رویکرد بیونیکی اشاره داشت. با ایجاد پردیسی با همین رویکرد میتوان به بهبود وضع محیط زیست و همچنین متغیرهای وابسته در این تحقیق که بیولوژیک، اکولوژیک و ژئولوژیک است، رسید.
در این تحقیق سعی شده تا با تحلیل ژئولوژیکی، بیولوژیکی، اکولوژیکی، محدوده مورد مطالعه و شناخت ویژگی های وضع موجود آن، کاربری هایی مناسب و متناسب با شأن فضایی بستر موردنظر، انتخاب نموده تا با ترغیب افراد به استفاده و فعالیت در فضاها، این منطقه خاص جغرافیایی مورد توجه بیشتر بازدیدکنندگان، مخاطبان و علاقه مندان قرارگیرد. همچنین در صورت لزوم امکان توسعه احتمالی آتی در محدوده موردنظر اندیشیده شود تا به بهبود وضع بیولوژیکی و اکولوژیکی در کنار توجه به جنبه های توریستی- تفرحی و تحقیقاتی بپردازد.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه…………………………………………………………………………………. 2
1-2- بیان مسئله……………………………………………………………………………. 3
1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق………………………………………………………. 3
1-4- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………. 4
1-4-1-اهداف کلی……………………………………………………………………… 4
1-4-2-اهداف کاربردی………………………………………………………………… 5
1-5- فرضیات تحقیق………………………………………………………………………… 5
1-6- مرور ادبیات و سوابق مربوطه………………………………………………………… 5
1-6-1- مقاله ها…………………………………………………………………………. 5
1-6-2- پایان نامه ها……………………………………………………………………. 6
1-6-3- کتابها و مجلات…………………………………………………………………. 6
1-7- جنبه نوآوری تحقیق…………………………………………………………………. 7
1-8- اصطلاحات فنی و تخصصی………………………………………………………… 7
1-8-1- ریشه واژه پردیس……………………………………………………………… 8
1-8-2- ریشه واژه بیونیک…………………………………………………………….. 8
1-8-3- ریشه واژه ژئوپارک…………………………………………………………… 8
1-9- روش و ابزار گردآوری داده ها…………………………………………………….. 8
1-9-1- نوع روش تحقیق……………………………………………………………….. 8
1-9-2- روش و ابزار گردآوری اطلاعات……………………………………………… 9
1-9-3- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………………………………. 9
1-10- معرفی محدوده موردنظر………………………………………………………….. 9
1-11- ساختار فصول…………………………………………………………………….. 12
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1- مقدمه……………………………………………………………………………….. 14
2-2- واژه باغ در گذر زمان………………………………………………………………. 14
2-2-1- پردیس و هنری با نام باغ سازی……………………………………………… 16
2-2-2- پیشینه تاریخی باغ در ایران………………………………………………….. 16
2-2-3- ضرورت وجود آب در پردیس……………………………………………….. 17
2-3- مفهوم واژه بیونیک………………………………………………………………….. 20
2-3-1- معماری بیونیک……………………………………………………………….. 21
2-3-2- مزایای معماری بیونیک……………………………………………………….. 23
2-3-3- صاحب نظران و پیشگامان حوزه بیونیک…………………………………….. 23
2-3-3-1- گرگ لین……………………………………………………………….. 23
2-3-3-2- ورنر ویلینسکی…………………………………………………………. 24
2-3-3-3- خاویر جی. پیوز و ماریا رزا سرورا…………………………………… 25
2-3-4- طبیعت و ساختارهای بیونیکی پایدار از دید صاحبنظران…………………… 26
2-4- ژئوپارک…………………………………………………………………………….. 30
2-4-1- ژئوپارک در جهان…………………………………………………………….. 31
2-4-2- ژئوپارک در ایران…………………………………………………………….. 32
2-4-3- ژئوسایت………………………………………………………………………. 32
2-5- تعاریف توریسم……………………………………………………………………… 32
2-5-1- ژئوتوریسم……………………………………………………………………. 33
2-5-1-1- تعاریف ژئوتوریسم…………………………………………………….. 34
2-5-1-2- تاریخچه ژئوتوریسم……………………………………………………. 34
2-5-1-3- ژئوتوریسم زیر مجموعه توسعه پایدار…………………………………. 35
2-5-1-4- ژئوتوریسم در ایران……………………………………………………. 35
2-5-1-5- مزیت ژئوتوریسم و ژئوپارک ها در جامعه……………………………. 36
2-5-1-6- عوامل تهدیدکننده ژئوتوریسم و ژئوپارک ها…………………………… 38
2-5-1-7- اکوتوریسم………………………………………………………………. 38
2-5-1-8- تعاریف اکوتوریسم……………………………………………………… 39
2-5-1-9- تاریخچه اکوتوریسم…………………………………………………….. 39
2-5-1-10- گونه های اکوتوریسم…………………………………………………. 40
2-5-1-11- رشد صنعت اکوتوریسم………………………………………………. 40
2-5-1-12- صنعت اکوتوریسم ایران……………………………………………… 40
2-6- نتیجه گیری………………………………………………………………………….. 41
فصل سوم: تجارب ایران و سایر کشور های جهان
3-1-مقدمه…………………………………………………………………………………. 43
3-2- نمونه های موردی مراکز زیست دریایی……………………………………………. 43
3-2-1- مرکز علمی کویت “The Scientific Center”…………………………… 44
3-2-2- آکواریوم Silverton Las Vegas””………………………………………. 45
3-2-3- مرکز “Sea life” آلاسکا……………………………………………………. 46
3-2-4- آکواریوم “Genoa”…………………………………………………………. 48
3-2-5- موزه “wonders of wild life”…………………………………………… 48
3-2-6- آکواریوم “New England”………………………………………………. 49
3-2-7- آکواریوم لیسبون پرتغال……………………………………………………… 50
3-2-8- نمونه های خارجی دیگر…………………………………………………….. 51
3-2-8-1- دنیای اقیانوسی گوانگ جو………………………………………………. 52
3-2-8-2- پارک طبیعت کوالاسلانگر………………………………………………. 53
3-3- نمونه های داخلی……………………………………………………………………. 54
3-3-1- آکواریوم کیش…………………………………………………………………. 54
3-3-2- پارک طبیعت پردیسان………………………………………………………… 55
3-4- نمونه های موردی ساختمان بیونیک……………………………………………….. 56
3-4-1- ساختمان سنجاقک……………………………………………………………… 56
3-4-2- ساختمان ضد دود……………………………………………………………… 58
3-4-3- زنتروم پل کلی………………………………………………………………… 60
3-5- تحلیل سه نمونه ی موردی…………………………………………………………. 60
3-5-1- تحلیل مرکز علمی کویت…………………………………………………….. 61
3-5-2- تحلیل آکواریوم لیسبون پرتغال……………………………………………….. 63
3-5-3- تحلیل نمونه بیونیکی: استادیوم المپیک بیجینگ پکن…………………………. 66
3-6- نتیجه گیری…………………………………………………………………………. 68
فصل چهارم: تحلیل سایت موردنظر و ارائه آلترناتیو
4-1- مقدمه……………………………………………………………………………….. 70
4-2- بررسی و شناخت بستر طرح……………………………………………………….. 70
4-2-1- آشنایی با خلیج فارس………………………………………………………….. 70
4-2-2- مشخصات جغرافیایی جزیره قشم……………………………………………… 71
4-2-3- مشخصات جغرافیای سیاسی جزیره…………………………………………… 72
4-2-4- مشخصات جغرافیای دریایی جزیره…………………………………………… 72
4-2-4-1- سواحل………………………………………………………………….. 72
4-2-4-2- آکواریوم طبیعى قشم…………………………………………………….. 74
4-2-4-3- مرجان ها……………………………………………………………….. 74
4-2-4-4- کرکوسه ها……………………………………………………………… 75
4-2-4-5- دولفین ها………………………………………………………………… 75
4-2-4-6- لاک پشت ها…………………………………………………………….. 75
4-2-4-7- ماهی های زینتى آب هاى اطراف قشم………………………………….. 76
4-2-5- مشخصات جغرافیای طبیعی جزیره…………………………………………… 77
4-2-5-1- آب وهوا و چشمه های جزیره…………………………………………… 77
4-2-5-2- دماى متوسط سالیانه…………………………………………………….. 77
4-2-5-3- درجه حرارت آب دریا………………………………………………….. 78
4-2-5-4- میزان شورى آب دریا…………………………………………………… 78
4-2-5-5- میزان بارندگی………………………………………………………….. 78
4-2-5-6- میزان عمق آبهای اطراف جزیره……………………………………….. 79
4-2-5-7- بادهای قشم………………………………………………………………. 79
4-2-5-8- چشمه‌هاى جزیره قشم…………………………………………………… 82
4-2-5-9- حیات جانوری جزیره…………………………………………………… 82
4-2-5-10- پرندگان قشم…………………………………………………………… 83
4-2-5-11- پوشش گیاهی قشم……………………………………………………… 83
4-2-6- مشخصات جغرافیای زمینی………………………………………………….. 84
4-2-6-1- زمین شناسی جزیره قشم………………………………………………… 84
4-2-6-2- پستى و بلندى‌ها………………………………………………………….. 84
4-2-6-3- ژئوپارک جزیره قشم……………………………………………………. 84
4-2-7- مشخصات جغرافیای انسانی………………………………………………….. 88
4-2-8- مشخصات جغرافیای تاریخی…………………………………………………. 88
4-2-8-1- وجه تسمیه قشم………………………………………………………….. 88
4-2-8-2- تاریخ قشم……………………………………………………………….. 88
4-2-8-3- آثار تاریخی قشم………………………………………………………… 89
4-2-8-4- معماری سنتی قشم………………………………………………………. 92
4-2-9- قشم و جزایر پیرامونی……………………………………………………….. 94
4-2-9-1- جزیره هنگام……………………………………………………………. 94
4-2-9-2- جزیره لارک……………………………………………………………. 94
4-2-9-3- جزیره هرمز……………………………………………………………. 94
4-2-9-4- جزیره ناز………………………………………………………………. 95
4-3- مکان یابی و تحلیل سایت انتخابی…………………………………………………… 95
4-3-1- عوامل اثرگذار در مکان یابی پروژه………………………………………….. 95
4-3-2- مراحل مکان یابی و انتخاب سایت پروژه……………………………………… 96
4-3-3- تحلیل از طریق روش (AHP)………………………………………………… 99
4-3-4- تحلیل نهایی محدوده مورد نظر……………………………………………….. 100
4-3-5- موقعیت سایت مورد نظر در محدوده ژئوپارک………………………………. 101
4-4- نتیجه گیری………………………………………………………………………… 102
فصل پنجم: تحلیل سایت موردنظر و ارائه آلترناتیو
5-1-مقدمه……………………………………………………………………………….. 104
5-2- برنامه فیزیکی پردیس دریایی……………………………………………………… 104
5-2-1- زون اکولوژی……………………………………………………………….. 105
5-2-2- زون بیولوژی………………………………………………………………… 106
5-2-3-زون ژئولوژی………………………………………………………………… 106
5-3- اصول کلی پروژه پردیس دریایی…………………………………………………… 107
5-3-1- بخش دریایی………………………………………………………………….. 107
5-3-2- بخش خشکی………………………………………………………………….. 107
5-4- معیارهای مورد نظر در طراحی پردیس دریایی…………………………………… 107
5-4-1- استفاده از پتانسیل سیالیت آب در طرح کلی بنای پردیس…………………….. 108
5-4-2- دسترسی مناسب به بخش ساحلی…………………………………………….. 109
5-4-3- هندسه پلانی مجموعه………………………………………………………… 109
5-4-4- حیطه بندی فضاها……………………………………………………………. 109
5-4-5- سلسله مراتب فضاها و وجود سیالیت فضایی………………………………… 109
5-4-6- استفاده از فرم غالب، منطبق با ایده طراحی…………………………………. 110
5-5- اصول کلی طراحی بیونیک………………………………………………………… 110
5-5-1- فرم و بیونیک………………………………………………………………… 111
5-5-2- سازه و بیونیک………………………………………………………………. 112
5-5-3-بیونیک و مصالح……………………………………………………………… 113
5-5-4- بیونیک و پوشش…………………………………………………………….. 114
5-6- رویکرد بیونیکی در طرح بنای پردیس…………………………………………….. 115
5-6-1- سازه………………………………………………………………………….. 115
5-6-2- تأسیسات……………………………………………………………………… 116
5-6-3- مصالح و پوشش……………………………………………………………… 116
5-7- نتیجه گیری………………………………………………………………………… 117
فهرست منابع………………………………………………………………………………… 118
فرمت فایل: Word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 141
حجم: 8.8 مگابایت